Της Ξανθής Γούναρη
Η εκρηκτική άνοδος των ενοικίων στα εμπορικά ακίνητα μετατρέπεται σε αχίλλειο πτέρνα για το λιανεμπόριο και απειλεί να ανατρέψει τις προσδοκίες για επιβράδυνση των ανατιμήσεων.
Όπως υπογραμμίζει ο πρόεδρος της Ελληνικής Συνομοσπονδίας Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας (ΕΣΕΕ) Σταύρος Καφούνης, "οι συνεχείς ανατιμήσεις και τα υψηλά μισθώματα δημιουργούν συνθήκες ασφυξίας, ειδικά για μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις". Η ΕΣΕΕ, όπως λέει, εξετάζει παρεμβάσεις για έναν πιο ισορροπημένο μηχανισμό διαμόρφωσης ενοικίων.
Τους τελευταίους 18-24 μήνες οι ιδιοκτήτες αρκετών καταστημάτων ζητούν αυξήσεις που φτάνουν έως και το 300% υποστηρίζουν οι επιχειρηματίες. Ορισμένοι αποφασίζουν να πληρώσουν το αυξημένο τίμημα, κάποιοι άλλοι όμως αποχωρούν. "Το πραγματικό πρόβλημα δεν είναι η ετήσια αύξηση του ενοικίου αλλά η αύξηση που ζητάνε οι ιδιοκτήτες για την ανανέωση του συμβολαίου μίσθωσης", λέει καταστηματάρχης στο Capital.
Και όπως φαίνεται το θέμα "ενοίκια" δεν καίει μόνο τους "μικρούς", αλλά και τους "μεγάλους". Αν και όσοι "μεγάλοι" διαθέτουν ρευστότητα βρίσκουν τρόπους να βγουν από το αδιέξοδο.
Jumbo επενδύσεις στο real estate
Ενδεικτική είναι η στρατηγική του Απόστολου Βακάκη, ο οποίος επενδύει συστηματικά στην ιδιοκτησία των καταστημάτων του ομίλου Jumbo. Στόχος του είναι η σταδιακή απεξάρτηση από τα μισθωμένα ακίνητα, μειώνοντας έτσι την έκθεση στις διακυμάνσεις της αγοράς.
Ιδανικός στόχος είναι όλα τα καταστήματα του ομίλου να είναι ιδιόκτητα "αλλά ακόμη κάποιοι αντιστέκονται", είχε τονίσει παλαιότερα ο Απόστολος Βακάκης.
Η πιο πρόσφατη κίνησή του είναι η εξαγορά του εμπορικού κέντρου Veso Mare στην Πάτρα, μέσω της εταιρείας HERALD 2, έναντι 10,8 εκατ. ευρώ, με καταβολή μετρητών από τα διαθέσιμα της εταιρείας. Η Jumbo λειτουργεί κατάστημα στο εν λόγω εμπορικό κέντρο και σύμφωνα με τη διοίκηση η επένδυση θα έχει διψήφιο ποσοστό απόδοσης από τον πρώτο χρόνο.
Από το 2021 έως το 2024, η εταιρεία έχει δαπανήσει 39 εκατ. ευρώ για την αγορά πέντε μισθωμένων καταστημάτων σε Ελλάδα και Ρουμανία, Εφέτος έχει ολοκληρωθεί η εξαγορά τριών ακόμη μισθωμένων καταστημάτων εντός συνόρων, ενώ είναι σε εξέλιξη η απόκτηση επιπλέον ενός στην Αθήνα. Το αποτέλεσμα είναι ένα δίκτυο το οποίο αριθμεί σήμερα 89 καταστήματα - εκ των οποίων 55 στην Ελλάδα - με το 70% αυτών να είναι πλέον ιδιόκτητα.
Οι αγορές των Ρουμάνων της Paval Holding
Εξίσου ενδεικτική είναι η συμφωνία-μαμούθ που φέρνει τη ρουμανική Paval Holding SRL (μητρική της Dedeman) στην ελληνική αγορά. Η εταιρεία, μέσω της εξαγοράς της Praktiker Hellas από τη Fairfax, προχωρά ταυτόχρονα και στην αγορά των ακινήτων που στεγάζουν τα καταστήματα της αλυσίδας.
Στις 16 Ιουλίου 2025, υπεγράφη προσύμφωνο με την Eurobank για την πώληση χαρτοφυλακίου ακινήτων αξίας 138 εκατ. ευρώ, τιμή που ξεπερνά τις αρχικές εκτιμήσεις της αγοράς. Το χαρτοφυλάκιο περιλαμβάνει οκτώ ιδιόκτητα καταστήματα σε στρατηγικές θέσεις – Ελληνικό, Ταύρο, Αγία Βαρβάρα, Μεταμόρφωση, Μάνδρα, Πάτρα, Ηράκλειο και Θεσσαλονίκη.
Η συναλλαγή, που αναμένεται να ολοκληρωθεί ως το τέλος του 2025, σηματοδοτεί τη διπλή είσοδο των Ρουμάνων δισεκατομμυριούχων στην ελληνική αγορά τόσο στο retail όσο και στο real estate.
Οι νέες κινήσεις του Σκλαβενίτη
Στην κορυφή της ελληνικής αγοράς του οργανωμένου λιανεμπορίου, ο όμιλος Σκλαβενίτης ακολουθεί μια διαφορετική αλλά εξίσου αποφασιστική προσέγγιση, καθώς συνδυάζει τον έλεγχο των εμπορικών ακινήτων με τη θεμελίωση μιας σύγχρονης, "πράσινης" εφοδιαστικής αλυσίδας.
Πριν λίγες μέρες ο όμιλος ολοκλήρωσε την απορρόφηση δύο εταιρειών συνολικής αξίας 18,724 εκατ. ευρώ.
Η πρώτη απορρόφηση αφορά την Ελευσίς Κτηματική Μονοπρόσωπη, με μετοχικό κεφάλαιο 15,3 εκατ. ευρώ, η οποία συνδέεται με το Eleusis Project - το νέο υπερσύγχρονο logistics ψυχόμενου φορτίου του ομίλου στην Άνω Φούσα Ασπροπύργου, που αναπτύσσεται από την Karpathios Development.
Η εγκατάσταση θα εκτείνεται σε 44.000 τετραγωνικά μέτρα εντός οικοπέδου 112.000 τ.μ., σχεδιασμένη για πιστοποίηση LEED, με τεχνολογίες ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και προηγμένα συστήματα ψυχρής αλυσίδας.
Παράλληλα, η γειτνίαση με το υπάρχον mega-logistics ξηρού φορτίου της Σκλαβενίτης (75.000 τ.μ.) ολοκληρώνει το όραμα της ενοποίησης των αποθηκευτικών υποδομών του ομίλου σε ένα ενιαίο σύμπλεγμα στην Αττική.
Η δεύτερη απορρόφηση αφορά τη Γκρέκο Σίγμα Επενδύσεις Ακινήτων, με μετοχικό κεφάλαιο 3,424 εκατ. ευρώ, ιδιοκτήτρια του εμπορικού συγκροτήματος στην Πέτρου Ράλλη 97 στη Νίκαια. Το ακίνητο καταλαμβάνει οικόπεδο 34.909 τ.μ., με συνολική δομημένη επιφάνεια 36.961 τ.μ., όπου φιλοξενούνται υπεραγορά της Σκλαβενίτης και διεθνείς αλυσίδες όπως Pepco και Sinsay.
Η συγκεκριμένη μονάδα λειτουργούσε με καθεστώς μακροχρόνιας μίσθωσης από τη Σκλαβενίτης, η οποία με την εξαγορά του ακινήτου εξασφαλίζει πλέον την πλήρη ιδιοκτησία του. Το ακίνητο βρίσκεται σε κοντινή απόσταση με το πρώην εργοστάσιο της Πίτσος στην περιοχή του Ρέντη, το οποίο επίσης απέκτησε ο όμιλος έναντι 26 εκατ. ευρώ. Εκεί θα αναπτυχθεί το The FoodHall, ο μεγαλύτερος πολυχώρος γαστρονομίας, ψυχαγωγίας και πολιτισμού στην Ελλάδα, με προϋπολογισμό άνω των 150 εκατ. ευρώ. Θα περιλαμβάνει υπεραγορά 16.000 τ.μ., 25 εστιατόρια, πολιτιστικούς χώρους 3.000 τ.μ. και parking 1.400 θέσεων, δημιουργώντας 1.200 θέσεις εργασίας και προσελκύοντας 20.000 επισκέπτες ημερησίως.
Στην ίδια λογική είχε προηγηθεί πριν λίγους μήνες η απορρόφηση της εταιρείας Αρκαδία με μοναδική περιουσία το ακίνητό της στο Χαϊδάρι, όπου ήδη λειτουργεί κατάστημα της Σκλαβενίτης.
Οι κινήσεις αυτές εντάσσεται σε μια ευρύτερη στρατηγική που εστιάζει στην κατοχή σημείων πώλησης και όχι απλώς στη μίσθωσή τους.
Διευρύνεται το χαρτοφυλάκιο της Μασούτης
Κατέχοντας ακίνητα αξίας άνω των 220 εκατ. ευρώ (στοιχεία του 2024) ο όμιλος Μασούτης, που βρίσκεται στην τελική ευθεία πριν την εξαγορά του 100% της ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός, επιδεικνύει ευρεία δραστηριότητα στον τομέα του real estate.
Δύο νέα ιδιόκτητα καταστήματα σε Κέρκυρα και Ηγουμενίτσα έχουν προστεθεί εφέτος στο δίκτυο των 383 καταστημάτων της αλυσίδας, ενώ το πρώτο τρίμηνο του 2026 αναμένεται να ολοκληρωθεί το κέλυφος για τη μεγάλη οικιστική επένδυση της Μασούτης στην περιοχή Τρεις Γέφυρες της Αθήνας πάνω από το υπερσύγχρονο σούπερ μάρκετ Grand Μασούτης.
Ειδικότερα, σε έναν ιδιόκτητο χώρο 5 στρεμμάτων προχωρά με ταχείς ρυθμούς η κατασκευή ενός κτιριακού συγκροτήματος δύο 9όροφων πολυκατοικιών που θα φιλοξενήσουν 113 διαμερίσματα διαφορετικών εμβαδών. Το συγκρότημα διαθέτει και δύο υπόγεια πάρκινγκ, με το ένα να εξυπηρετεί το κατάστημα Grand Μασούτης για τη στάθμευση οχημάτων, ενώ το δεύτερο βρίσκεται σε διαφορετικό επίπεδο και θα εξυπηρετεί τη στάθμευση οχημάτων των κατοίκων των δύο οικιστικών συγκροτημάτων, οι οποίοι θα "μπουν" στα νέα τους σπίτια στο τέλος του 2026 ή στις αρχές του 2027.
Σύμφωνα με πληροφορίες, από την πώληση των διαμερισμάτων η εταιρεία αναμένεται να εισπράξει περίπου 40 εκατ. ευρώ. Η ίδια θα διατηρήσει στην ιδιοκτησία της τόσο το σούπερ μάρκετ, που τελικά θα λειτουργήσει μέχρι τέλος Μαρτίου 2026, όσο και το μεγάλο υπόγειο πάρκινγκ που θα εξυπηρετεί το κατάστημα.
Ας σημειωθεί ότι πολλά από τα καταστήματα της Μασούτης λειτουργούν σε ιδιόκτητα ακίνητα, ενώ η εταιρεία είχε αγοράσει και τα πρώην γραφεία της ΕΒΖ Α.Ε., στην Πλατεία Αριστοτέλους, στη Θεσσαλονίκη, αλλά και το παλιό βιομηχανικό ακίνητο της υποδηματοποιΐας Αλυσίδα, στη Θέρμη Θεσσαλονίκης.
Το πλάνο ανάπτυξης του ομίλου Metro
Την ίδια στιγμή, ο όμιλος Metro με επικεφαλής τον Αριστοτέλη Παντελιάδη, που διαχειρίζεται τα My Market και τα Metro Cash & Carry, επενδύει επίσης με συνέπεια στα ιδιόκτητα καταστήματα και στις ιδιόκτητες κρίσιμες υποδομές.
Στο πλάνο του ομίλου περιλαμβάνεται και η έναρξη λειτουργίας ενός ιδιόκτητου καταστήματος στο Ηράκλειο Κρήτης μέχρι το τέλος του έτους, ενώ ένα ακόμα στην ίδια περιοχή δρομολογείται από το 2026, καθώς έχει αγοραστεί η οικοπεδική έκταση.
Επιπλέον κινείται σε φάση ενιαιοποίησης των κέντρων logistics. Ήδη βρίσκεται σε διαδικασία απόκτησης όμορων οικοπέδων στον Ασπρόπυργο, με σκοπό να ενώσει τις δύο αποθήκες που διαθέτει σήμερα σε Μάνδρα και Ασπρόπυργο σε ένα ενιαίο, υπερσύγχρονο κέντρο διανομής. Η επένδυση αυτή εκτιμάται ότι μπορεί να φτάσει τα 70 εκατ. ευρώ, ενισχύοντας την αποδοτικότητα και τη δυναμική ανάπτυξης του ομίλου.
Το πλεονέκτημα των ακινήτων για την Γαλαξίας
Ένα από τα σημαντικότερα περιουσιακά στοιχεία της αλυσίδας σούπερ μάρκετ Γαλαξίας (ΠΕΝΤΕ Α.Ε.) αποτελεί το χαρτοφυλάκιο ακινήτων της, με λογιστική αξία 163,08 εκατ. ευρώ το 2024, που αντιστοιχεί σε ποσοστό 46,8% του συνολικού ενεργητικού. Ας σημειωθεί ότι από τα 169 καταστήματα που λειτουργεί η εταιρεία τα περισσότερα είναι ιδιόκτητα.
Η εταιρεία προχώρησε πρόσφατα σε μία ακόμη μεγάλη επένδυση, πάντα με αυτοχρηματοδότηση, αγοράζοντας στον Ασπρόπυργο Αττικής οικόπεδο συνολικής έκτασης 112.500τ.μ. για την ανέγερση υπερσύγχρονου κέντρου Logistics, με πρόσοψη 210 μέτρα επί της Αττικής Οδού.
Στο οικόπεδο αυτό θα αναπτυχθούν 45.000 τ.μ. στεγασμένοι χώροι, δίνοντας έμφαση στη βελτίωση της εφοδιαστικής αλυσίδας που θα συμβάλει στην πιο γρήγορη ανάπτυξη του δικτύου των καταστημάτων της, προσθέτοντας και μικρότερου τύπου καταστήματα, ενώ ταυτόχρονα βελτιώνει σημαντικά το περιβαλλοντικό της αποτύπωμα.
