Της Αναστασίας Βαμβακά
Η στρατηγική θέση των λιµανιών της Ελλάδας συνδέεται κυρίως µε το διεθνές εµπόριο, µε τη χώρα µας να διαθέτει πάνω από 900 λιµάνια, τα 700 ενεργά. Ωστόσο η Ελλάδα τα τελευταία χρόνια αναβαθµίζει τον ρόλο της στην παγκόσµια ενεργειακή σκακιέρα, µε τον ρωσοουκρανικό πόλεµο να επιταχύνει τις εξελίξεις αλλά και τις ανάγκες. Με την πρόσφατη πρωθυπουργική επίσκεψη στον Λευκό Οίκο να επισφραγίζει τον κυρίαρχο ρόλο του λιµανιού της Αλεξανδρούπολης στην τροφοδότηση µε υγροποιηµένο φυσικό αέριο των Βαλκανίων και της Ανατολικής Ευρώπης, ενισχύεται συνολικά η θέση της Ελλάδας ως βασικού συµµάχου στην προσπάθεια για ενεργειακή απεξάρτηση από τη Ρωσία.
Η ολοκλήρωση των έργων των τριών τερµατικών σταθµών υγροποιηµένου αερίου που βρίσκονται υπό κατασκευή και υπό έγκριση (FSRU I, II και Διώρυγα Gas), συνδυαστικά µε την αναβάθµιση της Ρεβυθούσας, που αποκτά σύντοµα και τέταρτη δεξαµενή, θα µετατρέψει τη χώρα και σε ενεργειακό hub, µετά τον κυρίαρχο ρόλο της στη µεταφορά εµπορευµατοκιβωτίων.
Ο κ. Μητσοτάκης, κατά την αντιφώνηση στην έναρξη της δεξίωσης που δόθηκε προς τιµήν του στην Ουάσινγκτον, επισήµανε ότι "µειώνουµε την εξάρτησή µας από τους ρωσικούς υδρογονάνθρακες. Το λιµάνι της Αλεξανδρούπολης στη βορειοανατολική Ελλάδα απέχει µόλις 500 µίλια από τα ουκρανικά σύνορα", για να προσθέσει ότι η πρωτεύουσα του Έβρου "γίνεται µε γρήγορους ρυθµούς περιφερειακός ενεργειακός κόµβος και σηµείο εισόδου για το Yγροποιηµένο Φυσικό Αέριο στα Βαλκάνια και την Ανατολική Ευρώπη. Και η Ελλάδα σχεδιάζει να παίξει σηµαντικό ρόλο ως πύλη για την ηλεκτρική ενέργεια που παράγεται από φθηνές, ανανεώσιµες πηγές, κυρίως από τον ήλιο, στη Μέση Ανατολή και την Αφρική. Και είµαστε πολύ χαρούµενοι, επειδή οι ΗΠΑ έχουν παράσχει την αµέριστη υποστήριξή τους".
Από την πλευρά του ο, Αµερικανός πρόεδρος, Τζο Μπάιντεν, ανέφερε πως "τα δύο έθνη εργάζονται µαζί σε όλους τους τοµείς: το κλίµα και την ενέργεια, το εµπόριο, τις επενδύσεις και την άµυνα, την αντιµετώπιση καταστροφών και πολλά άλλα", εξαίροντας στις συζητήσεις τον ρόλο της Αλεξανδρούπολης.
Νότιος Διάδροµος
Διασχίζοντας έξι χώρες και µε µήκος 3.500 χλµ., ο Νότιος Διάδροµος Φυσικού Αερίου αποτελεί µια από τις πιο σύνθετες αλυσίδες αξίας φυσικού αερίου που αναπτύχθηκαν ποτέ. Με τη συµµετοχή δώδεκα και πλέον κορυφαίων εταιρειών ενέργειας, ο Νότιος Διάδροµος απαρτίζεται από επιµέρους ενεργειακά έργα συνολικής επένδυσης 40 δισ. δολαρίων. Σηµαντικός είναι ο ρόλος του Νοτίου Διαδρόµου στη µεταφορά του φυσικού αερίου προς τα Βαλκάνια και την Αν. Ευρώπη, προκειµένου αυτή να απεξαρτηθεί από τη Μόσχα.
Τους επόµενους µήνες, µόλις λειτουργήσει από τον Ιούνιο και ο IGB, ο διασυνδετήριος αγωγός Ελλάδας-Βουλγαρίας, ολοένα και περισσότερο υγροποιηµένο αέριο από ΗΠΑ, Κατάρ, Αίγυπτο, την Αλγερία και αλλού θα φτάνει στα Βαλκάνια.
Τον Νοέµβριο του 2023 στα ανοιχτά του λιµανιού της Αλεξανδρούπολης θα "δέσει" ο "Ορφέας", η πρώτη πλωτή εξέδρα (FSRU) αποθήκευσης και αεριοποίησης υγροποιηµένου φυσικού αερίου (LNG). Το µήκος του "Ορφέα" είναι 300 µ. και θα αγκυροβολήσει σε απόσταση 17,6 χιλιοµέτρων από την ακτή, σε ένα σηµείο που τα νερά έχουν βάθος 40 µέτρα, για να αποτελέσει έναν µόνιµο −κοµβικό για την Ελλάδα και τη Νοτιοανατολική Ευρώπη– τροφοδότη φυσικού αερίου. Ανά δύο εβδοµάδες θα δένει σε αυτόν µε τη βοήθεια ρυµουλκών ένα µεγάλο δεξαµενόπλοιο φορτωµένο µε 145.000-180.000 κ.µ. LNG. Από την Αλεξανδρούπολη, µε υποθαλάσσιους αγωγούς από τα ύφαλα του πλοίου θα µεταφέρεται στην ακτή το αέριο και από εκεί θα διοχετεύεται στο Εθνικό Σύστηµα Μεταφοράς Φυσικού Αερίου, αλλά και σε άλλο σηµείο µε τον TAP. Από την Κοµοτηνή, µέσω του IGB, θα οδηγείται σε Βουλγαρία, Ρουµανία, πιθανά και Ουκρανία, ενώ στο ύψος της Θεσσαλονίκης άλλο παρακλάδι θα οδηγεί το φυσικό αέριο στη Βόρεια Μακεδονία.
Πλην των αγωγών, ο FSRU θα έχει τη δυνατότητα µεταφόρτωσης LNG σε µικρότερα πλοιάρια, αποθηκευτικής ικανότητας 3.000-20.000 κυβικών µέτρων, τα οποία θα προσεγγίζουν το λιµάνι της Αλεξανδρούπολης και από εκεί θα προµηθεύουν φυσικό αέριο σε φορτηγά για τη µεταφορά του LNG σε πελάτες εκτός δικτύου, ενώ αντίστοιχα µπορεί να λειτουργήσει η µεταφόρτωση σε τρένα. Ο συνολικός προϋπολογισµός της επένδυσης του FSRU της Αλεξανδρούπολης ανέρχεται σε περίπου 400.000.000 ευρώ, µε τη στήριξη της Ε.Ε., και συµµετέχουν πλην της Ελλάδας η Βουλγαρία (µε ποσοστό 20%) και η Κύπρος.
Η αµερικανική πλευρά βλέπει τη βορειοελλαδίτικη πόλη ως τη βάση για περαιτέρω αποδυνάµωση της ενεργειακής κυριαρχίας της Μόσχας. Με βάση τη δυναµικότητα των πλωτών τερµατικών της Αλεξανδρούπολης µαζί µε τη Ρεβυθούσα, προκύπτει µια συνολική χωρητικότητα 21,4 δισεκατοµµυρίων κυβικών µέτρων LNG, ικανή να καταστήσει την Ελλάδα καθαρό εξαγωγέα φυσικού αερίου.
"Λιµενική Εγνατία": Ηγουµενίτσα, Θεσσαλονίκη, Καβάλα και Αλεξανδρούπολη
Εξίσου σηµαντική, όµως, είναι και η αξιοποίηση των δυνατοτήτων των λιµένων της Ηγουµενίτσας, της Θεσσαλονίκης, της Καβάλας, καθώς αποτελεί κρίσιµη παράµετρο για την οικονοµική και κοινωνική ανάπτυξη µε ποικίλα και πολλαπλασιαστικά οφέλη τόσο στο επίπεδο της Βόρειας Ελλάδας όσο και σε εθνικό αλλά και σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Η διασύνδεση των λιµανιών µέσω της Εγνατίας Οδού και η σύνδεσή τους µε το σιδηροδροµικό δίκτυο κρίνεται ιδιαιτέρως επωφελής, καθώς θα οδηγήσει στην αναβάθµιση του στρατηγικού ρόλου των λιµανιών και θα αλλάξει τον χάρτη των µεταφορών συνολικά. Οι υπό σχεδιασµό νέοι Ευρωπαϊκοί Διάδροµοι (Δυτικά Βαλκάνια και Βαλτική - Μαύρη Θάλασσα - Αιγαίο) δηµιουργούν νέα δεδοµένα για τους λιµένες της Εγνατίας, καθώς, όταν θα ολοκληρωθούν οι πολυτροπικές συνδέσεις, εµπορευµατικά αγαθά και ενέργεια θα διακινούνται µέσω της Εγνατίας από και προς τα Βαλκάνια, την Ανατολική Ευρώπη και τις χώρες της Βαλτικής. Αρνητική εξέλιξη, που δηµιουργεί νέες καθυστερήσεις, φαίνεται πως είναι η επαναξιολόγηση διαγωνιστικής διαδικασίας υπό το πρίσµα των διεθνών εξελίξεων και των κανονιστικών υποχρεώσεων στην αγορά ενέργειας για την υπόγεια αποθήκη φυσικού αερίου στην Καβάλα.
Αναδημοσίευση από την ειδική έκδοση του περιοδικού Forbes "Ποσειδώνια 2022"
Διαβάστε ακόμη:
