Του David Hambling
Την εβδομάδα αυτή το ουκρανικό United24 ανακοίνωσε στο Twitter/X ότι ξεκινά τη μαζική ανάπτυξη στρατιωτικών ρομπότ εδάφους. Ο οργανισμός, που ιδρύθηκε από την κυβέρνηση για να συγκεντρώσει κεφάλαια για να βοηθήσει την Ουκρανία, ανέφερε ότι θα προχωρήσει και στην αγορά εκατοντάδων εξειδικευμένων ρομπότ για σκοπούς μάχης, διοικητικής μέριμνας, ναρκοθέτησης και εκκαθάρισης πεδίων από νάρκες. Τέτοια ρομπότ έχουν εμφανιστεί στο παρελθόν σε μικρή κλίμακα και η νέα εξέλιξη μπορεί να σηματοδοτήσει μια σημαντική αλλαγή.
Η Ουκρανία χρησιμοποιεί -εκτεταμένα- drones στις στρατιωτικές της επιχειρήσεις ως μια αποτελεσματική, χαμηλού κόστους εναλλακτική λύση. Μπορεί να μην διαθέτει ισχυρές αεροπορικές δυνάμεις, αλλά τα drones της καταφέρνουν να επιφέρουν ζημιές ή να καταστρέψουν ρωσικές υποδομές πετρελαίου και φυσικού αερίου. Η Ουκρανία έχει μικρή συμβατική ναυτική δύναμη, αλλά ο στόλος της από μη επανδρωμένα σκάφη έχει βυθίσει πολλά ρωσικά πολεμικά πλοία και έχει σπάσει τον ναυτικό αποκλεισμό των λιμανιών της Μαύρης Θάλασσας. Τα ουκρανικά drones-καμικάζι αναδιαμορφώνουν το πεδίο της μάχης. Η επίγεια ρομποτική είναι πιο δύσκολη από την παραγωγή μη επανδρωμένων αεροσκαφών, αλλά οι Ουκρανοί μηχανικοί βρίσκουν δημιουργικές λύσεις.
Μη επανδρωμένα οχήματα εδάφους
Τα στρατιωτικά ρομπότ, τα οποία κινούνται μέσω τηλεχειρισμού, είναι γνωστά ως Uncrewed Ground Vehicles ή UGVs. Ο τύπος αυτός έχει μεγαλύτερη ιστορία από ό,τι νομίζετε: οι ρίζες του φτάνουν στα σοβιετικά Teletank που συμμετείχαν στην εισβολή στη Φινλανδία το 1939-40. Τα Teletank ήταν ελαφρά άρματα μάχης εξοπλισμένα με ένα σύστημα ραδιοελέγχου - δεν υπήρχε κάμερα, οπότε ο χειριστής έπρεπε να βρίσκεται σε οπτική επαφή με το άρμα. Ήταν οπλισμένα κυρίως με φλογοβόλα, καθότι τα Teletanks στόχευαν να επιτεθούν σε οχυρώσεις που ήταν πολύ επικίνδυνο να προσεγγιστούν με άλλο τρόπο. Εντέλει αποδείχθηκαν αναξιόπιστα στο πεδίο μάχης και το "πείραμα" τερματίστηκε μετά από λίγους μήνες.
Στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο οι Γερμανοί ανέπτυξαν την "ερπυστριοφόρο νάρκη" Goliath, ένα μικροσκοπικό άρμα που μετέφερε 60 κιλά εκρηκτικής ύλης για επιθέσεις-καμικάζι. Οι Γερμανοί ήταν επιφυλακτικοί όσον αφορά τις ραδιοπαρεμβολές και τα προβλήματα με την απώλεια σήματος που επηρέαζαν τα Teletank. Έτσι το Goliath διέθετε ένα μακρύ καλώδιο τηλεχειρισμού. Κατασκευάστηκαν αρκετές χιλιάδες τέτοια άρματα, αλλά και πάλι δεν ήταν αποτελεσματικά: το Goliath ήταν αργό, επιρρεπές στο να "κολλά" σε εμπόδια, ενώ δεν ήταν λίγες οι φορές που τα καλώδια ελέγχου του έσπαγαν με το όχημα να μένει αβοήθητο.
Ο αμερικανικός στρατός πειραματίζεται με οπλισμένα UGVs εδώ και δεκαετίες, αλλά δεν τα χρησιμοποίησε ποτέ στο πεδίο. Το ρομπότ SWORDS/Talon στάλθηκε στο Ιράκ το 2008, αλλά δεν ανέλαβε δράση ποτέ. Οι Ρώσοι έστειλαν ρομπότ μάχης Uran-9 στη Συρία το 2018, αλλά οι επιδόσεις τους ήταν απογοητευτικές. Και πάλι, η επικοινωνία ήταν το μεγάλο πρόβλημα.
Ενώ τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη είναι πανταχού παρόντα στο πεδίο της μάχης, τα ρομπότ εδάφους σημειώνουν αργή πρόοδο. Η αυτόνομη κίνηση ακόμη και κατά μήκος ενός καλά σηματοδοτημένου δρόμου είναι πιο δύσκολο εγχείρημα σε σύγκριση με τη χάραξη μιας πτήσης. Τα περισσότερα ιπτάμενα drones μπορούν να αποφύγουν εμπόδια κατά την πλοήγησή τους. Τα επίγεια drones δεν βρίσκονται στο ίδιο επίπεδο και η ασφάλεια της αυτόματης οδήγησης εξακολουθεί να αποτελεί σημαντικό πρόβλημα.
Ωστόσο, η τεχνολογία εξελίσσεται με ραγδαίους ρυθμούς. Η Ουκρανία ήταν κόμβος για start-ups υψηλής τεχνολογίας πριν από την εισβολή του 2022 και διαθέτει σημαντική τεχνογνωσία στη ρομποτική και στην αυτοματοποίηση.
A Ukrainian UGV with a KZ-4 cumulative charge destroying a bridge on the temporarily occupied territory 4 km behind enemy lines. pic.twitter.com/To7UUida5L
— 𝔗𝔥𝔢 𝔇𝔢𝔞𝔡 𝔇𝔦𝔰𝔱𝔯𝔦𝔠𝔱 🇬🇪🇺🇦🇺🇲🇬🇷 (@TheDeadDistrict) January 26, 2024
Brave 1
Τα ρομπότ προέκυψαν από τo cluster Brave1 της Ουκρανίας, μια τεχνολογική κοιτίδα που προωθεί συνεργασίες μεταξύ της βιομηχανίας και του αμυντικού τομέα. Η Brave1 αναζητά νέες ιδέες και τις φέρνει σε επαφή με πιθανούς επενδυτές και χρήστες/πελάτες. Η Brave1 αναφέρει ότι έχει εξετάσει περίπου 140 ιδέες για UGV, εκ των οποίων 50 έχουν δοκιμαστεί σε ρεαλιστικές συνθήκες μάχης. Από αυτές έχουν εγκριθεί οι 14.
"Ο κύριος στόχος μας είναι να ελαχιστοποιήσουμε την ανθρώπινη συμμετοχή στο πεδίο της μάχης", δήλωσε η Nataliia Kushnerska, COO της Brave1, στο περιοδικό Focus νωρίτερα τον Μάρτια. "Αυτό θα διαφυλάξει τις ζωές και την υγεία των Ουκρανών στρατιωτών....Τα επίγεια ρομποτικά συστήματα θα είναι ο επόμενος game changer αυτού του πολέμου. Αυτή είναι η ασύμμετρη απάντησή μας στην αριθμητική υπεροχή του εχθρού".
Λίγες λεπτομέρειες έχουν αποκαλυφθεί σχετικά με το ποια ρομπότ παράγονται και ποιος θα είναι ο ρόλος τους, αλλά παλαιότερες δημοσιεύσεις δίνουν μια ιδέα όπως και βίντεο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης που αποτυπώνουν τις δυνατότητες που έχουν ήδη αναπτυχθεί. Μεταξύ αυτών, ένα βίντεο δείχνει ένα UGV-καμικάζι να καταστρέφει μια γέφυρα με μια βόμβα. Σε άλλο βίντεο, ένα UGV σέρνει μια μακριά αλυσίδα με αντιαρματικές νάρκες TM-62, για να τις τοποθετήσει σε ένα σημείο από όπου θα περάσουν ρωσικά στρατεύματα, χωρίς να χρειαστεί να εκθέσει ανθρώπινο δυναμικό στα εχθρικά πυρά.
Νέα στρατιά ρομπότ
Τον Ιανουάριο, ο Mykhailo Fedorov, υπουργός για τον ψηφιακό μετασχηματισμό, παρουσίασε το D-21-11 από την Brave1. Πρόκειται για μια τετράτροχη πλατφόρμα με πυργίσκο όπου τοποθετείται πολυβόλο, η οποία περιγράφεται ως κατάλληλη για αναγνωριστικές, αμυντικές και επιθετικές επιχειρήσεις. Χωρίς τον πύργο μπορεί να λειτουργήσει ως μεταφορέας φορτίου.
Το Ratel S, που πρωτοεμφανίστηκε τον περασμένο Οκτώβριο, είναι ένα μικρότερο τροχοφόρο ρομπότ που μπορεί είτε να τοποθετήσει αντιαρματικές νάρκες είτε να πραγματοποιήσει μια επίθεση-καμικάζι. Διαθέτει αθόρυβο ηλεκτροκινητήρα και εμβέλεια άνω των τριών μιλίων με ταχύτητα έως 15 μίλια/ώρα και ωφέλιμο φορτίο έως 35 κιλά. Το Ratel S έχει χρησιμοποιηθεί με επιτυχία επί του πεδίου και υπάρχουν αναφορές ότι τον Οκτώβριο δραστηριοποιούνταν τουλάχιστον 50 μονάδες.
Το μεγαλύτερο Ratel M είναι ένα φορτηγό με χωρητικότητα 250 κιλών, το οποίο επίσης χρησιμοποιείται ήδη μεταφέροντας προμήθειες στο μέτωπο. Βίντεο δείχνουν δοκιμές αυτού του τύπου οχήματος για την απομάκρυνση τραυματιών.
Δεν είναι όλα τα συστήματα... ρομπότ με την παραδοσιακή έννοια. Μία από τις συσκευές που παρουσιάζονται στην ανακοίνωση του United24 είναι ένα τηλεχειριζόμενο πολυβόλο. Τουλάχιστον δύο τέτοια όπλα έχουν εμφανιστεί στο παρελθόν - το Sabre, που σε βίντεο που δημοσιεύθηκε τον περασμένο Μάιο, ο χειριστής χρησιμοποιεί χειριστήριο game, και το Tarantula που έκανε την εμφάνισή του τον περασμένο Νοέμβριο. Τα νέα όπλα μοιάζουν με σημαντική αναβάθμιση, διαθέτοντας θωρακισμένο κέλυφος για το πολυβόλο και συμπαγή, ρυθμιζόμενα πτυσσόμενα πόδια.
Το ισραηλινό Smash Hopper είναι μια εμπορική εκδοχή αυτής της τεχνολογίας, αλλά ο σκοπός του United24 είναι να αναπτύξει εγχώριες λύσεις χαμηλού κόστους.
"Keeping It Simple"
Το ρομπότ μάχης Uran-9 της Ρωσίας, ουσιαστικά ένα άρμα δέκα τόνων στο μέγεθος SUV, δεν έχει εμφανιστεί σε αυτή τη σύρραξη . Το UGV Marker της Ρωσίας, ένα όχημα τριών τόνων που συχνά περιγράφεται ότι διαθέτει προηγμένη τεχνητή νοημοσύνη και είναι οπλισμένο με αντιαρματικούς πυραύλους, έχει επανειλημμένα εμφανιστεί σε ειδησεογραφικά πλάνα να ετοιμάζεται να χρησιμοποιηθεί στην Ουκρανία, αλλά όπως και το SWORDS/Talon στο Ιράκ, δεν μπήκε ποτέ στη μάχη.
Τα απλά, αλλά αποτελεσματικά, UGV της Ουκρανίας βρίσκονται ήδη σε δράση, αν και σε μικρή κλίμακα.
Αυτές οι μηχανές δεν είναι πολύ πιο εξελιγμένες από τηλεκατευθυνόμενα games. Το τηλεκατευθυνόμενο πολυβόλο είναι το λιγότερο εξελιγμένο από όλα, άμεσος απόγονος των αυτοσχέδιων τηλεκατευθυνόμενων πυροβόλων του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, τα οποία στόχευαν και πυροδοτούσαν μέσω καλωδίων. Αλλά τα απλά όπλα που λειτουργούν, και τα οποία μπορούν να κρατήσουν τα ουκρανικά στρατεύματα μακριά από την πρώτη γραμμή, είναι ακριβώς αυτό που χρειάζεται το Κίεβο.
Μερικές εκατοντάδες ρομπότ δεν θα αλλάξουν την κατάσταση. Αλλά με μερικές χιλιάδες ρομπότ οι ουκρανικοί σχεδιασμοί θα λειτουργήσουν καλύτερα. Όπως έγινε και με τα ουκρανικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη, τα οποία αναπτύχθηκαν σε μια πολυάριθμη δύναμη.
