Του Paul Iddon
Ισραηλινοί αξιωματούχοι πιστεύουν ότι μια ενδεχόμενη απόκτηση των προηγμένων ρωσικών πυραυλικών συστημάτων αεράμυνας S-400 από το Ιράν θα μπορούσε να περιπλέξει ένα πιθανό πλήγμα κατά του πυρηνικού προγράμματος της χώρας. Αλλά θα έδινε πραγματικά μια απόκτηση των S-400 ένα χαρτί που θα άλλαζε το παιχνίδι στην Τεχεράνη, δεδομένου ότι διαθέτει ήδη κάποια πολύ ισχυρά συστήματα αεράμυνας μεγάλου βεληνεκούς;
Στις 11 Μαρτίου, τα ιρανικά κρατικά μέσα ενημέρωσης ανέφεραν ότι το Ιράν είχε οριστικοποιήσει μια σύμβαση για την αγορά μαχητικών Su-35 Flanker-E. Η Τεχεράνη αναμένεται να παραλάβει τουλάχιστον δύο δωδεκάδες αεροσκάφη που κατασκευάστηκαν αρχικά για την Αίγυπτο.
Νωρίτερα μέσα στο μήνα, το Bloomberg ανέφερε ότι το Ιράν θέλει να αποκτήσει επίσης τους S-400. Επικαλέστηκε αμερικανικές και ισραηλινές πηγές που δεν κατονόμασε, οι οποίες προειδοποιούσαν ότι μια τέτοια απόκτηση θα επιτάχυνε οποιαδήποτε απόφαση για ένα πλήγμα κατά του Ιράν. Μετέδωσε επίσης ότι θα χρειαστούν λιγότερα από δύο χρόνια για να γίνουν επιχειρησιακά έτοιμοι οι όποιοι ιρανικοί S-400.
Ωστόσο, δεν έχει ακόμη φανεί αν η Ρωσία θα ικανοποιήσει τελικά ένα ιρανικό αίτημα για αυτά τα προηγμένα συστήματα.
Ο Anton Mardasov, ανεξάρτητος Ρώσος αναλυτής και μελετητής του προγράμματος Συρίας του Ινστιτούτου Μέσης Ανατολής, σημείωσε ότι το "νέο κύμα φημών" σχετικά με μια ιρανική σύμβαση S-400 συμπίπτει με τις φήμες για την ανάπτυξη προηγμένων εγχώριων συστημάτων αεράμυνας από το Ιράν στη Συρία.
"Φυσικά, δεν μπορεί να αποκλειστεί ότι η Τεχεράνη όντως ζήτησε παραδόσεις S-400 από τη Ρωσία για την υποστήριξή της στον πόλεμο στην Ουκρανία μέσω παραδόσεων μη επανδρωμένων αεροσκαφών καμικάζι (πυρομαχικά παραμονής)", μου είπε. "Ωστόσο, είναι σημαντικό για το Ιράν να αναπτύξει το δικό του στρατιωτικό-βιομηχανικό σύμπλεγμα, το οποίο εποπτεύεται από το IRGC (Σώμα Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης), και αυτό το στρατιωτικό-βιομηχανικό σύμπλεγμα παράγει ένα σύστημα ανάλογο των ρωσικών S-300".
Ο Mardasov σημείωσε ότι παρά την βαθύτερη συνεργασία των δύο χωρών που υποδηλώνουν οι αναφορές σχετικά με την προμήθεια των S-400 και την ανάπτυξη ιρανικών συστημάτων αεράμυνας στη Συρία με σιωπηρή ρωσική συναίνεση, το Ιράν και η Ρωσία δεν έχουν συνάψει μια πλήρη στρατιωτική συμμαχία.
Το Ιράν απέκτησε συστήματα S-300 PMU-2 μεγάλου βεληνεκούς από τη Ρωσία το 2016 στο πλαίσιο σύμβασης που υπεγράφη το 2007. Τα τελευταία χρόνια έχει επίσης αναπτύξει εγχώρια συστήματα αεράμυνας, όπως τα Khordad 15 και Bavar-373, ενώ καυχιέται ότι το τελευταίο έχει δυνατότητες ισοδύναμες με αυτές των S-400.
Ακόμα και χωρίς τους S-400, οποιαδήποτε αμερικανική ή ισραηλινή επίθεση στις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν θα πρέπει πρώτα να εκτιμήσει πώς να αποφύγει ή να καταστρέψει μια ήδη ισχυρή αεράμυνα λόγω της ταχείας προόδου που έχει σημειώσει το Ιράν μέσα σε λίγα μόλις χρόνια.
Παρ' όλα αυτά, οποιαδήποτε πιθανή προμήθεια S-400 θα μπορούσε να ενισχύσει και να ενδυναμώσει περαιτέρω αυτή την αεράμυνα.
"Όσον αφορά τις ικανότητες σε σύγκριση με τους S-300, οι S-400 προορίζονται να έχουν καλύτερες δυνατότητες anti-stealth, καθιστώντας τους μεγαλύτερη δυνητική απειλή για τα F-35 και F-22 των ισραηλινών και αμερικανικών δυνάμεων", μου είπε ο Ryan Bohl, ανώτερος αναλυτής για τη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική στην εταιρεία πληροφοριών κινδύνου RANE. "Δεν έχουμε δει ακόμη τους S-400 να χρησιμοποιούνται εναντίον αυτών των μαχητικών πέμπτης γενιάς, οπότε αυτή τη στιγμή, αυτοί οι ισχυρισμοί είναι στα χαρτιά".
Σημείωσε ότι οι S-400 γενικά υπερτερούν των S-300 όσον αφορά το βεληνεκές, αλλά επισήμανε επίσης ότι οι αναβαθμισμένοι S-300 PMU-2, το ίδιο μοντέλο που προμήθευσε η Ρωσία στο Ιράν το 2016, μπορούν να καλύψουν αυτό το κενό.
"Το Bavar-373 είναι επίσης ένα μη δοκιμασμένο σύστημα εναντίον μαχητικών πέμπτης γενιάς, παρά τους ιρανικούς ισχυρισμούς", είπε. "Στα χαρτιά, προορίζεται να ανταγωνιστεί ή ακόμη και να αντικαταστήσει τους S-400 όσον αφορά το βεληνεκές, τη στόχευση και την τεχνολογία anti-stealth".
Παραμένει ασαφές πόσο καλά θα τα πήγαιναν τα αμερικανικά μαχητικά stealth πέμπτης γενιάς F-35 ή F-22 εναντίον των S-400. Ενώ η Ρωσία έχει αναπτύξει τους S-400 στη Συρία εδώ και χρόνια, έχει αποφύγει σκόπιμα να τους χρησιμοποιήσει για να στοχεύσει ισραηλινά πολεμικά αεροσκάφη που συχνά επιτίθενται σε ύποπτους στόχους που σχετίζονται με το Ιράν.
"Γνωρίζουμε ότι οι πιο προηγμένοι S-300 PMU-2 δεν έχουν εμποδίσει κάποια μυστική επιχείρηση του Ισραήλ μέσω drone στο εσωτερικό του Ιράν, η επίθεση του Φεβρουαρίου στο Ισφαχάν έδειξε ότι το Ιράν θα δυσκολευτεί να εμποδίσει τέτοια χτυπήματα", δήλωσε ο Bohl. "Γνωρίζουμε επίσης ότι η ρωσική αεράμυνα στο εσωτερικό της ίδιας της Ρωσίας απέτυχε επίσης να μπλοκάρει παλαιότερα σοβιετικής κατασκευής drones που χρησιμοποιούν και οι Ουκρανοί, γεγονός που υποδηλώνει ότι ακόμη και οι προηγμένοι S-400 μπορεί να μην είναι τόσο ικανοί όσο φαίνεται στα χαρτιά".
Παρ' όλα αυτά, ένας συνδυασμός S-400 και Su-35 θα μπορούσε να αποδειχθεί τρομερός αντίπαλος για οποιαδήποτε δύναμη επιχειρήσει επίθεση κατά του Ιράν, αν αναπτυχθεί αποτελεσματικά.
"Κατά πάσα πιθανότητα, ακόμη και αν υπολειτουργούν στα χαρτιά, οι S-400 και τα Su-35, αν χρησιμοποιηθούν από καλά εκπαιδευμένα πληρώματα και ενσωματωθούν σε ένα επαγγελματικό σύστημα αεράμυνας, θα δημιουργήσουν περισσότερες επιπλοκές για τις στρατιωτικές επιχειρήσεις του Ισραήλ/των ΗΠΑ κατά του Ιράν", δήλωσε ο Bohl. "Τουλάχιστον, θα ήταν προηγμένα συστήματα που το Ισραήλ θα προσπαθούσε να αποφύγει σε πιο μυστικές επιχειρήσεις, ενώ στην περίπτωση της ανοιχτής στρατιωτικής δράσης, θα ήταν στόχοι υψηλής αξίας που θα έπρεπε να εξουδετερωθούν για να μπορέσει το Ισραήλ και/ή οι ΗΠΑ να πλήξουν με επιτυχία το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν".
Στη συνέχεια, υπάρχει το ερώτημα του πώς θα μπορούσε να αντιδράσει το Ισραήλ εάν η Ρωσία παραδώσει στο Ιράν αυτούς τους πυραύλους παρά τους μεγαλεπήβολους ισραηλινούς στόχους. Σε απάντηση, θα μπορούσε το Ισραήλ να αντιστρέψει τη μακροχρόνια πολιτική του κατά της προμήθειας θανατηφόρων όπλων στην Ουκρανία;
"Είναι σαφές ότι οι προμήθειες αεράμυνας δεν αποτελούν πραγματικά κόκκινη γραμμή για το Ισραήλ, δεδομένου ότι στην αποτελούν στην ουσία αμυντικά όπλα και αγοράζονται απλώς για να υπάρχουν πιο προηγμένα συστήματα σε υπηρεσία", δήλωσε ο Mardasov. "Αλλά σε μια κατάσταση όπου η Ρωσία θα βοηθήσει με κάποιον τρόπο το Ιράν να εκσυγχρονίσει την ικανότητα κρούσης του, η προμήθεια των S-400 θα μπορούσε να διαταράξει την ήδη εύθραυστη ισορροπία στις σχέσεις Ρωσίας-Ισραήλ".
Ο Bohl πιστεύει ότι το Ισραήλ θα ήταν πιο πιθανό να στείλει εγχώρια συστήματα, όπως το Iron Dome ή το Barak-8, για να βοηθήσει στην αναβάθμιση της αεράμυνας της Ουκρανίας, εάν η Ρωσία προωθήσει την παράδοση των S-400 στο Ιράν. Προβλέπει ότι ένα τέτοιο σενάριο θα αποτελούσε "πονοκέφαλο" για τα ρωσικά στρατιωτικά σχέδια στην Ουκρανία.
"Αυτό είναι ένας αξιοσημείωτος περιορισμός σε μια πιθανή ρωσική παράδοση στο Ιράν", δήλωσε. "Όπως σημειώθηκε παραπάνω, στο τέλος της ημέρας, η Μόσχα πρέπει να λάβει μια πολιτική απόφαση για την παροχή τέτοιων συστημάτων στο Ιράν και να αποδεχθεί ότι αυτό πιθανότατα θα ωθήσει το Ισραήλ πιο κοντά στην Ουκρανία, ακόμη και αν αυτό δεν έχει απαραίτητα ως αποτέλεσμα την άμεση παράδοση προηγμένης ισραηλινής αεράμυνας στην Ουκρανία".
"Θα μπορούσε επίσης να οδηγήσει σε συνεργασία στον τομέα των πληροφοριών, να ενθαρρύνει τους Ισραηλινούς να είναι πιο επιθετικοί στη Συρία και/ή να αναγκάσει το Ισραήλ να παραδώσει άλλο εξοπλισμό στην Ουκρανία, όπως φορητά όπλα, όλμους και αντιαρματικούς πυραύλους".
