Του Paul Iddon
Οι υπό την κουρδική ηγεσία Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις (SDF) δήλωσαν έτοιμες να συνεργαστούν στρατιωτικά με τη συριακή κυβέρνηση, εάν η Τουρκία υλοποιήσει τις επανειλημμένες απειλές της να εισβάλει στη βόρεια Συρία. Το SDF έχει ζητήσει από τη Δαμασκό να χρησιμοποιήσει την αεράμυνά της κατά των τουρκικών πολεμικών αεροσκαφών, εάν δεχθεί επίθεση η περιοχή.
"Ο συριακός στρατός θα πρέπει να ενεργοποιήσει τα συστήματα αεράμυνας για να χτυπήσει τα τουρκικά μαχητικά και να υπερασπιστεί τα συριακά εδάφη", δήλωσε στο Reuters στις αρχές Ιουνίου ο αρχηγός των Συριακών Δημοκρατικών Δυνάμεων Mazloum Kobani.
Ωστόσο, διάφορα γεγονότα από την πρόσφατη ιστορία των τελευταίων 6 ετών καταδεικνύουν πως η συριακή αεράμυνα και τα πολεμικά αεροσκάφη της Δαμασκού είναι αδύνατον να αποτρέψουν τις τουρκικές αεροπορικές επιδρομές χωρίς την υποστήριξη των Ρώσων.
Η Τουρκία ξεκίνησε την πρώτη της στρατιωτική επέμβαση στη βόρεια Συρία πριν από περίπου έξι χρόνια, στις 24 Αυγούστου 2016. Η Επιχείρηση "Ασπίδα του Ευφράτη" είχε ως στόχο να απομακρύνει τους μαχητές του Ισλαμικού Κράτους από μια περιοχή κοντά στα σύνορα της βορειοδυτικής Συρίας με την Τουρκία, μα συγχρόνως να εμποδίσει το SDF από το να δημιουργήσει μια χερσαία γέφυρα που θα ένωνε τη συριακή κουρδική ενδοχώρα στα βορειοανατολικά με τον συριακό κουρδικό θύλακα του Αφρίν στα βορειοδυτικά.
Στις 26 Οκτωβρίου, η Συρία προειδοποίησε την Τουρκία να μην παραβιάζει τον εναέριο χώρο της. Η τουρκική Πολεμική Αεροπορία ανέστειλε την υποστήριξή της στις χερσαίες δυνάμεις που επιχειρούσαν στην κατεχόμενη από τους μαχητές του ISIS συριακή πόλη Αl-Bab. Τον Νοέμβριο, όμως, η Τουρκία ξεκίνησε πάλι τις αεροπορικές της επιδρομές στην περιοχή, μετά από μια συνάντηση υψηλού επιπέδου μεταξύ των επικεφαλής του τουρκικού και του ρωσικού στρατιωτικού επιτελείου – σε αυτήν τη συνάντηση οι Τούρκοι διαβεβαίωσαν τους Ρώσους ότι η επιχείρησή τους στην Al-Bab δεν θα επεκτεινόταν στo Χαλέπι, τα ανατολικά προάστια του οποίου βομβάρδιζαν εκείνη την περίοδο οι ρωσικές και συριακές δυνάμεις.
Από τότε φάνηκε πως η Μόσχα –και όχι η Δαμασκός– ήταν που έδινε τον "πολεμικό ρυθμό" και ότι η Συρία δεν μπορούσε από μόνη της να αποκρούσει την τουρκική Πολεμική Αεροπορία.
Αυτό επιβεβαιώθηκε και στις αρχές του 2018, όταν η Τουρκία εισέβαλε στο Αφρίν. Η Συρία απείλησε ότι η αεράμυνά της θα κατέρριπτε κάθε τουρκικό αεροσκάφος που θα επιχειρούσε να επιτεθεί στο Αφρίν. Μόνο την πρώτη ημέρα της τουρκικής στρατιωτικής επιχείρησης –με την απαράδεκτη κωδική ονομασία "Κλάδος Ελαίας"– 72 μαχητικά βομβάρδισαν την πόλη Αφρίν, χωρίς να βρουν την παραμικρή αντίσταση από τη συριακή αεράμυνα.
Οι κουρδικές δυνάμεις στο Αφρίν ζήτησαν από τη Δαμασκό να πράξει το καθήκον της και να προστατεύσει τα σύνορά της. Οι φιλοκυβερνητικές παραστρατιωτικές δυνάμεις στάλθηκαν στο Αφρίν, αλλά η αυτοκινητοπομπή τους βομβαρδίστηκε καθ’ οδόν από τουρκικά μαχητικά.
Η Ρωσία έδειξε και πάλι ότι έχει το πάνω χέρι στις 18-24 Μαρτίου του 2018, αφού η Τουρκία κατέλαβε το μεγαλύτερο μέρος του θύλακα, συμπεριλαμβανομένης της πόλης Αφρίν, αποκλείοντας τον εναέριο χώρο και δίνοντας τη δυνατότητα σε αρκετούς Κούρδους μαχητές να διαφύγουν προς τη γειτονική περιοχή Tal Rifaat.
Η Μόσχα αντιτίθεται σε μια νέα στρατιωτική επέμβαση της Άγκυρας, η οποία μάλλον θα επικεντρωνόταν στην Taj Rifaat και στη Manbij στα βορειοδυτικά της Συρίας. Η Ρωσία φέρεται να έχει αναπτύξει ένα σύστημα αεράμυνας Pantsir-S1 στο αεροδρόμιο Qamishli στα βορειοανατολικά εδάφη της Συρίας που ελέγχουν οι Κούρδοι. Ενώ η Ρωσία βρίσκεται σε εμπόλεμη κατάσταση με την Ουκρανία και λογικά δεν επιθυμεί κλιμάκωση στη Μ. Ανατολή, η Τουρκία θέλει έστω το "πορτοκαλί" φως από τη Μόσχα για να κάνει στρατιωτική κίνηση.
Η συριακή αεράμυνα δεν έχει αποτρεπτική δύναμη απέναντι σε μια νέα τουρκική εισβολή. Το πιο εξελιγμένο σύστημα αεράμυνας στη Συρία, οι S-300 μεγάλου βεληνεκούς που παρέλαβε η Δαμασκός το 2018, ελέγχεται από τη Ρωσία. Και ενώ τα Pantsir-S1 και τα Buk-M2 δεν είναι αμελητέα, εντούτοις τα τουρκικά drones και οι πύραυλοί τους θα μπορούσαν να τα εξουδετερώσουν αν έβρισκαν αντίσταση.
Ο μόνος τρόπος για να ανακοπούν τα τουρκικά σχέδια είναι να αντιταχθεί η Ρωσία στο ενδεχόμενο μιας νέας εισβολής. Υπάρχουν κάποια πρόσφατα γεγονότα που θα μπορούσαν να στρέψουν τις εξελίξεις προς αυτό το σενάριο.
Τον περασμένο Μάιο, καθώς ισραηλινά αεροσκάφη επέστρεφαν από επιδρομή στη βορειοδυτική Συρία, ένας συριακός πύραυλος S-300 φέρεται να εκτοξεύθηκε για πρώτη φορά. Ο πύραυλος δεν απείλησε άμεσα τα ισραηλινά μαχητικά, αλλά λογικά δεν εκτοξεύθηκε και χωρίς ρωσική έγκριση, με τη Μόσχα να στέλνει μήνυμα στο Τελ Αβίβ πως –τουλάχιστον– η συγκεκριμένη επίθεση παραβίασε τις κόκκινες γραμμές των Ρώσων στη Συρία.
Στις αρχές Ιουνίου, οι ρωσικές και συριακές αεροπορικές δυνάμεις πραγματοποίησαν τη δεύτερη κοινή τους περιπολία για φέτος – και πρώτη από την έναρξη της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία. Σε αυτή την περιπολία συμμετείχαν δύο ρωσικά μαχητικά Su-35 Flanker-E και έξι συριακά MiG-23 Flogger και MiG-29 Fulcrum. Τα συριακά αεροσκάφη έκαναν προσομοίωση μάχης εναντίον εχθρικών μαχητικών και drones, ενώ τα ρωσικά τούς παρείχαν κάλυψη.
Για να δείξει την αντίθεσή της σε μια επικείμενη τουρκική εισβολή και ταυτόχρονα να θυμίσει ότι παραμένει υπολογίσιμη δύναμη στη Συρία, η Ρωσία ίσως επιλέξει να προβεί σε παρόμοιες ενέργειες τις επόμενες ημέρες και εβδομάδες. Μια τέτοια στάση θα μπορούσε να αποτρέψει την τουρκική επίθεση. Εάν, όμως, η Μόσχα συναινέσει έστω και σιωπηρά σε άλλη μία τουρκική στρατιωτική επέμβαση, τότε το SDF δεν θα μπορεί να υπολογίζει στην αεράμυνα της Συρίας για να αποκρούσει τις εχθρικές δυνάμεις.
Διαβάστε ακόμα:
* Πώς ο πόλεμος στην Ουκρανία έδωσε το θράσος που χρειαζόταν η Τουρκία για να προχωρήσει στη Συρία
* Γιατί αποφάσισε τώρα η Τουρκία μια νέα επιχείρηση στη Συρία;
