Του Andrew Leahey
Η Βενετία ξεκίνησε πρόσφατα να επιβάλει φόρο εισόδου -τον λεγόμενο τουριστικό φόρο- στους επισκέπτες που κάνουν ημερήσιες εκδρομές στην πόλη από τις 25 Απριλίου έως τις 14 Ιουλίου. Το τέλος των 5 ευρώ καταβάλλεται μία φορά και επιτρέπει την ημερήσια πρόσβαση στη Βενετία και στα μικρά νησάκια της Λιμνοθάλασσας της Βενετίας. Οι επισκέπτες που διαμένουν σε προσωρινά καταλύματα σε αυτήν την περιοχή θα επιβαρύνονται με τον φόρο πέραν του κόστους διαμονής - ενώ όσοι δεν διαμένουν σε καταλύματα που καλύπτουν τη συγκεκριμένη υποχρέωση θα πρέπει να έχουν μαζί τους ένα έγγραφο που αποδεικνύει ότι έχουν καταβάλει τον φόρο.
Η Βενετία είναι μια πόλη που φημίζεται για τη μοναδική αρχιτεκτονική ομορφιά της, την αναγεννησιακή ιστορία και την πολιτιστική σημασία της - ενώ αποτελεί δημοφιλή τουριστικό προορισμό για επισκέπτες από όλο τον κόσμο. Ωστόσο, η διαχείριση του πλήθους των επισκεπτών και η διατήρηση των υποδομών της πόλης, από τα κανάλια μέχρι τα ιστορικά κτίρια και τις πολιτιστικές εκδηλώσεις, αποτελεί μια αέναη πρόκληση.
Για να περιορίσει αυτό το κόστος, ο Δήμος της Βενετίας υιοθέτησε τον τουριστικό φόρο, που επισήμως χαρακτηρίζεται ως τέλος πρόσβασης, με στόχο να ελέγξει τις ροές επισκεπτών και να ενσωματώσει τις εξωτερικές επιπτώσεις που προκαλεί ο μαζικός τουρισμός στην Πλωτή Πόλη.
Στόχος η αποθάρρυνση των ημερήσιων επικεπτών
Επιβάλλοντας ένα τέλος σε όλους τους επισκέπτες που εισέρχονται στην Πόλη των Καναλιών, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που περνούν μόνο λίγες ώρες εκεί, ο Δήμος μπορεί να αποθαρρύνει τους τουρίστες που σχεδιάζουν να κάνουν απλώς μια σύντομη επίσκεψη - και κατά συνέπεια σκοπεύουν να ξοδέψουν λίγα χρήματα κατά τη διαμονή τους στην πόλη.
Το τέλος πρόσβαση μπορεί να συνδεθεί και με τον συνωστισμό, με το κόστος να αυξάνεται κατά τις περιόδους αιχμής και να είναι χαμηλότερο τους μη τουριστικούς μήνες ή όταν ο ημερήσιος αριθμός επισκεπτών δεν ξεπερνά ένα συγκεκριμένο όριο. Ένα δυναμικό μοντέλο χρέωσης μπορεί να καταστήσει τις ημερήσιες εκδρομές ιδιαίτερα ακριβές κατά τη διάρκεια πολιτιστικών εκδηλώσεων ή σε ημέρες υψηλής ζήτησης. Αυτό ωθεί τους ημερήσιους ταξιδιώτες να επισκεφθούν την πόλη εκτός περιόδων αιχμής και βελτιώνει τη συμμόρφωσή τους, ενώ διασφαλίζει προτεραιότητα σε επισκέπτες που είναι πιο πιθανό να ξοδέψουν περισσότερο χρόνο και χρήμα στην πόλη.
Πώς επιβάλλεται - Πού θα κατευθυνθούν τα έσοδα
Το τέλος πρόσβασης εισπράττεται μέσω μιας σειράς μηχανισμών, όπως η άμεση είσπραξη από τον Δήμο και η ενσωμάτωσή του στα υπάρχοντα τέλη των υπηρεσιών μεταφοράς. Οι τουρίστες θα ελέγχονται στα σημεία εισόδου της πόλης, ενώ θα γίνονται και τυχαίοι έλεγχοι εντός αυτής - τα παραπάνω καθιστούν δυσκολότερη την επίσκεψη, αποθαρρύνοντας τους τουρίστες που σχεδιάζουν να παραμείνουν για ένα σύντομο χρονικό διάστημα.
Τα έσοδα που θα προκύπτουν από το τέλος πρόσβασης θα χρησιμοποιούνται για τη χρηματοδότηση των αναγκών συνεχούς συντήρησης των υποδομών και των χώρων πολιτιστικής κληρονομιάς της πόλης, που επιβαρύνονται ιδιαίτερα από τον μαζικό τουρισμό. Η στρατηγική που εφαρμόζεται συνδέει τον τουριστικό φόρο άμεσα με τη διατήρηση αυτών ακριβώς των στοιχείων που ενθαρρύνουν τους επισκέπτες να επισκεφθούν την πόλη - αποτελεί ένα τέλειο παράδειγμα εσωτερίκευσης, μέσω της φορολογίας, των εξωτερικών επιπτώσεων που έχει ο τουρισμός.
Οι αντιδράσεις
Το τέλος πρόσβασης συνοδεύθηκε φυσικά από αντιδράσεις - ακόμη και από τους ίδιους τους Βενετούς. Οι επικριτές του μέτρου υποστηρίζουν ότι μετατρέπει ουσιαστικά την ιστορική πόλη σε θεματικό πάρκο - και δεν θα αντιμετωπίσει τα προβλήματα που προκαλεί ο υπερτουρισμός.
Η πόλη χάνει συνεχώς μόνιμους κατοίκους. Από τη δεκαετία του 1950 έχει χάσει συνολικά 120.000. Η συρρίκνωση του πληθυσμού της πόλης αποδίδεται ευρέως στην αύξηση των επισκεπτών και τη μαζική επέλαση των τουριστών στις υποδομές της πόλης. Η πολιτική του τέλους πρόσβασης έχει στόχο να επιφέρει μια ισορροπία μεταξύ της εξάρτησης της πόλης από τα έσοδα που αφήνει ο τουρισμός και της ικανότητάς της να διατηρήσει τον μόνιμο πληθυσμό της. Το εάν θα επιτευχθεί ο στόχος αυτός μένει να φανεί.
