Της Janice Gassam Asare
Σάββατο 18 Οκτωβρίου 2025, περισσότεροι από 7 εκατομμύρια άνθρωποι σε διάφορες πόλεις των ΗΠΑ συμμετείχαν στις εκδηλώσεις No Kings Day, που στόχευαν στη διαμαρτυρία κατά της κυβέρνησης Τραμπ.
Πολλοί συμμετέχοντες κρατούσαν πλακάτ ενάντια σε διάφορες ενέργειες της κυβέρνησης, ενώ αρκετοί φορούσαν κοστούμια που σχολίαζαν τις επιχειρήσεις της Υπηρεσίας Μετανάστευσης και Τελωνείων (ICE), την ανάπτυξη της Εθνοφρουράς σε διάφορες πόλεις, τον περιορισμό των εκλογικών δικαιωμάτων και τις περικοπές σε κοινωνικά προγράμματα.
Οι διοργανωτές των εκδηλώσεων της No Kings Day προτρέπουν να μην φέρει κανείς όπλα και, σύμφωνα με την ιστοσελίδα τους, ο βασικός στόχος των εκδηλώσεων είναι η "δέσμευση σε μη βίαιες δράσεις".
Οι πρώτες εκδηλώσεις No Kings πραγματοποιήθηκαν τον Ιούνιο του 2025. Παρά τη μεγάλη υποστήριξη, υπήρξαν επίσης σημαντικές επικρίσεις. Οι συμμετέχοντες καλούνταν να εγγραφούν online, κάτι που δεν θεωρείται σοφό στην εποχή της μαζικής παρακολούθησης και της στοχοποίησης όσων εκφράζουν αντίθετη γνώμη.
Οι εκδηλώσεις φαίνεται να έπασχαν από σαφήνεια και συγκεκριμένο στόχο για τον οποίο οι συμμετέχοντες θα μπορούσαν να κινητοποιηθούν. Το γενικό μήνυμα ήταν η αντίθεση στον Τραμπ και τη σημερινή κυβέρνηση, αλλά δεν ήταν ξεκάθαρο τι ζητούσαν. Στις ΗΠΑ, κάθε άτομο έχει εγγυημένο το δικαίωμα στη διαμαρτυρία και όποιος χρησιμοποιεί τη φωνή του για να προσπαθήσει να φέρει αλλαγή είναι αξιοθαύμαστος. Ωστόσο, αν ο στόχος των εκδηλώσεων No Kings είναι να αμφισβητήσουν ένα καταπιεστικό status quo, είναι απαραίτητο να μελετηθεί η ιστορία και να κατανοήσουμε τι έκαναν όσοι προηγήθηκαν για να προκαλέσουν αλλαγή.
Η σημασία των στόχων
Οι φοιτητές και η νεολαία έχουν συχνά βρεθεί στην πρώτη γραμμή των κινημάτων και των προσπαθειών αντίστασης. Πρόσφατα, νέοι σε χώρες όπως η Μαδαγασκάρη και το Νεπάλ ηγήθηκαν μαζικών διαδηλώσεων που οδήγησαν στην ανατροπή των ηγετών των χωρών τους. Στο παρελθόν, οι διαμαρτυρίες κατά του πολέμου στο Βιετνάμ στις ΗΠΑ υπήρξαν καθοριστικές για το τέλος του πολέμου, ενώ οι διαμαρτυρίες των Ινδών αγροτών το 2020 και το 2021 οδήγησαν την κυβέρνηση της Ινδίας να καταργήσει τρεις αμφιλεγόμενους νόμους στους οποίους είχε αντιταχθεί ο αγροτικός κόσμος.
Υπάρχει επίσης μακρά ιστορία του μποϊκοτάζ ως μέσου κοινωνικής αλλαγής, όπως η απεργία λεωφορείων στο Μοντγκόμερι, το μποϊκοτάζ προϊόντων κατά τη διάρκεια του κινήματος κατά του νοτιοαφρικανικού Απαρτχάιντ και η απεργία στα αμπέλια Delano.
Υπάρχουν πολλά διδάγματα από τις εκδηλώσεις No Kings σχετικά με το ποιες ενέργειες μπορούν να σταματήσουν την αλλαγή, είτε στον χώρο εργασίας είτε στην κοινότητά. Για να είναι επιτυχημένα τα κινήματα, χρειάζονται σαφήνεια, συγκεκριμένους στόχους και κατανοητές ενέργειες. Τα αποτελεσματικά κινήματα απαιτούν έναν σαφή στόχο ή αντικείμενο γύρω από το οποίο μπορεί να αξιολογηθεί και να μετρηθεί η πρόοδος. Όταν εργάζεστε προς έναν συγκεκριμένο σκοπό στον χώρο εργασίας ή στην κοινότητά σας, τα αιτήματά σας γίνονται πιο ξεκάθαρα.
Για παράδειγμα, σε έναν χώρο εργασίας, αν υπάρχει γενική αίσθηση δυσαρέσκειας ή έλλειψης ισότητας, ένας συγκεκριμένος στόχος γύρω από τον οποίο μπορούν να κινητοποιηθούν οι εργαζόμενοι είναι η διασφάλιση της δίκαιης αμοιβής. Οι εργαζόμενοι μπορούν να ενωθούν γύρω από αυτόν τον στόχο και να συμμετάσχουν σε ενέργειες για δίκαιες αμοιβές. Ένα άλλο παράδειγμα: αν σε έναν χώρο εργασίας δεν υπάρχει συνδικαλιστικό σωματείο, τα σωματεία μπορούν να είναι αποτελεσματικό εργαλείο για να αποκτήσουν οι εργαζόμενοι περισσότερη προστασία και να διεκδικήσουν δίκαιες συνθήκες. Οι εργαζόμενοι μπορούν να πιέσουν για τη δημιουργία συνδικάτου και να συμμετάσχουν σε δράσεις, όπως διαμαρτυρίες, αν οι εργοδότες προσπαθήσουν να αποδυναμώσουν το σωματείο.
Είναι σημαντικό οι άνθρωποι να ενεργοποιούνται και να κινητοποιούνται γύρω από ένα συγκεκριμένο ζήτημα ή σκοπό. Όμως, για να είναι αποτελεσματικές οι προσπάθειες, είναι απαραίτητο να μελετηθούν τα ιστορικά παραδείγματα όσων πέτυχαν αλλαγή. Δεν χρειάζεται ολόκληρος ο πληθυσμός για να φέρει κοινωνική μεταρρύθμιση: η ερευνήτρια της Harvard Kennedy School, Erica Chenoweth, έδειξε ότι αρκεί μόλις το 3,5% του πληθυσμού για να επιτευχθούν κοινωνικές μεταβολές. Στις ΗΠΑ, αυτό σημαίνει περίπου 12 εκατομμύρια άνθρωποι.
Δεν είναι απίθανο οι μελλοντικές εκδηλώσεις No Kings να προσελκύσουν μεγαλύτερη συμμετοχή, αλλά είναι κρίσιμο να κατανοήσουμε ότι η συστημική αλλαγή απαιτεί στοχοπροσήλωση, συγκεκριμένα και σαφή αιτήματα και ενημέρωση των συμμετεχόντων για τη σημασία τους, ώστε η αλλαγή να είναι ουσιαστική και βιώσιμη.