Του Kevin Holden Platt
Η SpaceX του Elon Musk και η ανταγωνίστρια της Blue Origin -μετά την αποστολή αστροναυτών στη Σελήνη- επεκτείνουν την αντιπαράθεσή τους στον πλανήτη Άρη.
Η SpaceX, η οποία έχει αναδειχθεί σε υπερδύναμη στις εκτοξεύσεις πυραύλων και στους δορυφόρους, και η Blue Origin θα αναμετρηθούν για τη δημιουργία του Διαπλανητικού Διαδικτύου που θα συνδέει τον Άρη με τη Γη.
Αφού κέρδισαν συμβόλαια της NASA για να στείλουν διαστημόπλοια Artemis στο Νότιο Πόλο της Σελήνης στα τέλη της δεκαετίας του 2020, οι αντίπαλοι διαστημικοί εξοπλισμοί θα μπορούσαν επίσης να κονταροχτυπηθούν πάνω από τον Άρη, δεκάδες εκατομμύρια χιλιόμετρα από τις επίγειες βάσεις τους.
Η αντίστροφη μέτρηση για τη "μάχη" τους σε δύο πλανήτες ξεκίνησε όταν η NASA ανέθεσε ταυτόχρονα στις δύο εταιρείες την εκπόνηση πρωτότυπων σχεδίων για τη διαστημόπλοιων που θα έμπαιναν σε τροχιά γύρω από τον Άρη, στο πλαίσιο εξερεύνησης του "κόκκινου πλανήτη".
Για τη διασύνδεση των ερευνητικών ρομπότ και των αστροναυτών που θα ακολουθήσουν σε ένα υπερ-δίκτυο κατά το πρότυπο του Διαδικτύου, οι επιστήμονες της NASA και μια ομάδα μελετητών έχουν τελειοποιήσει το Διαπλανητικό Διαδίκτυο.
Τα πέντε διαστημόπλοια που βρίσκονται σε τροχιά γύρω από τον Άρη -τα Mars Odyssey, MAVEN και Mars Reconnaissance Orbiter της NASA, μαζί με τα Mars Express και Trace Gas Orbiter της Ευρωπαϊκής Διαστημικής Υπηρεσίας- λειτουργούν ως σταθμοί αναμετάδοσης στο διαπλανητικό σύστημα, μεταδίδοντας εικόνες και δεδομένα από τα rover Perseverance και Curiosity προς τις τεράστιες κεραίες ύψους 70 μέτρων του Deep Space Network, που βρίσκονται στην Αυστραλία, στην Ισπανία και στην Καλιφόρνια.
Τα διαστημόπλοια στον Άρη που αναπτύσσονται τώρα από την SpaceX και την Blue Origin θα μπορούσαν να μεγαλώσουν τον αριθμό των σκαφών σε τροχιά γύρω από τον Άρη και να διευρύνουν το "δίκτυο του Ίντερνετ".
Το πρωτοπόρο Jet Propulsion Laboratory της NASA, το οποίο επιβλέπει τα ρομποτικά ανιχνευτικά σκάφη που εξερευνούν τον Άρη και τους αμερικανικούς σταθμούς πάνω από τον πλανήτη, έδωσε το πράσινο φως στην πρόταση της SpaceX για την "προσαρμογή δορυφόρων επίγειας επικοινωνίας για τον Άρη" - τα Starlinks που θα μπορούσαν να διακτινίσουν ευρυζωνικές συνδέσεις σε μελλοντικές πόλεις στον Άρη, ενώ θα συνέδεαν το εκκολαπτόμενο Mars-Net με το αντίστοιχο δίκτυο στη Γη.
Ο αρχιτέκτονας αυτού του δίδυμου παγκόσμιου δικτύου άρχισε να σκιαγραφεί το πλαίσιό του πριν από περίπου 25 χρόνια, αφού πρωτοστάτησε στην προηγούμενη επανάσταση της πληροφορίας που γέννησε το πρώτο Διαδίκτυο.
Ο Vint Cerf, βασικός σχεδιαστής της τεχνολογίας που άλλαξε τον κόσμο και επέτρεψε σε απομονωμένους υπολογιστές και δίκτυα να επικοινωνούν και να ανταλλάσσουν δεδομένα, ανέπτυξε επίσης τα θεμελιώδη πρωτόκολλα που θα επιτρέψουν σε ρομπότ και ανθρώπους, διαστημόπλοια και ελεγκτές αποστολών σε αντίθετες πλευρές του ηλιακού συστήματος να συνδεθούν μέσω του Διαπλανητικού Διαδικτύου.
Εξέχων επιστήμονας στο Jet Propulsion Lab, ο Cerf μου είπε σε συνέντευξή του ότι τα διαστημόπλοια που αναπτύχθηκαν από τη SpaceX και την Blue Origin θα μπορούσαν τελικά να βοηθήσουν να ενισχύσουν το δίκτυο αναμετάδοσης στον Άρη και το διαστημικό διαδίκτυο.
Αλλά ο Cerf πρόσθεσε ότι ο ίδιος και οι συνάδελφοί του στο JPL δεν έχουν ακόμη παράσχει στους δύο διαστημικούς κολοσσούς τα πρωτόκολλα λογισμικού που βρίσκονται στην καρδιά του συστήματος που επιτρέπει σε κάθε μήνυμα να μεταδίδεται, από σταθμό σε σταθμό, ενώ ολοκληρώνει μια οδύσσεια μεταξύ δύο πλανητών που περιστρέφονται γύρω από τον ήλιο με διαφορετικές ταχύτητες.
Ωστόσο, η ομάδα του "θα ανυπομονούσε γι' αυτό, καθώς [η Blue Origin και η SpaceX] στρέφουν την προσοχή τους από το LEO και το Cis-Lunar στον Άρη".
Ο Cerf δήλωσε ότι το Διαπλανητικό Διαδίκτυο παίζει ήδη κεντρικό ρόλο στις αποστολές του JPL στον Άρη και επιτρέπει στους επιστήμονες και στις ομάδες ελέγχου αποστολών της NASA να επικοινωνούν με τα ρομπότ που χαρτογραφούν και φωτογραφίζουν τους αμμόλοφους του Άρη - και από την επιφάνεια και από απόσταση σε τροχιά.
Όταν οι αστροναύτες αρχίσουν να προσγειώνονται κοντά στα ηφαίστεια και τους εξαφανισμένους ωκεανούς του Άρη, ίσως συνδεθούν με ένα μελλοντικό Worlds Wide Web για να κατεβάσουν τα τελευταία μουσικά βίντεο ή ταινίες από την Apple ή να ανεβάσουν στο YouTube τις περιπέτειές τους στον Άρη.
Αλλά τα πειράματα των ερευνητών της NASA για να συνδέσουν τους εξερευνητές με τους φίλους και τις οικογένειές τους στη Γη μέσω ψηφιακών κόσμων που βασίζονται στον παγκόσμιο ιστό σε πραγματικό χρόνο θα απαιτούσαν μηνύματα που είναι ταχύτερα από την ταχύτητα του φωτός, επισήμανε ο Cerf.
"Δεν υπάρχει τρόπος να ξεπεραστεί η καθυστέρηση της ταχύτητας του φωτός (3,5-20 λεπτά προς μία κατεύθυνση), οπότε αυτό δεν πρόκειται να είναι μια διαδραστική εμπειρία", μου είπε κατά τη διάρκεια της συνέντευξης. "Στην καλύτερη περίπτωση θα έχουμε καταγεγραμμένες ανταλλαγές βιντεομηνυμάτων όπως τα συνημμένα email".
Ωστόσο, η ανάπτυξη του διαστημικού διαδικτύου θα μπορούσε να βοηθήσει τους επιστήμονες και τους δημιουργούς να αρχίσουν να μετατρέπουν τον Άρη σε μια δεύτερη βάση για τον ανθρώπινο πολιτισμό, ακόμη και πριν αρχίσουν να προσγειώνονται εκεί τα πρώτα διαστημόπλοια.
Ρομποτιστές και αρχιτέκτονες στο στούντιο Foster + Partners με έδρα το Λονδίνο έχουν εκπαιδεύσει ευφυή ρομπότ με ενισχυμένη τεχνητή νοημοσύνη για την αυτόνομη κατασκευή ανθρώπινων κατοικιών στους αμμόλοφους του Άρη πριν από την άφιξη των πρώτων αστροναυτών.
Αφού εξέτασε ενδελεχώς μία από τις μελέτες αρχιτεκτονικής της ομάδας Foster για τα ρομπότ, ο Cerf επάινεσε το έργο: "Πρόκειται για μια συναρπαστική ιδέα και ελπίζω να μπορέσει να λειτουργήσει".
Στην ομιλία του με τίτλο "Η εξέλιξη του Διαπλανητικού Διαδικτύου", η οποία αναρτήθηκε στο YouTube, ο Cerf υπενθύμισε ότι το 1998 συναντήθηκε με μια ομάδα στο Jet Propulsion Lab για ένα brainstorming σχετικά με έργα που θα μπορούσαν να σχεδιάσουν και να αναμορφώσουν τον κόσμο μετά 25 χρόνια. "Το συμπέρασμά μας ήταν γιατί να μην σκεφτούμε την κατασκευή ενός δικτύου που θα μπορούσε να λειτουργήσει σε ολόκληρο το ηλιακό σύστημα".
Αυτό οδήγησε στα πρώτα βήματα της διαπλανητικής δικτύωσης.
Πλέον, πρόσθεσε ο Cerf, το Διαπλανητικό Διαδίκτυο έχει περάσει με επιτυχία μια σειρά δοκιμών: οι αστροναύτες στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό χρησιμοποίησαν το δίκτυο για να τηλεχειριστούν ρομπότ σε ένα διαστημικό κέντρο της ESA στη Γερμανία, ακόμη και όταν ο ISS έκανε κύκλο γύρω από την υδρόγειο με ταχύτητα 28.000 χιλιομέτρων την ώρα.
Προέβλεψε ότι το διαπλανητικό δίκτυο θα επεκταθεί αναπόφευκτα και πέραν του Άρη. Καθώς οι διαστημικοί ανιχνευτές της NASA και ιδιωτών θα εξερευνούν άλλους πλανήτες, θα μπορούσαν επίσης να λειτουργήσουν ως κόμβοι για το Διαπλανητικό Διαδίκτυο που τελικά θα καλύπτει το ηλιακό σύστημα.
Τις επόμενες δεκαετίες, είπε, όπως τα πυραυλικά σώματα θα κυριαρχήσουν στις διαστημικές πτήσεις, "ορισμένα από τα συστήματα επικοινωνίας θα περάσουν από την ευθύνη των διαστημικών οργανισμών, όπως η NASA και η ESA και η JAXA, σε εμπορικές επιχειρήσεις".
Το νέο άνοιγμα του Jet Propulsion Lab προς τη SpaceX και την Blue Origin για τη δικτύωση διαστημοπλοίων γύρω από τον Άρη θα μπορούσε να αποτελέσει την πρώτη κίνηση της NASA προς την επιτάχυνση αυτής της τάσης.
Τον Απρίλιο, ο Elon Musk επισήμανε από το κέντρο εκτόξευσης Starbase ότι το "Starship είναι το πρώτο σχέδιο πυραύλου που μπορεί πραγματικά να κάνει τη ζωή πολυπλανητική".
Πριν ακόμη το Jet Propulsion Lab αναθέσει στη SpaceX να δημιουργήσει προσομοιώσεις για την περιφορά διαστημοπλοίων δικτύωσης γύρω από τον Άρη, ο Musk είχε βάλει ως στόχο να περικυκλώσει τον πλανήτη με δορυφόρους Starlink, που θα λειτουργούν και ως σταθμοί αναμετάδοσης, ώστε να είναι δυνατή η συνεχής επικοινωνία με τη Γη.
Οι Starlinks, εξοπλισμένοι με εξελιγμένα λέιζερ για δια-δορυφορικές επικοινωνίες, θα διακτινίζουν επίσης ευρυζωνικές συνδέσεις "στους πρώτους πολίτες μιας κοσμόπολης της SpaceX στον Άρη", είπε ο Μασκ σε επιστήμονες και φοιτητές σε Συνέδριο για το Διάστημα που πραγματοποιήθηκε στο Μπακού τον περασμένο Οκτώβριο.
"Για να έχουμε συνεχή κάλυψη με τον Άρη θα πρέπει να έχουμε κάποιο σύστημα αναμετάδοσης", είπε. "Τελικά θα θέλαμε μεταφορά δεδομένων επιπέδου terabit, ίσως petabit, μεταξύ Γης και Άρη".
Κάθε πτήση του επόμενης γενιάς Starship της SpaceX, του πιο τεχνολογικά προηγμένου, ισχυρού και τεράστιου διαστημικού σκάφους που έχει δημιουργηθεί ποτέ, θα μπορούσε να μεταφέρει δεκάδες δορυφόρους στον Άρη, δήλωσε ο καθηγητής Kip Hodges, διευθυντής της Σχολής Εξερεύνησης της Γης και του Διαστήματος στο Κρατικό Πανεπιστήμιο της Αριζόνα, από τα κορυφαία αμερικανικά κέντρα διαστημικών μελετών.
Αυτό σημαίνει ότι η SpaceX θα μπορούσε κάποτε να αναδειχθεί σε πρωταγωνιστή για την υλοποίηση του οράματος του Jet Propulsion Lab να "κυκλώσει" τον Άρη με πλήθος διασυνδεδεμένων, υπεραναπτυγμένων τεχνολογικά διαστημοπλοίων, όπως μου ανέφερε ο καθηγητής Hodges σε συνέντευξή του.
