Της Ελένης Μπότα
Ένας από τους πλέον δυναμικούς τομείς του real estate παραμένει η αγορά εξοχικής κατοικίας στην Ελλάδα, με τους ειδικούς της αγοράς να διαβλέπουν περαιτέρω ανάπτυξη μέσα στα επόμενα χρόνια.
Όπως αποδεικνύεται, ούτε οι προκλήσεις που απορρέουν από τον πόλεμο στην Ουκρανία αλλά ούτε και οι πληθωριστικές πιέσεις στέκονται ικανές να πτοήσουν τη ζήτηση για εξοχική κατοικία στη χώρα. Σύμφωνα με σχετικές έρευνες, η ισχυροποίηση της ζήτησης για ελληνικά εξοχικά δείχνει φέτος να ευνοείται και από τις πολύ καλές επιδόσεις που διαγράφει ο τουρισμός αλλά και από τις σημαντικά χαμηλότερες τιμές από άλλους μεσογειακούς-ευρωπαϊκούς προορισμούς.
Σύμφωνα με τους ειδικούς της αγοράς, πολλοί είναι οι λόγοι για τους οποίους ξένοι επενδυτές ενδιαφέρονται να επενδύσουν στη χώρα μας. Για ορισμένους, είναι ένα μέσο για να διαφοροποιήσουν τα επενδυτικά τους χαρτοφυλάκια και να αντισταθμίσουν τον πληθωρισμό. Για άλλους, είναι ένας τρόπος να επιτύχουν καλύτερη απόδοση της επένδυσής τους από αυτήν που θα μπορούσαν να βρουν στις χώρες καταγωγής τους. Επιπλέον, πολλοί ξένοι επενδυτές ελκύονται από τη μακροπρόθεσμη σταθερότητα που προσφέρει η αγορά ακινήτων, ιδιαίτερα σε σύγκριση με μετοχές και άλλες χρηματοοικονομικές επενδύσεις, που μπορεί να είναι ασταθείς.
Επίσης, πολλά μέλη της ελληνικής διασποράς, ιδιαίτερα όσοι ζουν στις Ηνωμένες Πολιτείες, τον Καναδά και την Αυστραλία, έχουν επενδύσει σε ελληνικά ακίνητα τα τελευταία χρόνια, κυρίως στον τόπο καταγωγής τους. Βλέπουν την αγορά μιας βίλας στην Ελλάδα ως έναν τρόπο να επανασυνδεθούν με τις ρίζες τους και να εξασφαλίσουν ένα δεύτερο σπίτι για διακοπές και συνταξιοδότηση. Πολλοί από αυτούς τους αγοραστές ενδιαφέρονται επίσης για την ανακαίνιση παραδοσιακών ελληνικών σπιτιών και τη διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς της χώρας.
Μια βασική παράμετρος στην οποία συγκλίνουν οι ειδικοί του real estate είναι ότι, παρά την άνοδο των τιμών, οι τιμές των εξοχικών κατοικιών παραμένουν ακόμη σε προσιτά επίπεδα. Επίσης, παρατηρείται ότι οι τιμές για την αγορά σπιτιού σε θερινό προορισμό μπορεί τα τελευταία χρόνια να σημείωσαν αύξηση, ωστόσο η αύξηση αυτή ήταν αρκετά μικρότερη από την άνοδο που σημείωσαν οι τιμές των ακινήτων στα αστικά κέντρα, και ειδικά στην περιφέρεια Αττικής.
Πρωταθλητές στη ζήτηση
Όσον αφορά τις τιμές πώλησης ακινήτων σε τουριστικούς προορισμούς, πρωταθλητές αναδεικνύονται οι Κυκλάδες, η Κρήτη, η Ρόδος και η Κέρκυρα. Σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία της Engel &Volkers, η αγορά δεύτερης κατοικίας στα νησιά του Νοτίου Αιγαίου έχει σημειώσει σημαντική ανάπτυξη τα τελευταία χρόνια, με έντονη ζήτηση από τους αγοραστές που κατάγονται από τις Ηνωμένες Πολιτείες, που σήμερα δείχνουν ενδιαφέρον για αγορές ακινήτων σε δημοφιλείς νησιωτικούς προορισμούς, όπως η Μύκονος και η Σαντορίνη, με προοπτική εξασφάλισης πρόσθετου εισοδήματος σε περιόδους που το ακίνητο παραμένει κενό. Όσο για τα νησιά της Πάρου, της Ρόδου και της Σύρου, φαίνεται επίσης να προσελκύουν σημαντικό ενδιαφέρον από τη διεθνή κοινότητα, όπως Γάλλους και Γερμανούς, λόγω συνδυασμού παραγόντων όπως η φυσική ομορφιά, ο ευνοϊκός καιρός, οι βελτιωμένες υποδομές και οι επενδυτικές ευκαιρίες.
Στη Μύκονο η μέση τιμή για αγορά νεόδμητης δεύτερης-εξοχικής κατοικίας κυμαίνεται στα επίπεδα των 13.000 ευρώ/τ.μ., με τις τιμές να ξεκινούν από τα 6.000 ευρώ/τ.μ. για την αγορά παλαιού, μη ανακαινισμένου ακινήτου.
Στην Πάρο οι τιμές για τα παλαιά σπίτια κυμαίνονται από 1.800 έως 2.000 ευρώ το τετραγωνικό, ενώ κάποιος μπορεί να βρει και χαμηλότερης αξίας, που χρήζουν όμως εκτεταμένης ανακατασκευής. Τα παλαιότερα σπίτια ή τα λεγόμενα "σπίτια που αλλάζουν χέρια" (10ετίας, 20ετίας), μία από τις δημοφιλέστερες κατηγορίες ακινήτων, κυμαίνονται στα 3.000 ευρώ το τετραγωνικό, ενώ τα νεόδμητα από 4.000 έως 5.000 ευρώ το τετραγωνικό.
Οι μονοκατοικίες ξεκινούν από 500.000 ευρώ, ενώ όσον αφορά τις βίλες οι τιμές ξεκινούν από 800.000 έως 1 εκατ. ευρώ. Από εκεί και πέρα, ανάλογα με τη θέση και την πολυτέλεια της κατασκευής, η τιμή μιας βίλας μπορεί να φτάσει τα 10 ή και τα 15 εκατ. ευρώ.
Στα οικόπεδα εντός οικισμού οι τιμές ξεκινούν από τα 80.000 ευρώ έως και πάνω από 200.000 ευρώ για 400 τ.μ., ενώ για τα εκτός οικισμού (4 στρέμματα στα οποία χτίζει 200 τετραγωνικά και επιπλέον 20 τετραγωνικά για κάθε παραπάνω στρέμμα) κατά μέσο όρο κυμαίνονται στα 350.000 ευρώ και μπορεί να φτάσουν σε πολύ υψηλά επίπεδα, ανάλογα με τη θέση και τη θέα που καθένα προσφέρει.
Στη Ρόδο η μέση τιμή αγοράς για παλαιό ακίνητο, μη ανακαινισμένο, φτάνει τα 2.500 ευρώ/τ.μ. και για νεόδμητο εξοχικό τα 8.500 ευρώ/τ.μ. Αντίστοιχα, στη Σύμη οι τιμές διαμορφώνονται σε 1.500 για τα παλαιότερα και 4.800 ευρώ/τ.μ. για τα πιο καινούργια ακίνητα. Στη Σύρο οι τιμές διαμορφώνονται σε 1.800 και 5.500 ευρώ/τ.μ. αντίστοιχα, στην Πάτμο σε 4.500 ευρώ/τ.μ. και 8.500 ευρώ/τ.μ. αντίστοιχα, στην Τήνο σε 2.500 ευρώ και 6.500 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο και στην Άνδρο σε 2.000/5.200 ευρώ το μέτρο αντίστοιχα.
Σύμφωνα με τις έρευνες, οι αγοραστές αναζητούν ακίνητα κοντά στη θάλασσα που παρέχουν υψηλό επίπεδο πολυτέλειας και σύγχρονες ανέσεις, παραδοσιακή αρχιτεκτονική και δυνατότητα ενοικίασης. Η ανάγκη για ιδιωτικότητα είναι επίσης κάτι που αναζητούν οι υποψήφιοι αγοραστές και, στην πραγματικότητα, η προτίμηση για ένα ακίνητο με πισίνα που βρίσκεται μακριά από την ακτογραμμή είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτής της ανάγκης. Οι αγοραστές εξετάζουν επίσης την προσβασιμότητα και τη συνδεσιμότητα των νησιών με την ηπειρωτική Ελλάδα και τις μεγάλες αστικές περιοχές, καθώς και τη διαθεσιμότητα δημόσιων υποδομών. Συνολικά, οι αγοραστές δεύτερης κατοικίας στα νησιά των Κυκλάδων και των Δωδεκανήσων αναζητούν συχνά έναν συνδυασμό πολυτέλειας, φυσικής ομορφιάς και πολιτισμού, κληρονομιά που είναι μοναδική σε αυτές τις περιοχές.
Iόνια νησιά
Η αύξηση του τουρισμού στο Ιόνιο τα τελευταία χρόνια έχει ενισχύσει σημαντικά και την αγορά εξοχικής κατοικίας, με την Κεφαλλονιά και την Κέρκυρα να πρωταγωνιστούν. Δύο νησιά που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή της ζήτησης από ξένους που θέλουν να αποκτήσουν σπίτι με θέα τα γαλαζοπράσινα νερά του Ιονίου.
Στην Κεφαλλονιά οι τιμές εξοχικών κατοικιών κυμαίνονται από 1.500 ευρώ έως 2.600 ευρώ το τετραγωνικό, ενώ στην Κέρκυρα κυμαίνονται από 1.800 έως 2.500 ευρώ το τετραγωνικό.
Στη Λευκάδα οι τιμές πώλησης των εξοχικών κατοικιών κυμαίνονται από 1.700 ευρώ έως 2.150 ευρώ το τετραγωνικό, ενώ στη Ζάκυνθο από 1.500 έως 2.350 ευρώ ανά τ.μ.
Στις ευκαιρίες για αγορά ακινήτου στα νησιά του Ιονίου αναφέρθηκε σε πρόσφατο δημοσίευμά της και η εφημερίδα "Financial Times", εξερευνώντας τις ομορφιές αλλά και τις τιμές που συναντά κανείς στα νησιά, όπου οι ξένοι αναζητούν μια "εναλλακτική Ελλάδα".
"Για όσους αναζητούν μια εξοχική κατοικία στον ήλιο τα Ιόνια Νησιά προσφέρουν τον καιρό και τα ειδυλλιακά χωριά για τα οποία φημίζεται η Ελλάδα", σημειώνει χαρακτηριστικά το δημοσίευμα, προσθέτοντας ότι "προσφέρουν επίσης μια δική τους αρχιτεκτονική και κουλτούρα" ως εναλλακτική "στους πολυσύχναστους τουριστικούς προορισμούς της Μυκόνου και της Σαντορίνης".
"Όπως σε πολλά από τα μικρότερα νησιά, η γοητεία της Ιθάκης βρίσκεται στους ήσυχους κόλπους που είναι διάσπαρτοι στην ακτογραμμή (...), στις γαλήνιες παραλίες ιδανικές για κολύμπι και στα μικρά χωριά στην πλαγιά ενός λόφου με ασβεστωμένα πέτρινα σπίτια", αναφέρει ακόμα, κάνοντας μνεία και στη συμβολική της αξία, αφού, σύμφωνα με τη μυθολογία, αποτελεί τον τελικό προορισμό του Οδυσσέα.
Όσον αφορά την Κέρκυρα, "το πιο ανεπτυγμένο νησί, οι τιμές ποικίλλουν πολύ, ανάλογα με την τοποθεσία" και, όπως αναφέρει το δημοσίευμα, σε συγκεκριμένες τοποθεσίες μπορούν να αγγίξουν ακόμα και τα 4 εκατ. ευρώ, ενώ διπλασιάζονται για ακίνητα που βρίσκονται στην παραλία".
Καμάρι της Ελλάδας
Τα μεγάλα έργα υποδομής που κατασκευάζονται στην Κρήτη, όπως το νέο αεροδρόμιο στο Καστέλι και ο Βόρειος Οδικός Άξονας Κρήτης (ΒΟΑΚ), έχουν φέρει το νησί σε υψηλή θέση στην προτίμηση των υποψήφιων αγοραστών.
Η μέση τιμή για κατοικίες προς πώληση στην Κρήτη διαμορφώνεται στα 2.000 ευρώ το τετραγωνικό, με την υψηλότερη τιμή να καταγράφεται στον Νομό Λασιθίου, με 2.303 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο, και τη χαμηλότερη στον Νομό Ηρακλείου, με μέσο όρο 1.656 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο.
Στον Νομό Ηρακλείου οι υψηλότερες τιμές καταγράφονται στον Δήμο Χερσονήσου, με 2.111 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο.
Στον Νομό Λασιθίου η μέση τιμή για κατοικίες προς πώληση διαμορφώνεται στα 2.303 ανά τ.μ., με την υψηλότερη να καταγράφεται στον Άγιο Νικόλαο, με 3.000 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο.
Τέλος, στον Νομό Ρεθύμνου η μέση τιμή για κατοικίες προς πώληση διαμορφώνεται στα 1.750 ευρώ ανά τ.μ., ενώ στον Νομό Χανίων η μέση τιμή ανέρχεται σε 2.293 ευρώ ανά τ.μ.
Αποδράσεις χαλάρωσης
Η εγγύτητα στην Αττική έχει κάνει νησιά όπως οι Σπέτσες, η Ύδρα, η Τζια, η Αίγινα αλλά και η Κύθνος να αποτελούν τον ιδανικό τόπο απόκτησης εξοχικής κατοικίας τόσο για Έλληνες όσο και για ξένους αγοραστές.
Στις Σπέτσες το κόστος ανά τετραγωνικό μέτρο για παλαιά ακίνητα κυμαίνεται από 2.000 μέχρι και 5.000 ευρώ το τετραγωνικό, στα μικρότερης παλαιότητας. Στην Ύδρα οι τιμές κυμαίνονται στις 2.500 ευρώ το τετραγωνικό, με την προσφορά πάντως να είναι περιορισμένη, ενώ στο νησί επικρατούν αυστηροί οικοδομικοί κανονισμοί και υπάρχει η υποχρέωση για διατήρηση του αρχιτεκτονικού χαρακτήρα.
Στην Τζια οι τιμές για τα πιο παλιά σπίτια ξεκινούν επίσης από τα 2.000 ευρώ ανά τ.μ. κατά μέσο όρο, φτάνοντας για τις πιο νέες κατασκευές στα 5.300 ευρώ ανά τ.μ. Στην περίπτωση της Αίγινας, τα σπίτια που προσφέρονται προς πώληση είναι σαφώς πιο προσιτά και οι τιμές κυμαίνονται σε πιο χαμηλά επίπεδα, φτάνοντας τα 1.500 ευρώ για παλαιότερες κατασκευές και τα 3.000 ευρώ ανά τ.μ. για τα πιο καινούργια σπίτια.
Σε ανοδική τροχιά βρίσκεται η Κύθνος, με εύκολη πρόσβαση από το Λαύριο. Η μέση τιμή πώλησης των κατοικιών, λόγω και της χαμηλής προσφοράς, έχει αυξηθεί και οι τιμές κυμαίνονται στα 2.800 ευρώ ανά τ.μ.
* Αναδημοσίευση από την ελληνική έκδοση του περιοδικού Forbes