Για μια δύσκολη χρονιά σε ό,τι αφορά το εμπόριο της τέχνης μιλούν οι διεθνείς αναλυτές που παρακολουθούν συστηματικά τους παγκόσμιους χρηματιστηριακούς δείκτες.
Η εκτίμηση μάλλον δυστυχώς αποδεικνύεται σωστή, αν παρατηρήσει κανείς τα οικονομικά στοιχεία των οίκων δημοπρασιών.
Οι Christie's ανακοίνωσαν πωλήσεις ύψους 3,2 δισεκατομμυρίων δολαρίων παγκοσμίως για το πρώτο εξάμηνο του 2023, 23% λιγότερες σε σχέση με την ίδια περίοδο πέρσι. Ο οίκος Sotheby’s αρνήθηκε να δημοσιεύσει τα δικά του εξαμηνιαία στοιχεία τον Ιούλιο, γεγονός που υποδηλώνει πως οι πωλήσεις έχουν επίσης ακολουθήσει πτωτική πορεία.
Παραδοχή της απώλειας
"Έπειτα από δύο εξαιρετικά χρόνια η επιχείρηση προσαρμόστηκε σε διαφορετικά δεδομένα κατά την αρχή του έτους, ως απόρροια ενός δύσκολου οικονομικού περιβάλλοντος", έσπευσε να σημειώσει ο Guillaume Cerutti, διευθύνων σύμβουλος του οίκου Christie's, σχολιάζοντας τα σχετικά αποτελέσματα. Καθοριστικής σημασίας θεωρείται και το γεγονός πως τον Μάιο οι κορυφαίες δημοπρασίες μοντέρνας και σύγχρονης τέχνης των Christie's, Sotheby's και Phillips στη Νέα Υόρκη, δηλαδή των μεγαλύτερων οίκων στον κόσμο, κατέγραψαν αισθητά μικρότερη δυναμική.
Τρομοκρατημένοι πιθανότατα από τον συνδυασμό του αυξανόμενου πληθωρισμού και των αυξημένων επιτοκίων, οι ιδιοκτήτες ήταν απρόθυμοι να βγάλουν τα τρόπαιά τους προς πώληση. Kι αν αυτό συνέβαινε, σε πολλές περιπτώσεις δεν υπήρχε η ανταπόκριση που αναμενόταν.
Kαι τα σχετικά νούμερα
Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα μιας από τις πιο προβεβλημένες πωλήσεις του οίκου Christie’s της άνοιξης στη Νέα Υόρκη, κατά την οποία βγήκε στο σφυρί ένα μπλε πορσελάνινο κεφάλι της καλλιτέχνιδος Simone Leigh, το οποίο τελικά διεκδίκησαν μόνο τρεις πλειοδότες.
Οι προσφορές τους, μάλιστα, σταμάτησαν στα 630.000 δολάρια. "Η αγορά τέχνης έχει παραδοσιακά ταξινομηθεί στα είδη πολυτελείας. Αναμφισβήτητα έχουν υποστεί πλήγμα και οι πλούσιοι, οι οποίοι αντικατοπτρίζουν τη γενικότερη οικονομική κατάσταση", τόνισε ο Paul Donovan, παγκόσμιος επικεφαλής οικονομολόγος της ελβετικής εταιρείας χρηματοοικονομικών υπηρεσιών UBS Wealth Management, σε άρθρο του Apollo.
Όπως ο ίδιος εξήγησε, η τέχνη για εκείνους που έχουν τη δυνατότητα να διαθέσουν χρήματα εξακολουθεί να έχει μεγάλη αξία, όμως, όπως όλη η αγορά, έτσι και οι ίδιοι έχουν επηρεαστεί σημαντικά από την αστάθεια στη χρηματοπιστωτική αγορά.
"Οι περισσότεροι παραδοσιακοί συλλέκτες λατρεύουν να κερδοσκοπούν όλο και περισσότερο. Τα κομμάτια, όμως, που είναι πιθανό να αποφέρουν τα περισσότερα κέρδη είναι και αυτά που θα "χτυπηθούν" πρώτα από μια ενδεχόμενη ύφεση", υπογράμμισε ο Robert Read, επικεφαλής του τμήματος τέχνης και ιδιωτικών πελατών της εξειδικευμένης ασφαλιστικής εταιρείας Hiscox με έδρα το Λονδίνο, η οποία συλλέγει συστηματικά σύγχρονη τέχνη.
Η Hiscox, σε συνεργασία με την Art Tactic, μια εταιρεία ανάλυσης της αγοράς, δημοσίευσε πρόσφατα μια έκθεση σχετικά με τις δημοπρασίες έργων που μεταπωλούνται εντός δύο ετών από τη δημιουργία τους. Σύμφωνα με την έκθεση, το 2022 οι οίκοι Christie's, Sotheby's και Phillips πούλησαν μαζί 1.033 τέτοια lots, σημειώνοντας αύξηση 116% σε σχέση με το προηγούμενο έτος.
Προσπάθειες επανόρθωσης
Παρά όμως τις αντίξοες συνθήκες, οι έμποροι εκτιμούν πως η αγορά θα βρίσκει φόρμουλες να προσαρμόζεται, γιατί πάντα υιοθετεί κανόνες επιβίωσης. Οι πιο πολλοί οίκοι, για παράδειγμα, αναζητούν συλλέκτες online, στην προσπάθειά τους να κατακτήσουν όλο και περισσότερο έδαφος.
Οι Christie’s, λόγου χάρη, κατέγραψαν πως το 80% των προσφορών τους έγινε για sales που πραγματοποιήθηκαν διαδικτυακά τους τελευταίους μήνες.
