Του John Hyatt
Από το ξεκίνημα της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν και οι ευρωπαϊκές χώρες έχουν στοχεύσει τους Ρώσους ολιγάρχες και τα κέρδη τους που αποκτήθηκαν με ''αθέμιτους τρόπους'', με δεσμεύσεις και πάγωμα περιουσιακών στοιχείων.
Όμως ο πλουσιότερος των Ρώσων ολιγαρχών, Βλαντίμιρ Ποτάνιν, παραμένει ''ανέγγιχτος'' από τις δυτικές κυρώσεις και συνεχίζει να μεγεθύνει την επιχειρηματική του αυτοκρατορία, μέσω τριών σημαντικών συμφωνιών.
Στις 11 Απριλίου, η Interros, εταιρεία συμμετοχών του Ποτάνιν προχώρησε στην επαναγορά της Rosbank από την γαλλική Société Générale, η οποία είχε προχωρήσει στην αγορά της πρώτης μέσω μιας σειράς συμφωνιών το 2006 και το 2014. Ένας πρώην υπάλληλος της SocGen περιέγραψε στο Forbes τη συμφωνία ως ''εξαιρετική'' για τον Ποτάνιν.
Ο Όλεγκ Τίνκοφ, ιδρυτής της Tinkoff Bank, μιας εκ των μεγαλύτερων ρωσικών ιδιωτικών τραπεζών, πούλησε την εταιρεία του στην Interros στις 28 Απριλίου, για ένα ποσό το οποίο δεν έχει γίνει γνωστό, μετά τη δημόσια καταδίκη της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία. Ο Τίνκοφ δήλωσε στο Forbes πως το Κρεμλίνο τον ''ανάγκασε'' να πουλήσει τις μετοχές του στο 3% της αξίας τους.
Εντός της εβδομάδας, η Interros απέκτησε την United Card Services, τον ρωσικό βραχίωνα της αμερικανικής εταιρείας πληρωμών Global Payments, με τους όρους να μην έχουν γίνει γνωστοί. Η συμφωνία αυτή έγινε με σκοπό την ανάπτυξη του τραπεζικού τομέα του ομίλου, σύμφωνα με ανακοίνωση της Interros.
''Φαίνεται πως είναι μια απόφαση η οποία έγινε για να κατοχυρωθούν ορισμένα περιουσιακά στοιχεία σε εταιρείες οικονομικών υπηρεσιών που δεν βρίσκονται υπό τον έλεγχο ρωσικών κρατικών τραπεζών αλλά στα χέρια μιας πιστής ομάδας του ιδιωτικού τομέα΄΄, τονίζει ο Βλαντίμιρ Μίλοφ, αντιφρονούντας Ρώσος πολιτικός και οικονομολόγος ο οποίος βρίσκεται στην εξορία. ''Ο Ποτάνιν ήταν ιδιαίτερα πιστός στον Πούτιν από το ξεκίνημα της προεδρίας του''.
Ο ''απόλυτος οπορτουνιστής''
Όσοι γνωρίζουν για την άνοδο του Ποτάνιν δεν εκπλήσσονται με τις πρόσφατες επιτυχίες του, καθώς η εκμετάλλευση κρίσεων αποτελεί ειδικότητα του Ρώσου ολιγάρχη. Ο 61χρονος οικονομολόγος και μεγιστάνας του μεταλλευτικού κλάδου έχτισε την περιουσία του τη χαοτική δεκαετία του 1990, ως ενορχηστρωτής της περίφημης κομπίνας ''δανείων για μετοχές'', η οποία επέτρεψε σε ένα μικρό αριθμό επιχειρηματιών να αποκτήσουν την ιδιοκτησία σημαντικών κρατικών ενεργειακών περιουσιακών στοιχείων σε χαμηλές τιμές, ανοίγοντας το δρόμο για τη δημιουργία της κλεπτοκρατικής οικονομίας των ολιγαρχών. Παράλληλα, ο Ποτάνιν κατάφερε να αντέξει την οικονομική κρίση του 1998 μέσω ''ύποπτων'' μεταβιβάσεων περιουσιακών στοιχείων.
Ο Ποτάνιν είναι μεταξύ των λίγων Ρώσων μεγιστάνων της εποχής Γέλτσιν που έχει αποφύγει σημαντικές δυτικές κυρώσεις, καθώς του έχουν επιβληθεί μόνο από τον Καναδά. Η εταιρεία του Ποτάνιν, Nornickel, συγκαταλέγεται στους μεγαλύτερους παραγωγούς εξευγενισμένου νικελίου και παλλαδίου και συνεχίζει την παραγωγή της για πελάτες σε πολλά μέρη του κόσμου και ειδικά για την Ευρώπη, την οποία προμήθευσε με το 27% των αναγκών της το περασμένο έτος, σύμφωνα με τη συμβουλευτική εταιρεία φυσικών πόρων Wood Mackenzie.
Η συνεργασία του εργοστασίου παραγωγής υλικών για κατασκευή μπαταριών της Nornickel στην Φινλανδία με τον γερμανικό γίγαντα BASF, αποτελεί σημείο ''κλειδί'' της πράσινης ατζέντας της ΕΕ. Η Nornickel είναι ακόμη ένας σημαντικός ''παίκτης'' στην παγκόσμια αγορά παλλαδίου. Παράγει περίπου το 35% των παγκόσμιων αναγκών του εν λόγω μετάλλου, το οποίο χρησιμοποιείται σε ημιαγωγούς και αυτοκίνητα.
Ο Ποτάνιν κινείται επιδέξια ανάμεσα στο Κρεμλίνο και τη Δύση. Χρηματοδότησε μια επένδυση ύψους 2 δισ. δολαρίων για τους Ολυμπιακούς Αγώνες της Ρωσίας το 2014, ενώ ταυτόχρονα πραγματοποίησε δωρεές σε πολιτιστικά ιδρύματα των ΗΠΑ και συμμετείχε σε συμβούλια υψηλού κύρους.
Τη μία εβδομάδα συναναστρεφόταν με δημοκρατικά εκλεγμένους ηγέτες σε επιχειρηματικά συνέδρια, ενώ την επόμενη έκλεινε συμφωνίες με άλλους ολιγάρχες. Όπως και ο πιο γνωστός Ρώσος ολιγάρχης Ρομάν Αμπράμοβιτς, ο Ποτάνιν απολάμβανε τις ανέσεις και την αναγνώριση και των δύο κόσμων για πάνω από δύο δεκαετίες.
''Ο Ποτάνιν υπήρξε ανέκαθεν ο απόλυτος οπορτουνιστής'', λέει ο Stanislav Markus, καθηγητής διοίκησης επιχειρήσεων στο Πανεπιστήμιο της Νότιας Καρολίνας που ασχολείται με τη μετασοβιετική οικονομία. ''Από την κομπίνα δανείων για μετοχές, τη σύγκρουσή του με τον Όλεγκ Ντεριπάσκα σχετικά με τη Nornickel, τις φιλανθρωπιστικές δραστηριότητες που τον έφεραν πιο κοντά σε δυτικούς μετόχους μέχρι και τώρα που αντιλαμβάνεται τι αλλάζει σε επίπεδο εξουσίας στη Ρωσία''.
Στο πλαίσιο αυτό, ο Ποτάνιν μετέφερε -πριν τον πόλεμο- μεγάλο μέρος των συμμετοχών του πίσω στη Ρωσία. Στις 10 Δεκεμβρίου (2021), ενώ ο Πούτιν συγκέντρωνε τις ένοπλες δυνάμεις του στα ουκρανικά σύνορα, ο Ποτάνιν μετέφερε την Interros Capital, θυγατρική του ομίλου με συμμετοχή 31,5% στη Nornickel, από την Κύπρο στο νησί Russky, μια ειδική διοικητική περιοχή στην Ιαπωνική θάλασσα, την οποία ίδρυσε το 2018 ο Πούτιν για να φέρει πίσω στη Ρωσία κεφάλαια ολιγαρχών δίνοντας φορολογικά κίνητρα.
Η Interros, ανακοινώνοντας την επιστροφή της στη Ρωσία, υποσχέθηκε να γίνει ''ένας σημαντικός επενδυτής'' για το φτωχότερο ανατολικό μέρος της χώρας. Η υπόσχεση αυτή που θυμίζει τις επενδύσεις του Αμπράμοβιτς στην ανατολική Τσουτόλκα κατά τη διάρκεια της θητείας του ως κυβερνήτης, περιλαμβάνει τη χρηματοδότηση του Three Volcano Park, μιας τουριστικής ατραξιόν στην Καμτσάτκα.
Ο διευθύνων σύμβουλος της Nornickel δεν έχει ασκήσει κριτική στον Πούτιν για την εισβολή του στην Ουκρανία, όμως έχει προχωρήσει σε παρεμβάσεις πολιτικού χαρακτήρα. Στις 11 Μαρτίου, εν μέσω φωνών που προέρχονταν από τη ρωσική άκρα δεξιά για εθνικοποίηση ξένων περιουσιακών στοιχείων, ο Ποτάνιν προειδοποίησε στο Telegram πως ''δεν πρέπει να κλείσουμε την πόρτα αλλά προσπαθήσουμε να διατηρήσουμε την οικονομική θέση της Ρωσίας στις αγορές, τις οποίες προσπαθήσαμε για τόσο καιρό να προσεγγίσουμε''. Ο Ποτάνιν είχε προειδοποιήσει πως οποιαδήποτε τέτοια ενέργεια ''θα μας πήγαινε 100 χρόνια πίσω στο 1917 και πως οι συνέπειες από μια παγκόσμια έλλειψη εμπιστοσύνης των επενδυτών προς τη Ρωσία, θα ήταν κάτι που θα αισθανόμασταν για δεκαετίες.
Ο Ποτάνιν διαθέτει και έναν ακόμη ισχυρό φίλο: τον Αντρέι Κλίσας, πρώην πρόεδρο της Nornickel, ο οποίος τώρα προεδρεύει της Επιτροπής Συνταγματικής Νομοθεσίας και Κρατικής Οικοδόμησης του Συμβουλίου της Ρωσικής Ομοσπονδίας. Ο Κλίσας ήταν άτομο ''κλειδί'' στις συνταγματικές αλλαγές του 2020 στη Ρωσία, οι οποίες επέτρεψαν στον πρόεδρο Πούτιν να παραμείνει στην εξουσία.
"Ο Κλίσας είναι η πιο σημαντική προσωπικότητα που προωθεί την ενορχηστρωμένη από το Κρεμλίνο στρατηγική νομοθεσία", λέει ο Μίλοφ, "και παραμένει πολύ κοντά στον Ποτάνιν".
Στο ''απυρόβλητο'' των ΗΠΑ και της ΕΕ
Οι αρχές των ΗΠΑ και της ΕΕ δεν έχουν σχολιάσει τους λόγους για τους οποίους ο Ποτάνιν δεν έχει γίνει ακόμη στόχος των κυρώσεων. Η Paloma Hall Caballero, εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αρνήθηκε να σχολιάσει το καθεστώς κυρώσεων για τον Ποτάνιν, αλλά πρόσθεσε ότι "τίποτα δεν είναι εκτός συζήτησης". Το υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ δεν απάντησε στο αίτημα του Forbes για σχολιασμό. Πολλοί υποψιάζονται ότι ο Ποτάνιν έχει αποφύγει τις κυρώσεις λόγω της σημαντικής εξάρτησης της Δύσης από τη Nornickel.
Εάν η Nornickel επηρεαστεί από τις κυρώσεις, "θα οδηγήσει σε διαταραχή της ζήτησης, επειδή είναι πολύ δύσκολο να αντικατασταθούν οι συγκεκριμένες εισαγωγές και η Ευρώπη έχει τη μεγαλύτερη έκθεση", λέει ο Nikhil Shah, επικεφαλής της έρευνας νικελίου στην εταιρεία CRU Group. Ενώ οι ΗΠΑ βασίζονται περισσότερο στον Καναδά παρά στη Ρωσία για εισαγωγές νικελίου, οι κυρώσεις είτε από τις ΗΠΑ είτε από την ΕΕ θα αύξαναν τις τιμές παντού, λέει ο Shah.
"Ο Ποτάνιν δραστηριοποιείται στη βιομηχανία νικελίου και παλλαδίου, η οποία είναι ζωτικής σημασίας για τη βιομηχανία της ΕΕ", εξηγεί ο Sebastiaan Bennink, εταίρος της BenninkAmar, μιας ολλανδικής δικηγορικής εταιρείας που ειδικεύεται στις εμπορικές κυρώσεις. "Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο η εισαγωγή νικελίου εξαιρείται από πολλές απαγορεύσεις που προβλέπονται στους κανονισμούς κυρώσεων της ΕΕ".
Εάν επιβληθούν κυρώσεις μόνο στον Ποτάνιν και όχι στην εταιρεία του, οι δυτικές εταιρείες θα εξακολουθούσαν να αντιμετωπίζουν τη Nornickel σαν να έχει υποστεί κυρώσεις, παρόλο που ο κατέχει λιγότερο από το 50% της εταιρείας, ένα βασικό όριο στη νομοθεσία περί κυρώσεων, λέει ο Viktor Winkler, δικηγόρος που ασχολείται με τις κυρώσεων και πρώην επικεφαλής των παγκόσμιων προτύπων κυρώσεων της Commerzbank AG με έδρα τη Γερμανία.
Οι ευρωπαϊκές τράπεζες και εταιρείες θα απέφευγαν τη Nornickel "απλώς και μόνο λόγω του υψηλού προφίλ της δέσμευσης του Ποτάνιν στην εταιρεία", λέει ο Winkler. "Όλοι θα το αποκαλούσαν προσέγγιση με βάση τον κίνδυνο, αλλά στην πραγματικότητα θα ήταν απλά άγχος".
Η άνοδος του Ποτάνιν
Γεννημένος το 1961 σε μια εύπορη οικογένεια μελών του Κομμουνιστικού Κόμματος, ο Ποτάνιν φοίτησε στο Κρατικό Ινστιτούτο Διεθνών Σχέσεων της Μόσχας στις αρχές της δεκαετίας του 1980, και στη συνέχεια εργάστηκε στο Υπουργείο Εξωτερικών. Όταν η Σοβιετική Ένωση κατέρρευσε το 1991, ο Ποτάνιν δημιούργησε την εταιρεία συμμετοχών Interros, η οποία ξεκίνησε ως έμπορος μη σιδηρούχων μετάλλων. Σύντομα συνεργάστηκε με τον Μιχαήλ Προχόροφ για τη δημιουργία του τραπεζικού ομίλου Oneximbank, ο οποίος εκμεταλλεύτηκε τις πρώτες ημέρες του κύματος ιδιωτικοποιήσεων στη Ρωσία.
Οι δύο τους εδραίωσαν την τύχη τους κατά τη διάρκεια της εκστρατείας επανεκλογής του Μπόρις Γέλτσιν, του πρώτου δημοκρατικά εκλεγμένου ηγέτη της Ρωσικής Ομοσπονδίας, το 1996. Ο Γέλτσιν ήταν αντιδημοφιλής στις δημοσκοπήσεις, επιβαρυμένος με ένα τεράστιο δημόσιο έλλειμμα, βρισκόταν αντιμέτωπος με ένα αναγεννημένο κομμουνιστικό κόμμα και χρειαζόταν οικονομική υποστήριξη για την εκστρατεία του, ενώ η κυβέρνησή του χρειαζόταν διάσωση.
Φοβούμενος κρατικοποιήσεις ο Ποτάνιν άδραξε την ευκαιρία και πρωτοστάτησε στη δημιουργία του σχεδίου "δανείων έναντι μετοχών". Η συμφωνία ήταν πολύπλοκη αλλά η ουσία της ήταν απλή: Σε αντάλλαγμα για το δανεισμό της επιβαρυμένης από το έλλειμμα ρωσικής κυβέρνησης και τη βοήθεια στη χρηματοδότηση της εκστρατείας επανεκλογής του Γέλτσιν, ο Ποτάνιν και μερικοί πλούσιοι επιχειρηματίες έλαβαν μετοχές 12 κρατικών εταιρειών ενέργειας και εξόρυξης με τη μορφή "μισθώσεων". Αυτές οι μισθώσεις θα επέρχονταν στην ιδιοκτησία τους μόνο εάν ο Γέλτσιν κέρδιζε (το οποίο κατάφερε).
"Όλο το σχέδιο είχε σχεδιαστεί από τον Βλαντίμιρ Ποτάνιν", λέει ο Daniel Treisman, καθηγητής πολιτικών επιστημών στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια, ο οποίος ειδικεύεται στη μετασοβιετική πολιτική. Ο τραπεζίτης είχε "βασικά σχεδιάσει τις λεπτομέρειες" της συμφωνίας, μαζί με τον οικονομολόγο Ανατόλι Τσουμπάις, τότε αναπληρωτή πρωθυπουργό για την οικονομική και χρηματοπιστωτική πολιτική, ο οποίος είχε αναλάβει να ηγηθεί των προσπαθειών ιδιωτικοποίησης. (Τον Μάρτιο, ο Τσουμπάις παραιτήθηκε από την κυβερνητική του θέση και έφυγε από τη Ρωσία).
Αφού ανέλαβε το μερίδιό του στη Nornickel, ο Ποτάνιν υπηρέτησε για λίγο στην κυβέρνηση του προέδρου Γέλτσιν ως αναπληρωτής πρωθυπουργός, ενώ ο Προχόροφ συνέχισε να επιβλέπει τις επιχειρηματικές δραστηριότητες της Nornickel. Η εταιρεία αναπτύχθηκε γρήγορα, χάρη στην αναδιοργάνωσή της από τον Προχόροφ και την παγκόσμια ''έκρηξη'' στη ζήτηση εμπορευμάτων. Τα έσοδα της Nornickel από 3,1 δισ. δολάρια το 2003 είχαν γίνει 17,1 δισ. δολάρια μέχρι το 2007. Η χρηματιστηριακή αξία της εταιρείας αυξήθηκε από 4 δισ. δολάρια σε 28 δισ. δολάρια την ίδια περίοδο.
Όμως ο Ποτάνιν παραλίγο να τα χάσει όλα κατά τη διάρκεια της ρωσικής οικονομικής κρίσης του 1998, καθώς η πτώση του ρουβλίου αποδεκάτισε την αξία των μετοχών των ολιγαρχών. Ο Ποτάνιν ουσιαστικά ''απογύμνωσε'' την Oneximbank από πολύτιμα περιουσιακά στοιχεία, με αποτέλεσμα να διατηρήσει την προσωπική του περιουσία, ενώ μετέφερε τις υποχρεώσεις της τράπεζας στους ξένους μετόχους της. Ο Ποτάνιν ήταν "επιθετικός σε αυτή την πρακτική" της αφαίρεσης περιουσιακών στοιχείων, σύμφωνα με τον David Lingelbach, καθηγητή διοίκησης επιχειρήσεων στο Πανεπιστήμιο της Βαλτιμόρης, ο οποίος έζησε στη Ρωσία για μια δεκαετία από το 1995 έως το 2005.
Μετά τη σύλληψη του Προχόροφ για μια υπόθεση πορνείας στη Γαλλία (αρνήθηκε το αδίκημα και δεν του απαγγέλθηκαν ποτέ κατηγορίες), ο Ποτάνιν πίεσε τον πρώην συνεργάτη του να παραιτηθεί από τη Nornickel το 2007 και στη συνέχεια να πουλήσει στον ίδιο το μερίδιό του στη Nornickel με έκπτωση. Με τη σειρά του, ο Προχόροφ έβαλε σε διαπραγματεύσεις τον πρώην συνεργάτη του, αλλά τελικά πούλησε το μερίδιό του σε έναν άλλον ολιγάρχη, τον Όλεγκ Ντεριπάσκα και την UC Rusal του.
"Μερικές φορές, ένας ισχυρός παίκτης μπορεί να έχει υπερβολική αυτοπεποίθηση", δήλωσε με νόημα ο Προχόροφ στο Forbes το 2009. Αλλά ο Ποτάνιν πήρε την εκδίκησή του: Ο Προχόροφ -ο οποίος αργότερα αγόρασε τους New Jersey Nets- έλαβε σύντομα μια επιστολή που τον ενημέρωνε ότι δεν μπορούσε πλέον να κάνει θαλάσσια αθλήματα σε μια προπονητική βάση στο Istrinsk, μια ιδιοκτησία που ανήκε στην Interros. Ο Προχόροφ, καθώς απομάκρυνε τον εξοπλισμό του που ήταν αποθηκευμένος εκεί φέρεται να είπε: "Μπορεί -ο Ποτάνιν- να με αναγκάσει επίσης να φύγω από το σπίτι μου;"
Εν τω μεταξύ, ο Ποτάνιν καλλιεργούσε σχέσεις και ισχυρά πρόσωπα στη δύση. Υπέγραψε το The Giving Pledge του Warren Buffett και των Bill και Melinda Gates που επιστρατεύει τους δισεκατομμυριούχους ώστε να δίνουν τουλάχιστον το ήμισυ του πλούτου τους για φιλανθρωπικούς σκοπούς.
Υπήρξε μέλος του Συμβουλίου Εξωτερικών Σχέσεων με έδρα τη Νέα Υόρκη και διαχειριστής του ιδρύματος του Μουσείου Γκούγκενχαϊμ. Ο Ποτάνιν αποχώρησε αθόρυβα και από τα δύο συμβούλια μετά την εισβολή της Ρωσίας νωρίτερα φέτος.
Η φιλανθρωπική ομάδα του Ποτάνιν δώρισε πάνω από 5,5 εκατ. δολάρια στο Kennedy Center for the Performing Arts, σύμφωνα με το Anti-Corruption Data Collective. Έκανε επίσης μια γενναιόδωρη δωρεά στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης και έδωσε πάνω από 250 έργα ρωσικής τέχνης στο Κέντρο Πομπιντού στο Παρίσι το 2016.
Ο Ποτάνιν καλλιέργησε σχέσεις με δυτικούς υποψήφιους επενδυτές με έναν ιδιαίτερα έξυπνο τρόπο, λέει ο Stanislav Markus, του Πανεπιστημίου της Νότιας Καρολίνα. "Αυτές οι διασυνδέσεις μπορεί να είναι ανεκτίμητες για την προστασία των δικαιωμάτων ιδιοκτησίας των ολιγαρχών και να τους βοηθήσουν να αποφύγουν τις κυρώσεις'', είπε.
Φυσικά, ο Ποτάνιν έστρεψε ένα μέρος της προσοχής και στον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν. Επένδυσε πάνω από 2 δισ. δολάρια (400 εκατ. δολάρια από ίδιους πόρους και τα υπόλοιπα από κρατικό δάνειο) στο τεράστιο χιονοδρομικό κέντρο Rosa Khutor στο Σότσι.
Το συγκρότημα χτίστηκε για ένα σημαντικό έργο του Πούτιν: Το θέρετρο εξακολουθεί να υποδέχεται πάνω από δύο εκατ. επισκέπτες ετησίως και ανήκει στην Interros. Ο Ποτάνιν λέει ότι ονειρεύτηκε για πρώτη φορά ένα "ορεινό χιονοδρομικό κέντρο παγκόσμιας κλάσης στη Ρωσία" το 2002, ενώ βρισκόταν σε μια αυστριακή εκδρομή για σκι με τον Ρώσο πρόεδρο. Είναι επίσης γνωστό ότι ο ίδιος και ο Πούτιν έχουν παίξει μαζί χόκεϊ επί πάγου σε αρκετές περιπτώσεις. Πιο πρόσφατα, ο Ποτάνιν διόρισε τον Σεργκέι Μπατσίν, γενικό διευθυντή της Rosa Khutor, για να ηγηθεί της κατασκευής του νέου τουριστικού συμπλέγματος της Άπω Ανατολής.
Η καλή θέληση του Ποτάνιν φαίνεται πως τον βοήθησε τον Μάιο του 2020, όταν από μια γερασμένη δεξαμενή καυσίμων της Nornickel διέρρευσαν 150.000 βαρέλια ντίζελ στον απομακρυσμένο αρκτικό κόμβο της Norilsk (την πόλη των 200.000 κατοίκων από την οποία πήρε το όνομά της η εταιρεία του Ποτάνιν). Ο Πούτιν επέπληξε τον Ποτάνιν σε ζωντανή τηλεοπτική μετάδοση, η Nornickel πλήρωσε πρόστιμο 2 δισ. δολαρίων και πλήρωσε για τον καθαρισμό, αλλά η επιχειρηματική αυτοκρατορία και η περιουσία του ολιγάρχη έμειναν αλώβητες.
Καθώς ο πόλεμος της Ρωσίας στην Ουκρανία συνεχίζεται, οι δυτικές αρχές μπορεί να αλλάξουν γνώμη για τον Ποτάνιν. Την Τετάρτη, η ΕΕ ανακοίνωσε το σχέδιό της να καταργήσει τις εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου μέχρι το τέλος του έτους. Οι ΗΠΑ έχουν επίσης αυξήσει την πίεσή τους στους ολιγάρχες τις τελευταίες εβδομάδες, ανακοινώνοντας μια νέα απλοποιημένη διαδικασία για την κατάσχεση περιουσιακών στοιχείων ολιγαρχών. Η θαλαμηγός του Ποτάνιν, Nirvana, αξίας 120 εκατ. δολαρίων, εθεάθη για τελευταία φορά στο Ντουμπάι.
Οι πρόσφατες επενδύσεις του Ποτάνιν σε περιουσιακά στοιχεία που αφορούν χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες με έδρα τη Ρωσία θα μπορούσαν να τον προστατέψουν από οποιαδήποτε επερχόμενη καταιγίδα.
Εν τω μεταξύ, ο Μίλοφ, πιστεύει ότι ο Ποτάνιν βρίσκεται στο ξεκίνημα του εγχειρήματός του. "Πιστεύω ότι υπάρχει πιθανότητα η Alfa Bank να έχει την τύχη της Tinkoff κάποια στιγμή σύντομα", λέει, αναφερόμενος στην άλλη μεγάλη ιδιωτική τράπεζα της Ρωσίας, της οποίας οι δισεκατομμυριούχοι διευθυντές Mikhail Friedman, German Kahn, Alexei Kuzmichev και Pyotr Aven, έχουν όλοι υποστεί κυρώσεις από την ΕΕ, το Ηνωμένο Βασίλειο, τις ΗΠΑ ή και τις τρεις. "Υπάρχει ένα μεγάλο άνοιγμα. Ο Ποτάνιν είναι έμπειρος στον τραπεζικό τομέα και βλέπει το άνοιγμα. Μπορεί ο ίδιος να γίνει η μεγαλύτερη ιδιωτική τράπεζα στη Ρωσία".
