Της Ελευθερίας Πιπεροπούλου
Περισσότερες από 70 ήταν οι ελληνικές startups που χρηματοδοτήθηκαν το 2023, αντλώντας συνολικά περισσότερα από 485 εκατ. ευρώ, όπως προκύπτει από το ετήσιο report "Startups in Greece 2023/2024” που παρουσίασε το Found.ation, σε συνεργασία με το EIT Digital (τμήμα του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου Καινοτομίας και Τεχνολογίας) και την υποστήριξη της EATE (Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα Επενδύσεων), στο πλαίσιο χθεσινής εκδήλωσης.
Το προαναφερθέν ποσό είναι μειωμένο κατά 24,5% σε σχέση με το 2022, ωστόσο, εάν εξαιρεθεί το κομμάτι του δανεισμού, καταγράφεται μια αύξηση 4,2%.
Σημειωτέον πως σε ευρωπαϊκό επίπεδο η αντίστοιχη μείωση (συμπεριλαμβανομένου του δανεισμού) ανέρχεται στο 38% -μια ένδειξη ότι η ελληνική αγορά έχει καταφέρει, μέσα σε ένα διεθνές περιβάλλον που αντιμετωπίζει προκλήσεις και οικονομική αστάθεια, να διατηρήσει τη δυναμική του.
Πτώση 42% στο pre-seed και seed
Ωστόσο, σε μία ιδιαίτερα αρνητική εξέλιξη για τη χώρα μας, παρατηρείται μια σημαντική μείωση 42% στο κομμάτι της χρηματοδότησης σε πρώιμα στάδια (pre-seed και seed) σε σχέση με το 2022. "Στην αγορά μας λέμε ότι πετυχαίνουν 1 στις 100 εταιρείες. Ως σημείο εκκίνησης αυτών των 100 θεωρούμε το pre seed επίπεδο. Εάν περιμένουμε ότι μια εταιρεία πετυχαίνει μετά από 6-7 χρόνια, σημαίνει ότι το 2023 θα έπρεπε να έχουν βγει 100 καινούριες εταιρείες για να προκύψει τελικά μία εταιρεία η οποία θα έχει ένα πολύ μεγάλο exit το 2030. Δεν έχουμε αυτά τα νούμερα και αυτό πρέπει να μας προβληματίσει”, σχολίασε ο Δημήτρης Καλαβρός-Γουσίου, συνιδρυτής του Found.ation και εταίρος στο Velocity.Partners. Επιπλέον, προβληματισμό προκαλεί και το γεγονός ότι εάν δεν υπήρχε το fund Genesis, το οποίο εστιάζει στα συγκεκριμένα επίπεδα ωρίμανσης, τα νούμερα θα ήταν ακόμη πιο… απογοητευτικά.
Σύμφωνα με τον κ. Καλαβρό-Γουσίου, στους παράγοντες που οδήγησαν σε αυτή τη μείωση συμπεριλαμβάνεται το γεγονός ότι πολλά από τα funds που δραστηριοποιούνται στη χώρα μας λάνσαραν καινούρια funds από το μέσο της φετινής χρονιάς και μετά, οπότε δεν είχαν επενδυτική δραστηριότητα. Ένας δεύτερος αρνητικός παράγοντας είχε να κάνει με τον αριθμό των angel investors, που παραμένει περιορισμένος.
Τα Top 10
Στην πρώτη θέση της λίστας με τις 10 πιο καλά χρηματοδοτούμενες ελληνικές startups για το 2023, βρίσκεται η EdgeQ, η οποία άντλησε 70,7 εκατ. ευρώ. Είναι σημαντικό να αναφερθεί πως η EdgeQ δεν είναι αμιγώς ελληνική εταιρεία, αλλά λόγω επένδυσης από το ταμείο Φαιστός, έχει ιδρύσει θυγατρική στην Ελλάδα. Στη δεύτερη και την τρίτη θέση συναντούμε τις Causaly και Instacar, με ποσά 56,88 εκατ. ευρώ και 55 εκατ. ευρώ (συμπεριλαμβανομένου δανεισμού) αντίστοιχα. Τη δεκάδα συμπληρώνουν οι: Hack the Box, Trucksters, TileDB, Axelera AI, Movandi, Safsize και Rated Lab.
Επίσης, το 2023 σημειώθηκαν 11 νέες εξαγορές (exits), με ορισμένες από αυτές να ξεπερνούν τα 100 εκατ. ευρώ σε αξία. Ενισχύοντας την τάση των προηγούμενων ετών, φαίνεται να υπάρχει αυξανόμενο ενδιαφέρον από τεχνολογικούς κολοσσούς με έδρα τις ΗΠΑ για ελληνικές startups, με τις Hewlett Packard Enterprise, Cisco, Dell και Intel να ολοκληρώνουν επιτυχημένες εξαγορές εντός του 2023.
Στην κορυφή της λίστας των exits βρίσκεται η Augmenta, με το ύψος του deal να υπολογίζεται σε 103 εκατ. ευρώ. Την ενδεκάδα συμπληρώνουν οι: MarineTraffic, Deepsea, Arrikto, OilX, Code BGP, Seervision, Aquanetix, InAccel, Mist.io και Kineo, με το εκτιμώμενο ύψος των εν λόγω συμφωνιών να κυμαίνεται μεταξύ 2 και 100 εκατ. ευρώ. Σημειώνεται ότι το καλύτερο ιστορικά exit το είχε πετύχει η Instashop το 2020, με το ύψος του deal να ξεπερνά τα 300 εκατ. ευρώ, ενώ η πιο καλά χρηματοδοτημένη ελληνική startup όλων των εποχών είναι η Viva Wallet, με 322,75 εκατ. ευρώ, και ακολουθεί η FlexCar με 300 εκατ. ευρώ. Η Viva Wallet βρίσκεται στην πρώτη θέση και στη λίστα με τις εταιρείες με την υψηλότερη αποτίμηση. Η σημερινή αποτίμηση της Viva Wallet εκτιμάται σε 1,5 – 2 δισ. ευρώ.
Ελάχιστες οι γυναίκες founders
Ένα ιδιαίτερα απογοητευτικό στοιχείο που παρουσιάστηκε στην έκθεση αφορούσε τη συμμετοχή των γυναικών στο οικοσύστημα νεοφυούς επιχειρηματικότητας, αφού μόλις 2 στις 10 ελληνικές startups έχουν γυναίκα founder -ένα πρόβλημα που είναι πάντως πανευρωπαϊκό, όπως σχολίασε ο κ. Καλαβρός-Γουσίου.
Από την άλλη, ενδιαφέρον παρουσιάζει η αλλαγή που παρατηρείται ως προς τους τομείς που προσέλκυσαν επενδύσεις το 2023. Οι 3 κορυφαίες κατηγορίες για τη χρονιά ήταν το Retailtech, η AI και το Agritech. Πέρυσι, οι top τομείς ήταν οι: SAAS, Healthtech, Fintech, Biotechnology και E-Commerce.
13 funds στην Ελλάδα
Αυτή τη στιγμή υπάρχουν 13 venture capital funds που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα, τα οποία το 2023 επένδυσαν σε 62 startups, καλύπτοντας περίπου το 85% του συνολικού όγκου των συμφωνιών.
Σε σχέση με τις εκτιμήσεις τους για το 2024, οι διαχειριστές κεφαλαίων εμφανίζονται συγκρατημένα αισιόδοξοι, λόγω και του διεθνούς ζοφερού κλίματος. "Δεν προβλέπεται να αλλάξει διεθνώς η εικόνα μέχρι τα μέσα του 2023, αλλά ελπίζουμε στο δεύτερο μισό του έτους να υπάρξει ανάκαμψη, τουλάχιστον στο κομμάτι των επενδύσεων”, σχολίασε ο κ. Καλαβρός-Γουσίου.
Το προφίλ των επενδυτών
Όπως προκύπτει από την έρευνα, 8 στους 10 επενδυτές στις ελληνικές startups είναι ξένοι και ειδικότερα:
Το 22% προέρχεται από την Ελλάδα
Το 24% από την ΕΕ
Το 33% από τις ΗΠΑ
Το 12% από το Ηνωμένο Βασίλειο
Το 9% από τον υπόλοιπο κόσμο (κυρίως Μέση Ανατολή)
Ψηφιακός μετασχηματισμός
Αξίζει να σημειωθεί ότι στο πλαίσιο της χθεσινής εκδήλωσης παρουσιάστηκε και το "Digital Transformation in Greece Report”, που υλοποίησε το Found.ation με την υποστήριξη του ευρωπαϊκού οργανισμού EIT Digital (τμήμα του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου Καινοτομίας και Τεχνολογίας). Το report βασίζεται σε έρευνα με τη συμμετοχή 100 διοικητικών στελεχών μεσαίων και μεγάλων επιχειρήσεων από διαφορετικούς κλάδους.
Από το report προκύπτει ότι το 74% των διευθυντών χρησιμοποιούν εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης κυρίως για να εργαστούν ταχύτερα ή να αποκτήσουν νέες ιδέες, ενώ μόνο το 2% βρίσκει την τεχνητή νοημοσύνη τρομακτική ή απειλητική για τη θέση εργασίας τους.
Την ίδια ώρα, λιγότεροι από τους μισούς (43%) πιστεύουν πως το Διοικητικό Συμβούλιο της εταιρείας τους έχει καλή κατανόηση των ψηφιακών τάσεων και τεχνολογιών. Οι ελληνικές εταιρείες αναγνωρίζουν τη σημασία των αναδυόμενων τεχνολογιών, αλλά η έλλειψη ενός Διοικητικού Συμβουλίου με όραμα ή ενός ειδικού ρόλου που να ηγείται των προσπαθειών μετασχηματισμού συχνά καθυστερεί την πρόοδο.
Η δυσκολία εύρεσης ικανού ανθρώπινου δυναμικού χαρακτηρίζεται ως ο δεύτερος πιο σημαντικός παράγοντας ρίσκου για την ανάπτυξη μιας εταιρείας στα επόμενα 5-10 χρόνια, με την οικονομική αστάθεια να βρίσκεται στην πρώτη θέση, ενώ το 30% των ερωτηθέντων πιστεύoυν ότι οι δεξιότητες που σχετίζονται με την καινοτομία θα πρέπει να αποτελούν προτεραιότητα για τους υπαλλήλους τους. Περισσότερα από τα μισά διευθυντικά στελέχη (53%) θεωρούν ότι η αναβάθμιση των δεξιοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού τους είναι πιο σημαντική προτεραιότητα από την ψηφιοποίηση λειτουργιών.
