Του Alan Ohnsman
Επί χρόνια, ο μεγαλύτερος θαυμαστής του Elon Musk ήταν ο επενδυτής της Tesla, Ross Gerber. Όταν ο Musk χλεύασε την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς στο Twitter πριν από μερικά χρόνια, ο Gerber του ζήτησε να ξεσπάσει ιδιωτικά γιατί "απλά βοηθάς τον εχθρό". Όταν το 2018 το Διοικητικό Συμβούλιο της Tesla ζήτησε από τους μετόχους να επιβραβεύσουν τον Musk με μετοχές αξίας δεκάδων δισεκατομμυρίων δολαρίων, ο Gerber τάχθηκε υπέρ, επειδή "οι πραγματικοί μέτοχοι είναι όλοι μαζί με τον Elon".
Μετά από μια χρονιά όπου ο Musk έκανε όλο και πιο αμφιλεγόμενα σχόλια και έστρεψε την προσοχή του στην εξαγορά του Twitter/(νυν) X και στις δραστηριότητες της start up τεχνητής νοημοσύνης xAI, ο Gerber... βαρέθηκε. Ο CEO της Gerber Kawasaki με έδρα το Λος Άντζελες, μετατράπηκε ξαφνικά σε δριμύ επικριτή του επιχειρηματία τον οποίο θαύμαζε επί χρόνια. Στην επικείμενη ψηφοφορία των μετόχων της Tesla για το πακέτο αμοιβών του Elon Musk, συνολικής αξίας 50 δισ. δολαρίων, θα καταψηφίσει - θα είναι η πρώτη φορά που αντιτίθεται δημόσια σε μια από τις προτάσεις του ΔΣ της Tesla.
"Όταν ψήφισα υπέρ του πακέτου το 2018, το έκανα με βάση τις πληροφορίες που είχα τότε και στο γεγονός ότι ο Elon εργαζόταν για την Tesla με πλήρη αφοσίωση", επισήμανε ο Gerber στο Forbes. "Τώρα δεν θέλω να ψηφίσω με γνώμονα κάποια νέα δεδομένα: το σημαντικότερο είναι πως ο Musk δεν εργάζεται πλέον στην Tesla. Εργάζεται για την xAI και την X. Η Tesla δεν είναι η προτεραιότητά του".
Ο Gerber δεν είναι ο μόνος "οπαδός" της Tesla που έχει στραφεί εναντίον του Musk μετά από χρόνια αφοσίωσης. Ο Leo Koguan με έδρα τη Σιγκαπούρη, ο οποίος κάποτε περιέγραψε τον Musk ως "τον μόνο άνθρωπο που σέβομαι πραγματικά στη Γη", ψήφισε επίσης κατά της πρότασης του ΔΣ της Τesla για την αποκατάσταση των μετοχών που είχαν αφαιρεθεί από τον Musk κατόπιν δικαστικής απόφασης τον Ιανουάριο. "Ανακάλυψα ότι η Tesla έχει έναν μέτοχο, ένα μονοπρόσωπο Διοικητικό Συμβούλιο και έναν αυταρχικό CEO", σημείωσε ο Koguan μιλώντας στο Forbes. "Προτεραιότητά του θα έπρεπε να είναι να κάνει τη δουλειά του ως CEO της Tesla.
Ο Musk έχει επανειλημμένα αντικρούσει τις κατηγορίες ότι δεν είναι αφοσιωμένος στην Tesla, παρόλο που έχει αυξηθεί ο αριθμός των εταιρειών που διευθύνει: SpaceX, Boring Co., Neuralink, X και xAi. "Δουλεύω σχεδόν καθημερινά. Σπάνια θα πάρω ρεπό την Κυριακή το απόγευμα", δήλωσε πρόσφατα. "Θα φροντίσω να διασφαλίσω την ευημερία της Tesla θα ευημερεί. Αυτή τη στιγμή ευημερεί και θα ευημερεί και στο μέλλον".
Ακόμα και οι πιο συγκρατημένοι θεσμικοί επενδυτές έχουν τρομάξει από τα καμώματα του Musk και ψήφισαν κατά της πρότασης αποζημίωσης, συμπεριλαμβανομένου του κρατικού επενδυτικού ταμείου της Νορβηγίας ύψους 1,7 τρισ. δολαρίων, της Amalgamated Bank, του Συστήματος Συντάξεων Δημοσίων Υπαλλήλων της Καλιφόρνιας (CalPERS), του Ελεγκτή της Νέας Υόρκης και της Nordea Asset Management, καθώς και των συμβουλευτικών εταιρειών Institutional Shareholder Services και Glass Lewis.
Μαζί με την αμοιβή του δισεκατομμυριούχου, η ετήσια γενική συνέλευση των μετόχων στις 13 Ιουνίου θα θέσει σε ψηφοφορία τα σχέδια του Musk για τη μετεγκαστάση της Tesla στο Τέξας από το Ντελάγουερ - όπου είχε μεταφέρει ο Musk την εταιρεία για να επωφεληθεί από το πιο χαλαρό ρυθμιστικό πλαίσιο της πολιτείας- καθώς και τις νέες θητείες στο ΔΣ για άτομα του περιβάλλοντός του: τον αδελφό του, Kimbal, και τον James Murdoch.
Ο Musk και οι bullish αναλυτές μετοχών, όπως ο Dan Ives της Wedbush και ο Adam Jonas της Morgan Stanley, αναμένουν ότι η ψηφοφορία για τις αποζημιώσεις θα είναι υπέρ του. "Μέχρι στιγμής, περίπου το 90% των ιδιωτών μετόχων που έχουν ψηφίσει τάσσονται υπέρ", έγραψε ο Musk στο Twitter στις 8 Ιουνίου. "Το δημόσιο αίσθημα είναι απερίφραστα υποστηρικτικό".
Ο Gerber δεν είναι τόσο σίγουρος. Ο Musk, ο οποίος κατέχει το 13% της εταιρείας, "δεν μπορεί να ψηφίσει για να πάρει πίσω τις μετοχές του, οπότε αν αφαιρέσουμε το ποσοστό αυτό, το θέμα καταλήγει στους θεσμικούς μετόχους, οι οποίοι δέχονται προτροπές να ψηφίσουν κατά", είπε. "Βλέπω το αποτέλεσμα να είναι 50-50. Σαν να στρίβεις νόμισμα".
Το γεγονός ότι το αποτέλεσμα δεν είναι δεδομένο, υποδηλώνει ότι ο Musk έχει χάσει κάτι από τη φήμη του: από μεγαλοεπιχειρηματίας και οραματιστής της τεχνολογίας έχει υποβαθμιστεί σε έναν αλλοπρόσαλλο δισεκατομμυριούχο, ο οποίος φαίνεται να μην ενδιαφέρεται να προσβάλει τους σημερινούς και δυνητικούς πελάτες της Tesla, τις ρυθμιστικές αρχές, ακόμη και τους προέδρους, και φαίνεται να ξοδεύει περισσότερο χρόνο στο X, στέλνοντας μηνύματα στους 187 εκατομμύρια followers του, παρά να καταστρώνει τα σχέδιά του με τους μηχανικούς για νέα μοντέλα και χαρακτηριστικά. Το αποτέλεσμα: εμπρηστικά αντισημιτικά tweets και εντυπωσιακές αποτυχίες όπως το ογκώδες Cybertruck της Tesla. Τίποτα από όλα αυτά δεν βοηθάει το εμπορικό σήμα της εταιρείας καθώς ο ανταγωνισμός στην αγορά EV γίνεται όλο και πιο έντονος.
"Νομίζω ότι σε όλους τους ιδιοκτήτες και τους μετόχους της Tesla, υπάρχει πραγματική θλίψη και απογοήτευση επειδή ο Elon δεν ενδιαφέρεται πλέον για την Tesla", δήλωσε ο Gerber.
Η Tesla υποχωρήσει σχεδόν 30% φέτος.
Αβέβαιο μέλλον
Χρόνο τον χρόνο, οι ψηφοφορίες για τις προτάσεις των μετόχων στις ετήσιες συνελεύσεις της Tesla γίνονται διαδικαστικές υποθέσεις: οι πρωτοβουλίες που πρότεινε το Διοικητικό Συμβούλιο εγκρίθηκαν - υπήρξαν και αυτές που απορρίφθηκαν. Αλλά η ψηφοφορία για τις αμοιβές πραγματοποιείται σε μια εποχή που το μέλλον της κορυφαίας κατασκευάστριας ηλεκτρικών οχημάτων φαίνεται λιγότερο σίγουρο από ό,τι πριν από ένα χρόνο - και εν μέσω ανησυχιών για την εστίαση και την επιχειρηματική κρίση του Musk.
Η επιχειρηματική δραστηριότητα της Tesla στην Κίνα, η οποία τροφοδότησε την κερδοφορία της εταιρείας από το 2020, παγώνει και τον Απρίλιο η εταιρεία ανακοίνωσε απογοητευτικά οικονομικά αποτελέσματα για το α' τρίμηνο, με τα καθαρά της κέρδη να βυθίζονται κατά 55%, ενώ οι πωλήσεις υποχώρησαν σε μεγαλύτερο βαθμό των εκτιμήσεων. Στη συνέχεια, ο Musk σόκαρε τις αγορές με την είδηση ότι είχε απολύσει χωρίς λόγο τα περισσότερα μέλη της ομάδας Supercharger της Tesla, μια καλή πηγή εσόδων, καθώς όλο και περισσότερες αυτοκινητοβιομηχανίες πληρώνουν την εταιρεία για να έχουν πρόσβαση στο εκτεταμένο δίκτυο φόρτισης EV της. Έπειτα, πολλά μέλη της ομάδας επαναπροσλήφθηκαν, σύμφωνα με αναφορές των ΜΜΕ, αλλά η εταιρεία αντιμετώπισε μια μαζική έξοδο βασικών στελεχών: όπως ο ανώτερος αντιπρόεδρος Drew Baglino, ο επικεφαλής δημόσιας πολιτικής και επιχειρηματικής ανάπτυξης Rohan Patel και η Rebecca Tinucci, επικεφαλής της ομάδας Supercharger.
Ο Musk έχει σταματήσει να αναφέρεται σε κάποιους στόχους που είχε θέσει από καιρό. Κατά την ενημέρωση των αποτελεσμάτων της Tesla τον Απρίλιο, o Musk παρέλειψε να αναφερθεί στον στόχο η Tesla να έχει πουλήσει 20 εκατ. ηλεκτρικά αυτοκίνητα παγκοσμίως μέχρι το τέλος της δεκαετίας ενώ δεν έδωσε λεπτομέρειες για τα ηλεκτρικά μοντέλα χαμηλότερου κόστους που περιμένει η αγορά από το 2006 όταν τα πρωτοϋποσχέθηκε. Το δεύτερο είναι πολύ κρίσιμο ζήτημα, καθώς ο ανταγωνισμός είναι σκληρός, αφού η κινεζική BYD ήδη πουλά ηλεκτρικά αυτοκίνητα που είναι πολύ φθηνότερα από το Model 3 και το Model Y της Tesla.
Αντ' αυτού, ο Musk εστίασε στην ανάπτυξη της Tesla ως εταιρείας τεχνητής νοημοσύνης, μιλώντας για τα σχέδιά του περί ρομποταξί και ανθρωποειδών ρομπότ. Κανένα από τα δύο εγχειρήματα δεν αναμένεται να αποφέρει σημαντικά έσοδα επί χρόνια, αν υποθέσουμε ότι η εταιρεία μπορεί να τα μετατρέψει σε "εμπορική πραγματικότητα". Ο εναγκαλισμός του Musk με την τεχνητή νοημοσύνη, με την xAI να συγκεντρώνει 6 δισ. δολάρια σε χρηματοδότηση, σηματοδοτεί μια άλλη μεταστροφή.
Αφότου ο Musk αγόρασε το Twitter, το μερίδιό του στην Tesla μειώθηκε σημαντικά καθώς πούλησε μετοχές αξίας δισεκατομμυρίων δολαρίων για να χρηματοδοτήσει την αγορά της πλατφόρμας. Νωρίτερα φέτος, ο Musk άρχισε να υποστηρίζει ότι αξίζει να έχει μεγαλύτερο μερίδιο στην Tesla, μιας και ανησυχούσε για εξαγορά της εταιρείας από παράγοντες "με αμφιβόλου ποιότητας" συμφέροντα. "Δεν θα μου άρεσε να μεγαλώσω την Tesla τόσο, ώστε να γίνει ηγέτιδα δύναμη στην τεχνητή νοημοσύνη και στη ρομποτική χωρίς να έχω το 25% των δικαιωμάτων ψήφου", ανέφερε στο X.
Τα "αμφιβόλου ποιότητας" συμφέροντα φαίνεται να περιλαμβάνουν ορισμένους από τους πρώην υποστηρικτές του, οι οποίοι πλέον θεωρούν πως αυτές οι δηλώσεις αποδεικνύουν ότι ο Musk δεν δίνει προτεραιότητα στην Tesla, ενώ υπάρχει και "σύγκρουση συμφερόντων" μεταξύ των εταιρειών που ελέγχει, όπως είπε ο Koguan στο Forbes. Για παράδειγμα, το CNBC ανέφερε πρόσφατα ότι ο Musk ζήτησε από την Nvidia να εκτρέψει ένα φορτίο των εξαιρετικά περιζήτητων τσιπ τεχνητής νοημοσύνης H100 από την Tesla στα xAi και X.
"Εκβίασε δημοσίως για το 25% της Tesla", δήλωσε ο Koguan. Οι μέτοχοι που εγκρίνουν την αποζημίωσή του με μετοχές "θα δωρίσουν περισσότερες μετοχές στην ήδη πολύ βαθιά τσέπη του".
Ο πρόεδρος της εταιρείας, Robyn Denholm, προσπαθεί να κερδίσει την υποστήριξη των επενδυτών για το πακέτο αποζημίωσης του Musk, επικαλούμενος ότι η Tesla πέτυχε διάφορους στόχους ως προς την κεφαλαιοποίησή της αλλά και οικονομικούς στόχους που τέθηκαν το 2018, υποστηρίζοντας ότι η αύξηση του μεριδίου του θα τον βοηθήσει να έχει κίνητρο να δώσει προτεραιότητα στην εταιρεία. "Η επικύρωση του πακέτου αμοιβών αποδίδει δικαιοσύνη - δικαιοσύνη προς τον CEO μας", δήλωσε στο CNBC ο Denholm την περασμένη εβδομάδα.
Το επιχείρημά της ήταν πειστικό για τους επενδυτές, συμπεριλαμβανομένου του δισεκατομμυριούχου Ron Barron, ο οποίος τάχθηκε υπέρ του σχεδίου αποζημίωσης την περασμένη εβδομάδα. "Χωρίς την ορμή του και τα ρηξικέλευθα πρότυπα του, δεν θα υπήρχε Tesla", ανέφερε σε ανοιχτή επιστολή του.
Σίγουρα υπάρχουν ενδείξεις ότι η ορμή του Musk ήταν σε μεγάλο υπεύθυνη για την επιτυχία της εταιρείας. Αλλά η όλο και πιο αμφιλεγόμενη συμπεριφορά του φαίνεται να πλήττει την Tesla. Η εικόνα του brandname της εταιρείας υποχώρησε στην 63η θέση, σε πρόσφατη δημοσκόπηση του Axios Harris για τις 100 πιο ορατές εταιρείες των ΗΠΑ, από την 8η θέση που κατείχε το 2021. Ο Gerber πιστεύει ότι τα πράγματα μπορεί να γίνουν ακόμα χειρότερα.
"Οι επιδόσεις της εταιρείας χειροτερεύουν από τότε που αγόρασε το Twitter ο Musk", δήλωσε. "Φαίνεται ότι όλοι γύρω από τον Elon αρνούνται το γεγονός ότι αυτό έχει επηρεάσει τις πωλήσεις της Tesla - και ότι το αντισημιτικό, ρατσιστικό σύστημα πεποιθήσεών του είναι επιζήμιο για την Tesla".
"Είναι σαν όλοι εκεί να ζουν σε μια φαντασίωση ότι με κάποιον τρόπο όλα θα πάνε καλά, επειδή θα έρθει ο 'μάγος' και θα εφεύρει κάποια ρομπότ που θα σώσουν την Tesla".
