Του Χάρη Φλουδόπουλου
Μέχρι το τέλος του 2024 η ExxonMobil μαζί με την HELLENiQ ΕNERGY αναμένεται να λάβουν την απόφαση για το αν θα πραγματοποιήσουν ή όχι ερευνητική γεώτρηση εντοπισμού πιθανών κοιτασμάτων σε υδρογονάνθρακες στις θαλάσσιες παραχωρήσεις της Κρήτης. Το προηγούμενο διάστημα ολοκληρώθηκαν οι πρόδρομες ερευνητικές εργασίες στο πλαίσιο της περαιτέρω εξερεύνησης της περιοχής αλλά και της προετοιμασίας των απαραίτητων περιβαλλοντικών μελετών. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της κυβέρνησης, εφόσον ανάψει το πράσινο φως, οι πρώτες ερευνητικές γεωτρήσεις αναμένονται στη χώρα μας στα τέλη του 2025 με αρχές του 2026.
Τρισδιάστατες γεωφυσικές έρευνες
Ένα βήμα πριν από τη λήψη της επενδυτικής απόφασης για τις γεωτρήσεις, η κοινοπραξία ExxonMobil - HELLENiQ ΕNERGY πραγματοποίησε τρισδιάστατες γεωφυσικές έρευνες με ειδικό σκάφος της εξειδικευμένης εταιρείας PGS στο διάστημα 24 Φεβρουαρίου με 19 Μαρτίου. Η PGS, όπως αναφέρουν οι πληροφορίες, στις τελευταίες 3D σεισμικές έρευνες κάλυψε 874 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Οι εργασίες πρόσκτησης 3D δεδομένων από το υπέδαφος των δύο θαλάσσιων παραχωρήσεων είναι επί της ουσίας το τελευταίο στάδιο των σεισμικών ερευνών της ExxonMobil.
Επόμενα βήματα
Τα επόμενα βήματα που απαιτούνται για τη λήψη των επενδυτικών αποφάσεων ως προς την εκτέλεση των γεωτρήσεων είναι η ολοκλήρωση της επεξεργασίας των σεισμικών ερευνών που έγιναν τόσο εφέτος όσο και την περίοδο 2022-2023 (δισδιάστατες) και εφόσον η ερμηνεία τους φανερώνει θετικά ευρήματα, τότε η κοινοπραξία ExxonMobil - HELLENiQ ENERGY θα λάβει την επενδυτική απόφαση για τη διενέργεια της πρώτης ερευνητικής γεώτρησης.
Παράλληλα, μετά τις σεισμικές καταγραφές, σύμφωνα με πληροφορίες, η ExxonMobil προχώρησε σε νέες έρευνες για να καταγράψει την υφιστάμενη κατάσταση των περιοχών, δρομολογώντας ουσιαστικά τις διαδικασίες για τη μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Συγκεκριμένα τον Μάιο, η αμερικανική εταιρεία CSA, συνεργάτης της ExxonMobli, με το σκάφος της EDT Offshore, εκτέλεσε συνδυαστικές έρευνες νοτιοδυτικά της Κρήτης και νότια της Πελοποννήσου με πρωταρχικό σκοπό την καταγραφή του υφιστάμενου περιβάλλοντος και δευτερεύοντα στόχο την ανίχνευση πιθανής φυσικής παρουσίας υδρογονανθράκων στα επιφανειακά ιζήματα.
Η συνδυαστική αυτή έρευνα πεδίου είναι, σύμφωνα με πληροφορίες, η δεύτερη μέσα στο έτος που έγινε για λογαριασμό της κοινοπραξίας ExxonMobil - HELLENiQ ΕNERGY. Τα αποτελέσματα των ερευνών θα αξιοποιηθούν για την περιβαλλοντική μελέτη βάσης, η οποία αναμένεται να κατατεθεί στην Ελληνική Διαχειριστική Εταιρεία Υδρογονανθράκων και Ενεργειακών Πόρων (ΕΔΕΥΕΠ) το επόμενο διάστημα. Επίσης θα αξιοποιηθούν για τη μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων (ΜΠΕ).
Ο σχεδιασμός
Η αμερικανική εταιρεία, όπως δήλωσε πρόσφατα κατά τη διάρκεια του East Med Gas Forum ο γενικός διευθυντής της ExxonMobil Cyprus, Θεοδόσιος Βαρνάβας, θα αποφασίσει εάν θα προχωρήσει σε ερευνητική γεώτρηση στο τέλος του 2024.
Από τη στιγμή που η εταιρεία θα εξασφαλίσει τη σχετική επενδυτική απόφαση, θα πρέπει να ολοκληρώσει την αδειοδοτική μελέτη της έως τα τέλη του 2025, ώστε να προχωρήσει η ερευνητική γεώτρηση εντός του 2026.
Η ExxonMobil, όπως ανέφερε ο κ. Βαρνάβας, έχει μισθώσει γεωτρύπανο για να πραγματοποιήσει ερευνητικές γεωτρήσεις το διάστημα 2024-2026 σε δύο περιοχές στην Κύπρο και σε τρεις στην Αίγυπτο. Στόχος είναι μέσα σε αυτό το διάστημα να έχει ολοκληρωθεί η απαραίτητη αδειοδότηση για να γίνει η γεώτρηση και στην Ελλάδα.
Οι χρόνοι αδειοδότησης είναι ένα θέμα που απασχολεί ιδιαίτερα την ExxonMobil, γι’ αυτό και έχει ξεκινήσει τις απαραίτητες διαδικασίες όχι μόνο για τις περιοχές της Αιγύπτου και της Κύπρου, αλλά και στην Ελλάδα, όπου οι καθυστερήσεις είναι μεγαλύτερες.
Δυνητικό μέγεθος
Για την περιοχή στα δυτικά και νοτιοδυτικά της Κρήτης υπάρχουν συγκεκριμένα στοιχεία, που συνηγορούν στο ότι υπάρχουν σοβαρές πιθανότητες για μεγάλο κοίτασμα φυσικού αερίου. Τα στοιχεία είχαν αρχικά περιέλθει στην κατοχή της τότε Ελληνικά Πετρέλαια από τα τέλη του 2015 και προέρχονται από τις πρώτες σεισμικές καταγραφές που είχε πραγματοποιήσει η νορβηγική εταιρεία PGS στην ευρύτερη περιοχή.
Με βάση τις προκαταρκτικές εκτιμήσεις έχει εντοπιστεί ανάλογη γεωλογική δομή με βάση το μοντέλο που χρησιμοποιήθηκε για τον εντοπισμό του θαλάσσιου κοιτάσματος αερίου Ζορ στην Αίγυπτο. Σημειώνεται ότι η συγκεκριμένη τομή ονομάστηκε "Τάλως", ενώ τα ευρήματα από τις σεισμικές καταγραφές της PGS χρησιμοποιήθηκαν για να προσελκυσθούν οι ξένοι παραχωρησιούχοι.
Εκτιμήσεις
Σύμφωνα με αρχικές εκτιμήσεις της ΕΔΕΥΕΠ (Ελληνική Διαχειριστική Εταιρεία Υδρογονανθράκων και Ενεργειακών Πόρων), η Ελλάδα δύναται να έχει αποθέματα αερίου και πετρελαίου αξίας πάνω από 250 δισ. ευρώ. Η εκμετάλλευση αυτών των αποθεμάτων, με επίκεντρο το φυσικό αέριο, θα μπορούσε δυνητικά να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην ελληνική οικονομία, προσφέροντας τη δυνατότητα για μηδενικές εκπομπές άνθρακα μέχρι το 2050, δρώντας παράλληλα καθοριστικά στην ενίσχυση του ρόλου της χώρας για ενεργειακή ασφάλεια σε περιφερειακό και ευρωπαϊκό επίπεδο.
Πιο συγκεκριμένα, η ΕΔΕΥΕΠ υπολογίζει ότι οι δυνητικοί πόροι στην Ελλάδα φτάνουν στα 3,5 δισεκατομμύρια βαρέλια ισοδύναμου πετρελαίου. Ο όρος "δυνητικοί πόροι" (2C resources), όπως αναφέρουν αρμόδια στελέχη, αναφέρεται σε συμπεράσματα που προκύπτουν με βάση τα γεωλογικά χαρακτηριστικά και τις έρευνες που έχουν γίνει μέχρι σήμερα, και όχι σε κοιτάσματα ή αποθέματα υδρογονανθράκων τα οποία προσδιορίζονται ύστερα από γεωτρήσεις.
Τα μεγέθη των κοιτασμάτων θα συγκεκριμενοποιηθούν σε πρώτη φάση, όταν ολοκληρωθεί η επεξεργασία των σεισμικών καταγραφών και ακολούθως όταν υλοποιηθούν οι ερευνητικές γεωτρήσεις που (εφόσον κριθεί σκόπιμο) θα υλοποιηθούν στις περιοχές της Κρήτης και της Δυτικής Ελλάδας που έχουν παραχωρηθεί για έρευνες υδρογονανθράκων.
