Του Paul Iddon
Η Κίνα ολοκλήρωσε την Κυριακή την πρώτη κοινή άσκηση της Πολεμικής της Αεροπορίας με την Αίγυπτο. Ειδικότερα η Πολεμική Αεροπορία του Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού ανέπτυξε προηγμένα μαχητικά αεροσκάφη, καθώς και αεροσκάφη έγκαιρης προειδοποίησης και ελέγχου. Οι εικόνες των κινεζικών αεροσκαφών που πετούσαν σε σχηματισμό πάνω από τις πυραμίδες έμοιαζαν με διαφημιστική προβολή για εξαγωγές πολεμικού εξοπλισμού στα κράτη της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής.
Ο αιγυπτιακός στρατός ανακοίνωσε την έναρξη της κοινής άσκησης "Eagles of Civilization - 2025" στις 19 Απριλίου. Στόχος της άσκησης ήταν "η ενίσχυση του επιχειρησιακού συντονισμού και η ανταλλαγή τεχνογνωσίας μεταξύ των δύο αεροπορικών δυνάμεων, ενώ παράλληλα ενισχύεται η ετοιμότητα των πιλότων και των πληρωμάτων για μια σειρά από σενάρια μάχης".
Η κινεζική εφημερίδα Global Times επιβεβαίωσε τη Δευτέρα ότι η άσκηση ολοκληρώθηκε την προηγούμενη ημέρα. Η Κίνα είχε στείλει το μαχητικό αεροσκάφος 4ης γενιάς Chengdu J-10C, το αεροσκάφος έγκαιρης προειδοποίησης και ελέγχου KJ-500 και το δεξαμενόπλοιο YU-20 για τον ανεφοδιασμό του ρωσικής κατασκευής μαχητικού MiG-29 που διαθέτει η Πολεμική Αεροπορία της Αιγύπτου.
Το Πεκίνο είδε πολύ θετικά την ευκαιρία που του παρουσιάστηκε να επιδείξει την υλικοτεχνική ικανότητα του στρατού του να αναπτύσσει προηγμένα αεροσκάφη χιλιάδες μίλια μακριά από τον εναέριο χώρο του και να συμμετέχει σε κοινές εκπαιδεύσεις με έναν "φιλικό στρατό". Από πολιτική άποψη, ήταν ένας τρόπος να ανταγωνιστεί τις Ηνωμένες Πολιτείες ως προς την περιφερειακή του επιρροή - τα τελευταία δύο χρόνια Ουάσινγκτον και Κάιρο ηγούνται των στρατιωτικών ασκήσεων Bright Star που φιλοξενούνται στην Αίγυπτο από το 1980. Ήταν επίσης μια ευκαιρία για το Πεκίνο να προωθήσει τον στρατιωτικό του εξοπλισμό και να κλείσει συμφωνίες στην προσοδοφόρα αγορά όπλων αυτής της περιοχής.
Τα κινεζικά μαχητικά J-10C συμμετείχαν στην πρώτη διεθνή αεροπορική επίδειξη της Αιγύπτου τον Σεπτέμβριο του 2024, την πρώτη φορά που η Κίνα παρουσίασε το μαχητικό στην αφρικανική ήπειρο. Το Πεκίνο παρουσίασε το J-10C στη Μέση Ανατολή τον Νοέμβριο του 2023, όταν επτά αεροσκάφη εμφανίστηκαν στην αεροπορική έκθεση του Ντουμπάι.
Παρά την παρουσίαση του μαχητικού στις πιο πάνω εκδηλώσεις, η Κίνα δεν είχε καταφέρει να πουλήσει ούτε ένα J-10 στο εξωτερικό. Μια πρόσφατη συμφωνία με το Πακιστάν διέκοψε αυτή την εξαγωγική "αφλογιστία".
Οι φήμες των τελευταίων μηνών θέλουν την Αίγυπτο να γίνει ο δεύτερος αγοραστής του J-10. Η Κίνα διέψευσε επισήμως τον Φεβρουάριο τις αναφορές ότι το Κάιρο είχε παραλάβει το αεροσκάφος. Όπως και να 'χει, είναι λογικό η Αίγυπτος να ενδιαφέρεται για την αγορά του J-10C. Η χώρα της βόρειας Αφρικής διαθέτει εδώ και χρόνια έναν διαφοροποιημένο στόλο αμερικανικών, γαλλικών, ρωσικών και κινεζικών μαχητικών. Τις δεκαετίες 1970 και 1980 η Αίγυπτος αγόρασε αρκετά μαχητικά αεροσκάφη 3ης γενιάς J-6 και J-7.
Επιπλέον, το Κάιρο είναι ενοχλημένο από την άρνηση της Ουάσιγκτον να του πουλήσει πυραύλους αέρος-αέρος AIM-120 AMRAAM. Η έλλειψη των εν λόγω πυραύλων έχει υπονομεύσει τις δυνατότητες αεράμυνας των αιγυπτιακών F-16, ιδίως σε σύγκριση με τις αντίστοιχες των γειτονικών κρατών. Μέχρι το 2019, οι ΗΠΑ αντιδρούσαν ακόμη και στο να προμηθεύσει η Γαλλία την Αίγυπτο με τον μεγάλου βεληνεκούς πύραυλο αέρος-αέρος Meteor για τα Rafale που το Κάιρο αγόρασε για πρώτη φορά το 2015. Η Αίγυπτος ακύρωσε επίσης μια συμφωνία που είχε συνάψει με τη Ρωσία για την αγορά των μαχητικών Su-35 Flanker το 2018 υπό την απειλή επιβολής αμερικανικών κυρώσεων.
Επομένως, το Κάιρο θα έβλεπε θετικά την αγορά -χωρίς δεσμεύσεις- των J-10C, ειδικά εάν η συμφωνία περιλάμβανε και τον κινεζικό πύραυλο αέρος-αέρος μεγάλου βεληνεκούς PL-15.
Το Πεκίνο πούλησε οπλισμένα drones σε αρκετά κράτη της Μέσης Ανατολής, ιδίως τη δεκαετία του 2010, όταν οι ΗΠΑ δεν ήθελαν να εξάγουν μη επανδρωμένα αεροσκάφη και άλλα πυρομαχικά μεγάλου βεληνεκούς. Ωστόσο, τα δυτικά μαχητικά εξακολουθούν να κυριαρχούν στην αγορά της Μέσης Ανατολής.
Πρόσφατα η Κίνα πούλησε στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα εκπαιδευτικά αεροσκάφη L-15. Σε μια άλλη σημαντική συμβολική κίνηση, η Πολεμική Αεροπορία της Κίνας και η Πολεμική Αεροπορία των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων πραγματοποίησαν κοινή εκπαιδευτική άσκηση για δεύτερη φορά στα μέσα του 2024. Παρ' όλα αυτά, η ΠΑ των ΗΑΕ διαθέτει κυρίως αμερικανικά και γαλλικά αεροσκάφη -το Αμπού Ντάμπι επέλεξε να παραγγείλει 80 Rafale F4 από τη Γαλλία τον Δεκέμβριο του 2021- και φαίνεται απίθανο να στραφεί στο Πεκίνο για μαχητικά αεροσκάφη υψηλής τεχνολογίας σύντομα.
Το Ιράν φέρεται να ενδιαφέρθηκε να αποκτήσει έναν στόλο 36 J-10C για να εκσυγχρονίσει τη γερασμένη του Πολεμική Αεροπορία τα τελευταία χρόνια. Σε αυτή την περίπτωση, το Πεκίνο δεν ικανοποιήθηκε από την πρόταση της Τεχεράνης να πληρώσει για τα αεροσκάφη 4ης και 5ης γενιάς με... πετρέλαιο. Το Ιράν αναμένει την παράδοση των ρωσικών αεροσκαφών Su-35 και δεν είναι σαφές αν θα "ψαχτεί" σύντομα πάλι με τα J-10C.
Η Κίνα ανέπτυξε από κοινού με το Πακιστάν το JF-17 Thunder. Όπως και με το J-10C, το JF-17 Block III είναι ένα αναβαθμισμένο μοντέλο, ενισχύοντας το ραντάρ ενεργής ηλεκτρονικής σάρωσης και άλλα χαρακτηριστικά που συναντώνται στα αεροσκάφη υψηλής τεχνολογίας 4ης και 5ης γενιάς.
Το Πακιστάν ήλπιζε επίσης να προσελκύσει αγοραστές από τη Μέση Ανατολή για το JF-17. Τον Φεβρουάριο, αεροσκάφη JF-17 της πακιστανικής Πολεμικής Αεροπορίας συμμετείχαν στην άσκηση "Spears of Victory - 2025" στη Σαουδική Αραβία. Τα πακιστανικά μαχητικά επέδειξαν τις ικανότητές τους μεγάλης εμβέλειας μέσω "μιας απευθείας πτήσης από τη βάση τους στο Πακιστάν στη Σαουδική Αραβία και πίσω".
Το συγκεκριμένο αεροσκάφος φάνηκε ότι θα μπορούσε να κερδίσει κάποιους πελάτες. Το 2014 υπήρξαν αναφορές ότι η Σαουδική Αραβία εξέταζε την αγορά του JF-17 ως μέρος μιας ευρύτερης συμφωνίας, η οποία περιελάμβανε μεταφορά τεχνολογίας και συμπαραγωγή. Μια δεκαετία μετά, μια τέτοια συμφωνία δεν επιτεύχθηκε.
Στις αρχές της δεκαετίας του 2020 υπήρξαν αναφορές ότι το Ιράκ εξέταζε να παραγγείλει δώδεκα JF-17 και ισάριθμα Rafales. Πλέον φαίνεται ότι η Βαγδάτη μπορεί να προχωρήσει μόνο στην αγορά των γαλλικών αεροσκαφών. Το Πακιστάν πρόσφατα πούλησε JF-17 Block III στο Αζερμπαϊτζάν, με το πρώτο αεροσκάφος να φτάνει στο Μπακού τον Σεπτέμβριο του 2024.
Τα J-10C και τα JF-17 θα εμφανίζονται σίγουρα πολύ περισσότερο στους ουρανούς της Μέσης Ανατολής μελλοντικά. Το αν κάποια από τις περιφερειακές χώρες που τα "φιλοξενούν" θα αποφασίσει να προχωρήσει και στην αγορά τους, μένει να το δούμε.
Απόδοση - επιμέλεια: Μιχάλης Παπαντωνόπουλος
