Της Katherine Hignett
Η βρετανική κυβέρνηση σπατάλησε 12,6 δισ. δολάρια (9,9 δισ. στερλίνες) από την αξία του εξοπλισμού ατομικής προστασίας που αγόρασε για την αντιμετώπιση της πανδημίας.
Το βρετανικό Υπουργείο Υγείας δαπάνησε σχεδόν 17,3 δισ. δολάρια (13,6 δισ. λίρες) για Μέσα Ατομικής Προστασίας από το 2020 έως το 2022. Μεγάλο μέρος αυτών των προμηθειών ειτε ήταν άχρηστα είτε έχουν χάσει την αξία τους από την εποχή που αγοράστηκαν, σύμφωνα με επίσημη έκθεση.
Ορισμένα ΜΑΠ δεν μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν επειδή ήταν ελαττωματικά ή δεν πληρούσαν τα πρότυπα που απαιτούν οι εποπτικές αρχές υγείας της χώρας. Κάποια άλλα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν από τεχνικής άποψης, αλλά παραλήφθηκαν πολύ αργά ώστε δεν πρόλαβαν την ημερομηνία λήξης τους.
To Υπουργείο σκοπεύει να διαθέσει σχεδόν όλο το εναπομείναν απόθεμα Μέσων Ατομικής Προστασίας, "καθώς δεν θα χρησιμοποιηθεί" από το σύστημα δημόσιας υγείας της χώρας.
Περίπου 256 εκατ. δολάρια (202 εκατ. στερλίνες) χάθηκαν λόγω απάτης, αλλά οι έρευνες για την εγκληματική δραστηριότητα συνεχίζονται. Οι Βρετανοί αξιωματούχοι εξακολουθούν να εργάζονται για την ανάκτηση χρημάτων που δαπανήθηκαν για παραγγελίες που δεν παραδόθηκαν.
Πανικός και πελατειακές σχέσεις
Η κυβέρνηση της Βρετανίας υπό την ηγεσία των Συντηρητικών έχει αντιμετωπίσει πολλές επικρίσεις για τους χειρισμούς της σχετικά με τα ΜΑΠ κατά τη διάρκεια της πανδημίας.
Το α' εξάμηνο του 2020, η παγκόσμια ζήτηση για ΜΑΠ εκτοξεύτηκε, ενώ η παραγωγή στην Κίνα -τον μεγαλύτερο παραγωγό τέτοιου εξοπλισμού- κατέρρευσε καθώς η έξαρση της Covid-19 είχε πάρει διαστάσεις και τα lockdown είχαν επιστρατευθεί για αντιμετώπιση της διασποράς του ιού.
Η κινεζική κυβέρνηση προχώρησε στην επίταξη εργοστασίων που κατασκεύαζαν μάσκες και αναπνευστήρες για εγχώρια χρήση, συρρικνώνοντας περαιτέρω την παγκόσμια προσφορά.
Τα κράτη μπήκαν σε έναν ανταγωνισμό για να αποκτήσουν τον απαραίτητο εξοπλισμό για την προστασία του ιατρικού προσωπικού και την πρόληψη της εξάπλωσης του κορονοϊού.
Η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου δέχθηκε πυρά για την αποτυχία της να δημιουργήσει απόθεμα Μέσων Ατομικής Προστασίας προτού εξαπλωθεί η πανδημία.
Οι γιατροί ανέφεραν ότι οι παραδόσεις από τους κυβερνητικούς φορείς έφταναν στα νοσοκομεία με νέες ημερομηνίες λήξης κολλημένες πάνω στη συσκευασία.
Ακόμη και όταν έφτανε νέος εξοπλισμός στο Ηνωμένο Βασίλειο, οι διαταραχές στην εφοδιαστική αλυσίδα δεν εξασφάλιζαν ότι αυτός θα φτάσει οπωσδήποτε στις περιοχές που τον είχαν μεγαλύτερη ανάγκη.
Τα νοσοκομεία προσπαθούσαν απεγνωσμένα να εξασφαλίσουν εξοπλισμό προστασίας από καταστήματα ή εταιρείες, καθώς οι κανονικές διαδρομές εφοδιασμού αντιμετώπιζαν εμπόδια.
Οι αρμόδιες κυβερνητικές υπηρεσίες έσπευσαν να εξασφαλίσουν απόθεμα, παρακάμπτοντας τους συνήθεις κανόνες και παραποιώντας τη γραμμή εφοδιασμού, αφού ορισμένες συμβάσεις δόθηκαν σε εταιρείες με διασυνδέσεις με εν ενεργεία υπουργούς και μέλη της βουλής.
Η Εθνική Υπηρεσία Καταπολέμησης Εγκλήματος της Μ. Βρετανίας δέσμευσε πρόσφατα τα περιουσιακά στοιχεία της βαρόνης Michelle Mone, η οποία διορίστηκε στη Βουλή των Λόρδων από τον πρώην πρωθυπουργό Ντέιβιντ Κάμερον το 2015.
Η Mone και ο σύζυγός της, οι οποίοι συνδέονται με μια εταιρεία που ανέλαβε την προμήθεια εξοπλισμού κατά τη διάρκεια της πανδημίας, βρίσκονται υπό έλεγχο στο πλαίσιο έρευνας για πιθανή διαφθορά που συνδέεται με τα Μέσα Ατομικής Προστασίας.
Σπατάλες σε παραγγελίες
Καθώς η ζήτηση για ΜΑΠ μειώθηκε, πολλές από τις παραγγελίες που είχαν κάνει οι κυβερνητικοί αξιωματούχοι στο απόγειο του πρώτου κύματος της Covid-19 έφτασαν... κατόπιν εορτής.
Οι μεγάλοι χρόνοι παράδοσης για μεγάλο μέρος αυτού του εξοπλισμού είδαν χιλιάδες εμπορευματοκιβώτια γεμάτα με ΜΑΠ να φτάνουν στα λιμάνια του Ηνωμένου Βασιλείου μήνες αφού είχε περάσει η αιχμή της ζήτησης.
Η κυβέρνηση συνέχισε να πληρώνει το κόστος για τα ΜΑΠ που παρέμεναν αποθηκευμένα στα λιμάνια και στο εξωτερικό για τουλάχιστον δύο χρόνια.
"Ο Σούνακ πέταξε χρήματα σαν κομφετί"
Ο σκιώδης υπουργός Υγείας Wes Streeting των Εργατικών επέκρινε τον νυν πρωθυπουργό Rishi Sunak για την εποπτεία του σχετικά με τα ΜΑΠ. Ο Sunak ήταν Καγκελάριος του Θησαυροφυλακίου του Ηνωμένου Βασιλείου -που ισοδυναμεί με το Υπουργείο Οικονομικών- από τον Φεβρουάριο του 2020 έως τον Ιούλιο του 2022.
"Ως καγκελάριος, ο Sunak πέταξε τα χρήματα των φορολογουμένων σαν να ήταν κομφετί και απέτυχε να τα πάρει πίσω. Η απροσεξία του Sunak κόστισε ακριβά στη χώρα μας", δήλωσε ο Streeting.
Ο Streeting, με φόντο τις εκλογές, δεσμεύθηκε ότι το κόμμα του θα διορίσει Επίτροπο Έρευνας για τη Διαφθορά κατά την πανδημια, αλλά και αρμόδιο γραφείο που θα αξιολογεί αν δαπανώνται σωστά τα δημόσια κονδύλια.
Η Daisy Cooper, βουλευτής και εκπρόσωπος για θέματα υγείας των Φιλελεύθερων Δημοκρατών -του τέταρτου μεγαλύτερου κόμματος της Βρετανίας- δήλωσε ότι τα νέα στοιχεία αποκαλύπτουν "ένα αρρωστημένο επίπεδο σπατάλης".
Η Ντέιζι Κούπερ, μέλος του κοινοβουλίου και εκπρόσωπος για θέματα υγείας των Φιλελεύθερων Δημοκρατών - του τέταρτου μεγαλύτερου κόμματος της Βρετανίας - δήλωσε ότι τα νέα στοιχεία αποκάλυψαν "ένα νοσηρό επίπεδο σπατάλης".
"Δισεκατομμύρια λίρες από τα χρήματα των φορολογουμένων πετάχτηκαν στον υπόνομο εξαιτίας της ανικανότητας αυτής της κυβέρνησης", ανέφερε σε δήλωση της μέσω e-mail. "Kάποια από αυτά τα χρήματα σπαταλήθηκαν σε ύποπτες συμβάσεις, με κολλητούς των Συντηρητικών, το συντριπτικό μέρος των οποίων δεν έχει ανακτηθεί ακόμη".
Η Cooper κάλεσε την υπουργό Υγείας της χώρας, Victoria Atkins, να "εξηγήσει πώς κατασπαταλήθηκαν τόσα πολλά χρήματα των φορολογουμένων και τι γίνεται για να επιστραφούν".
Eκπρόσωπος του Sunak δήλωσε ότι είναι "σημαντικό να μην ξεχνάμε τις συνθήκες" στις οποίες βρέθηκε το Ηνωμένο Βασίλειο. "και οι χώρες παγκοσμίως κατά τη διάρκεια της πανδημίας, όταν σε παγκόσμιο επίπεδο τα διαθέσιμα ΜΑΠ ήταν πολύ λίγα".
"Ως εκ τούτου, το κόστος αυξήθηκε σημαντικά και η κυβέρνηση πήρε την απόφαση με μεγάλη διαφάνεια να κάνει ό,τι ήταν δυνατόν για να εξασφαλίσει εξοπλισμό προστασίας για τους εργαζόμενους στην πρώτη γραμμή της υγείας και της περίθαλψης. Αυτό ήταν το σωστό".
Απόδοση - επιμέλεια: Μιχάλης Παπαντωνόπουλος
