Οι Τούρκοι αγρότες παλεύουν με χρέος σχεδόν 700 δισεκατομμυρίων λιρών που προκαλείται από το εκτοξευόμενο κόστος των εισροών και την ανεπαρκή κρατική υποστήριξη.
Το αυξανόμενο κόστος των βασικών εισροών όπως το ντίζελ, τα λιπάσματα, τα φυτοφάρμακα, οι σπόροι και οι ζωοτροφές ξεπερνούν τις κρατικές επιδοτήσεις και οδηγούν τους αγρότες της Τουρκίας όλο και πιο βαθιά στο χρέος. Οι αγρότες αναγκάζονται ολοένα και περισσότερο να βασίζονται σε δάνεια για να διατηρήσουν την παραγωγή, οδηγούμενοι σε μη βιώσιμα επίπεδα χρέους.
Αυτή η οικονομική κρίση αντικατοπτρίζει παρόμοιες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι αγρότες σε όλη την Ευρώπη. Οι διαδηλώσεις στη Γερμανία, τη Γαλλία, τη Ρουμανία, την Ολλανδία, την Ιταλία, την Ισπανία, την Ελλάδα, την Πολωνία και άλλες χώρες της Ανατολικής Ευρώπης υπογραμμίζουν τις κοινές ανησυχίες σχετικά με την αύξηση του κόστους, τη μείωση των φορολογικών ελαφρύνσεων και τον ανταγωνισμό από φθηνότερες εισαγωγές.
Ο πρόεδρος του Επιμελητηρίου Γεωργών Μηχανικών, τόνισε ότι μια σημαντική διαφορά στην Τουρκία είναι η έλλειψη επιδοτήσεων για ντίζελ - ένας σημαντικός μηχανισμός υποστήριξης για τους αγρότες σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες. Σύμφωνα με την Τουρκική Ένωση Αγροτικών Επιμελητηρίων (TZOB), υπάρχουν ανησυχητικές αυξήσεις στις τιμές των λιπασμάτων -16% έως 25% το 2023- καθώς και απότομες αυξήσεις στο κόστος των ζωοτροφών και της ηλεκτρικής ενέργειας. Μόνο οι τιμές του ντίζελ έχουν αυξηθεί κατά 78,6% τον τελευταίο χρόνο, παραλύοντας τους αγρότες σε κάθε στάδιο της παραγωγής.
Ο πρόεδρος της TZOB, Σεμσί Μπαϊρακτάρ, ζητά την κατάργηση του ΦΠΑ και του ειδικού φόρου κατανάλωσης στο γεωργικό ντίζελ, υποστηρίζοντας ότι αποτελεί ουσιαστική εισροή για τη γεωργία και όχι είδος πολυτελείας.
Ο κτηνοτροφικός τομέας κινδυνεύει ιδιαίτερα, καθώς το υψηλό κόστος των ζωοτροφών οδηγεί σε μείωση του αριθμού των ζώων, απειλώντας την εγχώρια παραγωγή κρέατος και γάλακτος της Τουρκίας.
Αν και ο κρατικός προϋπολογισμός στήριξης της αγροτικής οικονομίας για το 2024 έχει αυξηθεί κατά 44,5%, οι ειδικοί τονίζουν ότι αυτό δεν είναι αρκετό ενόψει του υψηλού πληθωρισμού.
Ο Οργανισμός Τραπεζικής Ρύθμισης και Εποπτείας (BDDK) δείχνει ότι τα ανεξόφλητα αγροτικά δάνεια έφθασαν τα 582 δισεκατομμύρια λίρες τον Δεκέμβριο του 2023, με ανησυχητική εξάρτηση από βραχυπρόθεσμα δάνεια.
Τούρκοι αγρότες έδωσαν εκτάσεις ως εγγύηση για αυξημένα χρέη
Από το 2017, τα χρέη των αγροτών στην Τουρκία τετραπλασιάστηκαν φτάνοντας τα 391 δισεκατομμύρια τουρκικές λίρες τον Οκτώβριο του 2023 και έκτοτε αυτό το ποσό σχεδόν διπλασιάστηκε. Οι τίτλοι ιδιοκτησίας 2,23 εκατομμυρίων αγροτών που δεν μπορούν να πληρώσουν τα χρέη τους έχουν υποθηκευθεί.
Στην Τουρκία, τα στεγαστικά δάνεια μπορούν να εξασφαλίσουν διάφορα είδη χρεών και η ακίνητη περιουσία, όπως οικόπεδα ή κτήρια, μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως εγγύηση.
Ο βουλευτής του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης Αχμέτ Βεχμπί Μπακιρόγλου έλαβε πληροφορίες από το Υπουργείο Γεωργίας και Δασών σχετικά με τις υποθηκευμένες γεωργικές εκτάσεις και τα τρέχοντα χρέη των αγροτών.
Αντίστοιχα, η υποθηκευμένη αγροτική έκταση στη χώρα έχει φτάσει τα 42,3 εκατομμύρια δεκάρια. Ο αριθμός των αγροτών των οποίων οι γεωργικές εκτάσεις είχαν υποθηκευθεί από τράπεζες ήταν 1,6 εκατομμύρια.
Ο βουλευτής επέστησε την προσοχή στη διαφορά μεταξύ του χρέους των αγροτών όταν το κυβερνών Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) ανέλαβε την εξουσία το 2002, και του σημαντικά αυξημένου χρέους μετά τη μετάβαση στο προεδρικό σύστημα το 2017. "Από το 2002 έως τον Ιούνιο του 2018, τα χρέη των αγροτών προς τις τράπεζες αυξήθηκαν από 2,4 δισεκατομμύρια λίρες σε 97 δισεκατομμύρια λίρες και τώρα ανέρχονται σε 391 δισεκατομμύρια λίρες, σημειώνοντας τετραπλάσια αύξηση κατά την περίοδο της ενός ανδρός εξουσίας", είπε ο βουλευτής, αναφερόμενος στο ολοένα και πιο συγκεντρωτικό και αυταρχικό προεδρικό καθεστώς του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Ο Μπακιρόγλου επεσήμανε ότι οι επαρχίες με τους περισσότερους υπερχρεωμένους αγρότες και οι επαρχίες με την υψηλότερη γεωργική παραγωγή έχουν το υψηλότερο ποσοστό χρέους και είπε: "Ικόνιο, Σμύρνη, Άδανα, Μαγνησία, Σανλιούρφα βρίσκονται στις πρώτες 10 όσον αφορά την αναλογία υποθηκευμένων γεωργικών εκτάσεων επί του συνόλου των γεωργικών εκτάσεων της επαρχίας. Αυτά τα στοιχεία μας δείχνουν ότι ακόμη και όσοι δεν βιοπορίζονται από τη γεωργία έχουν υποθηκευμένα τα χωράφια, τα αμπέλια και τους κήπους τους".
Ο μεγαλύτερος αριθμός υποθηκευμένων γεωργικών εκτάσεων ήταν στο Ικόνιο, μια κρίσιμη γεωργική περιοχή για την οικονομία της χώρας. Ως υποθηκευμένες αγροτικές εκτάσεις καταγράφηκαν 4,65 εκατομμύρια στρέμματα που ανήκαν σε 103.000 αγρότες. Ο Μπακιρόγλου σημείωσε ότι η υποθηκευμένη περιοχή στην επαρχία Ικονίου είναι μεγαλύτερη από τη συνολική έκταση ορισμένων επαρχιών.
Ο βουλευτής υπενθύμισε επίσης ότι παρ’ όλο που η επαρχία της Μαγνησίας ήταν ο δεύτερος υψηλότερος παραγωγός γεωργικών προϊόντων με βάση την ακαθάριστη προστιθέμενη αξία της γεωργίας το 2008, έκτοτε έχει πέσει στην όγδοη θέση τα τελευταία 13 χρόνια. Παραδόξως, παρά τις σημαντικές παραγωγικές της δυνατότητες, η Μαγνησία τώρα πρωτοπορεί με μερίδιο 27% στις υποθηκευμένες γεωργικές εκτάσεις. Με 1,6 εκατομμύρια στρέμματα υποθηκευμένης γεωργικής γης, η Μαγνησία κατατάσσεται στην τρίτη θέση όσον αφορά τον υψηλότερο αριθμό υποθηκευμένων γεωργικών εκτάσεων. Κατέχει επίσης τη δεύτερη θέση, με 93.000 αγρότες που έχουν υποθηκευμένες τις εκτάσεις τους λόγω χρεών", δήλωσε ο Μπακιρόγλου.
Υπάρχουν περίπου 266,7 εκατομμύρια στρέμματα γεωργικής γης σε περίπου 37,9 εκατομμύρια αγροτεμάχια στην Τουρκία.
Λόγω του μαινόμενου πληθωρισμού και της αύξησης του κόστους, οι αγρότες συχνά επιλέγουν να καταστρέψουν τις καλλιέργειές τους τα τελευταία χρόνια. Κάποιοι από αυτούς έχουν ρίξει ακόμη και τα προϊόντα τους στους δρόμους ως διαμαρτυρία ενάντια στις πολιτικές της κυβέρνησης.
Π.Κ.
