Της Ελευθερίας Κούρταλη
Τα χτυπήματα των ΗΠΑ στο Ιράν σηματοδοτούν μια σημαντική κλιμάκωση της περιφερειακής σύγκρουσης, όπως σημειώνει η UBS. Αν και οι αγορές έχουν αντιδράσει ψύχραιμα έως τώρα στα νέα αυτά δεδομένα, τις επόμενες ημέρες δύο βασικά ερωτήματα θα κυριαρχούν στο μυαλό των επενδυτών: Πρώτον, θα διακοπούν οι εξαγωγές ενέργειας από τη Μέση Ανατολή, συμπεριλαμβανομένων των αποστολών πετρελαίου μέσω των Στενών του Ορμούζ; Δεύτερον, θα παρέμβουν άλλες μεγάλες χώρες;
Όπως επισημαίνει ο ελβετικός οίκος, το πετρέλαιο είναι ο κύριος αγωγός για τη μετάδοση των εντάσεων στη Μέση Ανατολή στην παγκόσμια οικονομία και στις ευρύτερες χρηματοπιστωτικές αγορές, και πολύ βραχυπρόθεσμα, οι τιμές του πετρελαίου είναι πιθανό να αυξηθούν κι άλλο, καθώς οι επενδυτές εκτιμούν τον κίνδυνο περαιτέρω κλιμάκωσης της σύγκρουσης και διακοπής του εφοδιασμού.
"Πιστεύουμε ότι τα αντίποινα του Ιράν σε αμερικανικές βάσεις, συμμάχους των ΗΠΑ και ενεργειακές υποδομές στην ευρύτερη περιοχή αποτελούν σαφή κίνδυνο", προσθέτει η UBS. Το μέγεθος της ζημιάς που θα μπορούσε να προκαλέσει το Ιράν παραμένει ασαφές, αν και τα drones μπορεί να διαδραματίσουν μεγαλύτερο ρόλο εάν οι προγραμματισμένες επιθέσεις γίνουν κοντά στα σύνορα του Ιράν. Ο πόλεμος στην Ουκρανία έδειξε πώς ο συνδυασμός επιθέσεων με πυραύλους και drones μπορεί να πιέσει τα συστήματα αεράμυνας, επιτρέποντάς τους να στοχεύουν ενεργειακές εγκαταστάσεις σε γειτονικά κράτη.
Η απειλή της θαλάσσιας κυκλοφορίας μέσω των Στενών του Ορμούζ αυτού του κρίσιμου choke-point, παραμένει πιθανή, εκτιμά η UBS. Σε περίπτωση κινδύνου, οι ιρανικές επιθέσεις θα μπορούσαν να βλάψουν ή να καταστρέψουν βασικά περιουσιακά στοιχεία στην περιοχή. Μια επίθεση του 2019 στις εγκαταστάσεις επεξεργασίας πετρελαίου Abqaiq της Σαουδικής Αραβίας σταμάτησε προσωρινά σχεδόν το ήμισυ της παραγωγής πετρελαίου του βασιλείου, τονίζει η UBS.
Ωστόσο, όπως προσθέτει, οι ιρανικές στρατιωτικές δυνατότητες έχουν ήδη πληγεί από την αεροπορική εκστρατεία μέχρι στιγμής και ο στρατός και το ναυτικό του Ιράν πιθανότατα δεν θα είναι σε θέση να αντισταθούν στη συνδυασμένη ισχύ των ισραηλινών και των αμερικανικών δυνάμεων για παρατεταμένο χρονικό διάστημα.
Η αποκατάσταση του ενεργειακού εφοδιασμού -σε περίπτωση που διακοπεί- θα αποτελέσει κύριο μέλημα στην περιοχή μετά από τυχόν πιθανές επιθέσεις. Σημειώνεται επίσης ότι ιστορικά, σε περίπτωση παρατεταμένων και σημαντικών διαταραχών, ο ΟΠΕΚ έχει αυξήσει την παραγωγή για να διατηρήσει την ισορροπία της αγοράς και οι χώρες του ΟΟΣΑ ενδέχεται επίσης να αξιοποιήσουν τα στρατηγικά αποθέματα πετρελαίου για να καλύψουν προσωρινά ελλείμματα στην προσφορά.
Μια δεύτερη βασική ανησυχία είναι το κατά πόσον η εμπλοκή των ΗΠΑ θα παρασύρει άλλες χώρες στη σύγκρουση, με τη Ρωσία να αποτελεί ιδιαίτερη ανησυχία, καθώς θα μπορούσε να δει τις δυνητικά μακροχρόνιες διαταραχές στις αγορές πετρελαίου ως έναν τρόπο ενίσχυσης του δικού της ρόλου στις διαπραγματεύσεις με τις ΗΠΑ για το μέλλον της Ουκρανίας, όπως επισημαίνει η UBS.
Ωστόσο, στο βασικό του σενάριο, ο ελβετικός οίκος δεν πιστεύει ότι η Ρωσία θα εμπλακεί στη σύγκρουση. Η Ρωσία και το Ιράν υπέγραψαν μια "Ολοκληρωμένη Στρατηγική Συνεργασία" νωρίτερα φέτος και η Ρωσία καταδίκασε την ισραηλινή επίθεση στο Ιράν. Αλλά ενώ ο Βλαντιμίρ Πούτιν προσφέρθηκε να βοηθήσει στη διαμεσολάβηση στη σύγκρουση, επεσήμανε επίσης ρητά ότι η στρατιωτική βοήθεια δεν καλύπτονταν από τη στρατηγική συνεργασία. Επιπλέον, οι στρατιωτικές δυνατότητες της Ρωσίας έχουν επιδεινωθεί από τον πόλεμο στην Ουκρανία και η εμφάνισή της ως ανταγωνιστή του Ισραήλ και των ΗΠΑ μπορεί επίσης να οδηγήσει τις ΗΠΑ να επανεξετάσουν το ενδεχόμενο αυστηρότερων κυρώσεων ή αυξημένης υποστήριξης προς την Ουκρανία.
Επενδυτική στρατηγική
Πώς πρέπει λοιπόν να κινηθούν οι επενδυτές σε αυτό το περιβάλλον υψηλής αβεβαιότητας και γεωπολιτικών κινδύνων;
Στροφή σε μετοχές. Στο βασικό της σενάριο η UBS,δεν αναμένει ότι η κλιμάκωση της σύγκρουσης θα οδηγήσει σε παρατεταμένη διαταραχή της προσφοράς πετρελαίου με τρόπο που θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο την παγκόσμια ανάπτυξη ή να προκαλέσει σημαντικές προκλήσεις για τις κεντρικές τράπεζες. Επομένως, πιστεύει ότι η βραχυπρόθεσμη πίεση στις μετοχές θα μπορούσε να αποτελέσει ευκαιρία για τους επενδυτές που δεν έχουν επαρκώς επενδύσει σε μετοχές να χτίσουν θέσεις.
"Ξεφορτώστε τα δολάρια". Το δολάριο ΗΠΑ μπορεί να ανακάμψει πολύ βραχυπρόθεσμα, καθώς οι επενδυτές αναζητούν ασφαλή καταφύγια εν μέσω γεωπολιτικής αβεβαιότητας. Ωστόσο, η UBS πιστεύει ότι η θεμελιώδης τάση των παγκόσμιων επενδυτών να διαφοροποιούν τις μακροπρόθεσμες συμμετοχές τους σε δολάρια ΗΠΑ, υπό το πρίσμα της πιθανής βραδύτερης ανάπτυξης, των χαμηλότερων επιτοκίων, της χαλαρής δημοσιονομικής πολιτικής και της πολιτικής αβεβαιότητας, θα συνεχιστεί και αναμένει ότι η τάση της αδυναμίας του δολαρίου ΗΠΑ θα συνεχιστεί επίσης μεσοπρόθεσμα. Σε αυτό το πλαίσιο, οι επενδυτές θα πρέπει να εξετάσουν το ενδεχόμενο να χρησιμοποιήσουν τη βραχυπρόθεσμη ισχύ για να διαφοροποιήσουν ή να αντισταθμίσουν τις υπερβολικές θέσεις τους σε δολάρια ΗΠΑ.
Χρυσός, το απόλυτο hedge. Η UBS πιστεύει ότι ο χρυσός παραμένει ένα σημαντικό μέσο αντιστάθμισης χαρτοφυλακίου έναντι των αυξανόμενων γεωπολιτικών κινδύνων. Ενώ στο βασικό της σενάριο στοχεύει σε τιμές χρυσού 3.500 δολάρια ΗΠΑ/ουγκιά τους επόμενους 12 μήνες, σε ένα σενάριο risk-off, πιστεύει ότι οι τιμές του χρυσού θα μπορούσαν να αυξηθούν έως και 3.800 δολάρια. Ένα ασθενέστερο δολάριο ΗΠΑ και οι χαμηλότερες πραγματικές ισοτιμίες θα πρέπει επίσης να βοηθήσουν στη στήριξη των τιμών του πολύτιμου μετάλλου.
