Του David Axe
Εδώ και 10 χρόνια, οι ουκρανικές δυνάμεις χρησιμοποιούν ένα παλιό συγκρότημα καταφυγίων της σοβιετικής πολεμικής αεροπορίας νότια της Αβντίβκα κατά μήκος του μετώπου στη βορειοανατολική Ουκρανία.
Αν πέσει το Ζενίτ, μπορεί να πέσει και η Αβντίβκα - αναγκάζοντας την ουκρανική φρουρά να υποχωρήσει, μετά από 10 χρόνια αντίστασης.
Τη Δευτέρα, τα ρωσικά στρατεύματα έφτασαν πιο κοντά από ποτέ στο να αποκόψουν τον λαβύρινθο του Ζενίτ. Απέτυχαν. Αλλά μπορεί να μην αποτύχουν την επόμενη φορά - επειδή οι υπερασπιστές του Ζενίτ ξεμένουν από πυρομαχικά.
Δεν είναι μυστικό το γιατί. Οι φιλορώσοι Ρεπουμπλικανοί στη Βουλή των Αντιπροσώπων των ΗΠΑ αρνούνται εδώ και μήνες να εγκρίνουν το πακέτο 61 δισ. δολαρίων -που έχει προτείνει ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν- για πολεμικό εξοπλισμό που θα σταλεί στην Ουκρανία φέτος.
Χωρίς αμερικανικά χρήματα για πυρομαχικά, τα ουκρανικά πυροβόλα σιγούν. Στο μεταξύ, οι ρωσικές πυροβολαρχίες, που ανεφοδιάζονται από το Ιράν και τη Βόρεια Κορέα, συνεχίζουν να χτυπούν.
Η σοβιετική πολεμική αεροπορία κατασκεύασε το καταφύγιο Ζενίτ για να στεγάσει μονάδες αεράμυνας που προστάτευαν μια αεροπορική βάση στην περιοχή, που σήμερα δεν λειτουργεί. Οι Σοβιετικοί ήθελαν το Ζενίτ να επιβιώσει από έναν πυρηνικό πόλεμο.
Τα ουκρανικά στρατεύματα μετακινήθηκαν στο Ζενίτ τις πρώτες ημέρες της εισβολής της Ρωσίας στην ανατολική Ουκρανία το 2014. Έκτοτε βρίσκονται εκεί και διαμένουν στις σήραγγες του συγκροτήματος. Ο δρόμος Τ0505 συνδέει το Ζενίτ με την Αβντίβκα, ενάμισι χιλιόμετρα βόρεια.
Το καταφύγιο Ζενίτ στην κορυφή του λόφου είναι "εξαιρετικά σημαντικό για την άμυνα της πόλης και για να κρατηθούν οι δρόμοι προς την πόλη ανοιχτοί", εξήγησε ο αναλυτής Andrew Perpetua. "Δεν μπορώ να καταλάβω πώς θα μπορέσουν να αμυνθούν χωρίς αυτό".
Οι Ρώσοι έχουν πλήρη επίγνωση της σημασίας του Ζενίτ. Και ενώ δεν έχουν καταφέρει να το καταλάβουν, λίγο έλειψε να το αποκόψουν μετά από σφοδρές μαχές τη Δευτέρα. Τα ρωσικά στρατεύματα φέρονται να παρέκαμψαν το Ζενίτ στα ανατολικά και προχώρησαν περίπου ένα χιλιόμετρο προς τα νότια προάστια της Αβντίβκα.
Η ρωσική προέλαση απειλούσε να αποκόψει τη μοναδική γραμμή ανεφοδιασμού του Ζενίτ. Όμως η ουκρανική φρουρά, υπό την ηγεσία της 110 Μηχανοκίνητης Ταξιαρχίας στο κέντρο της Αβντίβκα, απώθησε τους Ρώσους και, σύμφωνα με πληροφορίες, αποκλιμάκωσε την πίεση στο καταφύγιο.
Αλλά το Ζενίτ παραμένει ευάλωτο. Σε σύγκριση με τη βόρεια πλευρά της Αβντίβκα -όπου τα πληρώματα των οχημάτων μάχης M-2 της ουκρανικής 47ης Μηχανοκίνητης Ταξιαρχίας έχουν, εδώ και μήνες, αποκρούσει το ένα κύμα ρωσικών επιθέσεων μετά το άλλο- η νότια πλευρά της πόλης δεν έχει τις ίδιες αντιστάσεις.
"Ενώ το βόρειο τμήμα της Αβντίβκα προστατεύεται από το εργοστάσιο AKHZ με γερές βιομηχανικές δομές, η νότια περιοχή αποτελείται κυρίως από ευάλωτα μονοώροφα ή διώροφα σπίτια, ευαίσθητα στα πυρά του πυροβολικού", σημειώνει το ουκρανικό think tank Frontelligence Insight.
"Υπάρχουν οι κατάλληλες συνθήκες για να προσεγγίσουν οι Ρώσοι", πρόσθεσε η Frontelligence Insight. "Εάν δεν είναι σε θέση να καταλάβουν την περιοχή, θα τη τη βομβαρδίσουν με το πυροβολικό, θα στείλουν το ελαφρύ πεζικό και θα καταλάβουν τα συντρίμμια". Ακόμη και έτσι οι Ρώσοι θα μπορούσαν να αποκόψουν το Ζενίτ. Πιθανόν σύντομα.
Αν το Ζενίτ πέσει, ολόκληρη η νότια πλευρά της Αβντίβκα μπορεί να καταρρεύσει. Οι Ουκρανοί διοικητές ίσως αποφασίσουν ότι είναι πολύ επικίνδυνο να συνεχίσουν να υπερασπίζονται μια ισοπεδωμένη πόλη. Θα μπορούσαν να διατάξουν υποχώρηση προς τα δυτικά, προσφέροντας στο Κρεμλίνο μια σημαντική νίκη -σε επίπεδο προπαγάνδας- ενόψει των προεδρικών εκλογών της Ρωσίας τον Μάρτιο.
Το πλεονέκτημα 10 προς 1 της Ρωσίας σε πυρομαχικά πυροβολικού καθιστά εφικτή την τακτική επίθεσης "Πρώτα η δύναμη πυρός" στα περίχωρα της νότιας Αβντίβκα. "Οι ανεπαρκείς παραδόσεις πολεμικού εξοπλισμού από τους Ευρωπαίους και η αμερικανική βοήθεια που παρεμποδίζεται λόγω εσωτερικής πολιτικής διαμάχης, έχουν δημιουργήσει ένα κενό, το οποίο εκμεταλλεύεται η Ρωσία", εξηγεί η Frontelligence Insight.
Το πλεονέκτημα αυτό δεν ήταν αναπόφευκτο. Ήταν, πρακτικά, μια πολιτική επιλογή του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος στις ΗΠΑ.
Αν οι Ρεπουμπλικάνοι στη Βουλή των Αντιπροσώπων είχαν ψηφίσει υπέρ της βοήθειας όταν ο Μπάιντεν την πρότεινε για πρώτη φορά, τον Οκτώβριο, οι ουκρανικές δυνάμεις δεν θα είχαν σήμερα έλλειψη πυρομαχικών - και το Ζενίτ ίσως να μην κινδύνευε να πέσει.
