Του Ariel Cohen
Οι τιμές του πετρελαίου εκτινάχθηκαν την περασμένη εβδομάδα, καθώς το ενδεχόμενο μιας ευρύτερης πολεμικής σύρραξης στη Μέση Ανατολή τρομάζει τους επενδυτές. Η κλιμάκωση της κρίσης στη Μέση Ανατολή έφερε το Brent πάνω από τα 90 δολάρια το βαρέλι. Μετά την επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ, ο πανικός για τις τιμές του πετρελαίου είναι κατανοητός, αλλά όχι απόλυτα δικαιολογημένος.
Οι τιμές θα ξεφύγουν πάνω από τα επίπεδα των 90 δολαρίων μόνο αν το Ιράν, χρηματοδότης και υποστηρικτής της Χαμάς και της παλαιστινιακής Ισλαμικής Τζιχάντ αλλά και "πατέρας" της Χεζμπολάχ, αποφασίσει να επεκτείνει τη σύγκρουση στην περιοχή.
Η Χεζμπολάχ δημιουργήθηκε από τον Αγιατολάχ Χομεϊνί το 1982 και έκτοτε είναι ορκισμένος αντίπαλος του Ισραήλ και των ΗΠΑ. Δολοφόνησε Αμερικανούς στον Λίβανο -και όχι μόνο- ενώ έχει προβεί και σε ομηρίες ανθρώπων. Η Χεζμπολάχ δεν γίνεται να δρα χωρίς την καθοδήγηση της Τεχεράνης.
Την προηγούμενη εβδομάδα η Χεζμπολάχ αντάλλαξε πυρά (ρουκέτες και όπλων του πυροβολικού) με τις Ισραηλινές Αμυντικές Δυνάμεις (IDF), ενώ μαχητές της διείσδυσαν στο Ισραήλ, για να απαντήσουν οι δυνάμεις του Τελ Αβίβ, ενω σήμανε και λάθος συναγερμός ότι ολόκληρο το βόρειο Ισραήλ δεχόταν επίθεση. (Επικαιροποίηση: Την Κυριακή η Χεζμπολάχ προχώρησε στον βομβαρδισμό του ισραηλινού οικισμού Στούλα. Σύμφωνα με πληροφορίες που μετέδωσε το Reuters, η επίθεση είχε ως αποτέλεσμα να σκοτωθεί ένας άνθρωπος και να τραυματιστούν άλλοι τρεις. Ο ισραηλινός στρατός είπε ότι πραγματοποίησε πλήγματα στον Λίβανο σε αντίποινα).
Εάν η Χεζμπολάχ εξαπολύσει μια επίθεση μεγαλύτερης κλίμακας με πυραύλους και drones εναντίον πόλεων και στρατιωτικών βάσεων του Ισραήλ, και ακολούθως επιχειρήσει να επιτεθεί και διά ξηράς, η σύρραξη θα μπορούσε να επεκταθεί στα Στενά του Ορμούζ. Εκεί, στο νησί Χαργκ, βρίσκεται ο κύριος τερματικός σταθμός διανομής πετρελαίου του Ιράν. Εάν η Τεχεράνη ναρκοθετήσει τα Στενά του Ορμούζ θα εμποδίσει τη ναυσιπλοΐα στην περιοχή. Το ενός πολυμέτωπου πολέμου με το Ιράν δεν είναι απίθανο ούτε επίκεται όμως. Πέραν αυτού του σεναρίου, οι αγορές δεν έχουν να φοβούνται πολλά.
Η Χεζμπολάχ λειτουργεί από καιρό ως υποχείριο της ιρανικής κυβέρνησης. Στο παρελθόν, ο επικεφαλής της Χεζμπολάχ, Χασάν Νασράλα, είχε μιλήσει ανοιχτά για μετατροπή του Λιβάνου σε ισλαμικό κράτος που θα διευκόλυνε ακόμα και την προσάρτησή του στο Ιράν.
Παρά τις ταραχώδεις ιστορικές τους σχέσεις και τις ένοπλες συρράξεις, τα υπόλοιπα γειτονικά κράτη του Ισραήλ έχουν περιορίσει την υποστήριξή τους στον παλαιστινιακό αγώνα εκτιμώντας πως δεν έχουν και μεγάλο όφελος από το να τάσσονται υπέρ της Χαμάς. Η Αίγυπτος επανειλημμένα έχει κλείσει τα σύνορά της με τη Λωρίδα της Γάζας, αφού ο θύλακας θεωρείται παράγοντας αστάθειας για το Σινά. Με περισσότερους από 3 εκατ. ανθρώπους παλαιστινιακής καταγωγής στα εδάφη της, η Ιορδανία έχει μνήμες από τον "Μαύρο Σεπτέμβρη" του 1970, όταν οι Παλαιστίνιοι Fedayeen προσπάθησαν να ανατρέψουν την ιορδανική μοναρχία και να ιδρύσουν παλαιστινιακό κράτος στην Ιορδανία.
Πολλοί από τους Παλαιστίνιους που εκδιώχθηκαν από την Ιορδανία, βρήκαν καταφύγιο στον Λίβανο και εκεί υποδαύλισαν τον Εμφύλιο Πόλεμο που διήρκεσε από το 1975 έως το 1990. Το καθεστώς Άσαντ στη Συρία πιστεύει ότι οι Παλαιστίνιοι πρωταγωνίστησαν στις ζυμώσεις που οδήγησαν στις εξεγέρσεις της Αραβικής Άνοιξης.
Σήμερα, η γεωπολιτική κατάσταση για τους Παλαιστίνιους είναι πολύ διαφορετική σε σύγκριση με προηγούμενες δεκαετίες. Οι παλαιστινιακές οργανώσεις είναι απομονωμένες -διπλωματικά- από τους υπόλοιπους Άραβες. Τα καλά λόγια των Αράβων ηγετών για τη Χαμάς... συνηθίζονται, αλλά μάλλον εντάσσονται πλεον σε μια πολιτική "παράσταση" που ικανοποιεί τα αντι-ισραηλινά "αισθήματα" του κόσμου.
Οι Ιρανοί ηγέτες ίσως "σπρώξουν" τη Χεζμπολάχ σε πολεμική σύρραξη με το Ισραήλ για να κρατούν τις δυνάμεις του απασχολημένες στα βόρεια σύνορα, ενώ η Χαμάς και η Παλαιστινιακή Τζιχάντ θα επιτίθενται από τη Γάζα και τη Δυτική Όχθη. Μια τέτοια απόφαση θα είχε έθετε σε κίνδυνο την ασφάλεια -σε προσωπικό επίπεδο- των Ιρανών ηγετών. Ο David Barnea, διευθυντής της ισραηλινής Μοσάντ, το υπαινίχθηκε αυτό πριν από τις πρόσφατες τρομοκρατικές επιθέσεις της Χαμάς, επισημαίνοντας ότι η απάντηση του Ισραήλ στην τρομοκρατία που υποστηρίζεται από το Ιράν θα μπορούσε να φτάσει "στα υψηλότερα κλιμάκια".
Λαμβάνοντας υπόψη τις ενέργειες της Χαμάς, η Μοσάντ θα έχει -τουλάχιστον- σκεφτεί το ενδεχόμενο στοχευμένων δολοφονιών, με θύματα τα ηγετικά στελέχη του ιρανικού καθεστώτος. Ωστόσο, μια εισβολή της Χεζμπολάχ υπό τη "διακριτική" καθοδήγηση του Ιράν, θα μπορούσε να απαντηθεί και με χτυπήματα μεγάλης εμβέλειας εναντίον ιρανικών περιουσιακών στοιχείων που χρησιμοποιούνται για τη χρηματοδότηση των τρομοκρατικών δραστηριοτήτων της Χαμάς. Εδώ ελλοχεύει ο κίνδυνος για την πετρελαϊκή βιομηχανία: το Ισραήλ θα μπορούσε να θέσει στο στόχαστρο του τον τερματικό σταθμό του νησιού Χαργκ στα ανοιχτά των δυτικών ακτών του Ιράν.
Το 90% του ιρανικού πετρελαίου εξάγεται μέσω της νήσου Kharg. Η ιρανική οικονομία (που επωφελείται από το ράλι στις τιμές πετρελαίου) θα είχε σοβαρό πρόβλημα, εάν διαταρασσόταν η ομαλή λειτουργία του τερματικού σταθμού. Οι επιπτώσεις από ένα ισραηλινό χτύπημα στο νησί Χαργκ μπορεί να επηρεάσει το διμερές εμπόριο του Ιραν με τους συμμάχους του. Η Κίνα αγόρασε 1,5 εκατομμύρια βαρέλια αργού από το Ιράν τον Σεπτέμβριο, στη μεγαλύτερη ποσότητα πετρελαίου που αγόρασε εδώ και πάνω από μια δεκαετία.
Το ιρανικό καθεστώς θα εξετάσει τον αντίκτυπο της οικονομικής διαταραχής που θα υποστεί από την έμμεση εμπλοκή του σε μια στρατιωτική αντιπαράθεση με το Ισραήλ. Όποια απόφαση λάβει η Τεχεράνη θα έχει τις ευλογίες του Ρώσου προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν.
Ιράν και Ρωσία επωφελούνται από τις υψηλότερες τιμές πετρελαίου. Οι δύο χώρες συνεργάζονται για την παραγωγή drones που χρησιμοποιούνται στην Ουκρανία. Ο Αγιατολάχ Χαμενεΐ, ο ανώτατος ηγέτης του Ιράν, έχει ταυτίσει τον εαυτό του και το κράτος του Ιράν με τον Πούτιν και τον Σι σε μια προσπάθεια να οικοδομήσει έναν άξονα δυνάμεων με σκοπό να αντιπαρατεθεί στον δημοκρατικό και δυτικό κόσμο υπό την ηγεσία των ΗΠΑ, από την Αυστραλία έως την Ινδία και από τα Ηνωμένα Αρβικά Εμιράτα και το Ισραήλ έως την Ιαπωνία και τη Ν. Κορέα. Το Ιράν επιδιωκει να εδραιωθεί ως ηγέτιδα δύναμη του μουσουλμανικού κόσμου, ενώ κυριαρχεί στη Μέση Ανατολή με βασικούς ανταγωνιστές τη Σαουδική Αραβία και την Τουρκία.
Το επιθετικό Ιράν που θέλει να αποκτήσει πυρηνικά όπλα, που κινείται "δια αντιπροσώπων" χρησιμοποιώντας τρομοκράτες από τη Χαμάς, την Παλαιστινιακή Ισλαμική Τζιχάντ και τη Χεζμπολάχ, αναγκάζει τη διεθνή κοινότητα να εξετάσει το πώς θα ενισχύσει τη υποστήριξή της προς το Ισραήλ, περιορίζοντας συγχρόνως τη δυνατότητα της Τεχεράνης να αποκομίζει πόρους με τους οποίους μπορεί να χρηματοδοτεί την τρομοκρατία, να απειλεί φορτία πετρελαίου ή να "γεμίζει" το πυρηνικό της οπλοστάσιο - ενδεχομένως με τη βοήθεια της Μόσχας, του Πεκίνου και της Πιονγκγιάνγκ. Η θεοκρατική δικτατορία στην Τεχεράνη απειλεί άμεσα μια ευημερούσα και ειρηνική Μέση Ανατολή, την ελευθερία του λαού της και τον δυτικό κόσμο.
