Του David Axe
Πέντε εβδομάδες αφότου ξεκίνησε η επίθεση της Ρωσίας στο βόρειο μέτωπο της Ουκρανίας, το πεδίο της μάχης στο Βολτσάνσκ, μέσα και γύρω από την πόλη -ακριβώς νότια των συνόρων με τη Ρωσία- έχει καταστεί "ναρκοπέδιο” για τα ρωσικά τεθωρακισμένα οχήματα.
Έτσι, το βάρος της μάχης έχει πέσει στις πλάτες του ρωσικού πεζικού - που θερίζεται από τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη και το πυροβολικό του ουκρανικού στρατού.
Δεν προκαλεί έκπληξη λοιπόν το γεγονός ότι οι απώλειες των ρωσικών στρατευμάτων -ήτοι των τραυματιών και των νεκρών- έχουν αυξηθεί από την άνοιξη και μετά. Οι συνολικές απώλειες της Ρωσίας ενδεχομένως να ξεπερνούν πλέον το μισό εκατομμύριο. Αντίθετα, οι απώλειες της Ουκρανίας είναι πολύ μικρότερες.
Παραδόξως, όμως, παρά το λουτρό αίματος, δεν προμηνύεται το τέλος του πολέμου στην Ουκρανία. Το Κρεμλίνο στρατολογεί περίπου 30.000 στρατιώτες κάθε μήνα και μετά από μια πρόχειρη εκπαίδευσή τους στέλνει στο μέτωπο - συνεχίζοντας να έχει σημαντικές μηνιαίες απώλειες.
Ως εκ τούτου, παρότι οι Ρώσοι σκοτώνονται μαζικά στο Βολτσάνσκ και άλλες διεκδικούμενες πόλεις, ο ρωσικός στρατός συνεχίζει όχι απλώς να επανδρώνει τις υφιστάμενες μονάδες του αλλά και να σχηματίζει νέες. "Ετοιμάζουν νέες δυνάμεις για μελλοντικές επιθέσεις”, εξηγεί ο Kriegsforscher, χειριστής μη επανδρωμένων αεροσκαφών του Ουκρανικού Σώματος Πεζοναυτών που υποστηρίζει την Ουκρανική 82η Ταξιαρχία Αεροπορικής Εφόδου που μάχεται στο Βολτσάνσκ.
Το Βολτσάνσκ αποτελούσε τον πρώτο μεγάλο στόχο της επίθεσης που ξεκίνησε η Ρωσία στη βόρεια Ουκρανία στις 10 Μαΐου, εξαπολύοντας ταυτόχρονες επιθέσεις σε πολλά σημεία κατά μήκος των βόρειων συνόρων της χώρας με τη Ρωσία. Ωστόσο, οι ρωσικές δυνάμεις παρότι αριθμούν δεκάδες χιλιάδες στρατιώτες, δεν μπόρεσαν να καταλάβουν τη βιομηχανική πόλη που βρίσκεται τέσσερα μίλια νότια των συνόρων.
Αρκετές ουκρανικές ταξιαρχίες, μεταξύ αυτών και η 82η Ταξιαρχία Αεροπορικής Εφόδου, έσπευσαν στην περιοχή για να αντικρούσουν τους Ρώσους. Έχοντας εφοδιαστεί εκ νέου με αμερικανικά πυρομαχικά, οι Ουκρανοί πολεμούν τους Ρώσους δρόμο-δρόμο και σπίτι-σπίτι - ανακόπτοντας από τα τέλη Μαΐου και μετά την προέλασή τους.
Έτσι, ουσιαστικά, το Βολτσάνσκ έχει μετατραπεί σε ένα θανατηφόρο πεδίο μάχης για το πεζικό, με τους Ρώσους να υφίστανται τις μεγαλύτερες απώλειες. Κι αυτό γιατί όπως λέει ο Kriegsforscher, "Οι Ρώσοι χρησιμοποιούν μόνο πεζικό και καθόλου τεθωρακισμένα οχήματα”.
Αιτία δεν είναι φυσικά ότι ο ρωσικός στρατός δεν διαθέτει οχήματα όπως τα αμερικανικής κατασκευής Strykers που έχει η ουκρανική 82η Ταξιαρχία Αεροπορικής Εφόδου, τα οποία έχουν υποστεί βελτιώσεις ώστε να μπορούν να αντεπεξέλθουν στις χαοτικές συνθήκες μιας αστικής μάχης. Τα ρωσικά τροχοφόρα τεθωρακισμένα οχήματα μεταφοράς προσωπικού BTR-82 είναι σε γενικές γραμμές αντίστοιχα των Strykers, αν και λιγότερο εξελιγμένα.
Η Ρωσία "έχει τεθωρακισμένα οχήματα... που είναι ιδανικά για αστικές μάχες (τουλάχιστον για [ιατρική] εκκένωση)”, σημειώνει ο Kriegsforscher. "Αλλά δεν τα χρησιμοποιεί”.
"Η επιλογή τους να χρησιμοποιούν πεζικό χωρίς θωράκιση είναι περίεργη”, προσθέτει ο Kriegsforscher. Επί της ουσίας όμως, η διεστραμμένη αυτή προσέγγιση έχει νόημα - ειδικά για τους Ρώσους διοικητές που δεν δίνουν και μεγάλη αξία στη ζωή των στρατιωτών τους.
Μετά από 28 μήνες σκληρών μαχών, ο ρωσικός στρατός έχει χάσει περίπου 4.000 τεθωρακισμένα οχήματα μεταφοράς προσωπικού και οχήματα μάχης πεζικού - πρόκειται για δύο τύπους τεθωρακισμένων οχημάτων που μπορούν να μεταφέρουν στρατεύματα στο πεδίο της μάχης. Ουσιαστικά, η Ρωσία χάνει κατά μέσο όρο περίπου 150 οχήματα APC και βαρύτερης θωράκισης IFV τον μήνα, σύμφωνα με τα επιβεβαιωμένα στοιχεία των αναλυτών της Oryx.
Οι απώλειες της Ουκρανίας είναι πολύ μικρότερες: περίπου χίλια APC και IFV από τότε που η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022. Αριθμός που αντιστοιχεί σε περίπου 30 οχήματα τον μήνα.
Και ο αριθμός των ρωσικών απωλειών αυξάνεται με ταχείς ρυθμούς. Οι νέες προμήθειες αμερικανικών βλημάτων πυροβολικού και η επιτάχυνση της κατασκευής μη επανδρωμένων αεροσκαφών εξοπλισμένων με εκρηκτικά έχουν παράσχει επιτέλους στις ουκρανικές ταξιαρχίες τη δύναμη πυρός που χρειάζονται ώστε να πλήττουν οποιοδήποτε ρωσικό όχημα εντοπίζουν τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη επιτήρησής τους - διαμορφώνοντας μια εντελώς νέα κατάσταση στο πεδίο της μάχη σε σχέση με την άνοιξη, όταν οι Ουκρανοί εντόπιζαν συχνά ρωσικά οχήματα αλλά δεν είχαν τα μέσα να τα πλήξουν.
Τον Μάιο, οι ρωσικές απώλειες οχημάτων αυξήθηκαν εκθετικά, καθώς ο ρωσικός στρατός έχασε 288 APC και IFV, σύμφωνα με τον αναλυτή Andrew Perpetua, ο οποίος παρακολουθεί τις απώλειες οχημάτων στην Ουκρανία. "Πρόκειται μόνο γι’ αυτά που μπορούμε να δούμε και να καταμετρήσουμε”, σημειώνει.
Το πρόβλημα που αντιμετωπίζει η Ρωσία είναι ότι η στρατιωτική βιομηχανία της μπορεί να κατασκευάζει ή να "επιστρατεύει” από τα αποθέματά της μόλις 1.000 οχήματα APC και IFV ετησίως. Ήτοι μόλις το 1/4 των οχημάτων που θα χρειαζόταν ο στρατός της σε έναν χρόνο, εάν συνέχιζε να χάνει τεθωρακισμένα με τον τρέχοντα ρυθμό.
Είναι προφανές λοιπόν, ότι οι Ρώσοι διοικητές υφίστανται πιέσεις να μην θέτουν σε κίνδυνο τα βαριά τεθωρακισμένα οχήματα που διαθέτουν οι μονάδες τους. Έτσι, οι περισσότερες μονάδες του ρωσικού στρατού οδηγούνται στα πεδία της μάχης με μοτοσυκλέτες ή με οχήματα παντός εδάφους που υπερτερούν ελάχιστα ενός αμαξιδίου γκολφ. Κι αυτές είναι οι τυχερές μονάδες του ρωσικού στρατού, καθώς άλλες δεν μεταφέρονται καν με οχήματα.
Ακόμη και οι μονάδες υποστήριξης έχουν "παρκάρει” τα βαριά τεθωρακισμένα οχήματά τους, όπως τα φορτηγά Kamaz, επιλέγοντας επίσης οχήματα παντός εδάφους. "Στη μάχη, η υποστήριξη με φορτηγά Kamaz είναι αδύνατη - όπως και με άλλα οχήματα”, αναφέρει ένας Ρώσος στρατιώτης σε βίντεο που μετέφρασε ο Εσθονός αναλυτής War Translated.
Τα οχήματα υποστήριξης παντός εδάφους είναι όμως επίσης ευάλωτα. Ο Ρώσος στρατιώτης στο βίντεο δείχνει ένα όχημα που φέρει εκτεταμένες ζημιές από θραύσματα - σημάδια μιας ουκρανικής επίθεσης που όπως λέει σκότωσε τρεις Ρώσους αξιωματικούς που επέβαιναν στο ελαφρύ όχημα. Αλλά για πολλούς Ρώσους διοικητές, η απώλεια ενός οχήματος παντός εδάφους αξίας 19.000 δολαρίων είναι προτιμότερη από την απώλεια ενός φορτηγού Kamaz 100.000 δολαρίων - ή ενός APC ή IFV που μπορεί να κοστίζει εκατομμύρια δολάρια.
Επιπλέον, η απώλεια μιας ομάδας πεζικού είναι προτιμότερη από την απώλεια οποιουδήποτε οχήματος, εφόσον πεζικό υπάρχει άφθονο ενώ τα οχήματα γίνονται ολοένα και πιο δυσεύρετα.
Αυτή η ανεπάρκεια βαρέων οχημάτων μπορεί να εξηγεί γιατί μια επίθεση του ρωσικού πεζικού στο κέντρο του Βολτσάνσκ το Σαββατοκύριακο κατέληξε με 400 Ρώσους στρατιώτες να περικυκλώνονται σε ένα εργοστάσιο χημικών, το οποίο βομβάρδισε η ουκρανική αεροπορία.
"Οι Ρώσοι είναι περικυκλωμένοι εδώ χωρίς δυνατότητα εκκένωσης ή ενισχύσεων”, ανέφερε ένας άλλος Ουκρανός χειριστής μη επανδρωμένου αεροσκάφους - πιθανότατα γιατί οι ρωσικές δυνάμεις που βρίσκονται στο Βολτσάνσκ δεν διαθέτουν βαρέα οχήματα που θα μπορούσαν να εισέλθουν στον χώρο που ήταν περικυκλωμένοι οι Ρώσοι στρατιώτες. Ή κι αν διαθέτουν, δεν ήταν διατεθειμένες να τα θέσουν σε κίνδυνο μόνο και μόνο για να σώσουν μερικές εκατοντάδες στρατιώτες.
