Του Mike O'Sullivan
Το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών έδειξε ότι το κέντρο "κρατάει" ακόμη, οι Πράσινοι υπέστησαν σημαντικές απώλειες, για την ακροδεξιά η κάλπη ήταν ανάμεικτη, η Μελόνι νίκησε και ο Μακρόν όχι απλώς έχασε, αλλά πλέον κινδυνεύει από την απόφασή του να προκηρύξει εκλογές. Ο Σολτς στη Γερμανία υπέστη επίσης πολιτική ζημιά, αλλά τουλάχιστον δεν κινδυνεύει όπως ο Γάλλος πρόεδρος.
Το ευρωπαϊκό "κέντρο" συγκρατεί τις δυνάμεις του στο Ευρωκοινοβούλιο (το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα τα πήγε καλά). Η δυναμική του ενισχύθηκε από την καλή επίδοση του Ντόναλντ Τουσκ και την αξιοπρεπή παρουσία του κόμματος του Φρίντριχ Μερτς στη Γερμανία.
Το "καυτό θέμα" όμως είναι η Γαλλία, όπου το ακροδεξιό κόμμα Rassemblement National σημείωσε την καλύτερη εκλογική του επίδοσή στην Ιστορία, και ο Εμμανουέλ Μακρόν προκήρυξε βουλευτικές εκλογές για τις 30 Ιουνίου (α' γύρος) και 7 Ιουλίου (β' γύρος).
Αν και η κίνηση αυτή φέρεται να είχε προετοιμαστεί εδώ και κάποιους μήνες, κατά την άποψή μου είναι λανθασμένη - και κινείται στον βηματισμό της πρόσφατης απόφασης του Ρίσι Σούνακ να προκηρύξει πρόωρες εκλογές στην Αγγλία. Αίσθησή μου είναι ότι η ψήφος στο ακροδεξιό RN είναι παγιωμένη, ο Μακρόν είναι ως πρόσωπο αντιδημοφιλής σε μεγάλο τμήμα της κοινής γνώμης και ο κίνδυνος είναι η προσπάθεια του Μακρόν να οικοδομήσει έναν αντι-ακροδεξιό συνασπισμό (όπως υπάρχει στη Ρουμανία και την Πορτογαλία) να αποτύχει, υπό την έννοια ότι το RN θα διατηρήσει το υψηλό του ποσοστό και ότι ένας μεγάλος συνασπισμός (Σοσιαλιστών, Ρεπουμπλικανών και του κόμματος En Marche του Μακρόν) πολύ δύσκολα θα υλοποιηθεί. Μια τέτοια συμμαχία θα πρέπει, για παράδειγμα, να υιοθετήσει πιο σκληρή στάση στο μεταναστευτικό κάτι που δύσκολα θα εφαρμοστεί. Επίσης, ένας τέτοιος συνασπισμός δεν θα έχει δημοσιονομικό χώρο (το γαλλικό χρέος υποβαθμίστηκε πρόσφατα). Είναι επίσης το τέλος για το "πείραμα του Ατάλ".
Πίστευα ότι ο Μακρόν θα αντιδρούσε σε μια τέτοια "ήττα" στρίβοντας το τιμόνι προς τα δεξιά, όπως συμβαίνει γενικά σε όλη την Ευρώπη. Αντ' αυτού, αποφάσισε να ρισκάρει προκηρύσσοντας εκλογές, ελπίζοντας η ιστορία θα επαναληφθεί: κάθε φορά που η Γαλλία ήταν αναγκασμένη να επιλέξει μεταξύ ακροδεξιάς και κέντρου, επέλεγε το κέντρο. Αυτή τη φορά όμως μπορεί τα πράγματα να γίνουν διαφορετικά.
Ο Μακρόν ποντάρει ίσως στο γεγονός ότι το RN δεν είναι έτοιμο για εκλογές (το ίδιο ισχύει και για άλλα κόμματα) και ότι το αποτέλεσμα της κάλπης μπορεί να είναι ένα συνονθύλευμα κομμάτων εν δυνάμει κυβερνώντων. Το ένστικτό μου λέει ότι πρόκειται για μεγάλο στοίχημα. Τις επόμενες ημέρες, αναμένω να υπάρξουν εκλογικές συμμαχίες μεταξύ κομμάτων, και να αποτυπωθούν οι πιθανές έδρες των εναλλακτικών συνασπισμών που θα διεκδικήσουν την εξουσία.
Αν τα πράγματα δεν πάνε όπως τα σχεδιάζει ο Γάλλος πρόεδρος, η πολιτική και οικονομική αβεβαιότητα στη Γαλλία θα κλιμακωθεί και ο Μακρόν -ο αποτελεσματικός κινητήριος μοχλός της πολιτικής δυναμικής στην Ευρώπη- δεν θα έχει μέλλον. Η προοπτική μιας κυβέρνησης RN (με επικεφαλής τον Μπαρντελά;) είναι εξαιρετικά δύσκολη για τον Μακρόν και προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι άνοιξε ο ίδιος την πόρτα σε αυτό το ενδεχόμενο, ειδικά ενόψει των Ολυμπιακών Αγώνων. Υπάρχει όντως η απειλή αυτό το εκλογικό αποτέλεσμα και η προοπτική μιας κυβέρνησης με βάση το RN να θέσει σε κίνδυνο την ομαλή λειτουργία του ευρωσυστήματος.
"Στο "L'Accord du Peuple” (Calmann-Levy) ο Pierre-Charles Pradier και εγώ παρατηρούμε ότι η γαλλική ελίτ πρέπει να εμπλέξει περισσότερο τον "λαό” στην πολιτική, και ο Macron πέταξε το γάντι. Πρόκειται για μια πολύ ριψοκίνδυνη κίνηση και θα ακολουθήσει μια τεράστια πολιτική κινητοποίηση, με πολλές υλικοτεχνικές περιπλοκές (σχολικές διακοπές, επιλογή υποψηφίων).
Σε άλλα κράτη στην Ευρώπη, τα αποτελέσματα ήταν σε γενικές γραμμές τα αναμενόμενα, με το κέντρο "να κρατά". Το ΕΛΚ παραμένει το μεγαλύτερο κόμμα, το "κέντρο" (S&D, ΕΛΚ και RE) έχει περίπου 400 έδρες, γεγονός που, λαμβάνοντας υπόψη τι θα κάνουν κάποια κόμματα, μέλη του κοινοβουλίου, ανεξάρτητοι και μικρές ομάδες, εκτίμησή μου είναι πως η Ούρσουλα φον Ντερ Λάιεν θα παραμείνει στη θέση της.
Στην Πολωνία τα φιλοευρωπαϊκά κόμματα τα πήγαν καλύτερα του αναμενομένου, στην Πορτογαλία το ακροδεξιό Chega δεν έφτασε τις ψήφους που έλαβε στις πρόσφατες εκλογές, στην Ιρλανδία το Sinn Fein τα πήγε λιγότερο καλά από ό,τι αναμενόταν. Ο συνασπισμός του Όλαφ Σολτς βρίσκεται ενώπιον προβλημάτων, και αυτό μπορεί να μην είναι κακό αν επιταχύνει την διεξαγωγή εκλογών. Το AfD κέρδισε, αλλά όχι στον βαθμό που έδειχναν οι πρόσφατες δημοσκοπήσεις.
Σε γενικές γραμμές, η ευρωπαϊκή πολιτική κλίνει προς τα δεξιά και το κοινοβούλιο θα είναι πιο ενεργό στην αντίστοιχη ατζέντα. Εκτιμώ ότι ελάχιστα θα διαταραχθούν οι στρατηγικές πρωτοβουλίες της Ευρώπης (αν εξαιρέσουμε το πλήγμα που έχει δεχθεί ο Μακρόν) όσον αφορά την Ουκρανία, την Τεχνητή Νοημοσύνη/Ψηφιακές Υπηρεσίες και τις υποδομές. Σίγουρα θα δοθεί λιγότερη έμφαση στην πράσινη μετάβαση - αλλά ίσως να δοθεί στις πράσινες επενδύσεις. Το νέο πεδίο συζήτησης θα είναι η άμυνα, με την προοπτική ότι η Ευρώπη θα έχει Επίτροπο Άμυνας και έναν νέο, πιο δυναμικό Επίτροπο Εξωτερικών Υποθέσεων (η Εσθονή πολιτικός Κάγια Κάλλας;).
Οικονομικά, βρισκόμαστε στον προθάλαμο ενός κύκλου μείωσης των επιτοκίων στην Ευρωζώνη και η οικονομική δραστηριότητα ανακάμπτει από τα χαμηλότερα επίπεδα που είχε υποχωρήσει. Η απόφαση του Μακρόν προσθέτει κάποιο ρίσκο για τα περιουσιακά στοιχεία σε ευρώ και σημαίνει ότι υπάρχει μεγάλη αβεβαιότητα όσον αφορά τη γαλλική οικονομική πολιτική.
Το δράμα θα συνεχιστεί.
