Της Ξανθής Γούναρη
Όλα ξεκίνησαν το 1896, όταν ο Γεώργιος Πίττας διαφήμιζε στην εφημερίδα "Εστία" το κατάστημα "Εδωδίμων Αποικιακών" στην οδό Σταδίου, με το διάσημο μέλι Υμηττού να ξεχωρίζει στα ράφια. Τριάντα δύο χρόνια αργότερα, το 1928, οι γιοι του, Αλέξανδρος και Παναγιώτης Πίττας, ίδρυσαν την Αττική Μελισσοκομική Εταιρεία στην οδό Σωκράτους, με μια επαναστατική ιδέα που άλλαξε τα πάντα. Για πρώτη φορά, το ελληνικό μέλι σταμάτησε να πωλείται χύμα και διατίθεντο σε μικρές συσκευασίες, με το όνομα "Μέλι Υμηττού ΑΤΤΙΚΗ".
Σήμερα, 97 χρόνια μετά, η Αλεξάνδρα Πίττα-Χαζάπη και ο αδελφός της Γιώργος Πίττας – τρίτη γενιά, παιδιά του Παναγιώτη – κρατούν το τιμόνι της εταιρείας που παλεύει να βρει το βηματισμό της σε μια αγορά γεμάτη προκλήσεις. Από τη μία, η παγκόσμια αγορά μελιού αναπτύσσεται δυναμικά - από τα 9,7 δισ. δολάρια του 2024 προς τα 15,18 δισ. το 2033. Από την άλλη, φθηνές εισαγωγές από τρίτες χώρες "πνίγουν" την εγχώρια παραγωγή, με διάφορα μείγματα να πλασάρονται ως "ελληνικό μέλι" σε χαμηλές τιμές, ακόμη και κάτω του κόστους.
Η επιστροφή στα κέρδη
Η παράταση του κοινού ομολογιακού δανείου των 11,6 εκατ. ευρώ μέχρι το 2030 και ενός δεύτερου μέχρι το 2031 έδωσε ζωτικό χώρο στην Αττική Μελισσοκομική Εταιρεία – Αλέξανδρος Πίττας, γνωστή από το Μέλι Αττική, να ανασάνει. Μετά από δύο χρήσεις ζημιών, το 2024 έφερε επιστροφή στην κερδοφορία με τον όμιλο να καταγράφει καθαρά κέρδη 375 χιλ. ευρώ, αναστρέφοντας τις ζημιές των 201 χιλ. ευρώ του 2023, ενώ σε εταιρικό επίπεδο τα κέρδη διαμορφώθηκαν σε 330 χιλ. ευρώ έναντι ζημιών 600 χιλ. την προηγούμενη χρήση.
Ας σημειωθεί ότι από το 2014 μέχρι σήμερα, μόλις τέσσερις χρήσεις (2019, 2020, 2021 και 2024) έκλεισαν με θετικό πρόσημο στην καθαρή κερδοφορία. Και όμως, το 2024 δείχνει να σηματοδοτεί ένα νέο ξεκίνημα.
Το μυστικό βρίσκεται στα λειτουργικά αποτελέσματα. Το EBITDA του ομίλου εκτοξεύτηκε κατά 41,4% στα 1,986 εκατ. ευρώ, με το περιθώριο να αναρριχάται στο 10,46% από 7,67%. Ακόμη πιο θεαματική η εικόνα σε εταιρικό επίπεδο: το EBITDA σχεδόν διπλασιάστηκε (+105%) στα 1,786 εκατ., με το περιθώριο να πετάγεται στο 13,09%.
Το εξαγωγικό άλμα
Το 2024 ήταν η χρονιά που η Αττική ενίσχυσε αποφασιστικά το εξαγωγικό της προφίλ. Οι εξαγωγές του ομίλου εκτινάχθηκαν στα 3,051 εκατ. ευρώ (+14,6%), με το εξαγωγικό μερίδιο να φτάνει το 16,1% του τζίρου από 14,5% πέρυσι. Σε εταιρικό επίπεδο, το άλμα ήταν ακόμη μεγαλύτερο: +16,5% στα 3,013 εκατ. ευρώ.
Στην Ελλάδα, οι πωλήσεις του ομίλου κινήθηκαν οριακά ανοδικά (+1,8% στα 15,942 εκατ.), ενώ σε εταιρικό επίπεδο έπεσαν στα 10,626 εκατ. (-4,8%).
Για να γίνει αντιληπτό το μέγεθος των εξαγωγών της Αττική Μελισσοκομική Εταιρεία, αρκεί να αναφερθεί ότι με εξαγωγές 3,051 εκατ. ευρώ, κατέχει το 11,5% των συνολικών ελληνικών εξαγωγών μελιού (26,42 εκατ. το 2024). Κι αυτό σε μια χρονιά που η μέση τιμή του ελληνικού μελιού κατρακύλησε κατά 6,6%, από 4.508 ευρώ/τόνο το 2023 σε 4.211 ευρώ το 2024.
Οι ελληνικές εξαγωγές είχαν φτάσει στο ζενίθ τους το 2022 με 30,15 εκατ. ευρώ. Ακολούθησε βουτιά 14,9% το 2023, με μερική ανάκαμψη το 2024 (+2,9%). Όμως η πτώση των τιμών φανερώνει την αλήθεια: ο ανταγωνισμός είναι ανηλεής.
Ο πρώτος ενοποιημένος ισολογισμός
Η χρήση 2024 είχε όμως και ακόμη μια διαφορά σε σχέση με το παρελθόν, καθώς η εταιρεία συνέταξε για πρώτη φορά ενοποιημένες οικονομικές καταστάσεις, που περιλαμβάνουν, πέραν της μητρικής, τη θυγατρική Μελισσοκομική Συνεργασία Κρήτης ΑΕ κατά 70,205%. Από την ενοποίηση εξαιρέθηκε η Χαλβαδοποιία Βόλου, που έχει τεθεί υπό εκκαθάριση – ίχνος από την επέκταση της γκάμας προϊόντων στα παραδοσιακά ελληνικά εδέσματα (χαλβάς, μαρμελάδες, υποβρύχια, λουκούμια) που ξεκίνησε τη δεκαετία του 2000.
Ο ενοποιημένος κύκλος εργασιών ανήλθε στα 18,99 εκατ. ευρώ, αυξημένος κατά 3,7%, αποτυπώνοντας πλέον τη συνολική δυναμική του ομίλου, ενώ σε εταιρικό επίπεδο ο τζίρος υποχώρησε οριακά κατά 0,8% στα 13,638 εκατ. ευρώ.
Το βάρος του δανεισμού και η καθαρή θέση
Ωστόσο, το βάρος του δανεισμού παραμένει, καθώς οι συνολικές υποχρεώσεις ανήλθαν σε 27,47 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων 13,77 εκατ. ευρώ είναι τραπεζικά δάνεια. Οι τόκοι των 1,16 εκατ. ευρώ εξακολουθούν να πιέζουν τα αποτελέσματα. Παρά ταύτα, η καθαρή θέση βελτιώθηκε στα 7,83 εκατ. ευρώ, ο δείκτης ρευστότητας ανέβηκε στο 120% (από 103%), και τα ίδια κεφάλαια αντιπροσωπεύουν πλέον το 22% του παθητικού.
Σε ό,τι αφορά τον δανεισμό, ένα ομολογιακό δάνειο 11,6 εκατ. ευρώ που συνήφθη το Νοέμβριο του 2015 με τις τέσσερις συστημικές τράπεζες – Εθνική, Πειραιώς, Eurobank, Alpha – και έληγε στα τέλη του 2023 μετατέθηκε για τις 31 Δεκεμβρίου 2030, ενώ ακολούθησε δεύτερη παράταση άλλου δανείου μέχρι το 2031.
Για εξασφαλίσεις, η εταιρεία έχει προχωρήσει σε υποθήκη 6 εκατ. στο οικόπεδο του Κρυονερίου (όπου στεγάζονται οι σύγχρονες εγκαταστάσεις από τη δεκαετία του 2000), ενέχυρο 6 εκατ. επί των αποθεμάτων, εκχώρηση απαιτήσεων 1 εκατ., συν άλλες υποθήκες 7,8 εκατ. για λοιπά δάνεια.
Ο ορκωτός ελεγκτής της χρήσης, εξέδωσε γνώμη με επιφύλαξη, επισημαίνοντας ανεπαρκείς απομειώσεις απαιτήσεων ύψους περίπου 2,2 εκατ. ευρώ και μη επικαιροποιημένη αποτίμηση εμπορικών σημάτων, ύψους 230 χιλ. ευρώ — παρατηρήσεις που δεν αλλάζουν την εικόνα, αλλά δείχνουν ότι υπάρχει ακόμη δρόμος στη χρηματοοικονομική θωράκιση.
Αισιοδοξία με επιφυλάξεις
Η διοίκηση της Αττικής Μελισσοκομικής δεν κρύβει τις ανησυχίες της. Οι προοπτικές για το 2025 είναι "ιδιαίτερα συγκρατημένες", όπως αναφέρει χαρακτηριστικά στην έκθεσή της. Η παγκόσμια οικονομία βρίσκεται σε "κομβικό σημείο" λόγω γεωπολιτικών εξελίξεων και γενικότερης αστάθειας. Ισχυρές οικονομίες αντιμετωπίζουν επιβράδυνση και ύφεση, ενώ η κατάσταση επιδεινώνεται από την απειλή επιβολής δασμών που ξεκίνησε με τη νέα πολιτική ηγεσία των ΗΠΑ.
Η ελληνική οικονομία, όμως, φαίνεται να έχει αντοχές. Αναμένεται να επιτύχει θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης και το 2025, στηριζόμενη κυρίως στην ιδιωτική κατανάλωση.
Το Διοικητικό Συμβούλιο έχει εκπονήσει αναλυτικό επιχειρηματικό σχέδιο με "πολύ αυστηρές παραδοχές", προκειμένου να είναι έτοιμο για όλα τα πιθανά σενάρια. Κύριος στόχος είναι να προετοιμαστεί η εταιρεία για το πώς θα αντιμετωπίσει μια επερχόμενη πτώση των τιμών πώλησης των προϊόντων της – μια πτώση που, όπως έχει ήδη αποδειχθεί το 2024 με τη μείωση της μέσης τιμής του ελληνικού μελιού κατά 6,6%, είναι απόλυτα ρεαλιστική.
Μέσα σε αυτό το ρευστό οικονομικό περιβάλλον, η εταιρεία θέτει ως στόχο τη διατήρηση των θετικών αποτελεσμάτων που επιτεύχθηκαν το 2024.
Η λύση, όπως την βλέπει η διοίκηση, βρίσκεται έξω από τα ελληνικά σύνορα. Γίνονται "συστηματικές προσπάθειες για την ολοένα και μεγαλύτερη παρουσία του Ομίλου και της Εταιρείας στις ξένες αγορές διαμέσου νέων συνεργειών".
Επιπλέον, παρά την αύξηση του χρηματοοικονομικού κόστους έχουν ληφθεί "δραστικά μέτρα για την επίτευξη οικονομιών κλίμακας στα μεγαλύτερα δυνατά επίπεδα, βελτιώνοντας τα αποτελέσματα χρήσης".
Πού πηγαίνει το ελληνικό μέλι – και σε ποια τιμή
Η Γερμανία παραμένει η βασίλισσα των εξαγωγών του ελληνικού μελιού με 4,81 εκατ. ευρώ (18,2% του συνόλου) και μοναδιαία τιμή στα 5.966 ευρώ/τόνο, όπως προκύπτει από τα στοιχεία από τον Πανελλήνιο Σύνδεσμο Εξαγωγέων που έχει στη διάθεσή του το Capital.
Ακολουθούν Ιταλία (2,94 εκατ.) και ΗΠΑ (2,93 εκατ.), ενώ η Νότια Κορέα είναι η χώρα που χρυσοπληρώνει το ελληνικό μέλι: εξαγωγές μόλις 0,62 εκατ. (περίπου 38 τόνους), αλλά με τιμή στα 16.429 ευρώ/τόνο!
Αντίθετα, τα Βαλκάνια απορροφούν τεράστιους όγκους (1.605 τόνοι, 25,6% του συνόλου), αλλά σε πολύ χαμηλές τιμές: 2.320 ευρώ/τόνο. Η Βουλγαρία μόνη της απορροφά 2,42 εκατ. ευρώ (9,2%) και 1.272 τόνους.
Ξεχωρίζουν ακόμη η Γαλλία (1,96 εκατ. ευρώ), το Ηνωμένο Βασίλειο (1,91 εκατ. με υψηλή τιμή 8.588 ευρώ/τόνο), η Κύπρος (1,30 εκατ.) και ο Καναδάς (2,05 εκατ., 7,8% του συνόλου).
