Της Ελευθερίας Πιπεροπούλου
Η δισκογραφική βιομηχανία στην Ελλάδα έχει υποστεί ριζικές αλλαγές τα τελευταία χρόνια, με την παραδοσιακή πώληση δίσκων να παραχωρεί σταδιακά τη θέση της στις ψηφιακές πλατφόρμες και τις νέες μορφές διανομής περιεχομένου. Από την εποχή των βινυλίων και των CD, η αγορά στρέφεται όλο και περισσότερο στις νέες τεχνολογίες, με το streaming να κυριαρχεί στις προτιμήσεις των ακροατών και στα έσοδα των εταιρειών.
Σύμφωνα με την έκθεση "Music in the EU 2024” της Διεθνούς Ομοσπονδίας Φωνογραφικής Βιομηχανίας (IFPI), τα έσοδα της ηχογραφημένης μουσικής στην Ελλάδα κατέγραψαν αύξηση 14,9% το 2023, επιβεβαιώνοντας τη σταδιακή προσαρμογή της ελληνικής μουσικής αγοράς στις νέες απαιτήσεις της ψηφιακής εποχής. Σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, τα συνολικά έσοδα αυξήθηκαν κατά 8,7%, φτάνοντας τα 5,2 δισ. ευρώ. Εντυπωσιακή ήταν η αύξηση στη Βουλγαρία, η οποία σημείωσε άλμα εσόδων κατά 44%.
Τι συμβαίνει παγκοσμίως
Η παγκόσμια έκθεση της IFPI για το 2023 έδειξε μια άνοδο των εσόδων κατά 10,2% το 2023, που οφείλεται κυρίως στην αύξηση των επί πληρωμή συνδρομών στις πλατφόρμες "streaming". Τα έσοδα ανήλθαν συνολικά σε 28,6 δισ. δολ. παγκοσμίως, καταγράφοντας το ένατο συναπτό έτος ανάπτυξης, σύμφωνα με την IFPI. Η αύξηση αυτή αποδίδεται κυρίως στην άνοδο των επί πληρωμή συνδρομών στις πλατφόρμες streaming, οι οποίες αναδεικνύονται πλέον ως η κυριότερη πηγή εσόδων για τη δισκογραφία.
Παγκοσμίως, τα έσοδα από streaming αντιπροσώπευαν το μεγαλύτερο μέρος της αύξησης των εσόδων και διεκδίκησαν συνολικό μερίδιο αγοράς 67,3%. Συνολικά καταγράφηκε μια αύξηση των εσόδων από το streaming κατά 10,4%, στα 19,3 δισεκατομμύρια δολάρια, σημειώνοντας επιβράδυνση σε σχέση με την αύξηση 11,4% του προηγούμενου έτους.
Είναι κρίσιμο, ωστόσο, ότι μόνο τα έσοδα από συνδρομές streaming αυξήθηκαν κατά 11,2% (από 10,1% ένα χρόνο νωρίτερα) και αντιπροσώπευαν το 48,9% της παγκόσμιας αγοράς. Το 2023 ο αριθμός των πληρωμένων συνδρομών σε υπηρεσίες streaming μουσικής ξεπέρασε τα 500 εκατομμύρια για πρώτη φορά.
Παράλληλα, ενθαρρυντικά είναι τα στοιχεία για τις φυσικές πωλήσεις (από CD και βινύλιο). Συγκεκριμένα, οι φυσικές πωλήσεις κατέγραψαν αύξηση 13,4% και ανήλθαν σε 5,1 δισεκατομμύρια δολάρια το 2023, αντιστοιχώντας στο 17,8% της συνολικής αγοράς (από 17,3% το προηγούμενο έτος). Είναι η τρίτη συνεχόμενη χρονιά που οι φυσικές και οι ψηφιακές πωλήσεις αυξάνονται ταυτόχρονα, γεγονός που αντανακλά την αναβίωση του ενδιαφέροντος για τα φυσικά formats.
Αντίθετα, τα έσοδα από downloads και άλλα ψηφιακά formats (εκτός από streaming) μειώθηκαν κατά 2,6%.
Η ελληνική αγορά
Οι δισκογραφικές εταιρείες στην Ελλάδα ακολουθούν τη διεθνή τάση, με τις ψηφιακές πωλήσεις να αποτελούν τον κύριο μοχλό των εσόδων τους, ενώ οι φυσικές πωλήσεις διατηρούν ακόμα ένα αξιοσημείωτο μερίδιο. Ένα σημαντικό κομμάτι των εσόδων προέρχεται από το Spotify, το οποίο, σύμφωνα με πληροφορίες του Capital.gr, συνεισφέρει σε ορισμένες περιπτώσεις έως και το 50% των ψηφιακών εσόδων. Το Spotify καταγράφει σταθερή άνοδο στην ελληνική αγορά, με τον αριθμό των ενεργών χρηστών να εκτιμάται στους 128.000 συνδρομητές.
Οι βασικές δισκογραφικές εταιρείες που παραμένουν ενεργές στην Ελλάδα είναι η Minos EMI, η Panik Records, η Heaven Music και η Cobalt Music, οι οποίες συνεχίζουν να προσαρμόζονται στις αλλαγές της αγοράς και στις απαιτήσεις της ψηφιακής εποχής.
Panik Entertaiment Group
H Panik Entertaiment Group είναι ένας όμιλος δισκογραφικών εταιρειών και management καλλιτεχνών, ο οποίος ιδρύθηκε το 2011 από τον Πάρη Κασιδόκωστα – Λάτση και τον Γιώργο Αρσενάκο και δραστηριοποιείται σε όλο το φάσµα του entertainment.
∆ιαθέτει τέσσερα δισκογραφικά labels (Panik Records, Panik Platinum, Panik Gold και Panik Oxygen) και ένα ρόστερ µε περισσότερους από 160 καλλιτέχνες, ενώ παράλληλα αναδεικνύει νέους και ταλαντούχους καλλιτέχνες και κυκλοφορεί σε Ελλάδα και Κύπρο hits από την παγκόσμια μουσική αγορά μέσω licencing.
Επίσης, ο όμιλος της Panik διαθέτει το Panik Agency για το management και την εκπροσώπηση ανθρώπων απ’ όλο το φάσµα της δηµόσιας σφαίρας, την Panik Live Productions για τη διοργάνωση events/συναυλιών και το booking και την Panik Theater Productions για παραγωγές θεαµάτων στον χώρο του θεάτρου, ενώ διαθέτει δικό του mobile app (PanikMusic) και τηλεοπτικό κανάλι (Panik TV).
Μεταξύ των καλλιτεχνών που εκπροσωπεί σήμερα η Panik είναι η Άννα Βίσση, ο Αντώνης Ρέμος, η Ελευθερία Αρβανιτάκη, ο Κωνσταντίνος Αργυρός, η Ελένη Φουρέιρα, οι MEΛΙSSES, η Καίτη Γαρμπή, ο Γιώργος Μαζωνάκης, η Δέσποινα Βανδή, η Γιώτα Νέγκα, ο Λευτέρης Πανταζής, ο Σταμάτης Γονίδης, η Άντζελα Δημητρίου, η Josephine, ο Πέτρος Ιακωβίδης, ο Στέλιος Ρόκκος, η Έλλη Κοκκίνου, η Κατερίνα Λιόλιου, η Ήβη Αδάμου, ο Μπάμπης Στόκας, η Μελίνα Ασλανίδου κ.ά.
Σύμφωνα με τις οικονομικές καταστάσεις που δημοσιεύονται στο ΓΕΜΗ, η Panik Entertainment Group ανακοίνωσε για το 2023 κύκλο εργασιών ύψους 11,9 εκατ. ευρώ, από 10,8 εκατ. ευρώ το 2022, ενώ το καθαρό της αποτέλεσμα διαμορφώθηκε σε κέρδη 284 χιλ. ευρώ, έναντι 335 χιλ. ευρώ του 2022.
Minos EMI
Η ιστορία της Minos EMI ξεκινά το 1930, όταν η Gramphone Company, συνεταιρίστηκε με την Lambropoulos Brothers Limited. Έναν χρόνο αργότερα, η Gramophone Company συγχωνεύθηκε με την Columbia Graphophone Company και ιδρύθηκε η εταιρεία Electric and Musical Industries Ltd (EMI), ενώ στην
Ελλάδα παραγόταν ο πρώτος δίσκος, υπό το brand EMIAL.
Την ίδια περίπου εποχή, ο Μίνως Μάτσας και οι εταιρείες Odeon και Parlophone που διεύθυνε, ήταν οι πρώτοι που ξεκίνησαν να καταγράφουν και να δημιουργούν την ιστορία του λαϊκού τραγουδιού στην Ελλάδα ξεκινώντας από τον Μάρκο Βαμβακάρη, τον Βασίλη Τσιτσάνη, τον Γιάννη Παπαϊωάννου κ.ά.
Το 1962, ο Μάκης Μάτσας, γιός του Μίνωα Μάτσα, αναλαμβάνει τη Γενική Διεύθυνση της εταιρείας και συγχωνεύει τις Odeon και Parlophone, ιδρύοντας τη Μίνως Μάτσας & Υιός Α.Ε. Το 1991, η EMIAL αγόρασε ένα πλειοψηφικό μερίδιο στη Μίνως Μάτσας & Υιός Α.Ε. και ξεκίνησε εκ νέου την εταιρεία με την επωνυμία Minos EMI.
Από το 2001, η Minos EMI ήταν η μοναδική επιχείρηση της EMI στην Ελλάδα, μετά το κλείσιμο της Virgin Records Greece.
Μετά την ολοκλήρωση της εξαγοράς του EMI Group από την Universal Music Group τον Σεπτέμβριο του 2012, αρκετές ευρωπαϊκές επιχειρήσεις της EMI τέθηκαν προς πώληση για συμμόρφωση με τους ευρωπαϊκούς νόμους περί ανταγωνισμού και στη συνέχεια εξαγοράστηκαν από τη Warner Music Group. Ωστόσο, σε ό,τι αφορά την Ελλάδα, η διοίκηση της Universal Ιnternational, αποφάσισε να πουλήσει το ελληνικό κομμάτι της δικής της εταιρείας (Universal Music Greece) σε τρίτους. Η Universal Music Greece εξαγοράστηκε από Έλληνες επενδυτές και επανακυκλοφόρησε ως ανεξάρτητη εταιρεία με την επωνυμία Cobalt Music. Έτσι, η Minos-EMI έγινε η μοναδική θυγατρική της EMI που η Universal κράτησε, αντί της δικής της θυγατρικής.
Σήμερα, η Minos EMI διαθέτει τα εξής labels: ATH Records, Golden Records, Mad House Records, Minos EMI, Slaughter Records, Top Shelf Distribution και UO45PK.
Στους καλλιτέχνες που εκπροσωπεί περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, η Χάρις Αλεξίου, η Φωτεινή Βελεσιώτου, ο Γιάννης Κότσιρας, ο Κωστής Μαραβέγιας, ο Πάνος Μουζουράκης, η Έλενα Παπαρίζου, η Μαρίνα Σάττι, η Αναστασία, οι Stavento, η Μαργαρίτα Ζορμπαλά κ.ά.
Η Minos EMI δεν έχει ανακοινώσει τα οικονομικά της αποτελέσματα για το 2023, ενώ για το 2022 είχε εμφανίσει κύκλο εργασιών 15,5 εκατ. ευρώ και καθαρά κέρδη 171 χιλ. ευρώ, από κύκλο εργασιών 11,4 εκατ. ευρώ και ζημίες 220 χιλ. ευρώ το 2021.
Cobalt Music
Η Cobalt Music είναι δισκογραφική εταιρεία που ιδρύθηκε το 1960. Ουσιαστικά έτσι μετονομάστηκε το δισκογραφικό σχήμα που το 2013 λειτουργούσε ως Universal Music Greece, ύστερα από την εξαγορά του από εταιρεία συμφερόντων του Έλληνα επενδυτή και επί πολλά χρόνια υψηλόβαθμου στελέχους της διεθνούς δισκογραφίας, Βίκτωρα Αντύπα. Με την εξαγορά, η εταιρεία που ήδη μετρούσε πάνω από μισό αιώνα συνεχούς καλλιτεχνικής δημιουργίας υπό διαφορετικά ονόματα και ιδιοκτησίες, επέστρεψε στα χέρια της οικογένειας στην οποία ανήκε ήδη από τη δεκαετία του ‘50, όταν ο Νίκος Αντίππας, διοικούσε την Hella Disc, η οποία στη συνέχεια μετονομάστηκε σε Phonogram, Polygram και Universal Music Greece.
Μερικοί από τους καλλιτέχνες της Cobalt Music είναι σήμερα ο Φίλιππος Πλιάτσικας, ο Πάνος Κιάμος, ο Αλκίνοος Ιωαννίδης, η Νατάσσα Μποφίλιου κ.ά.
Για το 2023, η Cobalt Music εμφάνισε κύκλο εργασιών 5,8 εκατ. ευρώ έναντι 4,6 εκατ. ευρώ του 2022, ενώ το καθαρό της αποτέλεσμα διαμορφώθηκε σε κέρδος 1,2 εκατ. ευρώ, από κέρδος 700 χιλ. ευρώ το 2022.
Heaven Music
Η Heaven Music ιδρύθηκε το 2001 από τον Όμιλο Antenna. Το ροστερ καλλιτεχνών της Heaven Music περιλαμβάνει σήμερα μερικούς από τους κορυφαίους Έλληνες καλλιτέχνες όπως ο Νίκος Οικονομόπουλος, η Νατάσα Θεοδωρίδου, ο Νίκος Βέρτης, ο Μιχάλης Χατζηγιάννης, η Ιουλία Καλλιμάνη, καθώς και πολλούς άλλους, όπως οι Χρήστος Μενιδιάτης, Γιώργος Γιαννιάς, Νικηφόρος, Θέμης Αδαμαντίδης, Ελευθερία Ελευθερίου, Νίνο, Χρήστος Χολίδης, Πάνος Καλίδης, Ειρήνη Παπαδοπούλου και Τριαντάφυλλος.
Ο κύκλος εργασιών της Heaven Music ανήλθε το 2023 στα 1,9 εκατ. ευρώ, από 1,5 εκατ. ευρώ το 2022, ενώ τα καθαρά της κέρδη διαμορφώθηκαν σε 700 χιλ. ευρώ έναντι 229 χιλ. ευρώ του 2022.
Η αναγέννηση του βινυλίου
Μια σημαντική αναγέννηση γνωρίζει τα τελευταία χρόνια η αγορά του βινυλίου, κατακτώντας μια ιδιαίτερη θέση στην παγκόσμια μουσική βιομηχανία. Πρόκειται για μια αναπτυσσόμενη αγορά και μια τάση που ξεκίνησε κι έχει ανθίσει στο εξωτερικό η οποία υπάρχει πλέον και στη χώρα μας, αν και σε μικρότερο βαθμό απ’ ότι σε χώρες του εξωτερικού.
Σύμφωνα με πηγές του κλάδου στην Ελλάδα, η αγορά του βινυλίου στη χώρα μας παραμένει πιο εξειδικευμένη και περιορίζεται, κατά κύριο λόγο, στο ξένο ρεπερτόριο.
