Μεταξύ των δώρων που ο πρόεδρος της Αργεντινής Χαβιέρ Μιλέι φυλά στο γραφείο του στην Casa Rosada, υπάρχει ένα το οποίο είναι ιδιαίτερα εμφανές. Δεν είναι μια σκακιέρα υπογεγραμμένη από το παιδί-θαύμα Faustino Oro. Ούτε κάποιες από τις ποδοσφαιρικές φανέλες διαφόρων ομάδων που του δόθηκαν στις διεθνείς περιοδείες του. Ούτε και το κράνος του Adolfo Cambiasso ή η ντουζίνα βιβλίων οικονομίας που βρίσκονται στο γραφείο, στα βοηθητικά τραπέζια ή στις καρέκλες του.
Στο κέντρο του κύριου τραπεζιού βρίσκεται "Η Μηχανή του Δυνατού", ένα δώρο του καλλιτέχνη Tute Di Tella: ένα αλυσοπρίονο από μπρούντζο 8 κιλών, με τη φράση "Οι δυνάμεις του ουρανού" χαραγμένη με λέιζερ στη λάμα των 75 εκατοστών. Ο αρχηγός του αργεντινικού κράτους το έχει αφήσει σε περίοπτη θέση "για να ξέρουν οι υπουργοί ότι αυτό είναι μόνο η αρχή. Τους το είπα: Αν κοιμηθείς, σε παραμερίζουν. Τώρα, μαχαίρι στα δόντια, πίεση και προχωράμε".
Ο Μιλέι υποδέχθηκε το Forbes Argentina στην Casa Rosada λίγες μέρες πριν τα Χριστούγεννα. Ήταν η πρώτη συνέντευξη που παραχώρησε σε αυτό το μέσο από την ανάληψη των καθηκόντων του. Σε μία συζήτηση διάρκειας σχεδόν μίας ώρας, παρουσίασε το οικονομικό του σχέδιο για το 2025 και έκανε πολιτικές δηλώσεις με ευρεία απήχηση, όπως η προειδοποίησή του προς τους κεντροδεξιούς συμμάχους του στο PRO: "Στις εκλογές θα πάμε μαζί σε όλες τις περιφέρειες ή αλλιώς χωριστά. Παιχνίδια με το εκλογικό σώμα, όχι".
Στη συνέντευξη, ανέλυσε τους στόχους του για την επόμενη χρονιά: περισσότερες δομικές μεταρρυθμίσεις, μείωση του πληθωρισμού και τα τρία βήματα για την άρση των νομισματικών περιορισμών. Αρνήθηκε ότι υπάρχει καθυστέρηση στο πεδίο της νομισματικής πολιτικής και απάντησε σε όσους συμμερίζονται την άποψή του για τη χώρα, αλλά όχι τις μεθόδους του.
Συνέντευξη στο Forbes Argentina
Κανείς δεν είναι προετοιμασμένος να γίνει πρόεδρος. Επιπλέον, είστε outsider της πολιτικής. Σε προσωπικό επίπεδο, ποιο ήταν το πιο δύσκολο σημείο και ποια η μεγαλύτερη σας ικανοποίηση κατά τη διάρκεια αυτού του έτους;
Προφανώς είμαι outsider. Δεν ήταν ποτέ στα σχέδιά μου να γίνω πρόεδρος, μέχρι που συνέβησαν κάποια πράγματα. Ήρθε η δίωξη από την κυβέρνηση του Alberto Fernández (...). Είδα να περιορίζεται η έκφρασή μου και οι συνέπειες που είχε αυτό για τις ροές των κεφαλαίων μου (...), οπότε έπρεπε να εμπλακώ. Θεωρούσα ωστόσο πολύ απίθανο να έχουμε το αποτέλεσμα που θα μας επέτρεπε να φτάσουμε εδώ.
Πότε καταλάβατε ότι θα γίνετε πρόεδρος;
Την ημέρα που κάναμε την κλήρωση για τις υποψηφιότητες των βουλευτών, στη Mar del Plata, συναντήσαμε πάνω από 10.000 ανθρώπους στις σκάλες του Costa Galana. Η αδερφή μου είπε: "Θα γίνεις πρόεδρος". Δεν έκανε λάθος. Δεν το είχα σκεφτεί ποτέ μέχρι να μου το πει. Αλλά με ρώτησες πώς έζησα το γεγονός ότι συνέβη. Και απαντώ: με πολλή ψυχραιμία. Και, δεύτερον, το βλέπω ως μια δουλειά.
Ποιος είναι ο απολογισμός σας για αυτό το πρώτο έτος διακυβέρνησης;
Κάναμε όσα υποσχέθηκα στην προεκλογική καμπάνια: μειώσαμε τον πληθωρισμό, απελευθερώσαμε την οικονομία από τόσο πολλούς περιορισμούς, πραγματοποιήσαμε δομικές μεταρρυθμίσεις και τερματίσαμε την ανασφάλεια. Στον διεθνή τομέα, ευθυγραμμιστήκαμε με τις ΗΠΑ και το Ισραήλ. Από την πλευρά της οικονομικής πολιτικής, πραγματοποιήσαμε τη μεγαλύτερη δημοσιονομική προσαρμογή στην ιστορία της ανθρωπότητας (5 μονάδες στο Υπουργείο Οικονομικών, 10 στην Κεντρική Τράπεζα). Τον ισοσκελισμό στον προϋπολογισμό το πετύχαμε τον πρώτο μήνα. Τον αντίστοιχο της Κεντρικής Τράπεζας, στον έκτο μήνα - εξαλείψαμε το παράλληλο έλλειμμα.
Σε πόσο χρόνο πιστεύετε ότι η Αργεντινή θα μπορούσε να έχει πληθωρισμό 2% ετησίως; Όταν τελειώσει η θητεία σας, ποιο είναι το όνειρό σας για τα επίπεδα του πληθωρισμού;
Ο πληθωρισμός χονδρικής είναι μια μορφή πρόδρομου δείκτη. Στις διαδικασίες τόσο επιτάχυνσης όσο και επιβράδυνσης του πληθωρισμού, αποτελεί πρόδρομο δείκτη. Τον Δεκέμβριο λάβαμε πληθωρισμό που κινείτο στο 54%, δηλαδή ισοδύναμο με 17.000% ετησίως. Τα τελευταία στοιχεία κινούνται στο 1,4%, δηλαδή λίγο παραπάνω από 15% σε ετήσια βάση. Μειώσαμε ουσιαστικά τον ρυθμό του πληθωρισμού. Ταυτόχρονα, έχουμε ένα σύστημα crawling peg, με 2% μηνιαία προσαρμογή συν τον διεθνή πληθωρισμό, που σήμερα δείχνει ότι όσον αφορά τον πληθωρισμό χονδρικής βρισκόμαστε σε ρυθμό αποπληθωρισμού 1% τον μήνα.
Αλλά ο πληθωρισμός για τους καταναλωτές είναι στο 2,4%...
Όμως το 2,4% είναι σχεδόν σε ευθυγράμμιση με το crawling peg. Αν κάνω τη διάσπαση του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή (ΔΤΚ) μεταξύ αγαθών και υπηρεσιών, όπου οι υπηρεσίες επηρεάζονται έντονα από τις αυξήσεις των δασμών, ο πληθωρισμός των αγαθών βρίσκεται στο 1,6% και των υπηρεσιών στο 4,4%. Διορθώνουμε το χάος που άφησε ο κιρχνερισμός, χρησιμοποιώντας τις τιμές των υπηρεσιών για πολιτικούς σκοπούς, ώστε να περιορίσει τον πληθωρισμό. Σε αυτό το πλαίσιο, τα αγαθά έρχονται με πληθωρισμό γύρω στο 1%, για την ακρίβεια 0,9%, που σημαίνει ότι βρισκόμαστε επίσης σε deflation. Όσον αφορά τα τρόφιμα και τα ποτά, βρίσκεστε στο 0,9%, ένα πολύ βαθύτερο deflation.
Όπως στις δίαιτες, τα πρώτα κιλά δεν είναι εύκολα, αλλά χάνονται. Τα τελευταία όμως κιλά είναι πάντα τα πιο δύσκολα...
Είναι αλήθεια. Πρώτον, πρέπει να αποδεχτούμε ότι η μείωση είναι έξω από το σύνηθες. Η εξέλιξη είναι ήδη πιο σημαντική από την περίοδο της μετατρεψιμότητας, το πιο επιτυχημένο οικονομικό πρόγραμμα στην ιστορία της Αργεντινής. Αυτό το πρόγραμμα είναι καλύτερο και πολύ πιο συνεπές, καθώς είναι δομημένο με βάση τη δημοσιονομική ισορροπία. Επιπλέον, το πετύχαμε χωρίς υπερπληθωρισμό, χωρίς απαλλοτρίωση τύπου Bonex Plan, χωρίς ελέγχους τιμών, χωρίς καθορισμό ισοτιμίας και αναμορφώνοντας τους δασμούς.
Ποιο είναι το σχέδιο για τη μείωση του πληθωρισμού σε αυτό το στάδιο και για την άρση των περιορισμών;
Το πρόγραμμα δημιουργεί έναν πληθωρισμό 2,5% σε μηνιαία βάση. Εφόσον επαναλάβουμε έναν ακόμη μήνα με πληθωρισμό γύρω στο 2,5%, μπορούμε να μειώσουμε το crawling peg στο 1% και τότε θα έχουμε στόχο πληθωρισμού 1,5%. Αν αυτό συνεχιστεί, θα είμαστε σε θέση να προχωρήσουμε σε καθαρή κυμαινόμενη ισοτιμία, και αν επιλύσουμε το πρόβλημα των αποθεμάτων της Κεντρικής Τράπεζας και, αν η νομισματική βάση στο παραδοσιακό σχήμα συμπίπτει με την ευρεία νομισματική βάση, θα μπορούμε να άρουμε τους περιορισμούς. Αυτοί οι τρεις στόχοι πρέπει να επιτευχθούν για να μπορέσουμε να προχωρήσουμε χωρίς να προκαλέσουμε αστάθεια στη ζήτηση χρήματος.
Πώς επηρεάζει αυτό το γεγονός ότι, για παράδειγμα, οι διακοπές στη Βραζιλία είναι φθηνότερες απ’ ό,τι στις ακτές της Αργεντινής; Πώς εξηγείται αυτή η ανωμαλία στη σειρά των γεγονότων;
Δεν μου φαίνεται ανωμαλία. Η ανωμαλία ήταν τα τελευταία 20 χρόνια στην Αργεντινή. Υπάρχει μια υποκείμενη συζήτηση για το αν η ισοτιμία παρουσιάζει υστέρηση ή όχι. Το 2002 δεν πήγαινε κανείς διακοπές. Είχαμε πλεόνασμα τρεχουσών συναλλαγών, το οποίο έφτασε στο αποκορύφωμα στο 16% του ΑΕΠ, μετά 8%, και τα δολάρια έρχονταν με το τσουβάλι. Η ερώτηση είναι: Ήμασταν καλά; Ήταν μία από τις χειρότερες περιόδους στην ιστορία της Αργεντινής. Όταν κάνεις τα πράγματα λάθος, το νόμισμά σου υποτιμάται και καταστρέφεις τους πραγματικούς μισθούς. Προτιμώ μισθούς 1.100 δολαρίων παρά 300 δολαρίων.
Αλλά δεν θεωρείτε ότι σήμερα υπάρχει υστέρηση στην ισοτιμία;
Σχετικά με αυτή τη συγκεκριμένη συζήτηση, πρώτο σημείο: Ένας τρόπος να φανεί ότι υπάρχει υστέρηση στην ισοτιμία είναι να έχεις σταθερή ισοτιμία και να χάνεις αποθεματικά. Η Αργεντινή τον τελευταίο χρόνο αγόρασε περίπου 25 δισ. δολάρια. Ένας άλλος δείκτης υστέρησης είναι ότι καλύπτεις το έλλειμμα με δανεισμό. Η Αργεντινή τον τελευταίο χρόνο εξόφλησε χρέος ύψους 35 δισ. δολαρίων. Και ένας τρίτος τρόπος είναι να ενισχύεις το δολάριο αυξάνοντας το δικό σου επιτόκιο. Παραλάβαμε την οικονομία με επιτόκιο 235% και σήμερα είναι 35%. Επομένως, κανένας από τους μηχανισμούς που προκαλούν ανατίμηση δεν ισχύει.
Αλλά...
Θα δώσω ένα παράδειγμα πιο βίαιο εννοιολογικά. Ένα από τα πράγματα που μπορείς να κάνεις είναι να πεις: "Η πραγματική ισοτιμία μου καθορίζεται από τη σχέση της τιμής των εμπορεύσιμων αγαθών σε σχέση με τα μη εμπορεύσιμα". Όταν υποχωρεί η τιμή των εμπορεύσιμων, το νόμισμα ανατιμάται. Ας υποθέσουμε ότι ξεκινάς από μια κατάσταση ισορροπίας. Για κάποιο λόγο μειώνεται στο μισό η παραγωγική σου ικανότητα στον τομέα των μη εμπορεύσιμων· δεδομένης της ζήτησης, η τιμή των μη εμπορεύσιμων πρέπει να εκτοξευθεί. Το σύστημα δείχνει ότι η ισοτιμία ενισχύεται. Αν από εκεί θέλεις να προκαλέσεις υποτίμηση, αντί να λύσεις το πρόβλημα, το επιδεινώνεις.
Ποιος είναι ο αντίκτυπος της τρέχουσας ισοτιμίας στην ανταγωνιστικότητα;
Έχει σκεφτεί κανείς ότι όσοι ζητούν υποτίμηση ουσιαστικά ζητούν να μειωθούν οι μισθοί των Αργεντίνων; Αν πάρεις το κατά κεφαλήν ΑΕΠ σε δολάρια, μετρημένο με την παράλληλη ισοτιμία ή το contado con liqui, αυξήθηκε κατά 120%. Παρ' όλα αυτά, δεν υπάρχει κανένα στοιχείο που να δείχνει ότι υπάρχει ανατίμηση. Είναι μια προσέγγιση γεμάτη από οικονομική αφέλεια. Κάνουν τον υπολογισμό της πραγματικής ισοτιμίας ξεκινώντας από το 2002.
Το μεγάλο δίλημμα της Αργεντινής…
Εδώ μπαίνουμε σε αυτό που ο Friedrich Hayek αποκαλούσε "η μοιραία αλαζονεία", επειδή για να βγάλεις αυτόν τον αριθμό, θα πρέπει να γνωρίζεις τις προτιμήσεις όλων των παραγόντων της οικονομίας, παρόντων και μελλοντικών, καθώς και την πορεία της αύξησης του πληθυσμού...
Είστε ο πρώτος οικονομολόγος που γίνεται πρόεδρος στην Αργεντινή. Ποια είναι η σχέση σας με τον Υπουργό Οικονομίας;
Είναι υπέροχη. Έχουμε μια συμβιωτική σχέση. Είμαι υπερήφανος και χαρούμενος, όχι μόνο γιατί επέλεξα έναν πραγματικά λαμπρό άνθρωπο, όπως είναι ο Toto Caputo, αλλά και γιατί είναι ένας εξαιρετικός άνθρωπος. Είμαι ενθουσιασμένος που τιμήθηκε ως ο καλύτερος υπουργός Οικονομίας στον κόσμο.
Λαμβάνοντας υπόψη τη σχέση σας με τον Τραμπ, η οποία ανοίγει μια νέα εποχή στη σχέση ΗΠΑ και Αργεντινής, φαντάζεστε μέσα σε αυτή την πρώτη θητεία μια πιθανή συμφωνία ελεύθερου εμπορίου με τις ΗΠΑ;
Αυτός είναι ο στόχος.
Τι αντίκτυπο θα μπορούσε να έχει αυτό στη Mercosur; Θα ήσασταν διατεθειμένος να βγείτε από τη Mercosur ή να αξιολογήσετε τη σκοπιμότητά της αν γίνει εμπόδιο για μια συμφωνία ελεύθερου εμπορίου με τις ΗΠΑ;
Αυτή τη στιγμή, είμαι πρόεδρος της Mercosur. Έθεσα τρία σημεία στην ατζέντα. Από τη μια, μια ατζέντα ασφάλειας κατά του ναρκοτρομοκρατίας. Η ατζέντα στο εσωτερικό είναι να αρχίσουμε να μειώνουμε τον εξωτερικό δασμό, να καταργήσουμε τα παραδασμολογικά εμπόδια και να προσπαθήσουμε να κάνουμε την ένωση να πάψει να είναι μια απλή, ελλιπής τελωνειακή ένωση. Ταυτόχρονα, πρότεινα να έχει κάθε χώρα την ελευθερία να διαπραγματεύεται συμφωνίες ελεύθερου εμπορίου. Αν όχι, η Mercosur γίνεται βάρος - κι εμείς αυτό που χρειαζόμαστε είναι να εμπορευόμαστε, όχι να κλείνουμε εμπορικές διόδους. Στην πράξη, δεν έχει λειτουργήσει ως εργαλείο για την προώθηση του εμπορίου. Δεν λέω να βγούμε από τη Mercosur, αυτό που λέω είναι να αλλάξουμε τις συνθήκες με τις οποίες σχετιζόμαστε γιατί βλάπτουμε όλοι ο ένας τον άλλον. Στο πλαίσιο αυτής της ατζέντας, θα προχωρήσουμε σε συμφωνία ελεύθερου εμπορίου.
Ένας από τους στόχους που θέσατε στις τελευταίες ομιλίες σας είναι η επείγουσα ανάγκη για εργασιακή και, κυρίως, φορολογική μεταρρύθμιση. Είναι ένας από τους στόχους για το 2025;
Ναι, προφανώς. Παρουσιάσαμε μια εργασιακή μεταρρύθμιση που εισήχθη με τον Βασικό Νόμο Βάσης και που έχει δουλέψει πολύ καλά (...). Με μια εργασιακή μεταρρύθμιση που να επιτρέπει τη διεύρυνση της αγοράς από 6,5 εκατομμύρια σε 14,5 εκατομμύρια άτομα, οι συνταξιοδοτικοί αριθμοί αλλάζουν δραματικά υπέρ των συνταξιούχων για να έχουν καλύτερες συντάξεις. Παρεμπιπτόντως, σήμερα οι συντάξεις είναι υψηλότερες από αυτές που παραλάβαμε και σε δολάρια έχουν διπλασιαστεί. Αυτό είναι πολύ σημαντικό γιατί μειώνουμε τη φτώχεια σημαντικά, το πρόβλημα είναι ότι στην Αργεντινή μετράμε τη φτώχεια ανά εξάμηνο. Όταν έχεις έναν δείκτη που αυξάνεται και βάζεις τον μέσο όρο, προφανώς τα στοιχεία είναι πάνω από τον μέσο όρο. Αυτή είναι μια μορφή απόκρυψης της βόμβας που μας άφησαν. Δεν ήταν ειλικρινές. Στην Αργεντινή η φτώχεια μετράται με καλάθια αγοράς, βγάζεις ποια έσοδα θα πρέπει να έχεις για να μην είσαι άπορος ή φτωχός...
Σε ποια επίπεδα φτώχειας θα θέλατε να ολοκληρώσετε την πρώτη σας θητεία;
Όχι, όχι, δεν ασχολούμαι με αυτές τις εκτιμήσεις. Εγώ ασχολούμαι με το να κάνω καλά τη δουλειά μου. Μετά, υπάρχουν πολλά ζητήματα που αφορούν τις αποφάσεις των ανθρώπων που ξεπερνούν εμένα, ως φιλελεύθερο. Είχαμε ελέγχους τιμών που έκρυβαν την πραγματική φτώχεια (...). Για τον Δεκέμβριο/Ιανουάριο, οι εκτιμήσεις του González Rosada και της Di Tella λένε ότι η πραγματική φτώχεια που μας άφησε ο κιρχνερισμός ήταν 57%. Σήμερα αυτό το νούμερο είναι 46%, το μειώσαμε κατά 11 ποσοστιαίες μονάδες. Περισσότερο από έξι μήνες τώρα, οι μισθοί όχι μόνο κερδίζουν συστηματικά από τον πληθωρισμό λιανικής, αλλά τον ξεπερνούν και στα τρόφιμα και ποτά. Η φτώχεια θα συνεχίσει να μειώνεται. Εξαλείψαμε τον χειρότερο φόρο για τους ευάλωτους, τον πληθωρισμό. Ο άλλος τρόπος για να συνεχίσουμε να μειώνουμε τη φτώχεια είναι να δημιουργούμε οικονομική ανάπτυξη. Η Αργεντινή άγγιξε τον πάτο τον Μάρτιο/Απρίλιο και από εκεί και πέρα ο υποκείμενος ρυθμός ανάπτυξης σήμερα είναι 10%. Αν πάρω την τελευταία εκτίμηση, το γ’ τρίμηνο του 2024 η οικονομία αναπτύχθηκε κατά 3,9%.
Σε τι θα επένδυε σήμερα ο Χαβιέ Μιλέι αν ήταν επιχειρηματίας στην Αργεντινή;
Όχι, όχι, σήμερα εργάζομαι ως πρόεδρος. Η Αργεντινή όμως είναι ένα καλό deal, γιατί έχει αναπτυξιακό δυναμικό, γιατί υπάρχει η κυκλική ανάκαμψη με τη βοήθεια των μισθών και των συντάξεων, υπάρχει η ανασύνθεση των αποθεμάτων. Ταυτόχρονα, η δημοσιονομική ισορροπία έχει κάνει το ρίσκο της χώρας να πέσει από επίπεδα 3.000 μονάδων όταν κερδίσαμε τις εκλογές σε λιγότερο από 700, γεγονός που μειώνει το κόστος κεφαλαίου και ευνοεί τις επενδύσεις. Εξαλείφουμε τον πληθωρισμό, με αποτέλεσμα να εξαλείφεται η παραμόρφωση των σχετικών τιμών και αυτό ευνοεί τη συσσώρευση κεφαλαίου. Μειώνουμε τους φόρους. Κάναμε 800 διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις. Κάθε μέρα αφαιρούμε ρυθμιστικούς κανονισμούς. Το υπουργείο του Φεντερίκο Στουρτζενέγκερ - που είναι επίσης υπέροχος - αφαιρεί περίπου 3 με 4 κανονισμούς την ημέρα. Ενοποιήθηκε η δουλειά του Φεντερίκο με αυτή που είχε κάνει ο Ροντρίγκεζ Τσιρίλο και με τη μεταρρύθμιση του Κράτους. Αυτό ήταν το πρώτο στάδιο και τώρα έρχεται η βαθιά κοπή με το αλυσοπρίονο. Κάναμε μια πρώτη μεγάλη περικοπή και τώρα θα προχωρήσουμε σε πιο βαθιές μεταρρυθμίσεις, που δεν είναι μόνο να καταργούμε και να αφαιρούμε αυτές τις τροχοπέδες, αλλά και να επιφέρουμε μια νέα μεταρρύθμιση του Κράτους για να το συρρικνώσουμε ακόμα περισσότερο.
Ποια είναι τα πιο σημαντικά σημεία που μπορούμε να δούμε το 2025 από αυτή την ενίσχυση της "αλυσοκοπής";
Θα συνεχίσουμε να αφαιρούμε κανονισμούς. Φέτος ανεβήκαμε 70 θέσεις στη λίστα οικονομικής ελευθερίας. Περάσαμε από τη ζώνη των χειρότερων 35 στις μεσαίες θέσεις. Και εφαρμόσαμε μόνο το ένα τέταρτο των μεταρρυθμίσεων, έχουμε ακόμη 3.200 εκκρεμείς μεταρρυθμίσεις. Θα τις προχωρούμε όσο μας επιτρέπει το Κογκρέσο. Θα προχωρήσουμε σε μια ατζέντα ιδιωτικοποιήσεων και σε μια ενίσχυση της εργασιακής μεταρρύθμισης. Στο μέτρο που θα εισαχθεί η εργασιακή μεταρρύθμιση, μπορούμε να προχωρήσουμε σε μια συνταξιοδοτική μεταρρύθμιση. Επίσης, θα καταργήσουμε περίπου το 90% των φόρων - όχι το 90% των φορολογικών εσόδων - κι έτσι θα πάμε σε ένα σύστημα που θα έχει όχι περισσότερους από έξι φόρους.
Όλα αυτά το 2025;
Ναι, αυτά είναι τα πράγματα που προωθούμε για το 2025.
Με την προοπτική των ενδιάμεσων βουλευτικών εκλογών, θα συνεχίσει η συμμαχία με την κεντροδεξιά "Ρεπουμπλικανική Πρόταση” (PRO) του πρώην προέδρου Μαουρίσιου Μάκρι να είναι καθοριστικής σημασίας ή θα δείτε αν θα βαδίσετε μαζί ή χωριστά ανάλογα με την εκλογική περιφέρεια;
Δεν κάνω τέτοιους υπολογισμούς. Αρνούμαι κατηγορηματικά. Αυτό σημαίνει να εξαπατάς το εκλογικό σώμα. Ή πάμε μαζί σε όλα ή πάμε χωριστά. Δεν κάνουμε απάτες. Αυτοί που βρισκόμαστε από την πλευρά των ιδεών της ελευθερίας, στεκόμαστε από αυτήν την πλευρά. Από την άλλη πλευρά δεν με ενδιαφέρει γιατί δεν είμαι εκεί, δεν έχω τίποτα να συζητήσω. Οι εκλογές θα είναι εξαιρετικά σημαντικές γιατί θα καθορίσουν την ταχύτητα των μεταρρυθμίσεων. Τις κάναμε γρήγορα, αλλά ο πόνος που έπρεπε να υποστεί ο αργεντινός λαός κατά το πρώτο τρίμηνο θα ήταν πολύ πιο σύντομος, αν δεν υπήρχαν οι πολιτικές μανούβρες στο Κογκρέσο.
Είναι η δυναμική της πολιτικής αυτό που σας βασανίζει περισσότερο ως πρόεδρο εκτός του πολιτικού κατεστημένου;
Είναι η μηχανή του "εμποδισμού". Υποστηρίζουν ιδέες που έχουν αποτύχει συστηματικά στην Αργεντινή και σε όλες τις χώρες όπου εφαρμόστηκαν. Αναρωτιέται κανείς γιατί υποστηρίζουν αυτά τα πράγματα. Ίσως επειδή είναι αδαείς. Αλλά μπορεί να είναι αδαείς με ικανότητα μάθησης. Ή να μην θέλουν να μάθουν γιατί έχουν συμφέροντα. Είναι πολύ δύσκολο να πείσεις κάποιον ότι κάνει λάθος όταν τα εισοδήματά του εξαρτώνται από αυτό το λάθος. Η πολιτική τάξη βρήκε μια επιχείρηση για την ίδια την πολιτική κάστα και αυτό θέτει σε κίνδυνο τον τρόπο ζωής τους.
Η φράση του οικονομολόγου Χόρχε Μπουσταμάντε: "Το πρόβλημα της Αργεντινής είναι οι νόμιμοι, όχι οι παράνομοι"...
Δεν την ήξερα, αλλά είναι λαμπρή αυτή η φράση. Οι κιρχνεριστές ήταν αβυσσαλέοι. Κυριολεκτικά. Ήθελαν να ελέγξουν τις τιμές στέλνοντας τραμπούκους στα σούπερ μάρκετ. Το μόνο που έκαναν ήταν να δημιουργούν ελλείψεις αγαθών. Αλλά και στο κεντροδεξιό Juntos por el Cambio, η τεράστια αδαής Carrió είναι υπεύθυνη για τον Νόμο των Ραφιών, ο οποίος είναι μια μορφή ελέγχου των τιμών. Η διαφορά είναι ότι, ενώ ο κιρχνεριστής σού έστελνε τους τραμπούκους, οι δειλοί τύποι όπως η Carrió ή ο Prat Gay σου στέλνουν τις δυνάμεις ασφαλείας, για να μην το κάνουν οι ίδιοι, αλλά πρακτικά είναι το ίδιο πράγμα. Είναι σοβαρό.
Γενικά, το ένα τρίτο του εκλογικού σώματος δεν θα σας υποστηρίξει ποτέ, το άλλο θα σας ακολουθεί πάντα. Και υπάρχει ένα τρίτο τμήμα που είναι αμφιταλαντευόμενο στην Αργεντινή. Τι λέτε σε αυτόν το τμήμα του εκλογικού σώματος φέτος με την προσαρμογή;
Ότι συντρίψαμε τον πληθωρισμό, που ήταν μια υπόσχεση της προεκλογικής εκστρατείας και την εκπληρώσαμε. Η προσαρμογή έγινε στην πλάτη της πολιτικής κάστας - είναι ψέμα ότι έπληξε τον κόσμο -, γιατί όταν κόψαμε τις δημόσιες επενδύσεις, πλήξαμε τους κλέφτες πολιτικούς. Όταν μειώσαμε τις μεταβιβάσεις στις επαρχίες, πλήξαμε την πολιτική κάστα. Όταν μειώσαμε 10 ποσοστιαίες μονάδες το δημοσιονομικό έλλειμμα, το πήραμε από τις τράπεζες. Όταν μειώσαμε τα υπουργεία από 18 σε 8, όταν καταργήσαμε γραμματείες και υπογραμματείες, ποιον πλήξαμε με αυτή την προσαρμογή; Τους δημόσιους υπαλλήλους, αλλά νομίζω ότι συμφωνούμε στο να απολύουμε δημόσιους υπαλλήλους και να μειώνουμε τους μισθούς του δημόσιου τομέα. Δεν μπορούν να μου πουν για τις συντάξεις γιατί είναι σε πραγματικούς όρους πάνω από αυτά που παραλάβαμε. Ούτε μπορεί να το πει η προηγούμενη κυβέρνηση, που τις μείωσε πάνω από 30%. Αν έχουμε μια οικονομία με πολύ λιγότερο πληθωρισμό και σε πορεία ανάπτυξης, μια οικονομία ενός ΑΕΠ που μεγαλώνει κατά κεφαλήν, οι πραγματικοί μισθοί αυξάνονται, υπάρχουν λιγότεροι φτωχοί και άποροι, έχουμε τελειώσει με τις καταλήψεις και οι ευάλωτες ομάδες περιθάλπονται μέχρι να μπορέσουν να επανενταχθούν - και επιπλέον είμαστε μια διεθνώς πρότυπη χώρα, με την αναγνώριση των μεγάλων δυνάμεων.
Τι θα λέγατε στους υποστηρικτές σας εντός του χώρου του PRO, που μοιράζονται τη δική σας οπτική και επευφημούν το θάρρος σας, αλλά που μερικές φορές αισθάνονται άβολα με το στυλ και τις μεθόδους σας;
Ας υποθέσουμε το εξής. Σας δίνω δύο κλειστές κούτες για να επιλέξετε. Η μία είναι πολύ ακατάστατη και η άλλη είναι αισθητικά υπέροχη. Αυτή που έχει πολλά αισθητικά προβλήματα είναι γεμάτη χρυσές ράβδους. Η πολύ όμορφη είναι γεμάτη κόπρανα. Ποια θα κρατήσετε; Ας προτεραιοποιήσουν το ότι πραγματοποιούμε την καλύτερη κυβέρνηση στην ιστορία. Ίσως αυτό το θάρρος που μου αναγνωρίζουν να έχει ως συνέπεια το ότι έχω τραχείς τρόπους. Αλλά η επίλυση των προβλημάτων που είχε η Αργεντινή όταν φτάσαμε στην εξουσία απαιτούσε μια δόση ισχυρού θάρρους. Αυτό ψήφισαν οι Αργεντίνοι. Πιστεύετε ότι οι Αργεντίνοι δεν ήξεραν ότι ήμουν ένα άτομο τραχύ;
Σας κατηγορούν ότι αυτοί οι τρόποι θα μπορούσαν να είναι επιζήμιοι για τη δημοκρατία...
Ναι, υπάρχουν και όλοι αυτοί οι "ψυχροί" ρεπουμπλικανοί που μοιάζουν με εφήβους με έλλειψη IQ, που μιλούν για τους θεσμούς. Μήπως παραβίασα το Σύνταγμα; Οι ηλίθιοι μεταμφιεσμένοι σε συνταγματολόγους που με κατηγορούν για τα προεδρικά διατάγματα, μήπως δεν γνωρίζουν ότι αυτό είναι προβλεπόμενο από τον νόμο; "Δεν μου αρέσει". Είναι θέμα προτίμησης, δεν παραβιάζω τους θεσμούς (...). Γιατί η κάστα δεν είναι μόνο οι διεφθαρμένοι πολιτικοί, είναι και οι ευνοημένοι επιχειρηματίες, τα συνδικάτα που κάνουν πράγματα πίσω από την πλάτη των εργαζομένων τους και οι επαγγελματίες, δηλαδή, οι "οικονομικοί τσαρλατάνοι", οι δημοσκόποι που πωλούν τις δημοσκοπήσεις με τα νούμερα που θέλεις, οι δημοσιογράφοι που λαμβάνουν "φακελάκια".
Επιτρέψτε μου να υπερασπιστώ τον κλάδο μου, κύριε Πρόεδρε. Όταν λέτε "δημοσιογράφοι με φακελάκια" πρέπει να έχετε κάποια απόδειξη, αλλιώς είναι μια πολύ σοβαρή κατηγορία...
Είναι σωστό οι δημοσιογράφοι να λένε ψέματα, να συκοφαντούν, να υβρίζουν, να εκβιάζουν τον κόσμο; Στον κόσμο σήμερα, που είναι πιο οριζόντιος και στον οποίο τα μέσα ενημέρωσης έχασαν το μονοπώλιο του λόγου, αν αυτοί χτυπούν, πρέπει να αντέχουν και την αντεπίθεση. Θα πήγαινες σε έναν αγώνα πυγμαχίας όπου ο ένας από τους πυγμάχους είναι δεμένος και ο άλλος τον χτυπάει όσο θέλει; Τα κοινωνικά δίκτυα έσπασαν αυτά τα όρια. Αυτοί οι πυγμάχοι που νόμιζαν ότι είναι τόσο μεγάλοι και τόσο εντυπωσιακοί, δεν είναι ούτε μεγάλοι ούτε εντυπωσιακοί. Και ο άλλος, τόσο σκληραγωγημένος από όλα όσα του έχουν κάνει, κάθε φορά που του ρίχνουν μια γροθιά, τους "νικάει".
Ο εκβιασμός είναι έγκλημα, είναι άλλο πράγμα…
Την ημέρα που θα σταματήσουν να λένε ψέματα όπως κάνουν, να συκοφαντούν όπως κάνουν, τότε θα μπορούν να αξιώνουν ηθικά να τους συμπεριφέρονται με ευγένεια. Μέχρι να το κάνουν αυτό, ας μην περιμένουν να τους συμπεριφέρονται ως βασιλιάδες και θεούς όταν ασχολούνται με το να βρωμίζουν και να λερώνουν τη ζωή των ανθρώπων.
Κύριε Πρόεδρε, ας διαχωρίσουμε μια κριτική ή μια άποψη με την οποία δεν συμφωνείτε καθόλου από μια κατηγορία για έγκλημα…
Είχα την πιο βρώμικη προεκλογική εκστρατεία στην ιστορία της ανθρωπότητας. Δεν έχω πρόβλημα με την κριτική, είμαι ενάντια στο ψέμα, το πρόβλημα είναι ότι υπάρχουν πολλοί δημοσιογράφοι που λένε ψέματα. Πρόσφατα το συζητούσαμε με τον καθηγητή Χουάν Κάρλος ντε Πάμπλο: "Πάρε 5 λεπτά να μιλήσεις για ένα θέμα που γνωρίζεις και ηχογραφησέ το". Όταν το απομαγνητοφωνήσεις, θα διαπιστώσεις ότι είπες πολλές βλακείες, και είναι θέμα για το οποίο ξέρεις πολλά. Φαντάσου τους δημοσιογράφους, που είναι ένας ωκεανός βάθους ενός χιλιοστού. Γιατί γενικά είναι όλοι αδαείς. Γνωμοδοτούν για την Οικονομία και δεν ξέρουν τίποτα για την Οικονομία. Γνωμοδοτούν για το Δίκαιο και δεν γνωρίζουν. Έμειναν με την ιδέα των εκδοτών της δεκαετίας του 80, αλλά για να το κάνουν αυτό, πρέπει να έχουν άλλες αρετές. Έχασαν τον κεντρικό καθοδηγητικό άξονα. Στην δημοσιογραφία, το αστέρι είναι η είδηση, όχι η άποψη κάποιου που δεν έχει κατάρτιση πάνω σε αυτό για το οποίο μιλά.
Δεν είστε διατεθειμένος να επιτρέψετε στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας να "εκπολιτίσει" τον "Javo" Μιλέι...
Δεν είμαι διατεθειμένος να αλλάξω. Με ψήφισαν γι’ αυτό που είμαι. Δεν είμαι δημιούργημα του coaching. Ένα από τα πράγματα για τα οποία θαυμάζω τον Σαντιάγο Καπούτο και είμαι χαρούμενος που συνεργάζομαι μαζί του είναι ότι σε κανένα σημείο δεν είχε την διάθεση να προσπαθήσει να με αλλάξει. Δεν θα υποκριθώ. Είμαι αυτός που είμαι. Σου αρέσει, ωραία. Δεν σου αρέσει; Μην με ψηφίσεις (...). Εκπληρώνω όλες τις υποσχέσεις που έδωσα, κάτι πρωτοφανές στην πολιτική. Προτιμώ να πω μια πολύπλοκη αλήθεια παρά ένα ευχάριστο ψέμα.
Είχατε πάντα αυτή την προσωπικότητα, αυτή την τραχιά πλευρά;
Είναι μέρος του εμπορικού σήματος του Χαβιέρ Μιλέι.
Πώς το διαχειριστήκατε αυτό στην πορεία της ζωής σας; Έχει αλλάξει από τότε που ήσασταν τερματοφύλακας στο ποδόσφαιρο, για παράδειγμα;
Η προσωπικότητα του τερματοφύλακα είναι πολύ ισχυρή. Ο τερματοφύλακας είναι αυτός που ντύνεται διαφορετικά, αυτός που προπονείται μόνος, αυτός που μπορεί να παίξει με τα χέρια, αυτός που έχει ειδική προπόνηση. Όταν η ομάδα σου σκοράρει, πανηγυρίζει όλη η ομάδα και εσύ είσαι μόνος. Όταν μπαίνει το γκολ, έχεις όλη την ευθύνη. Το πέναλτι, που είναι η μέγιστη ποινή, είναι ένας τύπος να πυροβολεί τον άλλον που είναι μέσα σε ένα πλαίσιο 7,32 επί 2,44. Γιατί οι τερματοφύλακες είναι οι ήρωες στις αποφάσεις πέναλτι; Να αποκρούσεις ένα πέναλτι δεν είναι εύκολο. Πρέπει να έχεις πολύ, πολύ ισχυρή προσωπικότητα. Αν προσθέσεις ότι ήμουν και τραγουδιστής ροκ... Βλέπεις τον τραγουδιστή ροκ, τον τερματοφύλακα και τον οικονομολόγο. Ένας τύπος με αυτά τα χαρακτηριστικά που οι Αργεντινοί αποφάσισαν να γίνει πρόεδρός τους. Δεν τους είπα ψέματα και σήμερα εκπλήσσουμε όλο τον κόσμο με τις μεταρρυθμίσεις που κάνουμε και τα επιτεύγματα που πετυχαίνουμε. Υπάρχουν άνθρωποι που το αμφισβητούν, ε;
Σας είναι δύσκολο να ζητήσετε συγνώμη;
Ήμουν στη λειτουργία του Γκόρντο Νταν και έκανα μια αυτοκριτική ότι έκανα λάθος, για παράδειγμα, όταν απέλυσα τον Φεράρο. Δεν έχω αυτό το πρόβλημα, καταλαβαίνω ότι μπορεί να κάνω λάθη.
Το 2024 αναγνωρίστηκε ως ένας από τους πιο επιδραστικούς ηγέτες του κόσμου. Ποιο είναι το αντίδοτό σας για να αποφύγετε την κολακεία και να ελέγξετε την ματαιοδοξία σας;
Όπως ο Μαραντόνα παρακινούνταν βλέποντας το Rocky IV, έτσι κι εγώ παρακινούμαι βλέποντας τις 10 εντολές. Όλοι ξέρουν ότι είμαι μελετητής της Τορά και ένθερμος θαυμαστής του Μωυσή. Στην πραγματικότητα, έχω μια τοιχογραφία στο Ολίβος που μου χάρισε ο φίλος μου Νικ, με ένα μέρος της ταινίας, όταν ανοίγονται τα νερά της Ερυθράς Θάλασσας. Έχει μια σειρά από θαυμάσιες διδασκαλίες για την ελευθερία. Ο λαός του Ισραήλ ήταν μπροστά από την Ερυθρά Θάλασσα και οι Αιγύπτιοι πλησίαζαν για να πραγματοποιήσουν μια σφαγή. Ο λαός ζητούσε από τον Μωυσή να παρακαλέσει τον Χασέμ να ανοίξει τα νερά και αυτός τους έλεγε να πάνε και να περάσουν. Καμία από τις πλευρές δεν έκανε πίσω. Ο πρίγκιπας διάδοχος άρχισε να περπατάει και όταν το νερό ήταν στο ύψος των ματιών του έπρεπε να αποφασίσει αν θα προχωρούσε ή θα γύριζε πίσω. Πίστεψε στον Δημιουργό, προχώρησε και άνοιξαν τα νερά. Η ελευθερία είναι απόφαση και πρέπει να πάρεις ρίσκο. Κάτι που χαρακτήριζε τον Μωυσή ήταν η μεγάλη του ταπεινότητα. Αν αυτό το υπέροχο πλάσμα δεν καβάλησε το καλάμι, εσύ ποιος είσαι; Όταν ο εγωισμός αρχίζει να δείχνει πτυχές που έρχονται σε σύγκρουση με τα δεδομένα της πραγματικότητας, έχουμε πρόβλημα.
Έχετε έναν ανιχνευτή για να καταλάβετε πότε σας συμβαίνει αυτό;
Ναι, είναι η αδελφή μου: με καταχεριάζει αν με πιάσει να βγαίνω εκτός πενταγράμμου.
Θα είναι υποψήφια η αδελφή σας;
Δεν το νομίζω. Πρόσφατα ήμουν στην Ιταλία δίνοντας μια συνέντευξη, με ρώτησε ο Λουίς Μαχούλ, την ρωτήσαμε και είπε όχι. Παρόλα αυτά, δεν ανακατεύομαι με τέτοια πράγματα. Θυμάμαι τον Δεκέμβριο του 2018 είπα στον Αλμπέρτο Μπενέγκας Λιντς ότι ποτέ δεν θα έθετα υποψηφιότητα, και να πού κατέληξα. Αυτό που καταλαβαίνω, και μου λέει και η αδελφή μου, είναι ότι χτίζει το πολιτικό εργαλείο για να μπορούμε να είμαστε άνετοι στις πολιτικές μας συνθέσεις. Αυτό είναι αυτό που την κινητοποιεί και την ωθεί.
Εκτός από το να είναι η γείωση σας, τι είναι η αδελφή σας για εσάς;
Είναι η γη. Είναι εκείνη που δεν μου επιτρέπει να έχω την παραμικρή απόκλιση σε τίποτα.
Ποιο μήνυμα θέλετε να μοιραστείτε για το τέλος της χρονιάς με το κοινό του Forbes και με όλους τους Αργεντινούς;
Όταν κάναμε την εκστρατεία είπα ότι θα κάνουμε την Αργεντινή μεγάλη ξανά και θα την βάλουμε στον δρόμο που θα την κάνει μέσα σε 40 χρόνια μια παγκόσμια δύναμη. Το κάνουμε και θα συνεχίσουμε να το κάνουμε. Το όνειρό μου είναι όταν τελειώσω την θητεία μου στα δημόσια αξιώματα, η Αργεντινή να είναι η πιο ελεύθερη χώρα στον κόσμο. Δεν θα ξεκουραστώ ούτε λεπτό μέχρι να το διασφαλίσω.
