Τα φετινά Ποσειδώνια, που έλαβαν χώρα έπειτα από τέσσερα χρόνια εξαιτίας της πανδηµίας, βρίσκουν όλους τους βασικούς τοµείς της ναυτιλίας σε επίπεδα υγιούς κερδοφορίας. Το σταθερό άνοιγµα των περισσότερων οικονοµιών έπειτα από εκτεταµένους περιορισµούς, σε συνδυασµό µε τον αναπάντεχο πόλεµο στην Ευρώπη, συνθέτουν µέχρι στιγµής ένα θετικό σκηνικό για το θαλάσσιο εµπόριο, παρά τις αδιαµφισβήτητες προκλήσεις που ήδη αντιµετωπίζει η παγκόσµια ανάπτυξη εξαιτίας των πληθωριστικών τάσεων στα περισσότερα αγαθά.
Τα τάνκερ, που από το καλοκαίρι του 2020 και µέχρι τις αρχές της φετινής χρονιάς είχαν εξαιρετικά χαµηλή κερδοφορία, επωφελούνται σηµαντικά τους τελευταίους µήνες από τον συνδυασµό των χαµηλών αποθεµάτων προϊόντων πετρελαίου µε την απότοµα ανοδική ζήτηση γι’ αυτά, καθώς η κατανάλωση καυσίµων στις περισσότερες χώρες έχει επανέλθει στα επίπεδα προ πανδηµίας.
Επιπρόσθετα, οι επικείµενες κυρώσεις στο πετρέλαιο της Ρωσίας βοηθά στο να συντηρηθεί η κερδοφορία του κλάδου σε ανοδικά επίπεδα λίγο πριν ξεκινήσει η καλοκαιρινή περίοδος, παρά την τάση εξισορρόπησης που είδαµε στις αρχές Μαΐου εξαιτίας των δισταγµών της Ε.Ε. να επιβάλει άµεσα κυρώσεις στη ρωσική παραγωγή. Μεσοπρόθεσµα, ωστόσο, οι προσδοκίες όσον αφορά τη ζήτηση είναι πλέον λιγότερο θετικές σε σχέση µε τις αρχές του χρόνου. Στα µέσα του προηγούµενου µήνα ο ΟΠΕΚ αναθεώρησε προς τα κάτω την πρόβλεψή του για την αύξηση της ζήτησης πετρελαίου το 2022. Αυτή είναι η δεύτερη συνεχόµενη µηνιαία περικοπή από τον οργανισµό, που αναµένει τώρα 8% µικρότερη αύξηση στη ζήτηση για πετρέλαιο φέτος, λόγω των επιπτώσεων του πολέµου στην Ευρώπη, που τροφοδοτούν περαιτέρω τον επιθετικό πληθωρισµό στις τιµές της ενέργειας, αλλά και την πρόσφατη αναζωπύρωση της πανδηµίας στην Κίνα. Η τελευταία αξιολόγηση του Διεθνούς Οργανισµού Ενέργειας, που δηµοσιεύτηκε την ίδια εβδοµάδα, συµπίπτει µε εκείνη του ΟΠΕΚ. Ο οργανισµός, που είχε προβλέψει ένα πιθανό παγκόσµιο σοκ στη διαθεσιµότητα πετρελαίου νωρίτερα τον Μάρτιο, τώρα υποστηρίζει ότι η παγκόσµια προσφορά θα είναι επαρκής για να ικανοποιήσει τη ζήτηση, µε την αυξανόµενη παραγωγή σε όλο τον κόσµο να διαφαίνεται εντέλει επαρκής για να καλύψει σχεδόν εξολοκλήρου το κενό προσφοράς που αναµένεται να δηµιουργηθεί εξαιτίας των αναµενόµενων κυρώσεων στο ρωσικό πετρέλαιο. Παρά τις λιγότερο αισιόδοξες προβλέψεις, η αύξηση στα τονοµίλια, καθώς οι Ευρωπαίοι εισαγωγείς αργού και πετρελαϊκών προϊόντων έχουν ήδη αρχίσει να στρέφονται σε εξαγωγείς που βρίσκονται πολύ πιο µακριά σε σχέση µε τη Ρωσία, θα συνεχίσει να υποστηρίζει τον τοµέα των τάνκερ τα επόµενα χρόνια.
Οι αποδόσεις στην αγορά των LNG έχουν λάβει επίσης σηµαντική ώθηση από τον Μάρτιο και µετά σε συγκεκριµένες διαδροµές, µε τα ναύλα για το ταξίδι µετ’ επιστροφής ΗΠΑ/Ευρώπη, που βρίσκονταν περίπου στα 25.000 δολ./ηµέρα την τελευταία εβδοµάδα του Φεβρουαρίου, να ξεπερνούν σήµερα τα 89.000 δολ./ηµέρα. Καθώς η Ε.Ε. έχει ήδη ανακοινώσει την πρόθεσή της να αποστασιοποιηθεί σταθερά από το ρωσικό φυσικό αέριο, η αγορά LNG στην Ευρώπη έχει δει ακόµα πιο εντυπωσιακή αύξηση των ροών από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού σε σχέση µε τον ήδη αυξηµένο αριθµό φορτίων που παρατηρήθηκε τον Ιανουάριο και τον Φεβρουάριο εξαιτίας της ενισχυµένης ζήτησης για ενέργεια που παρατηρούνταν και πριν από την έναρξη του πολέµου.
Οι φετινοί όγκοι LNG Ιανουαρίου-Απριλίου από τη Β. Αµερική προς την Ευρώπη είναι 127% υψηλότεροι σε σύγκριση µε τον µέσο όρο της ίδιας περιόδου το 2020 και το 2021, ενώ οι LNG ροές στη συγκεκριµένη διαδροµή την πρώτη εβδοµάδα του Μαΐου ξεπέρασαν τις συνολικές ροές κατά τον µήνα Μάιο τα δύο προηγούµενα έτη. Καθώς ορισµένες από τις πρόσθετες ροές στην Ευρώπη αντιπροσωπεύουν ουσιαστικά φορτία που έχουν µετατοπιστεί από τη διαδροµή ΗΠΑ/Ασία, η συνολική ζήτηση τονοµιλίων δεν λαµβάνει την ώθηση που θα περίµενε κανείς από την άνοδο των ευρωπαϊκών εισαγωγών µέχρι στιγµής, δεδοµένου ότι το ταξίδι ΗΠΑ/Ασία είναι περίπου διπλάσιο σε διάρκεια µε το αντίστοιχο ΗΠΑ/Ευρώπη. Από την άλλη, η γρήγορη αύξηση της παραγωγής LNG των ΗΠΑ, η οποία ξεπέρασε σηµαντικά τις προσθήκες που έλαβαν χώρα από άλλους εξαγωγείς το 2021, οδήγησε ήδη σε 50% αύξηση των εξαγωγών από Β. Αµερική πέρυσι. Καθώς υπάρχει ήδη πρόβλεψη για περαιτέρω αύξηση της παραγωγής στη χώρα, σύντοµα οι εξαγωγές που κατευθύνονται τόσο στην Ευρώπη όσο και στην Ασία δεν θα αντικαθιστούν απαραίτητα οι µεν τις δε και, ως εκ τούτου, η συνεχόµενη αύξηση της ζήτησης και από τις δύο ηπείρους που προβλέπεται για τα επόµενα χρόνια θα συνεχίσει να ωφελεί την κερδοφορία στον κλάδο.
Οι υφιστάµενες κυρώσεις που έχουν επιβάλει τα κράτη της Ε.Ε. στον ρωσικό χάλυβα, µαζί µε αυτές για το κάρβουνο, που πρόκειται να ξεκινήσουν τον Αύγουστο, καθώς και η σηµαντική διακοπή των εξαγωγών σιταριού από τη Μαύρη Θάλασσα, είναι εξελίξεις που διαµορφώνουν θετικές προοπτικές για τον τοµέα του ξηρού χύδην φορτίου. Η Ε.Ε., η οποία µέχρι πρόσφατα κάλυπτε περισσότερο από το 40% των αναγκών της σε ηµικατεργασµένα προϊόντα χάλυβα από τη Ρωσία, θα πρέπει να βασιστεί ακόµα περισσότερο στην Τουρκία, την άλλη σηµαντική πηγή της για το εµπόρευµα. Ωστόσο, µε την τουρκική παραγωγή να αδυνατεί να καλύψει τις ανάγκες της Ε.Ε., οι επόµενες επιλογές των εισαγωγέων είναι χώρες που βρίσκονται πολύ πιο µακριά, όπως η Βραζιλία, η Κίνα, η Ν. Κορέα και η Ινδία. Οι κυρώσεις που αναµένονται στο κάρβουνο από Ρωσία στο τέλος του καλοκαιριού είναι επίσης σηµαντικές, δεδοµένου ότι το 45% των εισαγωγών της Ε.Ε. προέρχεται από τη Ρωσία και η Ε.Ε. µαζί µε το Ηνωµένο Βασίλειο αντιπροσωπεύουν περισσότερο από το 23% των συνολικών εξαγωγών της Ρωσίας. Η Ρωσία αναµένεται να αυξήσει τις εξαγωγές της σε προορισµούς µακρινότερων αποστάσεων στην Ασία, ενώ η Ε.Ε. θα στραφεί σε άλλους εξαγωγείς που επίσης βρίσκονται πολύ πιο µακριά, µε αποτέλεσµα η ζήτηση τονοµιλίων να λάβει σηµαντική ώθηση και σε αυτή την περίπτωση, όπως άλλωστε και στην περίπτωση του εµπορίου των σιτηρών. Παρόλο που δεν εξετάζονται κυρώσεις στα ρωσικά σιτηρά, δεδοµένου ότι οι σιδηρόδροµοι της Ουκρανίας που µεταφέρουν τα φορτία σιτηρών έχουν υποστεί σηµαντικές ζηµιές, και τα λιµάνια στις βόρειες ακτές της Μαύρης Θάλασσας –από όπου και γίνονται κατά βάση οι εξαγωγές τόσο των ρωσικών όσο και των ουκρανικών φορτίων– είναι αποκλεισµένα εξαιτίας του πολέµου, οι χώρες της Ε.Ε. έχουν ήδη στραφεί σε άλλους πιο µακρινούς παραγωγούς (στην Ανατολική Ακτή της Νότιας Αµερικής αλλά και στην ακτή του Κόλπου των ΗΠΑ), µε τη Γαλλία, τον πιο κοντινό σηµαντικό εξαγωγέα, να µην µπορεί να καλύψει το κενό που δηµιουργείται. Τέλος, µε την αυξανόµενη στήριξη που η κινεζική διακυβέρνηση έχει δεσµευτεί να προσφέρει σε τοµείς που επλήγησαν περισσότερο από τα εκτεταµένα λοκντάουν, ανάκαµψη αναµένεται και στη ζήτηση σιδηροµεταλλεύµατος. Καθώς τα µεγαλύτερου µεγέθους πλοία ξηρού φορτίου ήδη απασχολούνται σε σηµαντικά αυξηµένο ποσοστό στις µεταφορές άνθρακα από Ασία προς Ευρώπη και από Ρωσία προς Ασία, η ανάκαµψη στο θαλάσσιο εµπόριο για σιδηροµετάλλευµα, το οποίο κατά βάση και αυτό εξυπηρετείται από τα µεγαλύτερου µεγέθους πλοία, αναµένεται να τονώσει ακόµα περισσότερο την κερδοφορία τούς επόµενους µήνες, µε τα πρώτα σηµάδια µιας εντυπωσιακής ανάκαµψης ήδη να διαφαίνονται από τα µέσα Μαΐου.
Τα κέρδη των κοντέινερ, που έσπασαν κάθε ρεκόρ τούς τελευταίους δώδεκα µήνες εξαιτίας της πίεσης στην παγκόσµια αλυσίδα εφοδιασµού, έχουν σηµειώσει µείωση το τελευταίο διάστηµα εξαιτίας των εκτεταµένων λοκντάουν στην Κίνα. Ενώ ο συγκεκριµένος τοµέας είναι και εκείνος που έχει επηρεαστεί λιγότερο µέχρι στιγµής από τις εξελίξεις στην Ευρώπη (καθότι ο αριθµός των εταιρειών που δραστηριοποιείται στη Μαύρη Θάλασσα είναι σχετικά µικρός), οι µεταβαλλόµενες εµπορικές ροές που επηρεάζουν τους υπόλοιπους ναυτιλιακούς τοµείς βοηθούν στη συντήρηση της πίεσης στην παγκόσµια αλυσίδα εφοδιασµού. Πράγµατι, µετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, ο συγκεκριµένος δείκτης, που προσµετρά την πίεση αυτή και δηµοσιεύεται από την Οµοσπονδιακή Τράπεζα Αποθεµάτων της Νέας Υόρκης, αυξήθηκε σηµαντικά τον Απρίλιο, µε αποτέλεσµα η κερδοφορία των κοντέινερ, παρότι πεσµένη σε σχέση µε τις αρχές του έτους, να συντηρείται σε πολύ υψηλά για την εποχή επίπεδα. Μια επιπλέον ώθηση στα ναύλα ενδέχεται να δώσει και η σταδιακή αποκλιµάκωση των κινεζικών λοκντάουν τις επόµενες εβδοµάδες. Ωστόσο, η αβεβαιότητα γύρω από τον πόλεµο στην Ευρώπη, µαζί µε το αυξηµένο κόστος ενέργειας και βασικών αγαθών όπως τα τρόφιµα, αναµένεται να επιβαρύνουν τη ζήτηση για έτοιµα προϊόντα µεσοπρόθεσµα, ενώ οι αυξηµένες παραγγελίες πλοίων που έλαβαν χώρα στον κλάδο τα τελευταία δύο χρόνια προβλέπεται να φέρουν επιπρόσθετη πίεση στα ναύλα µελλοντικά και έως ότου ένα σηµαντικό µέρος του υπάρχοντος στόλου οδηγηθεί προς διάλυση.
* Η κα Εύα Τζίµα είναι επικεφαλής του τµήµατος Ναυτιλιακής Έρευνας και Εκτιµήσεων Πλοίων της εταιρείας Seaborne Shipbrokers SA
Αναδημοσίευση από την ειδική έκδοση του περιοδικού Forbes "Ποσειδώνια 2022"
Διαβάστε ακόμη:
