Του Matt Durot
Τον περασμένο Ιανουάριο, η start-up πιστωτικών καρτών Brex σήκωσε 300 εκατ. δολάρια από διακεκριμένους επενδυτές, διπλασιάζοντας περίπου την αποτίμησή της στα 12,3 δισ. δολάρια, και οι Βραζιλιάνοι συνιδρυτές της –ο 26χρονος Pedro Franceschi και ο 27χρονος Henrique Dubugras– έγιναν οι νεότεροι αυτοδημιούργητοι δισεκατομμυριούχους στον κόσμο.
"Ο κόσμος πιστεύει βέβαια ότι είμαστε ήδη επιτυχημένοι", σχολίασε τότε ο Dubugras στο Forbes. "Είμαστε και δεν είμαστε. Προφανώς είμαστε χαρούμενοι για όσα έχουμε πετύχει, αλλά υπάρχουν πολλά ακόμη που πρέπει να γίνουν".
Είναι πολύ νωρίς για να εκτιμήσουμε αν μακροπρόθεσμα η Brex θα είναι ένα success story. Έναν χρόνο μετά, το Forbes υπολογίζει ότι η αξία της εταιρείας έχει υποχωρήσει στα 6,4 δισ. δολάρια – χάνοντας σχεδόν το ήμισυ της αξίας της στο έτος. Στο μεταξύ, οι Francheshi και Dubugras βρίσκονται εκτός του club των δισεκατομμυριούχων: εκτιμάται ότι αξίζουν 900 εκατ. δολάρια έκαστος, από 1,5 δισ. δολάρια. έκαστος πέρυσι.
Οι μεγάλοι χαμένοι
Μείωση σε δισ.-% Αξία
Sam Bankman-Fried -$24 -100% $0
Guillaume Pousaz -$15.8 -69% $7.2
Gary Wang -$5.9 -100% $0
Nik Storonsky -$3.8 -54% $3.3
Victor Jacobsson -$3.4 -85% $0.6
Barry Silbert -$3.2 -100% $0
Cameron Winklevoss -$2.9 -72% $1.1
Tyler Winklevoss -$2.9 -72% $1.1
Cliff Obrecht -$2.9 -44% $3.6
Melanie Perkins -$2.9 -44% $3.6
Δεν είναι οι μόνοι που ακολούθησαν πτωτική πορεία. Τον Μάρτιο του 2022, σχεδόν στο αποκορύφωμα της φρενίτιδας για χρηματοδότηση start-up επιχειρήσεων, 44 ιδρυτές "μονόκερων" –ιδιωτικών εταιρειών που η αξία τους αποτιμάται άνω του 1 δισ. δολαρίων– είχαν συνολική αξία 190 δισ. δολάρια, σύμφωνα με το Forbes. Έναν χρόνο μετά, με την αγορά των κρυπτονομισμάτων να καταρρέει και αρκετές ιδιωτικές επιχειρήσεις να ακολουθούν το "τρέκλισμα" των δημόσιων εταιρειών, το Forbes –σε συνεργασία με VCs, επενδυτές και παρόχους δεδομένων– επαναπροσδιόρισε την αξία των "μονόκερων" που ανήκουν σε δισεκατομμυριούχους. Τα αποτελέσματα είναι εντυπωσιακά: ο μισός πλούτος των δισεκατομμυριούχων πίσω από τους "μονόκερους" έχει εξανεμιστεί, με την ελίτ των οραματιστών start-uppers να είναι κατά 96 δισ. δολάρια φτωχότερη σε σύγκριση με έναν χρόνο πριν. Δώδεκα από αυτούς δεν είναι πλέον δισεκατομμυριούχοι. Εξαιρούνται δώδεκα Κινέζοι ιδρυτές μονόκερων που αντιμετωπίζουν άλλους είδους προβλήματα (πολιτικά και όχι μόνο).
"Ήταν μια άλλη εποχή, μπορεί να άξιζα Χ χρήματα στα χαρτιά, αλλά περισσότερο έμοιαζε με αστείο", λέει ο Matt Murphy, εταίρος στη Menlo Ventures, σχολιάζοντας την πορεία προς την κορύφωση της φούσκας. "Νομίζω θα χρειαστεί μια μικρή αποτοξίνωση, επειδή στον κόσμο των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων ο κόσμος ‘μεθάει’ τόσο εύκολα. Όλοι πρέπει να απεξαρτηθούν από το ναρκωτικό της αποτίμησης. Έφυγε, τελείωσε και δεν πρόκειται να ξαναγυρίσει, οπότε ας επιστρέψουμε σε πράγματα –που και ιστορικά να το δούμε– είναι πιο λογικά και ας επικεντρωθούμε εκ νέου στην οικοδόμηση σημαντικών εταιρειών με έναν πιο αποδοτικό –λειτουργικά– τρόπο".
Ορισμένοι μονόκεροι έχουν ήδη μειώσει τις αποτιμήσεις τους. Η start-up online πληρωμών Checkout.com μείωσε προληπτικά την αξία της στα 11 δισ. δολάρια τον περασμένο Δεκέμβριο, ενώ οι επενδυτές είχαν αποτιμήσει την εταιρεία στα 40 δισ. δολάρια τον Ιανουάριο του 2022. Η περιουσία του Ελβετού ιδρυτή και CEO της, Guillaume Pousaz, ο οποίος πρόσκαιρα ήταν ο πλουσιότερος Ευρωπαίος επιχειρηματίας στον κλάδο της τεχνολογίας, κατρακύλησε στα 7,2 δισ. δολάρια από τα 23 δισ.
Ο ιρλανδικός κολοσσός πληρωμών Stripe, που ιδρύθηκε και διοικείται από τους αδελφούς Patrick και John Collison, έκανε το ίδιο εντός του Ιανουαρίου, μειώνοντας την εσωτερική του αποτίμηση κατά τουλάχιστον τρεις φορές στα 63 δισ. δολάρια, ενώ οι επενδυτές τον είχαν αποτιμήσει στα 95 δισ. δολάρια τον Μάρτιο του 2021. Οι αδελφοί Collison αξίζουν πλέον 6,9 δισ. δολάρια έκαστος από 9,5 δις. δολάρια. Η Instacart του Apoorva Mehta και η start-up λογισμικού Databricks του Ali Ghodsi έχασαν από την αξία τους τον περασμένο Οκτώβριο.
Η σουηδική startup Klarna, που ιδρύθηκε από τους πρώην δισεκατομμυριούχους Victor Jacobsson και Sebastian Siemiatkowski (η αξία τους εκτιμάται σε 600 εκατ. δολάρια και 500 εκατ. δολάρια αντίστοιχα, από 4 δισ. δολάρια και 3,2 δισ. δολάρια), είναι ο μόνος μονόκερως με τους ιδρυτές τους στη λίστα των δισεκατομμυριούχων του Forbes, παρόλο που αναπροσάρμοσε τον Ιούλιο του 2022 την αξία της στα 6,7 δισ. δολάρια, ενώ 9 μήνες νωρίτερα η αποτίμησή της είχε εκτιναχθεί στο θηριώδες ποσό των 45,6 δισ. δολαρίων.
"Όλοι προσπαθούν να κρυφτούν πίσω από τα 2-3 χρόνια ροής και συγκέντρωσης μετρητών και να αποφύγουν αυτούς τους down rounds", επισημαίνει ο Murphy της Menlo Ventures. "Όπως έχουν τα πράγματα τον τελευταίο χρόνο, εάν είστε μια εταιρεία που χρηματοδοτείται από κάποια VC, δεν θέλετε να ξεμείνετε μέσα στους επόμενους 12 μήνες –ή ακόμα και εντός του επόμενου 6μήνου– από μετρητά. Πεποίηθησή μας είναι ότι η αγορά θα ανακάμψει μέσα στο 2023".
Ο Murphy σχολιάζει ότι οι απολύσεις είναι ένας τρόπος αναπροσαρμογής των εταιρειών "για να επιμηκύνουν τον χρόνο ζωής των μετρητών τους". Μεταξύ των μονόκερων που έχουν προχωρήσει σε μείωση του προσωπικού τους συγκαταλέγονται η ScaleAI του 26χρονου Alexandr Wang, το ανταλλακτήριο κρυπτονομισμάτων Gemini των Cameron και Tyler Winklevoss, καθώς και οι Brex, Klarna και Stripe.
Μεθοδολογία
Μέχρι σήμερα, το Forbes υπολόγιζε την αξία των εταιρειών που χρηματοδοτούνται από VC με βάση την αποτίμηση από τον τελευταίο γύρο χρηματοδότησής τους, ανεξάρτητα από το πότε έγινε αυτός, και συνήθως την προεξοφλούσε κατά 10% λόγω της έλλειψης ρευστότητας και οικονομικής διαφάνειας. Η νέα μεθοδολογία του Forbes φέρνει τις αποτιμήσεις των εταιρειών που υποστηρίζονται από VC σε ακριβέστερη ευθυγράμμιση με την πρόσφατη αναταραχή στις δημόσιες εταιρείες και τις εσωτερικές ή εξωτερικές υποτιμήσεις που αντιμετωπίζουν αυτοί οι μονόκεροι.
Εάν μια εταιρεία έχει αντλήσει χρηματοδότηση τους τελευταίους τρεις μήνες, όπως το διαδικτυακό κατάστημα λιανικής Fanatics του Michael Rubin ή η Anduril του Palmer Luckey στον αμυντικό τομέα, το Forbes χρησιμοποίησε την πιο πρόσφατη αποτίμηση πριν από αυτό τον γύρο χρηματοδότησης. Ελλείψει πρόσφατων γύρων χρηματοδότησης ή εσωτερικών υποτιμήσεων, το Forbes συνεργάστηκε με τρεις παρόχους δεδομένων τιμολόγησης της ιδιωτικής αγοράς –την ApeVue, την Caplight Technologies και την Notice– για να επανεκτιμήσει 30 "μονόκερους" που αντιπροσωπεύουν το μεγαλύτερο μέρος των περιουσιών των δισεκατομμυριούχων (και των πρώην δισεκατομμυριούχων). Στις περισσότερες περιπτώσεις, το Forbes υπολόγισε τον μέσο όρο της τρέχουσας αποτίμησης των παρόχων δεδομένων για κάθε "μονόκερο", η οποία βασίζεται στις επιδόσεις συγκρίσιμων δημόσιων εταιρειών, στη δραστηριότητα της δευτερογενούς αγοράς και στις δημοσιοποιημένες αποδόσεις αμοιβαίων κεφαλαίων. Με βάση αυτή την ανάλυση, το Forbes εκτιμά ότι υπάρχουν πλέον 32 δισεκατομμυριούχοι "μονόκεροι" εκτός Κίνας, από 44 τον Μάρτιο, οι οποίοι αξίζουν συνολικά 94 δισ. δολάρια.
Δεν συμφωνούν όλοι με τη νέα μας προσέγγιση. Όταν το Forbes μείωσε την αποτίμηση της βρετανικής fintech Revolut στα 13,8 δισ. δολάρια (από 33 δισ. δολάρια) και τις περιουσίες των συνιδρυτών της Nik Storonsky και Vlad Yatsenko στα 3,3 δισ. δολάρια (από 7,1 δισ. δολάρια) και 500 εκατ. δολάρια (από 1,1 δισ. δολάρια) αντίστοιχα, εκπρόσωπος της εταιρείας αντέδρασε. "Δεν συμμετέχουμε σε εικασίες σχετικά με την αποτίμησή μας. Από τον τελευταίο γύρο χρηματοδότησής μας, κατά τον οποίο αποτιμηθήκαμε στα 33 δισ. δολάρια, η κερδοφόρα Revolut συνεχίζει να έχει ισχυρές επιδόσεις σε όλες τις αγορές παγκοσμίως".
Φυσικά, οι συνέπειες από την αποτίμηση ενός "μονόκερου" δεν περιορίζονται στις περιουσίες των δημιουργών τους. "Το αν ο ιδρυτής παραμένει δισεκατομμυριούχος ή όχι δεν είναι το σημαντικότερο, εκτός εάν οι ίδιοι έχουν μαζική μόχλευση έναντι της προηγούμενης υψηλής αποτίμησής τους", λέει ο venture capitalist Eric Paley της Founder Collective. "Σε όλα αυτά εμπλέκεται ο εγωισμός, αλλά το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι η κρίση εμπιστοσύνης προς αυτούς. Τρόπον τινά, είναι ζήτημα ψυχολογίας, διότι θα ήταν πολύ καλύτερα να είχε αναρριχηθεί κάποιος από μια αποτίμηση 1 δισ. δολαρίων στα 5 δισ. δολάρια, παρά να πάει από το 1 δισ. δολάρια στα 10 δισ. και μετά να υποχωρήσει στα 5 δισ.".
"Τώρα οι υπάλληλοι αυτών των εταιρειών μπορούν να αποφασίσουν αν θέλουν να πάνε κάπου αλλού, σε μια εταιρεία που πιστεύουν ότι βρίσκεται σε ανοδική και όχι σε καθοδική πορεία", προσθέτει ο Paley. "Κάτι αντίστοιχο ισχύει για τους επενδυτές: ‘Ποιος θα ήθελε να επενδύσει στην τάδε εταιρεία;’ Όλοι αυτοί οι άνθρωποι παλεύουν με το τι ήταν η εταιρεία τους και έχει κολλήσει το μυαλό τους σε αυτή την εικόνα".
