Της Ελευθερίας Πιπεροπούλου
Αμείωτο παραμένει το ενδιαφέρον για συναλλαγές Εξαγορών & Συγχωνεύσεων και το 2025, έπειτα από τα ιστορικά ρεκόρ που καταγράφηκαν το 2024, σύμφωνα με την έρευνα "Εξαγορές και Συγχωνεύσεις επιχειρήσεων στην Ελλάδα το 2024", που δημοσιοποίησε χθες η PwC Ελλάδας.
Όπως ανέφερε ο Θανάσης Πανόπουλος, Head of Deals, PwC Ελλάδας, κατά την παρουσίαση της έρευνας, το 2024 ήταν μια χρονιά-πρόκληση, ενώ το ίδιο αναμένεται και για το 2025, ιδίως μετά τις πρόσφατες εξελίξεις με την επιβολή εμπορικών δασμών από την κυβέρνηση Τραμπ. Παρ’ όλα αυτά, οι προοπτικές παραμένουν θετικές και η ελληνική οικονομία προβλέπεται να συνεχίσει να καταγράφει ισχυρούς ρυθμούς ανάπτυξης. "Το 2025 θα είναι μια θετική χρονιά. Ελπίζουμε να μην υπάρξουν σοβαρές αναταράξεις που θα μπορούσαν να ανακόψουν αυτή την πορεία", πρόσθεσε ο κ. Πανόπουλος.
Ο ίδιος εκτίμησε ότι το 2025 αναμένεται να καταγραφούν νέα ρεκόρ τόσο ως προς τον αριθμό των συναλλαγών όσο και ως προς την αξία τους. "Πλέον, όλοι οι επιχειρηματίες έχουν ενσωματώσει στην στρατηγική τους την προοπτική μιας τέτοιας συναλλαγής”, υπογράμμισε. Την ίδια στιγμή, οι δυνατότητες που προσφέρονται, όπως η έκδοση εταιρικών ομολόγων, η τραπεζική χρηματοδότηση και η ανάπτυξη του Χρηματιστηρίου, λειτουργούν ως εργαλεία που ενισχύουν τη δραστηριότητα στον τομέα των εξαγορών και συγχωνεύσεων.
Deals που έχουν ανακοινωθεί
Σύμφωνα με την έρευνα, ήδη το 2025 καταγράφονται υπογεγραμμένες ή ορατές συναλλαγές άνω των 7,5 δισ. ευρώ, εκ των οποίων 1,4 δισ. ευρώ αφορούν ιδιωτικοποιήσεις.
Ενδεικτικά, μεταξύ των κλάδων που αναμένεται να πρωταγωνιστήσουν το 2025, ο κ. Πανόπουλος και ο Γιώργος Μακρυπίδης, Deals Partner – Head of M&A της PwC Ελλάδας, ξεχωρίζουν την Ενεργειακή Μετάβαση (ΑΠΕ), την Τεχνολογία, τη Φαρμακευτική βιομηχανία και τον κλάδο των Τροφίμων.
Στον τομέα της Ενεργειακής Μετάβασης, τον Φεβρουάριο του 2025 ολοκληρώθηκε η εξαγορά του 50% της Αιολική Προβατά Τραϊανουπόλεως, ενώ εντός του έτους αναμένονται η πώληση τεσσάρων φωτοβολταϊκών πάρκων στη Ρουμανία από τη Μυτιληναίος Α.Ε. στην HELLENiQ Renewables, αλλά και η πώληση 67ΜW αιολικών και φ/β πάρκων σε λειτουργία και 1.7GW υπό ανάπτυξη, κυρίως αιολικών στη Κρήτη από τους ομίλους Κοπελούζου και Σαμαρά στη ΔΕΗ.
Αναμένεται ακόμα η συνεργασία των ομίλων ΔΕΗ και Metlen Energy & Metals για την ανάπτυξη φ/β χαρτοφυλακίου έως 2.000MW σε 4 χώρες.
Όπως επισημάνθηκε κατά την παρουσίαση, στον τομέα της ενέργειας παρατηρείται η είσοδος τρίτης γενιάς επενδυτών, είτε νέων ξένων είτε ως αποτέλεσμα της νέας έξαρσης στον κλάδο, που σχετίζεται με τον κλάδο των μπαταριών, μετά και τη νέα υπουργική απόφαση. "Πρόκειται για μια κατηγορία που αναμένεται να δημιουργήσει αρκετές συναλλαγές", εκτίμησε ο Γιώργος Μακρυπίδης.
Στον τομέα Τηλεπικοινωνιών, ΜΜΕ και Τεχνολογίας (ΤΜΤ), μεταξύ άλλων έχουν ανακοινωθεί η απόκτηση του 60% της Systecom από την Quality and Reliability και το 70% της Μπερνουμπή από την Quest. Μέσα στο έτος αναμένεται η ολοκλήρωση της εξαγοράς της BDS Vending από την ιρλανδική θυγατρική της Coca Cola HBC, η απόκτηση της Telekom Romania Mobile του ομίλου ΟΤΕ από την West Network Invest, όπως επίσης και η εξαγορά του 51% της Greek Informatics από θυγατρική της Medicon Hellas.
Σε ό,τι αφορά τα τρόφιμα και ποτά, τον Ιανουάριο έκλεισε το deal για την εξαγορά της Μπάρμπα Στάθης από την IDEAL Holdings, ενώ η Ελληνικά Γαλακτοκομεία Α.Ε. ολοκλήρωσε την εξαγορά της εταιρείας Κάμπος Χίου Βιομηχανία Χυμών & Αναψυκτικών Α.Ε. Ακόμα, η Premia Properties εξαγόρασε την Σέμελη Οινοποιητική Α.Ε., η Core Innovations, θυγατρική εταιρεία του Ομίλου Motor Oil, προχώρησε στην εξαγορά της εταιρείας καφέ Taresso Artisan Coffee Roasters. Τέλος, πρόσφατα ολοκληρώθηκε και η εξαγορά ποσοστού 60% της Jackaroo από τη Vivartia.
Έντονη επενδυτική δραστηριότητα στην εκπαίδευση
Ένας κλάδος με έντονη επενδυτική δραστηριότητα το τελευταίο διάστημα είναι εκείνος της εκπαίδευσης. Εντός του έτους πρόκειται να κλείσει η τελική συμφωνία για την απόκτηση του 100% του ομίλου ΙΕΚ ΔΕΛΤΑ /ΔΕΛΤΑ 360 από την BC Partners, μέσω του Ομίλου Alphabet Education.
Ο νόμος για την ίδρυση μη κρατικών, μη κερδοσκοπικών πανεπιστημίων στην Ελλάδα έχει οδηγήσει σε αυξημένη επενδυτική κινητικότητα στη δευτεροβάθμια και τριτοβάθμια εκπαίδευση."Δεν είχαμε ξαναδεί τόσες πολλές συναλλαγές σε αυτόν τον κλάδο. Έχουν εμφανιστεί αρκετοί ξένοι επενδυτές στη χώρα λόγω της αλλαγής του νομοθετικού πλαισίου", σχολίασε ο κ. Μακρυπίδης. Σημειωτέον ότι το 2024 ολοκληρώθηκαν τέσσερις συναλλαγές Εξαγορών & Συγχωνεύσεων στον χώρο της εκπαίδευσης, που αφορούσαν τη Σχολή Μωραΐτη, The International School of Athens, τα Εκπαιδευτήρια "Ο Πλάτων" και τα Εκπαιδευτήρια Δούκα.
Κινητικότητα στη ναυτιλία
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει ο κλάδος της ναυτιλίας, ο οποίος παραδοσιακά δεν ήταν ενεργός σε συμφωνίες εξαγορών και συγχωνεύσεων. Ωστόσο, αυτό φαίνεται να αλλάζει. Σύμφωνα με τον Γιώργο Μακρυπίδη, ο κλάδος οδεύει σε ομοειδείς στόλους και αυξημένη ρύθμιση, στοιχεία που δεν υπήρχαν στο παρελθόν. "Του χρόνου θα μιλάμε για έναν αριθμό συναλλαγών στην ελληνική ναυτιλία που δεν έχουμε ξαναδεί", τόνισε.
Το 2024 πραγματοποιήθηκαν τέσσερις συναλλαγές στον κλάδο της ναυτιλίας, συνολικής αξίας €1,1 δισ. Παράλληλα, εντός του 2025 αναμένεται η εξαγορά της Altera Shuttle Tankers (AST) από τη Maistros Shiptrade Ltd, που συνδέεται με τον ελληνικό όμιλο Angelicoussis, έναντι τιμήματος περίπου €627 εκατ.
Επενδύσεων συνέχεια από τις τράπεζες
Στον χρηματοοικονομικό κλάδο, εντός του 2025, η Eurobank ολοκλήρωσε την πώληση ποσοστού 8,6% της Demetra Holdings. Επιπλέον αναμένεται η Eurobank να αποκτήσει το 37,5% επί της Hellenic Bank, όπως και η εξαγορά της Εθνικής Ασφαλιστικής από την Τράπεζα Πειραιώς. Παράλληλα, η UniCredit θα αποκτήσει το 51%της AlphaLife Insurance Company και η Alpha Bank θα αποκτήσει το 100% της Flexfin. Για την εξαγορά της EFG του Ομίλου Λάτση υπάρχει ενδιαφέρον από την Julius Baer αλλά και από την ελβετική τράπεζα J. Safra Sarasin.
"Οι τράπεζες επιδιώκουν να χτίσουν μια νέα ιστορία, ενώ η εξαγορά της Εθνικής Ασφαλιστικής δημιουργεί μια νέα διάσταση, η οποία μέσα στους επόμενους 24 μήνες αναμένεται να αναδιατάξει ολόκληρη την ασφαλιστική αγορά”, εκτίμησε ο κ. Πανόπουλος και πρόσθεσε: "Υπάρχει ρευστότητα, θα συνεχίσουν να επενδύουν σε πολλούς και διαφορετικούς τομείς, είτε μέσω startups είτε μέσω μεγαλύτερων εταιρειών, με στόχο τη δημιουργία αξίας για τους πελάτες τους”.
Στην υγεία, στις αρχές του έτους, ανακοινώθηκε, επίσης, η εξαγορά του 60% της Hellenic Healthcare Group από την ΡureHealth Holding PJSC.
Αποτιμήσεις της αγοράς
Ως προς τις αποτιμήσεις, ο κ. Μακρυπίδης ανέφερε ότι ορισμένοι κλάδοι έχουν τρέξει πιο πολύ, ωστόσο, δεν υπάρχουν σημαντικές διαφοροποιήσεις στο ρίσκο σε σύγκριση με αγορές όπως η Ισπανία ή η Ιταλία, γεγονός που κάνει τις αποδόσεις παρόμοιες. "Δεν έρχεται κάποιος στην Ελλάδα για να αγοράσει φθηνότερα, αλλά γιατί υπάρχει η δυνατότητα να αναπτυχθεί η εταιρεία του πιο γρήγορα. Η χώρα δεν έχει ακόμα φτάσει στο επίπεδο που βρισκόταν πριν από 15 χρόνια, κάτι που δημιουργεί προοπτικές υψηλής ανάπτυξης."
Στα 20,7 δισ. τα αντληθέντα κεφάλαια το 2024
Σημειώνεται ότι τα συνολικά κεφάλαια που προσέλκυσαν οι ελληνικές επιχειρήσεις το 2024 άγγιξαν τα €20,7 δισ. (από €8,4 δισ. το 2023), εκ των οποίων τα €12,5 δισ. προέκυψαν από Εξαγορές και Συγχωνεύσεις (Ε&Σ), €1,3 δισ. αφορούσαν εταιρικά ομόλογα, €0,7 δισ. από Αυξήσεις Μετοχικού Κεφαλαίου (ΑΜΚ) και €6,2 δισ. έσοδα από ιδιωτικοποιήσεις. Συνολικά, το 2024 πραγματοποιήθηκαν 123 συναλλαγές, με μέσο ύψος συναλλαγής τα €101 εκατ.
