Του Χάρη Φλουδόπουλου
Η δημοσίευση σε ΦΕΚ την περασμένη Παρασκευή της απόφασης της ΡΑΑΕΥ για τη μεθοδολογία υπολογισμού του ρυθμιζόμενου εσόδου της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας – Κύπρου, αίρει μια ακόμη αβεβαιότητα γύρω από το έργο.
Και αυτό γιατί η απόφαση δημιουργεί τις κατάλληλες συνθήκες για την υλοποίηση του πρότζεκτ αφού προβλέπει την καταβολή του εσόδου από την έναρξη της κατασκευαστικής περιόδου, προσδιορίζει τον επιμερισμό των λειτουργικών δαπανών σε 50- 50% όπως είχε προτείνει ο ΑΔΜΗΕ, ενώ αναφέρει ρητά ότι τα έξοδα του έργου θα καλυφθούν μέσω της περιουσιακής βάσης, καλύπτοντας το γεωπολιτικό κίνδυνο του έργου.
Η έγκαιρη έκδοση της απόφασης του ρυθμιστή, αξίζει να σημειωθεί ότι απέτρεψε τον κίνδυνο αναστολής της παραγωγής των υποβρύχιων καλωδίων από την εταιρεία Nexans, η οποία είχε επικαλεστεί ρυθμιστική αβεβαιότητα.
Πλέον τα επόμενα βήματα αφορούν στην έκδοση δύο επιπλέον αποφάσεων από της ρυθμιστικές αρχές Ελλάδας και Κύπρου για την ολοκλήρωση του θεσμικού πλαισίου, που αναμένονται έως τα μέσα Αυγούστου. Με τις αποφάσεις αυτές θα αρθεί πλήρως ο ρυθμιστικός κίνδυνος ώστε να δοθεί το full notice to proceed στην εταιρεία Nexans αλλά και να επιταχυνθεί η είσοδος των επενδυτών που βρίσκονται σε φάση αναμονής προκειμένου να λάβουν τις τελικές επενδυτικές αποφάσεις. Σημειώνεται ότι ο ΑΔΜΗΕ έλαβε δεσμευτικούς όρους χρηματοδότησης (term sheet) από εμπορική τράπεζα και έχει ήδη καταθέσει και στους δύο ρυθμιστές την πρότασή του για το έσοδο (wacc), η οποία τους ενσωματώνει μαζί με τον βαθμό τεχνικής πολυπλοκότητας του έργου.
Εξάλλου την επόμενη εβδομάδα θα πραγματοποιηθεί σύσκεψη από την Κομισιόν προκειμένου να εξεταστεί η πρόοδος του συγχρηματοδοτούμενου έργου, η συμμετοχή της Κύπρου αλλά και η πορεία των συζητήσεων με την ΕΤΕΠ.
Παράλληλα, η Nexans έχει ξεκινήσει τις διαδικασίες για το detail marine survey και συνεχίζει την κατασκευή του καλωδίου, ενώ ο Φορέας Υλοποίησης βρίσκεται σε εντατικές διαπραγματεύσεις με τον ανάδοχο των σταθμών μετατροπής Siemens προκειμένου να ολοκληρωθεί η σχετική συμφωνία και να υπογραφεί η σύμβαση εντός του 2024.
Τέλος στις 11 Ιουλίου θα πραγματοποιηθεί νέα επίσκεψη της διοίκησης του ΑΔΜΗΕ στην Κύπρο προκειμένου να παραδοθεί στην κυβέρνηση το πλήρες τεύχος της μελέτης κόστους-οφέλους του GSI. Επίσης θα πραγματοποιηθεί συνάντηση με τη ρυθμιστική αρχή ενέργειας της Κύπρου καθώς και με χρηματοδοτικούς και άλλους οικονομικούς φορείς με στόχο να παρουσιαστούν αναλυτικά τα οφέλη του έργου.
Πολλαπλά οφέλη
Η ηλεκτρική διασύνδεση Great Sea Interconnector παρουσιάζει πολλαπλά οφέλη καθώς θα προσφέρει στην Κύπρο αυξημένη ενεργειακή ασφάλεια, πιο "πράσινο" μείγμα ηλεκτροπαραγωγής και φθηνότερη ενέργεια για όλους τους Κύπριους καταναλωτές. Σύμφωνα, με τον ΑΔΜΗΕ, η ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας– Κύπρου – Ισραήλ θα άρει την ενεργειακή απομόνωση του τελευταίου μη διασυνδεδεμένου κράτους της ΕΕ συμβάλλοντας στην επίτευξη των υψηλών στόχων που έχει θέσει η Ευρωπαϊκή Ένωση για διείσδυση ΑΠΕ μέχρι το 2040. Προς αυτή την κατεύθυνση κινούνται ήδη όλες οι χώρες της ΕΕ, προχωρώντας σταδιακά στη διασύνδεση των νησιωτικών περιοχών τους τις τελευταίες δεκαετίες.
Ενεργειακός κόμβος
Η ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας– Κύπρου– Ισραήλ θα δώσει στην Κύπρο την δυνατότητα να εξελιχθεί σε μείζονα ενεργειακό κόμβο της Μεσογείου, χάρη στις εξαγωγές πράσινης ενέργειας προς την Ευρώπη μέσω των διασυνοριακών ηλεκτρικών διασυνδέσεων που προωθεί ο ΑΔΜΗΕ. Αντιστοίχως θα δώσει την δυνατότητα για εξαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας και προς το Ισραήλ, τις οποίες θα τροφοδοτήσει τόσο το εγχώριο δυναμικό ΑΠΕ, όσο και τα κοιτάσματα φυσικού αερίου που διαθέτει.
Υπενθυμίζεται ότι η ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας– Κύπρου– Ισραήλ είναι ενταγμένη στα Έργα Κοινού Ενδιαφέροντος (PCIs), λαμβάνοντας επιχορήγηση ύψους 657 εκατ. ευρώ από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Για να προχωρήσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε τόσο υψηλή χρηματοδότηση ενός διασυνοριακού έργου, έχει προβεί σε λεπτομερείς μελέτες κόστους - οφέλους, οι οποίες έχουν αποδείξει το όφελος για τους καταναλωτές και την οικονομική βιωσιμότητα του έργου.
Το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας– Κύπρου– Ισραήλ αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα έργα ηλεκτρικών διασυνδέσεων παγκοσμίως, πρωτοπορώντας στην πόντιση καλωδίων σε βάθος 3.000 μέτρων και καινοτόμου τεχνολογίας σταθμών μετατροπής (High Voltage Direct Current).
