Του David Hambling
Καπνός υψώθηκε στον ουρανό πάνω από τη Μόσχα την (προηγούμενη) Τετάρτη. Το ρωσικό πρακτορείο ειδήσεων TASS μετέδωσε ότι μια μικρή πυρκαγιά είχε ξεσπάσει για λίγο και έπειτα έσβησε γρήγορα χωρίς να υπάρξουν θύματα. Προφανώς, δεν υπάρχει κάτι παραπάνω για το ζήτημα. Το γεγονός όμως ότι η πυρκαγιά εκδηλώθηκε στην έδρα του ρωσικού υπουργείου Άμυνας και ότι το εν λόγω κτίριο βρίσκεται σε πολύ μικρή απόσταση από το Κρεμλίνο, μπορεί να αποτελεί ίσως και μια τυχαία λεπτομέρεια. Αλλά οι μεγάλες πυρκαγιές έχουν αρχίσει να αποτελούν όλο και πιο συχνό φαινόμενο στη Ρωσία το τελευταίο καιρό, σύμφωνα με νέα έκθεση του οργανισμού Molfar.
Πριν τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, η Molfar ήταν μια εταιρεία που έκανε ρεπορτάζ για αγορές, εταιρείες και επιχειρηματίες. Τώρα, οι εθελοντές της υποστηρίζουν την Ουκρανία με πληροφορίες νοημοσύνης ανοιχτού κώδικα (open - source Intelligence - OSINT). Προηγούμενα πρότζεκτ περιελάμβαναν τον εντοπισμό εγκληματιών πολέμου και τη διάψευση της ρωσικής προπαγάνδας. Τον Ιανουάριο, προχώρησε σε ανάλυση του αριθμού των μεγάλων πυρκαγιών που ξέσπασαν στη Ρωσία, σημειώνοντας ειδικότερα ότι ο ρυθμός των πυρκαγιών αυξήθηκε κατά 26% τόσο τον Νοέμβριο όσο και τον Δεκέμβριο, γεγονός που δείχνει σημαντική αύξηση.
"Υπάρχει μια μικρή αλλαγή στον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζονται οι πληροφορίες σχετικά με τις πυρκαγιές σε στρατιωτικά εργοστάσια και ενεργειακές εγκαταστάσεις στη Ρωσία", δήλωσε στο Forbes η Daria Verbytska της Molfar. "Φαίνεται ότι τα ρωσικά μέσα ενημέρωσης δεν μεταδίδουν αυτά τα περιστατικά όσο συνήθιζαν, και όταν το κάνουν, είτε παραλείπουν σημαντικές λεπτομέρειες είτε υποβαθμίζουν την έκταση των ζημιών. Ευτυχώς, η Molfar κατάφερε να αποκτήσει κάποιες λεπτομερείς πληροφορίες από μια αξιόπιστη πηγή με την απαραίτητη πρόσβαση. Η ομάδα της Molfar μπόρεσε μάλιστα να χρησιμοποιήσει κάποια "απόρρητα" στατιστικά στοιχεία από το κρατικό μητρώο έκτακτων περιστατικών της χώρας για να επαληθεύσει τα πάντα. Έτσι, η ομάδα είχε την πλήρη εικόνα και μπορούσε να ελέγξει τα πάντα".
Η νέα έκθεση επιβεβαιώνει ότι ο αριθμός των πυρκαγιών συνεχίζει να αυξάνεται με πολύ σημαντικό ρυθμό. Συγκεκριμένα, το α' τρίμηνο του 2023 σημειώθηκαν 212 πυρκαγιές, έναντι 414 σε όλο το 2022. Ο αντίκτυπος της κάθε μίας από αυτές τις πυρκαγιές ανέρχεται σε εκατομμύρια δολάρια, πλήττοντας τη Ρωσία σε μια εποχή που η οικονομία βρίσκεται ήδη σε πολύ έντονη πτώση.
Η Molfar διαπίστωσε ότι οι πιο συνηθισμένες εγκαταστάσεις όπου λαμβάνει χώρα πυρκαγιά είναι αποθήκες, εγκαταστάσεις και εμπορικά κέντρα, καθώς και αποθήκες και αγωγοί φυσικού αερίου και πετρελαίου. Ορισμένες πυρκαγιές έλαβαν χώρα σε στρατιωτικές εγκαταστάσεις, συμπεριλαμβανομένης μιας εταιρείας όπλων και μιας αποθήκης πυρομαχικών στο Μπέλγκοροντ, αλλά οι περισσότερες από αυτές τις πυρκαγιές δεν είχαν κάποια προφανή πολεμική σύνδεση.
Ο μεγαλύτερος αριθμός των πυρκαγιών αφορά τη Μόσχα, όπου σημειώθηκαν 40 από τις 414 πυρκαγιές το 2022, δηλαδή περίπου το 10% σε αναλογία. Η τάση αυτή ενισχύθηκε φέτος, καθώς οι 35 από τις 212 πυρκαγιές φέτος (πάνω από το 16%) έλαβαν χώρα στη Μόσχα, καίγοντας μεταξύ άλλων 20 αποθήκες και 6 εργοστάσια.
Οι αναλυτές της Molfar κάνουν λόγο για δύο πιθανές αιτίες για τη μεγάλη αύξηση του αριθμού των πυρκαγιών: 1) Ενέργειες Ρώσων ανταρτών που αντιτίθεται στο καθεστώς του Ρώσου προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν ή 2) σαμποτάζ από τις ουκρανικές δυνάμεις. Προς το παρόν, οι αναλυτές πιστεύουν ότι πρόκειται για συνδυασμό αυτών των δύο εξηγήσεων.
ΑΠό την πλευρά της ουκρανικής δράσης, η Molfar επισημαίνει τη πρωτοβουλία Black Box (μτφ. Μαύρο Κουτί), η οποία, όπως και πολλά άλλα παρόμοια πρότζεκτ, χρηματοδοτήθηκε από το ίδρυμα Come Back Alive μέσω crowdfunding. Μέσω αυτής της δράσης, συγκεντρώθηκαν πάνω από 40 εκατ. γρίβνα (1 εκατ. δολάρια) και το ίδρυμα ανέφερε ότι τον Οκτώβριο "αγόρασε και παρέδωσε στην Υπηρεσία Πληροφοριών Άμυνας του ουκρανικού Υπουργείου Άμυνας εξοπλισμό ικανό να περιορίσει τις επιθετικές δυνατότητες της Ρωσίας".
"Λόγω εμπιστευτικότητας, δεν μπορούμε να αποκαλύψουμε τις λεπτομέρειες αυτής της συνεργασίας, αλλά τα αποτελέσματά της θα αποτυπωθούν σίγουρα στο πεδίο της μάχης. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς μας, το σχέδιο, το οποίο μεταξύ μας αποκαλούμε "Blavk Box", προκάλεσε ζημιές εκατομμυρίων δολαρίων στη Ρωσία μόνο τον Οκτώβριο. Μαζί με τους ευεργέτες και όλους τους Ουκρανούς, θα συνεχίσουμε να πλήττουμε τις επιθετικές ικανότητες του εχθρού", δληλωσε ο υποστράτηγος Kyrylo Budanov, επικεφαλής της υπηρεσίας αμυντικών πληροφοριών του υπουργείου Άμυνας της Ουκρανίας.
Η Molfar τονίζει ότι η απότομη αύξηση των πυρκαγιών φαίνεται να συνέπεσε με την παράδοση του μυστηριώδους συστήματος Black Box.
Τι είναι όμως το Black Box; Άλλες πρωτοβουλίες του Come Back Alive περιελάμβαναν δυνατότητες κυβερνοπολέμου που είχαν στόχο "να προκαλέσουν ζημιές στον ρωσικό στρατό στο πεδίο μάχης", ενώ μι αάλλη πρωτοβουλία αφορούσε drones - καμικάζι μεγάλης εμβέλειεας. Οποιαδήποτε από αυτές τις τεχνολογίες θα μπορούσε να έχει χρησιμοποιηθεί για την πρόκληση πυρκαγιών από απόσταση, αν και το γεγονός ότι το Black Box είναι ξεχωριστό από το καθένα από αυτά υποδηλώνει ότι μπορεί να είναι κάτι εντελώς διαφορετικό.
Τα ρωσικά ειδησεογραφικά μέσα μεταδίδουν συνήθως πυρκαγιές και εκρήξεις πίσω από τις γραμμές πολέμου ως αποτέλεσμα απρόσεκτου καπνίσματος τσιγάρων, μια τάση που χλευάζεται από την Ουκρανία μέσω ανεκδότων για τα λεγόμενα HIMACS - High Mobility Artillery Cigarette System (Σύστημα πυροβολικού τσιγάρων υψηλής κινητικότητας) της Ουκρανίας.
Σίγουρα υπάρχουν απρόσεκτοι καπνιστές στη Ρωσία, όπως ο άνδρας που πιάστηκε από την κάμερα να αυτοπυρπολείται καθώς προσπαθούσε να ανάψει τσιγάρο ενώ γέμιζε στο αυτοκίνητό του σε βενζινάδικο. Αλλά αυτό δεν μπορεί να εξηγήσει την ξαφνική αύξηση του αριθμού των πυρκαγιών.
"Αν η τάση αύξησης του αριθμού των πυρκαγιών σε στρατιωτικές εγκαταστάσεις συνεχιστεί, είναι πιθανό το κράτος να προσπαθήσει να το κρατήσει μυστικό και να υπάρξουν ακόμη λιγότερες πληροφορίες για αυτά τα περιστατικά στα μέσα ενημέρωσης", δήλωσε η Verbytska. "Κάτι τέτοιο θα μπορούσε να οδηγήσει σε περαιτέρω αύξηση της ανησυχίας του κοινού σχετικά με το τι συμβαίνει και πώς θα μπορούσε να επηρεαστεί η ασφάλειά του", πρόσθεσε.
Η αιτία για την αύξηση των πυρκαγιών παραμένει μυστηριώδης. Αλλά αν η τάση της αύξησης του αριθμού των πυρκαγιών συνεχιστεί να αυξάνεται, οι ρωσικές αρχές θα έχουν πολλές ευκαιρίες τους επόμενους μήνες ανακαλύψουν ποιοι ή τι ακριβώς κρύβεται πίσω από τις πυρκαγιές.
