Του Giacomo Tognini
Για τα ρωσικά ΜΜΕ είναι ο "Darth Vader". Αμερικανοί διπλωμάτες στη Μόσχα τον αποκαλούν "ο γκρίζος καρδινάλιος του Κρεμλίνου", λόγω της επιρροής που ασκεί στο παρασκήνιο. Ο λόγος για τον Ιγκόρ Σέτσιν, τον 61χρονο CEO του κρατικού πετρελαϊκού κολοσσού Rosneft, ο οποίος θεωρείται εδώ και καιρό το No2 στη Μόσχα, μετά τον Πούτιν.
Η ακλόνητη πίστη του Σέτσιν στον Ρώσο πρόεδρο εδώ και δύο δεκαετίες τον έχει κάνει πάμπλουτο. Πόσο πλούσιος είναι; Δύσκολο να υπολογίσει κάποιος, αφού η περιουσία του Σέτσιν είναι σχεδόν τόσο αδιαφανής όσο και του Πούτιν: κανένα… χαρτί εκτός από τις μετοχές του στην εισηγμένη Rosneft. Ωστόσο, με βάση κρατικά έγγραφα, αναφορές των ρωσικών ΜΜΕ και την αξία των θαλαμηγών του –σύμφωνα με τη VesselsValue– το Forbes εκτιμά ότι ο Σέτσιν αξίζει τουλάχιστον 800 εκατ. δολάρια. Ή έστω, τόσα άξιζε μέχρι να του επιβληθούν κυρώσεις από την Ευρωπαϊκή Ένωση στις 28 Φεβρουαρίου.
Τα πιο σημαντικά περιουσιακά στοιχεία του Σέτσιν είναι δύο από τα ακριβότερα γιοτ στον κόσμο: το Crescent –μήκους 136 μέτρων και αξίας 511 εκατ. δολαρίων–, το οποίο διαθέτει δύο ελικοδρόμια, κινηματογράφο, σαλόνι ομορφιάς και πισίνα· και το Amore Vero –μήκους 86 μέτρων και αξίας 134 εκατ. δολαρίων– (το πρώτο του όνομα ήταν "Πριγκίπισσα Όλγα" από τη δεύτερη σύζυγο του Ιγκόρ, Όλγα Σέτσινα, μέχρι το 2017 όταν το ζεύγος πήρε διαζύγιο), το οποίο διαθέτει πισίνα που μετατρέπεται σε ελικοδρόμιο. Και τα δύο σκάφη δεσμεύτηκαν και κατασχέθηκαν τον Μάρτιο: το Crescent στην Ισπανία και το Amore Vero στη Γαλλία. Δεν είναι σαφές αν το Crescent είναι στο όνομα του Σέτσιν ή φαίνεται να ανήκει σε συνεργάτη του, ωστόσο σύμφωνα με τη VesselsValue ο Ρώσος ολιγάρχης είναι ο πραγματικός ιδιοκτήτης της θαλαμηγού. Σε αυτή την άποψη συγκλίνουν πηγή της ισπανικής αστυνομίας που επικαλείται το Reuters και πηγή από τη βιομηχανία σκαφών αναψυχής που μίλησε στο Forbes.
Ο Σέτσιν και τα παιδιά του, ο Ιβάν (σε βάρος του οποίου επιβλήθηκαν κυρώσεις από τις ΗΠΑ στις 24 Φεβρουαρίου), η Ίνγκα και η Βαρβάρα, φέρονται επίσης να είναι ιδιοκτήτες ακινήτων στο αριστοκρατικό προάστιο Ρουμπλιόφκα της Μόσχας. Σύμφωνα με δημοσίευμα της ρωσικής εφημερίδας Vedomosti, το 2014 ο ίδιος άρχισε να χτίζει μια κατοικία στη Ρουμπλιόφκα σε μια έκταση 7 και πλέον στρεμμάτων, ενώ την επόμενη χρονιά τα παιδιά του αγόρασαν 8 στρέμματα γης δίπλα στο οικόπεδο Σέτσιν. Το αντίτιμο για την αγορά αυτών των ακινήτων ανήλθε σε 110 εκατ. δολάρια, σύμφωνα με την Vedomosti, σε βάρος της οποίας ο Σέτσιν άσκησε αγωγή για παραβίαση της ιδιωτικής του ζωής εξαιτίας ενός δημοσιεύματος που περιέγραφε αναλυτικά τις εν λόγω αγορές. Ρωσικό δικαστήριο διέταξε την εφημερίδα να αφαιρέσει το επίμαχο άρθρο τέσσερις μήνες μετά. Σήμερα η αξία της γης που ανήκει στους Σέτσιν αποτιμάται κοντά στα 100 εκατ. δολάρια, λόγω της ισοτιμίας του αμερικανικού νομίσματος με το ρούβλι που έχει υποχωρήσει. Ο Ιγκόρ έχει ποσοστό κάτω του 1% στη Rosneft, που αξίζει περίπου 77 εκατ. δολάρια.
Ο ίδιος ο Σέτσιν δεν θέλησε να σχολιάσει το δημοσίευμα της Vedomosti. Στις ερωτήσεις που του στάλθηκαν σχετικά με την περιουσία του και την ανέλιξή του στην εξουσία, απάντησε η Rosneft τονίζοντας ότι δεν μπορεί να σχολιάσει τις αναφορές της εφημερίδας "όπως δεν μπορεί κάποιος να σχολιάσει το παραλήρημα ενός παράφρονα. Το άρθρο παραθέτει φαντασιοπληξίες και ψευδαισθήσεις, που δεν έχουν καμία σχέση με την πραγματικότητα, καθώς και εξωπραγματικές εικασίες, που πηγάζουν από εμμονή και μίσος".
Πώς έκανε την περιουσία του ο Σέτσιν
Μια εκδοχή λέει πως ο Ρώσος ολιγάρχης "τραβούσε" χρήματα από τα ταμειακά διαθέσιμα της Rosneft: η εταιρεία –δεύτερη παραγωγός πετρελαίου στον κόσμο– διέθετε περισσότερα από 20 δισ. δολάρια σε μετρητά το 2020 και 12 δισ. δολάρια το 2021.
"Ουσιαστικά ο Σέτσιν ελέγχει τα ταμειακά διαθέσιμα της Rosneft εδώ και περίπου 20 χρόνια", λέει ο Βλαντίμιρ Μίλοφ, πολιτικός της αντιπολίτευσης και οικονομολόγος που διετέλεσε αναπληρωτής υπουργός Ενέργειας της Ρωσίας το 2002. "Η Rosneft είναι μακράν η μεγαλύτερη μονάδα παραγωγής μετρητών στη Ρωσία. Όταν η κίνηση αυτών των χρημάτων υπάγεται στις αποφάσεις σου, τότε μπορείς να τα κατευθύνεις όπου θέλεις".
Μια άλλη εκδοχή θέλει τον Σέτσιν να παίρνει προμήθεια από τα έσοδα των συναλλαγών της Rosneft, μέσα από τα δίκτυα που μεσολαβούν για την πώληση και τη μεταφορά πετρελαίου διεθνώς. "Η Rosneft είναι μέσα στα διεθνή εμπορικά δίκτυα. Είναι εύκολο για τον Σέτσιν να εμπλακεί σε αυτήν τη ιστορία για προσωπικό όφελος", λέει ο Μίλοφ. "Είμαι σχεδόν βέβαιος ότι όσοι συνάπτουν επωφελείς συμφωνίες με τη Rosneft αναγκάζονται να του παραχωρήσουν ένα ποσοστό των εσόδων τους".
"Όταν είσαι ολιχάρχης, έχεις τέσσερις τρόπους για να βγάλεις χρήματα", σημειώνει ο Άντερς Άσλουντ, ο Σουηδός οικονομολόγος που –μαζί με τον Τζέφρι Σακς– ενήργησε ως σύμβουλος του Μπόρις Γέλτσιν στις οικονομικές μεταρρυθμίσεις των αρχών της δεκαετίας του ’90. "Ο πρώτος είναι η απόσπαση περιουσιακών στοιχείων. Ο πλέον συχνός είναι οι μίζες μέσω κρατικών συμβάσεων. Τρίτος: η χειραγώγηση των μετοχών και τέταρτος η λήψη δανείων που δεν αποπληρώνονται ποτέ. Πιθανόν, ο Σέτσιν κάνει λίγο από όλα αυτά".
Σε αντίθεση με τους ολιγάρχες που ήταν παλαιόθεν φίλοι του Πούτιν –όπως ο πρώην παρτενέρ του στο τζούντο Αρκάντι Ρότενμπεργκ και ο μεγιστάνας των ΜΜΕ Γιούρι Κοβαλτσούκ- ο Σέτσιν δεν έχει ανταμειφθεί με ένα μεγάλο ποσοστό ιδιοκτησίας σε κάποια επιχείρηση. "Ο Σέτσιν είναι υπηρέτης του Πούτιν", τονίζει ο Άσλουντ.
Αυτό φαίνεται και από τη μικρή συμμετοχή του στη Rosneft. "Συμπεριφέρεται λιγότερο σαν σύγχρονος ολιγάρχης, ο οποίος πλουτίζει και εδραιώνει τον έλεγχό του στα περιουσιακά του στοιχεία, και περισσότερο σαν σοβιετικός δικτάτορας, ο οποίος απλώς χρησιμοποιεί αγαθά και υπηρεσίες που ανήκουν στην εταιρεία για να ικανοποιήσει προσωπικές του ανάγκες και επιθυμίες", παρατηρεί ο Μίλοφ.
Η ανέλιξη του Σέτσιν
Η πορεία του Σέτσιν ξεκίνησε στην Αγία Πετρούπολη, όπου γεννήθηκε και μεγάλωσε όπως και ο Πούτιν. Αποφοίτησε από το Κρατικό Πανεπιστήμιο του (τότε) Λένινγκραντ το 1984 με πτυχίο στη γαλλική και πορτογαλική γλώσσα και διδακτορικό στα Οικονομικά. Αργότερα εργάστηκε ως διερμηνέας στην Αγκόλα και στη Μοζαμβίκη, κατά τη διάρκεια των εμφυλίων πολέμων που ξέσπασαν στις δύο χώρες τη δεκαετία του 1980.
Έπειτα, ο Σέτσιν επέστρεψε στη Ρωσία για να αναλάβει σύμβουλος Εξωτερικού Εμπορίου στην κυβέρνηση της πόλης της Αγίας Πετρούπολης το 1988. Η θητεία του στην τοπική αυτοδιοίκηση συνέπεσε με εκείνη του Πούτιν, ο οποίος το 1991 ήταν σύμβουλος του δημάρχου Ανατόλι Σόμπτσακ για διεθνείς υποθέσεις. Καθώς ο Πούτιν ανέβαινε στην ιεραρχία, το ίδιο έκανε και ο Σέτσιν: και οι δύο μετακόμισαν στη Μόσχα το 1996 για να εργαστούν στο γραφείο του τότε προέδρου Μπόρις Γέλτσιν. Στα τέλη της δεκαετίας του '90, όταν ο Πούτιν ήταν διευθυντής της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Ασφαλείας (FSB) -της διαδόχου της KGB- ο Σέτσιν κατέλαβε διάφορα ανώτερα αξιώματα στην κυβέρνηση Γέλτσιν. Όταν ο Πούτιν ανέλαβε πρόεδρος της Ρωσίας το 1999, διόρισε τον Σέτσιν αντιπρόεδρο της κυβέρνησης.
"Σε κάθε άλμα του Πούτιν προς την εξουσία, ο Σέτσιν ήταν εκεί", παρατηρεί ο Θέιν Γκούσταφσον, καθηγητής στο Georgetown Law και ειδικός στον ενεργειακό κλάδο της Ρωσίας. "Προστάτευε το προεδρικό γραφείο, συντόνιζε τα έργα και τις μέρες του Πούτιν".
Η επιχειρηματική διαδρομή
Ο Σέτσιν έκανε το επιχειρηματικό του ντεμπούτο τον Φεβρουάριο του 2003, όταν συνεργάστηκε με τον τότε πρόεδρο της Rosneft, Σεργκέι Μπογκντάντσικοφ, στην εξαγορά της Severnaya Neft, μιας πετρελαϊκής εταιρείας με κοιτάσματα στη βόρεια Ρωσία, έναντι 623 εκατ. δολαρίων. Ήταν μια ασυνήθιστη κίνηση για την κρατική Rosneft –στην οποία είχαν απομείνει τα χαμηλής ποιότητας πετρελαϊκά κοιτάσματα της Ρωσίας, αφού τα καλύτερα τα είχαν πάρει οι ολιγάρχες από τη δεκαετία του 1990– και η πρώτη φορά που μια ρωσική κρατική εταιρεία εξαγόραζε μια ιδιωτική.
"Αυτή ήταν η πρώτη φορά που ο Σέτσιν εμφανίστηκε στη σκηνή. Έως τότε ήταν ένας ευέλεικτος τεχνοκράτης", τονίζει ο Μίλοφ. "Η άνοδός του ήταν απότομη και εντελώς αιφνιδιαστική".
Σε μια τηλεοπτική συνάντησή του με τον Πούτιν τον ίδιο μήνα, ο μεγιστάνας του πετρελαίου Μιχαήλ Χοντορκόφσκι –ο πλουσιότερος άνθρωπος της Ρωσίας εκείνη την περίοδο, με αξία 15 δισ. δολάρια– διαπληκτίστηκε δημόσια με τον Ρώσο πρόεδρο, κατηγορώντας το Κρεμλίνο για διαφθορά και δηλώνοντας τη δυσαρέσκειά του για τη συμφωνία με τη Severnaya Neft. Κακή κίνηση. Επτά μήνες μετά, ο Χοντορκόφσκι συνελήφθη για φορολογική απάτη και φοροδιαφυγή, με αποτέλεσμα να χάσει τον έλεγχο της πετρελαϊκής του εταιρείας, της Yukos, που συγκαταλεγόταν τότε στις μεγαλύτερες στον κόσμο. (Ο Χοντορκόφσκι καταδικάστηκε και πέρασε μια δεκαετία στη φυλακή για να αποφυλακιστεί το 2013). Ο Σέτσιν διορίστηκε πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου της Rosneft τον Ιούλιο του ίδιου έτους, ενώ ήταν και αναπληρωτής προσωπάρχης του Πούτιν.
Με τον Χοντορκόφσκι στη φυλακή, ο Σέτσιν έκανε την κίνησή του τον Δεκέμβριο του 2003: η Rosneft εξαγόρασε τη θυγατρική της Yukos, Yuganskneftegaz, έναντι 9,4 δισ. δολαρίων – περίπου στο 50% της αποτίμησής της κατά τον επίμαχο χρόνο. Το 2005 η Yukos άσκησε αγωγή στη Rosneft ζητώντας 11 δισ. δολάρια, αλλά τον επόμενο χρόνο πτώχευσε. Τα περισσότερα περιουσιακά στοιχεία που της είχαν απομείνει εξαγοράστηκαν από τη Rosneft –έναντι χαμηλού αντιτίμου– το 2007.
Η δικαστική διαμάχη κράτησε μια δεκαετία και μεταφέρθηκε σε επτά χώρες –ανάμεσά τους οι ΗΠΑ, και το Ηνωμένο Βασίλειο– με τη Rosneft να καταλήγει σε διακανονισμό με τους μετόχους της Yukos το 2015. Ο Χοντορκόφσκι δήλωσε στους Sunday Times το 2008 ότι οι υποθέσεις εναντίον του "οργανώθηκαν από τον Ιγκόρ Σέτσιν" ως "πρόσχημα για την επιδρομή στη Yukos". Ο Σέτσιν διατηρεί στενούς δεσμούς με τον Βλαντίμιρ Ουστίνοφ, τον γενικό εισαγγελέα που ενορχήστρωσε την υπόθεση κατά της Yukos: η κόρη του Σέτσιν, Ίνγκα, είναι παντρεμένη με τον γιο του Ουστίνοφ, Ντμίτρι.
Τον Μάιο του 2012, ο Σέτσιν εγκατέλειψε τα καθήκοντά του στο στενό περιβάλλον του Πούτιν και έγινε CEO της Rosneft. Επτά μήνες μετά, η Rosneft εξαγόρασε τη μεγάλη ρωσική πετρελαϊκή εταιρεία TNK-BP έναντι 55 δισ. δολαρίων. Η συμφωνία απέφερε τεράστια χρηματικά ποσά για μερικούς δισεκατομμυριούχους που ήταν επενδυτές στην TNK-BP, όπως οι Μιχαήλ Φρίντμαν, Βίκτορ Βέκσελμπεργκ και Λέοναρντ Μπλαβάτνικ. Η BP απέκτησε μερίδιο 19,75% στη Rosneft, το οποίο κατέχει μέχρι σήμερα, αν και η εταιρεία ανακοίνωσε στις 27 Φεβρουαρίου ότι "θα αποχωρήσει από τη συμμετοχή της". (Στους εν δυνάμει αγοραστές περιλαμβάνονται κρατικές πετρελαϊκές εταιρείες από την Κίνα, την Ινδία και το Κατάρ, αλλά και η ίδια η Rosneft).
Η αξία της Rosneft αυξήθηκε και ο Σέτσιν μπορούσε πλέον να ξοδεύει τεράστια ποσά. Το 2012, αγόρασε τη θαλαμηγό "Πριγκίπισσα Όλγα" και την παρέλαβε την επόμενη χρονιά. Το 2013 αγόρασε και το γιοτ Crescent, η κατασκευή του οποίου διήρκεσε πέντε χρόνια. Το 2014 και το 2015, ξόδεψε 110 εκατ. δολάρια για την αγορά γης στις παρυφές της Μόσχας.
Ο Σέτσιν δεν χρηματοδότησε αυτές τις αγορές από την καθημερινή του εργασία. Το 2013 τα εισοδήματά του ανήλθαν σε 50 εκατ. δολάρια, ποσό που τον έφερε στην κορυφή των πιο ακριβοπληρωμένων CEO στη Ρωσία, σύμφωνα με τη ρωσική έκδοση του Forbes. Τον Μάιο του 2014, ο Σέτσιν κατέθεσε αγωγή κατά του ρωσικού Forbes για δυσφήμιση και το δικαστήριο αποφάσισε πως το επίμαχο άρθρο έπρεπε να αφαιρεθεί από την έκδοση επειδή δημιουργούσε "αρνητική εικόνα" για τον ενάγοντα. Η μοναδική φορά που η Rosneft δημοσιοποίησε την αμοιβή του Σέτσιν ήταν το 2015, έναν μήνα αφότου ο Πούτιν επισήμανε μιλώντας σε τηλεοπτική εκπομπή ότι οι επικεφαλής των κρατικών επιχειρήσεων θα πρέπει να γνωστοποιούν τα εισοδήματά τους. Σύμφωνα με τη ρωσική έκδοση του Forbes, ο Σέτσιν κέρδισε 17,5 εκατ. δολάρια το 2014.
Ακολούθησαν και άλλες επιχειρηματικές κινήσεις. Η Rosneft κατέβαλε 5,2 δισ. δολάρια στο ρωσικό κράτος για να αποκτήσει το πλειοψηφικό πακέτο της πετρελαιοπαραγωγού Bashneft το 2016. Η Μόσχα είχε κατάσχει την εν λόγω συμμετοχή στην εταιρεία από τον Βλαντίμιρ Γιεβτουσένκοφ τον Οκτώβριο του 2014, αφού ο Ρώσος μεγιστάνας συνελήφθη κατηγορούμενος για ξέπλυμα χρήματος που συνδεόταν με την εξαγορά –από τον ίδιο– της Bashneft. (Αφέθηκε ελεύθερος τον Δεκέμβριο του ίδιου έτους, ενώ οι κατηγορίες αποσύρθηκαν σε μεταγενέστερο στάδιο).
Σύμφωνα με τον Χοντορκόφσκι, ο Σέτσιν ήταν ο ιθύνων νους πίσω από την απαλλοτρίωση της Bashneft, ακολουθώντας παρόμοια τακτική με τη μεθόδευση κατά της Yukos. "Πρόκειται για τον ίδιο Ιγκόρ που δεν έγινε πιο έξυπνος μέσα σε 11 χρόνια, αλλά μάλλον περισσότερο άπληστος", δήλωσε ο Χοντορκόφσκι στη ρωσική εφημερίδα Vedomosti το 2014.
Η σχέση των Σέτσιν-Πούτιν είναι ένας δρόμος διπλής κατεύθυνσης. Η Rosneft συνέβαλε οικονομικά στην ανέγερση του "Ανακτόρου του Πούτιν", σε μια έκταση περίπου 17 στρεμμάτων κοντά στο θέρετρο Γκελεντζίκ στα παράλια της Μαύρης Θάλασσας. Σύμφωνα με τις κυρώσεις που έχει επιβάλει η ΕΕ, "η Rosneft συμμετείχε στη χρηματοδότηση των αμπελώνων του Παλατιού κοντά στο Γκελεντζίκ, το οποίο θεωρείται ότι χρησιμοποιεί ο ίδιος ο Πούτιν". Έρευνα –του 2021– που πραγματοποίησε το Ίδρυμα κατά της Διαφθοράς του Αλεξέι Ναβάλνι υποστηρίζει ότι ιδιοκτήτης του συγκροτήματος είναι ο Πούτιν, ενώ η κατασκευή του "Ανακτόρου" εκτιμάται ότι κόστισε 1 δισ. δολάρια. Ο Ρώσος πρόεδρος αρνείται ότι του ανήκει το συγκρότημα. Αντιθέτως, ο παιδικός του φίλος και ολιγάρχης Αρκάντι Ρότενμπεργκ έχει επανειλημμένα υποστηρίξει ότι είναι δικό του.
Κυρώσεις και γιοτ
Όσον αφορά την προσωπική περιουσία του Σέτσιν, κυρώσεις επιβλήθηκαν για πρώτη φορά από τις ΗΠΑ το 2014, μετά τη προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσία. Φτάσαμε στον Μάρτιο του 2022, μερικές εβδομάδες μετά τις κυρώσεις που του επέβαλε η ΕΕ, για να βάλουν στο στόχαστρό τους τις πολυτελείς θαλαμηγούς του Σέτσιν οι γαλλικές και ισπανικές αρχές.
Το πρώτο χτύπημα ήρθε στις 3 Μαρτίου, όταν τα γαλλικά τελωνεία κατέσχεσαν επίσημα το Amore Vero στο λιμάνι Λα Σιοτά στη γαλλική Ριβιέρα. Σύμφωνα με την επίσημη ανακοίνωση της κατάσχεσης, ο Σέτσιν ταυτοποιήθηκε ως ο πραγματικός ιδιοκτήτης του γιοτ. Δύο εβδομάδες μετά, στις 16 Μαρτίου, οι ισπανικές αρχές δέσμευσαν το Crescent στην Ταραγόνα, περίπου 100 χιλιόμετρα νότια της Βαρκελώνης, ενώ προσπαθούσαν να επιβεβαιώσουν την ιδιοκτησία του σκάφους.
Τα περισσότερα υπερπολυτελή σκάφη των Ρώσων ολιγαρχών ανήκουν σε κάποιο offshore χαρτοφυλάκιο με περίπλοκες διαδρομές. Το ίδιο ισχύει και στην περίπτωση του Σέτσιν. Ο εγγεγραμμένος ιδιοκτήτης του Crescent είναι η Densiarly Enterprises Ltd/ Trident Trust Co με έδρα τις Νήσου Κέιμαν, ενώ το Amore Vero φαίνεται να ανήκει στην Kazimo Trade & Invest Ltd με έδρα τις Βρετανικές Παρθένες Νήσους.
Και τα δύο σκάφη διαχειρίζεται η Imperial Yachts, με έδρα το Μονακό. Πηγή από τον κλάδο των σκαφών αναψυχής αποκάλεσε την εταιρεία "ανθρώπους του Πούτιν". Εκπρόσωπος της Imperial δήλωσε στο Forbes ότι ο Σέτσιν δεν είναι ο πραγματικός ιδιοκτήτης ούτε του Crescent ούτε του Amore Vero, αλλά επιβεβαίωσε ότι η εταιρεία διαχειρίζεται το Amore Vero από το 2018, όταν αυτό "αγοράστηκε από τον σημερινό ιδιοκτήτη του". (Ούτε το Forbes ούτε η VesselsValue μπόρεσαν να βρουν στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι το Amore Vero πωλήθηκε το 2018 ή ότι έχει μεταβιβαστεί).
"Η Imperial είναι η πιο μυστικοπαθής εταιρεία του κλάδου, λόγω των δεσμών της με Ρώσους που έχουν εξουσία", δήλωσε η ίδια πηγή στο Forbes. "Αν ανήκεις στον στενό κύκλο του Πούτιν, χρησιμοποιείς την Imperial για να αγοράσεις", πρόσθεσε. Η Imperial κατασκεύασε το Scheherazade –μήκους 140 μέτρων και αξίας 700 εκατ. δολαρίων– το οποίο το Ίδρυμα του Ναβάλνι συνέδεσε πρόσφατα με τον Βλαντίμιρ Πούτιν. Εκπρόσωπος της Imperial δήλωσε στο Forbes ότι η εταιρεία ενήργησε ως διαχειριστής για την κατασκευή του Scheherazade, αλλά αυτήν τη στιγμή δεν διαχειρίζεται τη θαλαμηγό. "Η Imperial Yachts δεν έχει πελάτες –ιδιώτες ή οντότητες– που τους έχουν επιβληθεί κυρώσεις", πρόσθεσε.
Φημολογείται ότι ο Σέτσιν ελέγχει περιουσιακά στοιχεία μέσω συνεργατών: ανάμεσά τους ο πρώην CEO της Rosneft, Έντβαρ Χουνταϊνάτοφ. Μετά από ένα σύντομο πέρασμα ως αναπληρωτής πρόεδρος της Rosneft, ο Χουνταϊνάτοφ παραιτήθηκε από τη Rosneft το 2013 για να ιδρύσει τη δική του πετρελαϊκή εταιρεία, την Independent Oil Company. "Πολλοί θεωρούν ότι ο Χουνταϊνάτοφ είναι ένα από τα "πορτοφόλια" του Σέτσιν", τονίζει ο Μίλοφ.
Σύμφωνα με το VesselsValue, ο Χουνταϊνάτοφ είναι ιδιοκτήτης της θαλαμηγού Amadea –μήκους 106 μέτρων και αξίας 245 εκατ. δολαρίων–, εγγεγραμμένης στις Νήσους Κέιμαν που φαίνεται να ανήκει στη Millemarin Investments Ltd με έδρα και πάλι στις Νήσους. Το Amadea βρίσκεται υπό τη διαχείριση της Imperial, και ο Χουνταϊνάτοφ έχει συνδεθεί με το Scheherazade ως πιθανός ιδιοκτήτης-βιτρίνα για λογαριασμό του Πούτιν. Το Amadea βρίσκεται δεμένο σε λιμάνι των Φίτζι, εν αναμονή εντάλματος κατάσχεσης από τις ΗΠΑ.
Παρόλο που ο Σέτσιν δεν μπορεί να έχει πρόσβαση στα υπερπολυτελή του γιοτ, εξακολουθεί να είναι ο ιδιοκτήτης των Crescent και Amore Vero. "Ουσιαστικά, δεν υπάρχει μεταβίβαση ιδιοκτησίας" όταν ένα σκάφος δεσμεύεται ή κατάσχεται, σημειώνει ο Μπέντζαμιν Μάλτμπι, partner στη δικηγορική εταιρεία Keystone Law με έδρα το Λονδίνο, ο οποίος ειδικεύεται σε ζητήματα γιοτ.
Παρά τις κυρώσεις, ο Σέτσιν φαίνεται πως έχει βρει τον τρόπο να συνεχίσει να πληρώνει για τη συντήρηση του Amore Vero στα ναυπηγεία του Λα Σιοτά, εκεί όπου το πλοίο κατασχέθηκε ενώ είχε πάει σε επισκευές. Η υπεύθυνη επικοινωνίας του Λα Σιοτά, Αλίς Μπουασό, υπογράμμισε στο Forbes ότι το λιμάνι "λαμβάνει τις πληρωμές κανονικά" και ότι το γιοτ εξακολουθεί να βρίσκεται στο ναυπηγείο.
Η λήψη πληρωμών από τον Σέτσιν –ακόμη και αν αυτές εκτελούνται μέσω offshore εταιρειών και τρίτων μερών– θα μπορούσε να παραβιάζει τις κυρώσεις, σύμφωνα με τον Μάλτμπι. Η Μπουασό ανέφερε στο Forbes ότι "το ναυπηγείο στο Λα Σιοτά θα συμμορφωθεί πλήρως με τις κυρώσεις υπό την εποπτεία των γαλλικών τελωνείων". Εκπρόσωπος των γαλλικών τελωνείων αρνήθηκε να σχολιάσει.
Ενώ οι κυρώσεις και οι κατασχέσεις πληθαίνουν, ο Σετσίν φαίνεται πως κρύβεται στη Ρωσία, μακριά από τα πολυτελή γιοτ του. Η τελευταία δημόσια εμφάνισή του εκτός χώρας ήταν σε ένα οικονομικό Φόρουμ στη Βερόνα της Ιταλίας τον περασμένο Οκτώβριο. Την ημέρα που η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία, ο Σέτσιν συμμετείχε σε συνάντηση με τον Πούτιν και άλλους Ρώσους επιχειρηματίες στο Κρεμλίνο. Κατά τα άλλα, παραμένει αόρατος. Ένα εταιρικό αεροσκάφος Boeing 737-700, νηολογημένο στην Αυστρία με αριθμό ουράς OE-IRF –το οποίο διαχειρίζεται η Rosneft και φέρεται να χρησιμοποιήθηκε από φίλους της οικογένειας Σέτσιν για να μεταβούν στις Μαλδίβες προς αναψυχή το 2016– πραγματοποίησε αρκετές πτήσεις μεταξύ Μόσχας και Φρανκφούρτης, Αγίας Πετρούπολης και Ντουμπάι τους τελευταίους δύο μήνες πριν τον πόλεμο. Η τελευταία του πτήση ήταν στις 8 Φεβρουαρίου, όταν απογειώθηκε από τη Μόσχα με προορισμό τη Φρανκφούρτη και επέστρεψε στη ρωσική πρωτεύουσα μέσα σε οκτώ ώρες.
Διαβάστε ακόμη:
* Η Τουρκία θα είναι το επόμενο ασφαλές καταφύγιο των Ρώσων ολιγαρχών
