Του Paul Iddon
Η Τουρκία πιστεύει ότι το stealth 5ης γενιάς TF-X που αναπτύσσει, γνωστό και ως το "Εθνικό Μαχητικό Αεροσκάφος", θα μπορούσε να κάνει την πρώτη του πτήση εντός του 2023 - στην 100ή επέτειο από την ίδρυση της Τουρκικής Δημοκρατίας. Ακόμα και αν η Άγκυρα τηρήσει αυτό το φιλόδοξο χρονοδιάγραμμα, έχει μπροστά της πολλά χρόνια δουλειάς για να ελπίζει ότι θα παρουσιάσει ένα... πραγματικό αεροσκάφος 5ης γενιάς ή έστω ένα πλήρως λειτουργικό πρωτότυπο.
Ο Temel Kotil, διευθύνων σύμβουλος της Τουρκικής Αεροπορικής και Διαστημικής Βιομηχανίας, κατασκευάστριας του TF-X, εμφανίστηκε αισιόδοξος ότι το αεροσκάφος θα πραγματοποιήσει την πρώτη του πτήση περίπου δύο χρόνια νωρίτερα από το αρχικό χρονοδιάγραμμα.
"Σχεδιάζαμε να πραγματοποιήσουμε την πρώτη πτήση του εθνικού μαχητικού αεροσκάφους το 2025, αλλά οι συνεργάτες μου εξεπλάγησαν. Φέρνουμε την πρώτη πτήση νωρίτερα", δήλωσε στο CNN Turk στις 9 Ιανουαρίου.
Τον Δεκέμβριο του 2022, τα τουρκικά ΜΜΕ μετέδιδαν δηλώσεις του Kotil, σύμφωνα με τις οποίες το TF-X θα απογειωθεί για πρώτη φορά στις 29 Οκτωβρίου 2024 και το πρώτο αεροσκάφος θα παραδοθεί το 2028 με την ετήσια παραγωγή να εκτιμάται στα 24 αεροσκάφη - αν χρειαστεί, η παραγωγή θα αυξηθεί.
Η πτήση του πρωτοτύπου TF-X πριν από το τέλος του 2023 θα είχε συμβολική σημασία για την τουρκική κυβέρνηση και τον αμυντικό της τομέα. Στις 9 Ιανουαρίου, ο Ταγίπ Ερντογάν δήλωσε ότι η χώρα του είναι "αποφασισμένη να καταστήσει το 2023 ορόσημο στην αμυντική βιομηχανία, όπως και σε άλλους τομείς".
Η Άγκυρα θέλει μια σειρά από νέα αεροσκάφη εγχώριας κατασκευής να κάνουν τις παρθενικές τους πτήσεις εντός του 2023. Δεδομένου ότι πρόκειται για ένα εξαιρετικά φιλόδοξο σχέδιο, η πρώτη απογείωση του TF-X θα μεταφέρει στην κοινή γνώμη την αίσθηση ότι το project εξελίσσεται ομαλά.
Από την άλλη, αναλυτές επισημαίνουν ότι η πτήση ενός πρωτοτύπου μαχητικού για να το δει το κοινό δεν υποδηλώνει ότι η Τουρκία βρίσκεται κοντά στην ολοκλήρωση ενός λειτουργικού μαχητικού 5ης γενιάς.
"Το βασικό που θα ήθελα να τονίσω είναι ότι υπάρχει τεράστια διαφορά μεταξύ της παραγωγής μιας μορφής που μοιάζει με μαχητικό 5ης γενιάς που θα πετάξει ως πρωτότυπο και της πραγματικής παραγωγής και μαζικής κατασκευής ενός μαχητικού αεροσκάφους που θα λειτουργεί όντως ως μαχητικό 5ης γενιάς σε μια στρατιωτική επιχείρηση", υπογράμμισε ο Justin Bronk, ερευνητής στην Ομάδα Στρατιωτικών Επιστημών του βρετανικού Βασιλικού Ινστιτούτου Ηνωμένων Υπηρεσιών (RUSI).
Ο Aaron Stein, αναλυτής επί τουρκικών θεμάτων, επικεφαλής της Metamorphic Media και συγγραφέας του βιβλίου "The US War against ISIS: How America and its Allies Defeated the Caliphate" (Πώς η Αμερική και οι σύμμαχοί της νίκησαν το Χαλιφάτο), είναι εξίσου επιφυλακτικός.
"Στην πραγματικότητα δεν ξέρουμε και πολλά, αλλά εκτιμώ από τις εικόνες που έχουμε ότι το αεροσκάφος που θα πετάξει το 2023 είναι ένα πολύ βασικό πρωτότυπο, και πως το μαχητικό που θα προκύψει ως τελικό προϊόν θα έχει πολλές μετατροπές πάνω στο υφιστάμενο σχέδιο", ανέφερε ο ίδιος.
"Στο σχήμα μοιάζει με stealth, αν και από κάποια χαρακτηριστικά του νομίζω ότι θα είναι πιο εύκολα ανιχνεύσιμο από τα ραντάρ σε σύγκριση με τα F-35 και F-22", είπε ο Stein.
"Και πάλι, πρόκειται για ένα πρωτότυπο, οπότε όλα μπορεί να αλλάξουν", πρόσθεσε. "Τα επί της ουσίας σημαντικά χαρακτηριστικά των αεροσκαφών είναι αυτά που δεν βλέπουμε, οπότε προς το παρόν δεν μπορούμε να έχουμε σωστή εικόνα για το μαχητικό, καθώς δεν ξέρουμε πώς θα είναι τα ηλεκτρονικά του συστήματα".
Βίντεο που τραβήχτηκε στις 21 Νοεμβρίου 2022, έδειχνε το πρωτότυπο TF-X στη γραμμή συναρμολόγησης να παίρνει μορφή. Τα πτερύγια είχαν προσαρτηθεί στην άτρακτο και η καμπίνα του πιλοτηρίου είχε τοποθετηθεί. Ωστόσο, δεν έφερε τους δίδυμους κινητήρες του και στο πιλοτήριο δεν είχαν εγκατασταθεί τα ηλεκτρονικά συστήματα. Έκτοτε φέρεται να "φόρεσε" τους κινητήρες F110 της General Electric, που κατασκευάζει η TAI -κατόπιν άδειας- για τα τουρκικά F-16 4ης γενιάς.
"Όσον αφορά τους αισθητήρες, τη θερμική ψύξη και την ενσωμάτωση των κινητήρων, η Τουρκία θα δυσκολευτεί να ανταποκριθεί τεχνολογικά χωρίς εξωτερική υποστήριξη", τόνισε ο Bronk.
Η Άγκυρα θα τα βρει δύσκολα με αυτά τα χαρακτηριστικά "παρά τα σημαντικά επιτεύγματα της τουρκικής αεροδιαστημικής βιομηχανίας με τη μαζική παραγωγή μικρότερων UAV και εκτοξευόμενων όπλων τα τελευταία χρόνια", πρόσθεσε.
"Οι πάνω από δεκαετία -και έως σήμερα ανεπιτυχείς- προσπάθειες της Ρωσίας να αναπτύξει ένα πραγματικό μαχητικό 5ης γενιάς μέσα από το πρόγραμμα Su-57/PAK FA δείχνει πόσο δύσκολο είναι ένα τέτοιο εγχείρημα ακόμη και για τους καθιερωμένους κατασκευαστές μαχητικών αεροσκαφών", επισήμανε ο Bronk.
