Του Γιώργου Σ. Σκορδίλη
Η συγκέντρωση του στόλου είναι η κυρίαρχη τάση της ελληνικής ναυτιλίας το 2025, με τους μεγάλους ομίλους να εδραιώνουν την παρουσία τους και τις μεσαίες επιχειρήσεις να συρρικνώνονται ή να αποχωρούν.
Σύμφωνα με στοιχεία που δημοσίευσε το Seatrade, στα μέσα της χρονιάς καταγράφηκαν 63 ναυτιλιακές εταιρείες ελληνικών συμφερόντων με στόλους άνω των 20 πλοίων, δύο λιγότερες σε σχέση με το 2024.
Η εξέλιξη αυτή δείχνει ότι οι πιέσεις της αγοράς, από το κόστος χρηματοδότησης μέχρι τις νέες απαιτήσεις περιβαλλοντικής συμμόρφωσης, οδηγούν σε σταδιακή ενοποίηση και συρρίκνωση του αριθμού των ανεξάρτητων διαχειριστών. Η εικόνα που προκύπτει είναι σαφής. Λιγότερες εταιρείες ελέγχουν περισσότερα πλοία, με τις κορυφαίες να παραμένουν σταθερές στις πρώτες θέσεις.
Οι 63 όμιλοι διαχειρίζονται φέτος 3.316 πλοία συνολικής χωρητικότητας 314,5 εκατ. dwt, αριθμός μειωμένος από τα 3.435 πλοία και τα 315,29 εκατ. dwt που καταγράφηκαν πέρυσι με 65 εταιρείες.
Αξιοσημείωτο είναι ότι δέκα από τους φετινούς στόλους βρίσκονται κάτω από το όριο του 1 εκατ. dwt, έναντι δώδεκα πέρυσι, δείχνοντας ότι ακόμη και σε αυτό το επίπεδο οι μικρότερες εταιρείες πιέζονται να παραμείνουν βιώσιμες.
Από τις τέσσερις νέες εταιρείες που εμφανίζονται στη φετινή λίστα, οι τρεις (IMS, Sea Gate, Bright Navigation/Neptune Tradebulk και Alberta Shipmanagement) έχουν ήδη στόλους άνω του 1 εκατ. dwt, γεγονός που δείχνει ότι οι νέοι παίκτες εμφανίζονται μεσαίου προς μεγάλου μεγέθους, έτοιμοι να ανταγωνιστούν σε διεθνές επίπεδο.
Η πιο ηχηρή αποχώρηση είναι αυτή του Logothetis/Lomar Group, ο οποίος μόλις το 2023 είχε υπό τον έλεγχό του 38 πλοία, συνολικής χωρητικότητας 1,38 εκατ. dwt. Από τότε όμως προχώρησε σε μαζικές πωλήσεις, ξεπερνώντας τα 20 containerships, με αποτέλεσμα να βγει εκτός λίστας. Η περίπτωση αυτή αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα του πώς οι στρατηγικές αποφάσεις επηρεάζουν γρήγορα την κατάταξη εταιρειών με ιστορική παρουσία.
Σταθεροί οι μεγάλοι
Η κορυφή της ελληνικής ναυτιλίας παραμένει πάντως σταθερή. Οι έξι μεγαλύτεροι όμιλοι διατήρησαν τις θέσεις τους, με έξι εταιρείες να ελέγχουν στόλους άνω των 100 πλοίων και τρεις ακόμη να βρίσκονται κοντά σε αυτό το όριο.
Ο όμιλος του Πέτρου Παππά (Safe Bulkers, Oceanbulk, Product Shipping, OCC, Pappas) κρατά την πρώτη θέση, αν και μειωμένος: 164 πλοία – 15,62 εκατ. dwt, από 178 πλοία και 16,74 εκατ. dwt το 2024.
Η Navios της Αγγελικής Φράγκου διατηρείται σταθερά με 154 πλοία, παρουσιάζοντας μικρή αύξηση στη χωρητικότητα.
Ο όμιλος Maran της Μαρίας Αγγελικούση κατέχει την κορυφή σε όρους tonnage, με 144 πλοία και σχεδόν 27 εκατ. dwt.
Ειδικές κατηγορίες και διαφοροποίηση
Στον τομέα των λιμενικών υπηρεσιών, τρεις εταιρείες καταγράφουν ισχυρή παρουσία. Ξεχωρίζει ο όμιλος Σπανοπούλου, με στόλο 120 ρυμουλκών, φορτηγίδων, γερανών, γεωτρύπανων και λαντζών, συνολικής χωρητικότητας 80.000 dwt.
Με αυτά τα μεγέθη, ο όμιλος καταλαμβάνει την πέμπτη θέση πανελλαδικά, αποδεικνύοντας ότι και οι εξειδικευμένοι κλάδοι βρίσκουν χώρο στο γενικότερο οικοσύστημα της ελληνικής ναυτιλίας.
Η Neptune Lines της Μελίνας Τραβλού, προχωρά σε παραγγελία τεσσάρων νέων πλοίων μεταφοράς αυτοκινήτων (PCTC) διπλού καυσίμου LNG, χωρητικότητας 4.200 ceu το καθένα, σε ναυπηγεία της Κίνας. Η παράδοση τους αναμένεται το 2026 και το δεύτερο εξάμηνο του 2027. Σήμερα η εταιρεία διαχειρίζεται 26 πλοία, χωρητικότητας 465.880 dwt.
Στον κλάδο της ακτοπλοΐας, η Attica Group ελέγχει 41 πλοία (Anek Lines, Blue Star Ferries, Hellenic Seaways, Superfast Ferries), με συνολική χωρητικότητα λίγο κάτω από 700.000 gt, συνεχίζοντας να αποτελεί τον βασικό εκπρόσωπο της ελληνικής ακτοπλοΐας.
Τα στοιχεία του Seatrade δείχνουν ότι η ελληνική ναυτιλία δεν μένει ανεπηρέαστη από τις διεθνείς εξελίξεις. Οι μεγάλες εταιρείες ενισχύουν τα μερίδιά τους, ενώ οι μεσαίοι και μικρότεροι διαχειριστές πιέζονται.
Το φαινόμενο αυτό δεν είναι ελληνική ιδιαιτερότητα, αλλά διεθνής τάση. Οι στόλοι συγκεντρώνονται σε λιγότερα χέρια, προκειμένου να εξασφαλιστεί πρόσβαση σε χρηματοδότηση, καλύτερη διαπραγματευτική ισχύς και ικανότητα προσαρμογής στους νέους κανονισμούς για το περιβάλλον και τα καύσιμα.
Παρά τις απώλειες σε αριθμό εταιρειών, η παγκόσμια πρωτιά της ελληνικής ναυτιλίας παραμένει αδιαμφισβήτητη, χάρη στο μέγεθος και τη δυναμική των κορυφαίων ομίλων. Το ζητούμενο είναι πώς θα κινηθούν τα επόμενα χρόνια οι εταιρείες της μεσαίας κατηγορίας, που σήμερα βρίσκονται ανάμεσα στην ανάπτυξη και στη συρρίκνωση.
