Του David Axe
Όταν οι ουκρανικές ταξιαρχίες ξεχύθηκαν στα νότια και ανατολικά τη νύχτα της 4ης Ιουνίου, ξεκινώντας την πολυαναμενόμενη αντεπίθεση του Κιέβου για το 2023, τα ελικόπτερα της ρωσικής πολεμικής αεροπορίας τις περίμεναν.
Η Ουκρανία είχε συγκεντρώσει την καλύτερη αεράμυνά της γύρω από το Κίεβο και άλλες μεγάλες πόλεις, αφήνοντας τις ταξιαρχίες της πρώτης γραμμής εκτεθειμένες σε επιθέσεις από ψηλά - ένα ελάττωμα στον ουκρανικό σχεδιασμό που εκμεταλλεύτηκαν οι Ρώσοι.
Δέκα εβδομάδες αργότερα, οι Ουκρανοί φαίνεται να έχουν επεκτείνει την αεράμυνά τους και πάνω από τις ταξιαρχίες που ηγούνται της επίθεσης. Την Πέμπτη, τα ουκρανικά στρατεύματα κατέρριψαν δύο ρωσικά επιθετικά ελικόπτερα.
Οι καταρρίψεις ήταν ιδιαίτερα "γλυκιές" για την 47η μηχανοκίνητη ταξιαρχία του ουκρανικού στρατού. Τα ρωσικά αεροσκάφη προκάλεσαν χάος στην 47η κατά τη διάρκεια της πρώτης νύχτας της επίθεσής της νότια της Μάλα Τοκμάτσκα, στην περιφέρεια Ζαπορίζια της νότιας Ουκρανίας, στις 8 Ιουνίου.
Χτυπημένη από νάρκες, βομβαρδισμένη με πυροβολικό και παρενοχλημένη από τον αέρα, η 47η και η συνεργαζόμενη ταξιαρχία της, η 33η Μηχανοκίνητη, έχασαν τουλάχιστον δύο δωδεκάδες από τα καλύτερα οχήματά τους εκείνη τη νύχτα, συμπεριλαμβανομένων αρμάτων μάχης Leopard 2A6, ναρκαλιευτικών Leopard 2R και οχημάτων μάχης M-2.
Οι Ουκρανοί βρήκαν τελικά τρόπο να παρακάμψουν το ναρκοπέδιο στην Μάλα Τοκμάτσκα, επιτρέποντάς τους να ανακτήσουν -και πιθανώς να επισκευάσουν- πολλά από τα οχήματα που εγκατέλειψαν στις 8 Ιουνίου. Η 47η και η 33η προχώρησαν αρκετά μίλια νότια, φτάνοντας τελικά στο Ρομπότινε, ένα βασικό ρωσικό οχυρό στο δρόμο προς τη Μελιτόπολη, 45 μίλια νοτιότερα.
Εδώ, ακριβώς βόρεια των ρωσικών θέσεων στο Ρομπότινε, η 47η Ταξιαρχία πήρε εκδίκηση από τα Ka-52, πολλά από τα οποία επιχειρούν από το -κατεχόμενο από τους Ρώσους- Μπερντιάνσκ στην ακτή της Μαύρης Θάλασσας.
Εκτοξεύοντας έναν κατευθυνόμενο με λέιζερ πύραυλο Saab RBS-70 σουηδικής κατασκευής, οι στρατιώτες της 47ης Ταξιαρχίας κατέρριψαν ένα Ka-52, σκοτώνοντας, σύμφωνα με πληροφορίες, τον ένα από τα δύο μέλη του πληρώματος. Την ίδια ημέρα, οι ουκρανικές δυνάμεις κατέρριψαν επίσης ένα άλλο Ka-52 γύρω από το Μπαχμούτ στην ανατολική Ουκρανία.
#Ukraine: Footage showing the shootdown of this Ka-52 attack helicopter by the 47th Brigade of the Ukrainian Army- presumably using a Swedish RBS-70 short range air defense system. The helicopter crashed North of Novoprokopivka, #Zaporizhzhia Oblast.https://t.co/SyCMVGb6og pic.twitter.com/g5ywQoox1t
— 🇺🇦 Ukraine Weapons Tracker (@UAWeapons) August 17, 2023
Οι δύο καταρρίψεις ανεβάζουν σε τουλάχιστον 41 τον αριθμό των Ka-52 που έχει χάσει η Ρωσία στον 18μηνο ευρύτερο πόλεμό της κατά της Ουκρανίας. Αυτό είναι περίπου το ένα τρίτο του συνόλου των Ka-52 που έχει κατασκευάσει η Kamov για τη ρωσική πολεμική αεροπορία.
Ο στόλος των Ka-52 έχει περάσει έναν σκληρό πόλεμο. Για να χρησιμοποιήσουν τους καλύτερους αντιαρματικούς πυραύλους Vikhr, τα πληρώματα των Ka-52 πρέπει να αιωρούνται μερικές εκατοντάδες πόδια πάνω από το έδαφος για δευτερόλεπτα κάθε φορά, εκθέτοντάς τα ενδεχομένως στην επίγεια αεράμυνα. Κατά τη διάρκεια αυτών των ευάλωτων δευτερολέπτων, το πλήρωμα του πυροβόλου εξαρτάται από τους ενσωματωμένους παρεμβολείς (jammers) του ελικοπτέρου για την προστασία του.
Ένα Ka-52 διαθέτει αντίμετρα κατά των πυραύλων που κατευθύνονται με λέιζερ και υπέρυθρες ακτίνες, αλλά όχι κατά των πυραύλων που κατευθύνονται με ραντάρ. Έτσι, τα Ka-52 πετούν συχνά σε μικτούς σχηματισμούς με βαρύτερα Mil Mi-28, τα οποία διαθέτουν παρεμβολείς ραντάρ.
Αλλά τα αντίμετρα αυτά δεν λειτουργούν πάντα, ειδικά εναντίον ενός RBS-70. Το σύστημα αεράμυνας των 190 κιλών και δύο ατόμων εκτοξεύει έναν υπερηχητικό πύραυλο σε απόσταση έως και 5,5 μίλια (περίπου 9 χιλιόμετρα). Σχεδόν όσο μακριά φτάνει ένας πύραυλος Vikhr.
Ενώ η κύρια καθοδήγησή γίνεται με λέιζερ, το RBS-70 λειτουργεί ακόμη και όταν το λέιζερ παραποιείται. "Ο χειριστής στο έδαφος μπορεί να χρησιμοποιήσει χειροκίνητο έλεγχο ανά πάσα στιγμή μετά την εκτόξευση και έτσι να αλλάξει το σημείο-στόχο", εξήγησε η Saab.
Ακόμη και μετά την απώλεια 41 Ka-52 καθώς και τουλάχιστον 60 άλλων ελικοπτέρων και όχι λιγότερων από 74 αεροσκαφών σταθερής πτέρυγας, οι Ρώσοι εξακολουθούν να ελέγχουν ως επί το πλείστον τον εναέριο χώρο πάνω από τη γραμμή του μετώπου στην Ουκρανία.
Για να συμβάλουν στην αντεπίθεση του Κιέβου και να επιβιώσουν, τα ουκρανικά ελικόπτερα πρέπει να πετούν σε υπερβολικά χαμηλά ύψη. Εν τω μεταξύ, τα ουκρανικά μαχητικά αεροσκάφη εξαπολύουν τις δικές τους επιθέσεις από μεγάλη απόσταση, εκτοξεύοντας μια ποικιλία από δυτικής κατασκευής πυραύλους ακριβείας και βόμβες ολίσθησης.
Μόνο η ρωσική πολεμική αεροπορία μπορεί να αναπτύξει επιθετικά ελικόπτερα και μαχητικά-βομβαρδιστικά κατά βούληση απευθείας πάνω από τις πιο σφοδρές χερσαίες μάχες.
Για τώρα. Εάν κάθε ουκρανική ταξιαρχία μπορεί να προωθήσει τα πληρώματα των πυραύλων της προς τα εμπρός με τον τρόπο που το έχει κάνει ξεκάθαρα η 47η ταξιαρχία, οι Ρώσοι θα μπορούσαν τελικά να χάσουν τον έλεγχο του αέρα πάνω από τη γραμμή του μετώπου.
