Του Paul Iddon
Στις 17 Μαΐου τo Ιράν εγκαινίασε ένα εργοστάσιο παραγωγής στρατιωτικών drones στο Τατζικιστάν και προστέθηκε στον κατάλογο των χωρών που προχωρούν σε συμπαραγωγή πολεμικών μη επανδρωμένων αεροσκαφών με άλλα κράτη.
Κατά την τελετή εγκαινίων που πραγματοποιήθηκε στο Ντουσάνμπε, πρωτεύουσα του Τατζικιστάν, ο αρχηγός του ιρανικού Γενικού Επιτελείου Στρατού, στρατηγός Mohammad Bagheri, δήλωσε ότι η Τεχεράνη βρίσκεται πλέον σε θέση "να εξάγει στρατιωτικό εξοπλισμό σε συμμαχικές και φίλιες χώρες συμβάλλοντας στην ενίσχυση της ασφάλειας και της διαρκούς ειρήνης".
Η εγκατάσταση θα παράγει το ιρανικό HESA Ababil-2, το οποίο λειτουργεί είτε ως εποπτικό μέσο είτε drone-"καμικάζι". Παραλλαγές του Ababil-2, όπως το Qasef-1 και το Qasef-2K, που κατασκευάζονται από τους αντάρτες Χούτι στην Υεμένη, έχουν χρησιμοποιηθεί πολλές φορές σε επιθέσεις κατά της Σαουδικής Αραβίας. Η τεχνογνωσία και οι υποδομές για την παραγωγή και συντήρηση του εν λόγω drone στο έδαφος του Τατζικιστάν θα παρέχουν στο Ντουσάνμπε μια φθηνότερη εναλλακτική λύση σε σύγκριση με τα επανδρωμένα αεροσκάφη (η Πολεμική Αεροπορία της χώρας είναι απαρχαιωμένη και σχεδόν ανύπαρκτη) ή τα προηγμένα και πιο ακριβά drones που κυκλοφορούν στην αγορά.
Επιπλέον, θα ενισχυθεί η διάχυση των στρατιωτικών drones στα κράτη της κεντρικής Ασίας.
Τα εγκαίνια του εργοστασίου παραγωγής Ababil-2 στο Ντουσάνμπε ήρθε μέσα σε λιγότερο από έναν χρόνο από την παραγγελία που έκανε το γειτονικό Κιργιστάν (με εξίσου αδύναμη Πολεμική Αεροπορία) στην Τουρκία, ζητώντας να αγοράσει Bayraktar TB2. Δεν είναι σαφές εάν αυτές οι προμήθειες drones σηματοδοτούν ένα εξοπλιστικό ράλι μεταξύ των δύο χωρών, οι οποίες στις αρχές του 2021 ενεπλάκησαν σε μια σύντομη πολεμική σύρραξη.
Μία εβδομάδα πριν τα αποκαλυπτήρια του ιρανικού εργοστασίου στο Τατζικιστάν, η Turkish Aerospace Industries (TAI) ανακοίνωσε ότι υπέγραψε συμφωνία με την Kazakhstan Engineering για συμπαραγωγή των μη επανδρωμένων αεροσκαφών Anka της TAI στο Καζακστάν. Η συμφωνία προβλέπει την παροχή τεχνογνωσίας αλλά και υπηρεσιών συντήρησης και επισκευής από την TAI. Το Καζακστάν είναι η πρώτη χώρα εκτός Τουρκίας στην οποία θα παράγονται τα Anka, αλλά όχι και η πρώτη χώρα με την οποία επιδίωξε να συνεργαστεί η Άγκυρα για αυτό τον σκοπό.
Ήδη η Τουρκία είχε πουλήσει Bayraktar TB2 στον στενό σύμμαχό της στον νότιο Καύκασο –το Αζερμπαϊτζάν–, τα οποία το Μπακού χρησιμοποίησε στον πόλεμο του Ναγκόρνο-Καραμπάχ το 2020 εναντίον των αρμενικών δυνάμεων. Στη συνέχεια, Τουρκία και Αζερμπαϊτζάν προσπάθησαν να διευρύνουν τους αμυντικούς δεσμούς τους υπογράφοντας τη "Διακήρυξη της Σούσα" τον Ιούνιο του 2021. Προβλεπόταν, μάλιστα, η ανέγερση ενός εργοστασίου παραγωγής τουρκικών drones –πιθανόν των TB2– στο έδαφος του Αζερμπαϊτζάν. Σήμερα, η εξέλιξη αυτού του έργου είναι ασαφής.
Μια άλλη χώρα με την οποία η Τουρκία σχεδίαζε να κατασκευάζει τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη της ήταν η Ουκρανία. Το Κίεβο είχε προμηθευτεί έναν σημαντικό αριθμό Bayraktar TB2 το 2019. Οι επιτυχίες των ΤΒ2 στο πεδίο της μάχης κατά των ρωσικών δυνάμεων εισβολής έχουν αφήσει ικανοποιημένους τους Ουκρανούς.
Τον περασμένο Οκτώβριο, ο Ουκρανός υπουργός Εξωτερικών Ντμίτρο Κουλέμπα ανακοίνωσε ότι το Κίεβο θα κατασκευάσει ένα εργοστάσιο παραγωγής τουρκικών drones στα ουκρανικά εδάφη. "Το τεμάχιο γης όπου θα ανεγερθεί η μονάδα έχει επιλεχθεί ήδη", ανέφερε ο ίδιος σε συνέντευξη Τύπου.
Η ρωσική εισβολή που ακολούθησε ασφαλώς μπορεί να μην έχει ακυρώσει τον εν λόγω σχεδιασμό, σίγουρα όμως τον έχει επηρεάσει. Η Τουρκία συνέχισε να στέλνει στην Ουκρανία TB2 και μετά το ξέσπασμα του πρόσφατου πολέμου, υποστηρίζοντας ότι αυτές οι παραδόσεις δεν αποτελούν πωλήσεις στρατιωτικού εξοπλισμού από κράτος σε κράτος, δεδομένου ότι τα Bayraktar κατασκευάζονται από την ιδιωτική εταιρεία Baykar. Η Άγκυρα διεκδικεί ρόλο στην ανοικοδόμηση της ουκρανικής αμυντικής βιομηχανίας μετά τον πόλεμο, και το Κίεβο ασφαλώς και θα ήθελε να προμηθευθεί και άλλο στρατιωτικό υλικό από την Τουρκία, δεδομένων των επιτυχιών που σημείωσαν τα TB2 σε αυτό τον πόλεμο.
Πριν από την Ουκρανία, τα TB2 προσέλκυσαν το ενδιαφέρον ξένων αγοραστών χάρη στις επιχειρησιακές τους επιδόσεις στο Αζερμπαϊτζάν το φθινόπωρο του 2020. Στον ίδιο πόλεμο ξεχώρισε το μη επανδρωμένο αεροσκάφος Harop που κατασκεύασε η Israel Aerospace Industries (IAI). Το Harop είναι ένα drone που έχει σχεδιαστεί ως επί το πλείστον για να χτυπάει την αντίπαλη αεράμυνα. Οι Αζέροι χρησιμοποίησαν τα Harop εναντίον των πυραυλικών συστημάτων S-300 της Αρμενίας στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ.
Το περασμένο φθινόπωρο, υπήρχαν πληροφορίες πως Ισραήλ και Μαρόκο βρίσκονταν πολύ κοντά στο να συμφωνήσουν για τη συμπαραγωγή drones-"καμικάζι" –πιθανόν Harops– στη χώρα της βόρειας Αφρικής. Δημοσιεύματα στον ισραηλινό Τύπο ανέφεραν ότι η IAI έλαβε 22 εκατ. δολάρια από το Μαρόκο το 2021, πυροδοτώντας τις φήμες ότι το ποσό αυτό καταβλήθηκε στο πλαίσιο της συμφωνίας για τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη. Το Μαρόκο έχει επίσης παραγγείλει TB2 από την Τουρκία. Ο συνδυασμός Harops και TB2 στο οπλοστάσιο ενός στρατού θα μπορούσε να αποδειχθεί φονικός, όπως έδειξε το Αζερμπαϊτζάν πριν από περίπου δύο χρόνια.
Οι παραπάνω εξελίξεις δείχνουν ξεκάθαρα ότι η διάδοση των στρατιωτικών μη επανδρωμένων αεροσκαφών βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη παγκοσμίως.
Διαβάστε ακόμη:
* Η Σαουδική Αραβία θα αγοράσει τουρκικά Bayraktar
* Τουρκία: Πώς εξάγει τα Bayraktar στην Ουκρανία "χωρίς δεσμεύσεις"
