Της Ελευθερίας Πιπεροπούλου
Κάθε εταιρεία κρύβει πίσω της μια μοναδική ιστορία, έναν συνδυασμό επιτυχιών και αποτυχιών που τη διαμόρφωσαν. Όμως, λίγες ιστορίες είναι τόσο πολύπλοκες και ενδιαφέρουσες όσο αυτή της ιστορικής εταιρείας Ελ. Δ. Μουζάκης ΑΕΒΕΜΕ. Ένα οικογενειακό δέντρο με πολλά κλαδιά και… παρακλάδια, διαθήκες και διαμάχες μεταξύ κληρονόμων, συνθέτουν το φόντο πίσω από μια επιτυχημένη πορεία.
Ο ιδρυτής της εταιρείας, ο αείμνηστος Ελευθέριος Μουζάκης, φάνηκε προνοητικός στην διαθήκη του, μαρτυρώντας την αφοσίωσή του στο μέλλον της εταιρείας, αλλά και τον ανεπίσημο ρόλο του, ως "μεσάζοντα” μεταξύ των γενεών και των διαδόχων του. Ο ιδρυτής της "Πεταλούδας” και "πατριάρχης της κλωστοϋφαντουργίας” πέθανε το 2006, αλλά φρόντισε να αφήσει πίσω του ένα διόλου ευκαταφρόνητο καταπίστευμα, ως άτοκο δάνειο για την αξιοποίησή του σε περίπτωση που ο όμιλος αντιμετώπιζε ταμειακές δυσχέρειες και για την αποπληρωμή υποχρεώσεών του.
Παράλληλα, έθεσε σαν απαράβατο όρο της διαθήκης του να μην μπορεί να πουληθεί η εταιρεία του τουλάχιστον μέχρι το τέλος του 2021. Η ημερομηνία αυτή ανήκει πλέον στο παρελθόν, ανοίγοντας τον δρόμο για μια νέα εποχή στην εταιρεία. Οι επενδυτές παρακολουθούν τις εξελίξεις με ενδιαφέρον, αναμένοντας τον επόμενο "χρησμό” της… Πεταλούδας.
Σε λίγες μέρες πραγματοποιείται η Ετήσια Γενική Συνέλευση της εταιρείας, η πρώτη μετά την επεισοδιακή και πολύωρη έκτακτη Γ.Σ. του περασμένου Γενάρη, όταν η δεύτερη σύζυγος του αείμνηστου Ελευθέριου Μουζάκη, Ελευθερία, και η κόρη της, Αικατερίνη, έμειναν εκτός Διοικητικού Συμβουλίου. "Μας πετάνε έξω”, είχε πει τότε η Ελευθερία Μουζάκη στην κόρη της Αικατερίνη, η οποία παρακολουθούσε διαδικτυακά τη γενική συνέλευση.
Η διοίκηση της ιστορικής εταιρείας έχει περάσει στα χέρια του Τζον-Πολ Μουζάκη Γκάγκνουμ, εγγονού του αειμνήστου Ελευθερίου Μουζάκη. Ο Ελευθέριος Μουζάκης είχε αποκτήσει με την πρώτη του σύζυγο, Νίκη, τρεις κόρες, την Παρασκευή (Εύη), την Μαρία-Διονυσία και την Στυλιανή (Λιάνα). Οι δύο μεγαλύτερες κόρες έχουν αποβιώσει.
Ο νέος πρόεδρος του Δ.Σ. είναι κάτοχος MBA της Σχολής Διοίκησης Επιχειρήσεων του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ. Είναι απόφοιτος του Διεθνούς Επιστημονικού Κέντρου - Κέντρο Ιαπωνικών σπουδών και πτυχιούχος του Πανεπιστημίου Γέιλ. Η αλλαγή στο "τιμόνι” της εταιρείας αποφασίστηκε τον περσινό Σεπτέμβριο, όταν, για πρώτη φορά, η ετήσια Γενική Συνέλευση της εισηγμένης διεξήχθη με τους κληρονόμους να έχουν δικαίωμα ψήφου. Ειδικότερα, βάσει της διαθήκης του Ελευθερίου Μουζάκη, οι τέσσερις θυγατέρες του και η σύζυγός του δεν είχαν το δικαίωμα να εκποιήσουν τις μετοχές τους μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2021. Επιπλέον, βάσει της διαθήκης, στις πέντε κληρονόμους είχε τεθεί απαγόρευση να ψηφίζουν στις Γενικές Συνελεύσεις. Ωστόσο, με το πέρας αυτής της ημερομηνίας, η Στυλιανή – Λιάνα Μουζάκη, με ποσοστό 14,1795%, και οι κυρίες Ελευθερία Μουζάκη, με ποσοστό 14,1821%, και Αικατερίνη Μουζάκη, με ποσοστό 14,3888%, προχώρησαν στην άρση της δέσμευσης και έτσι πλέον έχουν δικαίωμα ψήφου. Για τους υπόλοιπους κληρονόμους το δικαίωμα ψήφου παραμένει στους εκτελεστές της διαθήκης.
Σε αυτήν, λοιπόν, την Γ.Σ. του περσινού Σεπτεμβρίου, συμφωνήθηκε ένα 9μελές Διοικητικό Συμβούλιο, με τον Τζον-Πολ Μουζάκη Γκάγκνουμ να γίνεται πρόεδρος, αλλά την Ελευθερία Μουζάκη να παραμένει μέλος.
Ωστόσο, αυτό άλλαξε στην έκτακτη Γ.Σ. της εταιρείας τον Ιανουάριο. Το κλίμα στην Γ.Σ. ήταν αρκετά τεταμένο από την αρχή, με διαφωνίες και διαξιφισμούς επί των θεμάτων ημερησίας διάταξης, ενώ, παρότι δεν περιλαμβανόταν στην ημερησία διάταξη, μέτοχος πρότεινε την εκλογή νέου Δ.Σ. Σε μια ένδειξη της προβληματικής φύσης στις σχέσεις μεταξύ των κληρονόμων, το 7μελές Δ.Σ. που προέβλεπε η πρόταση του μετόχου Ελευθέριου-Ίωνα-Ερίκου Μουζάκη-Γκάγκνουμ (5,0052%) -και η οποία τελικά ψηφίστηκε- δεν περιλάμβανε την Ελευθερία και την Αικατερίνη Μουζάκη.
Σημειώνεται ότι ο Τζον-Πολ Μουζάκης Γκάγκνουμ ελέγχει από κοινού με τον Ελευθέριο-Ίωνα-Ερίκο Μουζάκη Γκάγκνουμ ποσοστό 14,1723%, υπό την ιδιότητά τους ως συνεκτελεστών της Δημόσιας Διαθήκης της Μαρίας-Διονυσίας Μουζάκη κατά το μέρος που αφορά στις μετοχές των παιδιών της εκλιπούσης, της Δάφνης-Ειρήνης Κωστοπούλου και του Ντενίς Ελευθέριου Κριστόφ Φουκέ. Ο τελευταίος κατέχει επιπλέον 8.923 μετοχές, με δικαίωμα ψήφου.
Έτσι, τα βλέμματα είναι στραμμένα πλέον στην πλευρά της Ελευθερίας Μουζάκη, η οποία, διατηρώντας ένα σημαντικό ποσοστό μετοχών στην εταιρεία, αναμένεται ότι θα συνεχίζει να παίζει σημαντικό ρόλο.
Αντέχει παρά τις προκλήσεις
Ωστόσο, το ενδιαφέρον επικεντρώνεται και στην στρατηγική που θα ακολουθήσει από εδώ και πέρα η νέα διοίκηση της Μoυζάκης, εν μέσω έντονων προκλήσεων για την εταιρεία. Δεν είναι κρυφό ότι η εταιρεία δραστηριοποιείται σε ένα ιδιαίτερα ανταγωνιστικό περιβάλλον, το οποίο χαρακτηρίζεται από μείωση της ζήτησης και συμπίεση των τιμών, λόγω του έντονου ανταγωνισμού από τις χώρες χαμηλού εργατικού κόστους της Ασίας. Επιπλέον, η εταιρεία έχει δεχτεί σημαντικό πλήγμα από την εκτίναξη του ενεργειακού κόστους.
Η Μoυζάκης εδώ και χρόνια καταγράφει ζημία από την κλωστοϋφαντουργική της δραστηριότητα, ωστόσο καταφέρνει να αντισταθμίζει αυτές τις απώλειες από την εκμετάλλευση της ακίνητης περιουσίας της (όπως το ακίνητο που σήμερα φιλοξενεί το εμπορικό κέντρο "River West”), καταφέρνοντας να εισπράττει σημαντικά έσοδα από ενοίκια (2.402.516,53 ευρώ το 2022).
Το 2022, ο κύκλος εργασιών της μητρικής παρουσίασε μείωση 13,22% σε σχέση με το 2021 και διαμορφώθηκε σε 4.359.275,41 ευρώ, έναντι 5.023.318,18 ευρώ. Όπως ανακοίνωσε η εταιρεία, η πτώση των πωλήσεων οφείλεται κυρίως σε εξωγενείς παράγοντες. "Η ευρύτερη αγορά της κλωστοϋφαντουργίας στην Ελλάδα παρουσιάζει δείγματα δυσκίνητης προσαρμογής στις συνθήκες που διαμορφώθηκαν μετά την επίδραση των συνεπειών της πανδημίας.
Συγκεκριμένα, την περίοδο της πανδημίας και των περιορισμών στην κίνηση (lockdown), διαπιστώθηκε μία παροδική, όπως αποδείχθηκε, αύξηση της ζήτησης σε κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα, η οποία μειώθηκε σημαντικά το 2022”, σημειώνει η εταιρεία και προσθέτει: "Ένας άλλος βασικός παράγοντας που επηρεάζει τις εξελίξεις στην ευρύτερη αγορά της κλωστοϋφαντουργίας στην Ελλάδα είναι ο πόλεμος στην Ουκρανία. Η συνέχιση του πολέμου επί μακρόν μπορεί δυνητικά να επηρεάσει αρνητικά το κόστος παραγωγής, δια της αλματώδους αύξησης του ενεργειακού κόστους, με αδιευκρίνιστο αποτέλεσμα στη καμπύλη ζήτησης. Η βασικότερη, όμως, συνέπεια του πολέμου είναι η αβεβαιότητα που δημιουργείται σε όλα τα επίπεδα της οικονομικής δραστηριότητας τόσο στην Ελλάδα όσο και διεθνώς”.
Για την χρήση 2022, η εταιρεία εμφάνισε ζημίες EBITDA -4.479.702,97 ευρώ από κέρδη 939.035,28 ευρώ το 2021. Το αποτέλεσμα της χρήσεως επηρεάστηκε αρνητικά από πρόβλεψη κινδύνου ποσού 4.926.869,06 ευρώ. Το ποσό αφορά ληξιπρόθεσμο δάνειο της Εθνικής Τράπεζας προς την εταιρεία Ήλιος ΑΒΕΕ, στην οποία η εταιρεία Ελ. Δ. Μουζάκης ΑΕΒΕΜΕ έχει παράσχει εγγύηση και για το εν λόγω δάνειο έχει εγγραφεί προσημείωση σε ακίνητο της Ελ. Δ. Μουζάκης ΑΕΒΕΜΕ.
Πάντως, όπως αναφέρεται στις οικονομικές καταστάσεις, η εταιρεία έχει αποπληρώσει όλες τις μακροπρόθεσμες δανειακές υποχρεώσεις και δεν έχει βραχυπρόθεσμο δανεισμό.
Το 2021 η εταιρεία είχε "δει” τις πωλήσεις της να αυξάνονται κατά 17,60% σε σχέση με το 2020, ενώ είχε εμφανίσει κέρδη EBITDA 939.035,28 ευρώ . Όπως αναφερόταν τότε στον ισολογισμό της, η εταιρεία, βγαίνοντας από την περίοδο της χρηματοοικονομικής κρίσης, "έδειξε ενθαρρυντικά σημάδια επανόδου σε μία περίοδο κοινωνικής και οικονομικής κανονικότητας”.
Απέναντι στις προκλήσεις, η εταιρεία προσπαθεί να απαντήσει με επενδύσεις σε μηχανήματα και στην αξιοποίηση εγκαταστάσεων ως προς την ενεργειακή της ενδυνάμωση. Βούληση της εταιρείας είναι, επίσης, να ενισχύσει και το κομμάτι των εξαγωγών. Επιπλέον, μια καινοτομία που εισάγεται σταδιακά στις αρχές του 2023 είναι η δημιουργία ξεχωριστού Τμήματος Εξυπηρέτησης Πελατών, το οποίο θα έχει ως αποστολή την εξυπηρέτηση του πελάτη από την στιγμή της τοποθέτησης παραγγελίας μέχρι την παράδοση του τελικού προϊόντος στον πελάτη (one stop shop).
Από την Σμύρνη στην…κορυφή
Ο Ελευθέριος Μουζάκης ήταν ένας αυτοδημιούργητος επιχειρηματίας που πρωταγωνίστησε στο παιχνίδι των εξαγορών και απορρόφησης των αντιπάλων του. Έχει χαρακτηριστεί "πατριάρχης της κλωστοϋφαντουργίας”, "πατέρας του ελληνικού επιχειρηματικού μάρκετινγκ”, ακόμη και ο πιο "ειλικρινής φορολογούμενος”.
Γεννήθηκε το 1913 στην Σμύρνη, βίωσε την τραγωδία της Μικρασιατικής Καταστροφής και της προσφυγιάς, και μεγάλωσε μέσα στην φτώχεια, πουλώντας το οτιδήποτε για να μπορέσει να ζήσει.
Είχε την πρώτη του επαφή με τον κλάδο της κλωστοβιομηχανίας το 1933, σαν υπάλληλος μιας εμπορικής εταιρείας κλωστών.
Το 1944 ίδρυσε την "Κλωσταί Πεταλούδας - Μουζάκης" που σύντομα διακρίθηκε για την υψηλή ποιότητα των προϊόντων της. Η εταιρεία αυτή, διοικούμενη με ευρύ πνεύμα και με την χρήση πρωτοποριακών για την εποχή μεθόδων μάρκετινγκ και ποιοτικού ελέγχου, έγινε σε λίγες δεκαετίες η πρώτη της ελληνικής αγοράς.
Η εταιρεία παράγει υψηλής ποιότητας κλωστές ραφής και κεντήματος όλων των τύπων, κατασκευασμένες από βαμβάκι, πολυεστέρα και σύμμικτα (βαμβάκι/πολυεστέρα). Επίσης παράγει νήματα από βαμβάκι πλήρως επεξεργασμένα (πεννιέ, γκαζέ, μερσεριζέ) που προορίζονται για χειροπλεκτική, πλεκτική μηχανής, υφαντική και δανδελοποιϊα. Οι εγκαταστάσεις της περιλαμβάνουν κλωστήρια, βαφεία και φινιριστήρια σύγχρονης τεχνολογίας.
Ο όμιλος Μουζάκη χαρακτηρίζεται από έναν έντονο διεθνή προσανατολισμό. Ήδη από το 1951 ο όμιλος ανέπτυξε διεθνή συνεργασία με την D.M.C. Γαλλίας στον τομέα των κλωστών κεντήματος, πρακτική που συνεχίζεται και επεκτείνεται έως σήμερα με άλλες εταιρείες διεθνώς, κυρίως δε με τις Gutermann και Madeira.
Το 1968 ο Ελευθέριος Μουζάκης ίδρυσε την Ελ. Δ. Μουζάκης ΑΕΒΕΜΕ. Οι μετοχές της εταιρείας εισήχθησαν στο Χρηματιστήριο Αθηνών το 1991. Η έδρα της εταιρείας βρίσκεται στο Αιγάλεω, όπου στεγάζονται οι παραγωγικές και εμπορικές εγκαταστάσεις, καθώς και η Διοίκηση της εταιρείας.
Τα προϊόντα της εταιρείας εξυπηρετούν τις βιομηχανίες πλεκτών, υποκαμίσων, ετοίμων ενδυμάτων, υποδημάτων, στρωμάτων, δερματίνων ειδών, βιβλιοδεσίας, ιματισμού Ενόπλων Δυνάμεων, ραφής γουναρικών, καπέλων, παιχνιδιών κ.λπ. Πελάτες της επίσης είναι διάφοροι επαγγελματίες (ράφτες, μοδίστρες, κ.λπ.) και νοικοκυριά.
Ο αριθμός του απασχολούμενου προσωπικού της εταιρείας και του Ομίλου στις 31/12/2022 ήταν 91 άτομα και 92 αντίστοιχα.
