Του David Hambling
Η Ρωσία βρίσκεται αντιμέτωπη με ένα νέο κύμα πληγμάτων από... άλλη πλευρά: αντάρτικες ομάδες χτυπούν με μικρά drones εντός της ρωσικής επικράτειας αλλά και σε στόχους που βρίσκονται σε κατεχόμενα εδάφη. Τα νέα όπλα καθιστούν τα υφιστάμενα μέτρα ασφαλείας "ξεπερασμένα" και θέτουν νέους στόχους για σαμποτάζ μεγάλης κλίμακας. Η Ουκρανία ενίσχυσε την ικανότητά της για επιθέσεις με μη επανδρωμένα αεροσκάφη μεγάλου βεληνεκούς, αλλά με τα μικρά drones θα μπορούσε να σαμποτάρει υποδομές της Ρωσίας, βυθίζοντας περιοχές στο σκοτάδι.
Επιθέσεις με drones
Οι αντάρτικες δυνάμεις έδωσαν το στίγμα τους με επιθέσεις κατά του Κρεμλίνου τον περασμένο Μάιο με μικρά τετρακόπτερα μικρής εμβέλειας - το πολύ λίγων χιλιομέτρων. Μεγαλύτερα drones που πιθανώς εκτοξεύονται από την Ουκρανία έχουν φτάσει έως τη Μόσχα, ωστόσο υπάρχουν και ομάδες εντός της Ρωσίας που πραγματοποιούν τέτοιες επιθέσεις. Η επίθεση στο Κρεμλίνο ήταν συμβολική, αλλά οι πρόσφατες επιθέσεις έχουν ουσιαστικό χαρακτήρα.
Δεν είναι εύκολο να διαχωρίσει κάποιος τις επιθέσεις με μη επανδρωμένα αεροσκάφη από το παρασκήνιο της γενικής αναστάτωσης που επικρατεί στη Ρωσία. Η ουκρανική υπηρεσία OSINT Molfar, η οποία παρακολουθεί τις δολιοφθορές που γίνονται εντός της Ρωσίας, μου μετέφερε ότι δεν έχει εντοπίσει περιπτώσεις όπου χρησιμοποιήθηκαν μικρά drones για σαμποτάζ.
Ορισμένες φορές υπάρχουν ενδείξεις ότι μια επίθεση πραγματοποιήθηκε από κάποια αντάρτικη ομάδα με drone. Για παράδειγμα, μια πρόσφατη επίθεση με FPV drone που κατέστρεψε ένα κινητό σύστημα αεράμυνας BUK έλαβε χώρα εξήντα μίλια πίσω από τις ρωσικές γραμμές, σε μια απόσταση πολύ μεγαλύτερη από την εμβέλεια του FPV.
🔥👀 Destroyed Russian Buk-M1
— MAKS 24 🇺🇦👀 (@Maks_NAFO_FELLA) May 29, 2024
The attack was carried out using an FPV drone. The nuance is that "Buk" was destroyed 20 km south of Melitopol and about 100 km from the frontline. pic.twitter.com/KSdhbqlUik
Μια ρωσική εμπορική αμαξοστοιχία εκτροχιάστηκε όταν ένα drone χτύπησε βυτιοφόρο που μετέφερε ντίζελ, στην πρώτη επίθεση αυτού του τύπου. Τα ουκρανικά drones μεγάλου βεληνεκούς δεν μπορούν, εξ όσων γνωρίζουμε, να πλήξουν στόχους εν κινήσει και δεν έχουν στοχοθετήσει ποτέ τρένα. Επομένως αυτή η επίθεση μοιάζει με χτύπημα FPV μικρού βεληνεκούς.
Υπάρχει επίσης βίντεο με χτυπήματα FPV σε ρωσικούς υποσταθμούς ηλεκτρικής ενέργειας. Οι παλαιότεροι υποσταθμοί εξακολουθούν να χρησιμοποιούν πετρέλαιο για ψύξη, οπότε είναι ευάλωτοι ακόμη και σε μικρές εκρήξεις. Πλέον οι ρωσικοί υποσταθμοί προστατεύονται με ένα πλέγμα, το οποίο όμως δεν θα εμπόδιζε ένα μη επανδρωμένο αεροσκάφος μεγάλου βεληνεκούς και βάρους 400 κιλών. Είναι όμως μια άμυνα απέναντι σε βόμβες που εκτοξεύουν μικρά drones-σαμποτέρ.
Οι επιθέσεις δείχνουν πώς τα μικρά drones μπορούν να πλήξουν σημαντικούς στόχους από απόσταση ασφαλείας. Παράλληλα, έχουν αυξηθεί αριθμητικά οι αντάρτικες ομάδες που μπορούν να υλοποιήσουν αυτού του είδους τις επιθέσεις.
Σαμποτάζ με drones
Μετά την επίθεση στο Κρεμλίνο, το CNN μετέδωσε: "Η Ουκρανία έχει αναπτύξει ένα δίκτυο πρακτόρων και 'συμπαθούντων' εντός της Ρωσίας που εργάζονται για την υλοποίηση σαμποτάζ κατά ρωσικών στόχων και έχει αρχίσει να τους παρέχει μη επανδρωμένα αεροσκάφη για να πραγματοποιούν επιθέσεις", επικαλούμενο πηγές από τις αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες.
Έκτοτε διάφορες ομάδες της ρωσικής αντιπολίτευσης άρχισαν να αναλαμβάνουν δράση. Μια ομάδα Τατάρων που αυτοαποκαλείται Machine Uprising ή Rise of the Drones "που δημιουργήθηκε ως απάντηση στην καταστολή των κατακτητών κατά των Τατάρων" παρέχει πληροφορίες για τη χρήση των drones, εκπαιδεύει και δίνει πρόσβαση σε λογισμικά.
Ένας αντάρτης με το ψευδώνυμο Medici, ιδρυτής της ομάδας "White Bear", μου είπε ότι υπάρχουν διάφορες ομάδες στα κατεχόμενα από τη Ρωσία ουκρανικά εδάφη καθώς και ομάδες κατά του Πούτιν μέσα στην ίδια τη Ρωσία που αγοράζουν drones και πραγματοποιούν με αυτά επιθέσεις.
Οι Ρώσοι θέλησαν να εκτιμήσουν το μέγεθος της απειλής, αλλά η αντιμετώπισή της δεν είναι απλή. Τεράστιες περιοχές στη ρωσική επικράτεια έχουν μετατραπεί σε ζώνης απαγόρευσης πτήσεων drones. Τις τελευταίες ημέρες, οι ερασιτεχνικές πτήσεις drones περιορίζονται στη Σιβηρία.
Η Ρωσία μπλοκάρει επίσης τα σήματα GPS σε μεγάλο μέρος της επικράτειάς της, παρεμποδίζοντας την πλοήγηση μη επανδρωμένων αεροσκαφών. Η πρακτική αυτή έχει αποτέλεσμα στην περίπτωση των μικρών drones του εμπορίου - είναι ατελέσφορη όμως απέναντι στα φτηνά FPV drones που δεν διαθέτουν δορυφορική πλοήγηση.
Υπάρχουν αυστηροί κανόνες για την εισαγωγή drones, οι οποίοι δυσκολεύουν τις ρωσικές ανταρτικές ομάδες που θέλουν να αγοράσουν μη επανδρωμένα αεροσκάφη. Όμως, όπως σημειώνει το CNN, το λαθρεμπόριο μη επανδρωμένων αεροσκαφών είναι σύνηθες και εφικτό λόγω των υψηλών επιπέδων διαφθοράς μεταξύ των συνοριοφυλάκων. Στη Ρωσία το χρήμα δεν ρέει άφθονο και, όπως σημείωσε ένας πληροφοριοδότης, "τα μετρητά κάνουν θαύματα".
Ρώσοι, οι πρώτοι διδάξαντες του σαμποτάζ με drones
Ειρωνεία της τύχης ότι η Ρωσία δέχεται επιθέσεις-σαμποτάζ από drones, όταν οι ρωσικές μονάδες ήταν που τελειοποίησαν αυτήν τη μέθοδο.
Το 2015-18, υπήρξαν μαζικές εκρήξεις στις αποθήκες πυρομαχικών της Ουκρανίας. Σε ένα τέτοιο συμβάν κοντά στο Χάρκοβο, η φωτιά και η έκρηξη κατέστρεψαν χιλιάδες τόνους πυρομαχικών και ανάγκασαν 20.000 ανθρώπους να απομακρυνθούν από τις κατοικίες τους που βρίσκονταν κοντά στο πεδίο του συμβάντος.
Όπως είχα σημειώσει τότε, η Υπηρεσία Ασφαλείας της Ουκρανίας (SBU) ανακάλυψε ότι οι εκρήξεις προκλήθηκαν από τετρακόπτερα που έριχναν χειροβομβίδες, συγκεκριμένα τη ρωσική ZMG-1, ένα εμπρηστικό όπλο υψηλής θερμοκρασίας. Οι επιθέσεις έδειξαν πώς τα μικρά drones μπορούν να πετύχουν εντυπωσιακά πλήγματα αν χτυπήσουν με ακρίβεια στο σωστό σημείο. Η SBU πίστευε ότι οι επιθέσεις πραγματοποιήθηκαν από ρωσικές μονάδες των ειδικών δυνάμεων Spetsnaz που δρούσαν στο εσωτερικό της Ουκρανίας, αλλά δεν συνελήφθησαν ποτέ: σε αντίθεση με άλλες μεθόδους, το σαμποτάζ με drones μπορεί να πραγματοποιηθεί από απόσταση.
Εκ των υστέρων, οι επιθέσεις αυτές, οι οποίες κατέστρεψαν πυρομαχικά πυροβολικού, ρουκέτες και άλλα πυρομαχικά αξίας δισεκατομμυρίων δολαρίων, ήταν ένας αποτελεσματικός τρόπος για να αποδυναμωθεί η Ουκρανία και να καταστεί λιγότερο ικανή να αμυνθεί στον πόλεμο πλήρους κλίμακας που θα ακολουθούσε.
Τα drones είναι πλέον πρόβλημα όλων μας
Οι συσχετισμοί έχουν πλέον αντιστραφεί και πλέον η Ρωσία δέχεται εκτεταμένες επιθέσεις με μη επανδρωμένα αεροσκάφη. Η θωράκιση των υποδομών μιας ολόκληρης χώρας απέναντι σε μια απειλή που μπορεί να διανύσει χιλιόμετρα και να πετάξει πάνω από τοίχους και φράχτες είναι μεγάλο πρόβλημα.
Ωστόσο, και η Μόσχα και το Κίεβο μπορούν να χρησιμοποιούν μη επανδρωμένα αεροσκάφη. Μια σειρά από πυρκαγιές σε όλη την Ευρώπη -σε ένα ΙΚΕΑ στο Βίλνιους, σε ένα πολωνικό εμπορικό κέντρο κ.ά.- έχουν αποδοθεί σε μια ύποπτη ρωσική εκστρατεία σαμποτάζ. Ο εμπρησμός, ο οποίος απαιτεί μια μικρή πηγή ανάφλεξης για να προκαλέσει μαζική καταστροφή, είναι μια προφανής χρήση των drones. Οι Ρώσοι δεν έχουν ξεχάσει πόσο αποτελεσματικά ήταν τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη στις επιθέσεις τους στην Ουκρανία.
Στο μεταξύ, το Υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ ασκεί δίωξη κατά ενός Κινέζου υπηκόου επειδή πέταξε ένα drone πάνω από το ναυπηγείο Newport News στη Βιρτζίνια, όπου κατασκευάζονται ένα αεροπλανοφόρο και πυρηνικά υποβρύχια.
Τα μικρά drones παράγονται κατά εκατομμύρια και είναι διαθέσιμα σε όλο τον κόσμο. Αυτό που ίσως ακολουθήσει στη Ρωσία μπορεί να αποτελέσει ένα "εγχειρίδιο για σαμποτάζ με drones" από ολιγομελείς ομάδες με αποφασιστικότητα και ένα μάθημα για τα υπόλοιπα κράτη που θα πρέπει να διδαχθούν από αυτό.
Σημειωτέον πως ένας αναγνώστης μού επισήμανε ότι υπάρχουν ακόμη και ομάδες που συγκεντρώνουν χρήματα στο διαδίκτυο για την προμήθεια μη επανδρωμένων αεροσκαφών για τους αντάρτες:
🚀 𝐍𝐀𝐅𝐎 𝐅𝐥𝐲𝐢𝐧𝐠 𝐌𝐚𝐜𝐡𝐢𝐧𝐞𝐬 🚀🔥
— Wende🎗️🐝 ☠️🏴☠️ (@Wendehopes) May 21, 2024
𝐏𝐚𝐫𝐭𝐢𝐬𝐚𝐧𝐬 𝐍𝐞𝐞𝐝 𝐘𝐨𝐮𝐫 𝐇𝐞𝐥𝐩
▪️We @NAFOPartisans ask your help for a new round of funding for NAFO Flying Machines for the fighters 💥💣
▪️$10,000 is the 🎯
🔹Donate: https://t.co/OgYbS1bmS6
Help us continue… pic.twitter.com/nSkr9YkS1o