Οι καταιγιστικές αλλαγές σε γεωπολιτικό, ενεργειακό, περιβαλλοντικό, δημογραφικό και τεχνολογικό επίπεδο πιέζουν τις παγκόσμιες οικονομίες και την κοινωνία ως σύνολο προς το κατώφλι μίας νέας εποχής, πολλά υποσχόμενης αλλά ταυτόχρονα "τρομακτικής” λόγω της πληθώρας αγνώστων παραμέτρων που δεν γνωρίζουμε ακόμα πώς να αντιμετωπίσουμε επιτυχώς. Εν μέσω των εξελίξεων, οι σύγχρονοι ηγέτες καλούνται όχι μόνο να οδηγήσουν επιτυχώς τους οργανισμούς τους στο μέλλον αλλά, κυρίως, να συν-δημιουργήσουν το μέλλον αυτό, χαράζοντας το δρόμο προς νέες μορφές ηγεσίας οι οποίες υπερβαίνουν τα παραδοσιακά πρότυπα και εξελίσσονται σε αυτό που σήμερα ονομάζουμε "εκθετική ηγεσία". Γι’ αυτόν τον λόγο, η εκθετική ηγεσία – ή, αλλιώς, ηγεσία σε κλίμακα – απετέλεσε την κεντρική θεματική στο δεύτερο για το 2024 Forum του CEO Club Greece το οποίο πραγματοποιήθηκε στις 14 Νοεμβρίου στο Ωδείο Αθηνών.
Η εκθετική ηγεσία αναφέρεται στην ικανότητα ενός ηγέτη να επεκτείνει την επιρροή και την αποτελεσματικότητά του σε μεγάλες, πολυεπίπεδες και πολύπλοκες δομές ή οργανισμούς, γεγονός που επιβάλλεται ακριβώς λόγω της συνδυαστικής πολυπλοκότητας των αλλαγών που συμβαίνουν γύρω μας. Μία τέτοιας μορφής ηγεσία όμως δεν εξαρτάται αποκλειστικά από το όραμα και τις ικανότητες του εκάστοτε ηγέτη. Αντιθέτως είναι άρρηκτα συνυφασμένη με την ανάπτυξη ηγετικών ικανοτήτων σε όλα τα μέλη της κάθε ομάδας, με απώτερο στόχο να μετατραπούν από εκτελεστικά στελέχη σε καθοριστικής σημασίας συνοδοιπόρους στον νέο δρόμο που όλη η ομάδα χαράζει μπροστά.
Κατά τη διάρκεια του Forum, με τη βοήθεια των παρουσιάσεων τριών κεντρικών ομιλητών και της συζήτησης ανάμεσα σε κορυφαίους CEOs στην Ελλάδα σήμερα, ξεχώρισαν τρεις τάσεις οι οποίες συμβάλλουν αποφασιστικά στη μετάβαση προς την εποχή ηγεσίας σε κλίμακα.
Κατ’ αρχήν, γίνεται πλέον συνειδητό ότι η επιδιωκόμενη αλλαγή νοοτροπίας (mindset shift), η οποία τα τελευταία χρόνια αποτελούσε τον βασικό πυλώνα κάθε εταιρίας στη στρατηγική ανάπτυξής της, δεν αποτελεί από μόνη της πανάκεια για την επίτευξη των επιδιωκόμενων αποτελεσμάτων. Πρέπει απαραιτήτως να συνδυαστεί με συστημικές, δομικές και οργανωτικές αλλαγές, οι οποίες θα υποστηρίξουν πρακτικά την εφαρμογή της αλλαγής νοοτροπίας. Αλλιώς, οι οποιεσδήποτε προσπάθειες παραμένουν θεωρητικές και φέρουν αποτελέσματα με πολύ αργούς ρυθμούς, κάτι που η πολυπλοκότητα των απαιτήσεων της εποχής μας δεν μπορεί να επιτρέψει.
Παράλληλα, όπως υποστηρίζουν και πολλαπλές έρευνες που έχουν πραγματοποιηθεί επί σειρά ετών από τη McKinsey & Company, οι σύγχρονοι ηγέτες καλούνται πλέον να είναι οραματιστές, αρχιτέκτονες, καταλύτες, εκπαιδευτές, και άνθρωποι (VACCH: Visionary, Architect, Catalyst, Coach, Human) προκειμένου να βοηθήσουν τις εταιρίες τους να μεταβούν επιτυχώς προς τη νέα εποχή. Η μετάβαση αυτή απαιτεί αλλαγές σε πέντε βασικούς τομείς, αλλάζοντας το βάρος έμφασης και την εστίαση από τα οικονομικά αποτελέσματα στη δημιουργία ευρύτερου impact, από την ανάπτυξη ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος στη συν-δημιουργία προστιθέμενης αξίας και αφθονίας, από τις παραδοσιακές δομές ιεραρχίας σε ενδυναμωμένες (empowered) αυτόνομες δομές, από την άσκηση ελέγχου βάσει top-bottom εντολών προς ταχείς ρυθμούς ανάπτυξης και δια βίου μάθησης μέσα από δημιουργικό πειραματισμό, και, τέλος, από τη συμμόρφωση σε ένα προ διαμορφωμένο status quo προς την αυθεντική έκφραση της ανθρώπινης διάστασης από όλους. Έτσι, ο κάθε ηγέτης καλείται να αποτελέσει ο ίδιος έκφραση της πολυπλοκότητας της εποχής μας, συνδυάζοντας για πρώτη φορά μεγάλο εύρος ικανοτήτων – τις περισσότερες από τις οποίες δεν έχει ακόμα και πρέπει να αναπτύξει άμεσα – δίνοντας την απαραίτητη ώθηση προς την αλλαγή επιχειρηματικής κουλτούρας, στρατηγικής και δομών.
Τέλος, ακριβώς λόγω της πολυπλοκότητας των σύγχρονων απαιτήσεων, είναι σαφές ότι δεν μπορεί ο κάθε ηγέτης να σηκώσει το βάρος της αλλαγής μόνος του. Όχι μόνο δεν είναι ανθρωπίνως δυνατό, αλλά δεν αποτελεί και αποτελεσματική χρήση των διαθέσιμων πόρων. Μετατρέποντας το σύνολο του ανθρώπινου δυναμικού, όμως, σε συν-ηγέτες, ενδυναμώνοντας, εκπαιδεύοντας, και καθοδηγώντας τους έτσι ώστε να μπορούν να αναλάβουν πρωτοβουλίες και την αντίστοιχη ευθύνη για την ανάπτυξη καινοτόμων πρωτοβουλιών αποτελεί πλέον μονόδρομο και ίσως τη μεγαλύτερη προτεραιότητα για τους CEOs σήμερα. Φυσικά, αν και αυτό φαίνεται θεωρητικά επιθυμητό, στην πράξη είναι ιδιαίτερα δύσκολο, καθώς δεν είναι όλοι έτοιμοι, ακόμα και σε πνευματικό ή ψυχολογικό επίπεδο, να αναλάβουν την ευθύνη που συνεπάγεται η δημιουργία αυτόνομων δομών συν-δημιουργίας. Η επιτυχία μίας εταιρίας, λοιπόν, στηρίζεται στην αποφασιστικότητα και την ταχύτητα με την οποία θα μπορέσει να μετασχηματίσει τις δομές και την κουλτούρα της ώστε να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις του μέλλοντος.
"Η διαμόρφωση της νέας ηγεσίας στην Ελλάδα σήμερα είναι κάτι που μας προβληματίζει, γι’ αυτό και αποτελεί την έμπνευση και τη βάση όλων των πρωτοβουλιών μας," αναφέρει η κυρία Γεωργία Καρτσάνη, Ιδρύτρια και Πρόεδρος του CEO Clubs Greece. "Η επίτευξη εκθετικής ηγεσίας, όπως αναλύθηκε και κατά τη διάρκεια του τελευταίου Forum μας, είναι απαιτητική και πολύπλοκη, ακριβώς γιατί είναι η απάντηση σε μία πρωτοφανώς πολύπλοκη και ασύλληπτα γρήγορη εποχή. Μέχρι σήμερα, την ευθύνη για την πορεία προς το μέλλον είχαν αποκλειστικά οι ηγέτες κάθε οργανισμού. Είναι πλέον απαραίτητο να συνειδητοποιήσουμε ότι η ευθύνη βαραίνει όλους μας, καθώς μόνο έτσι θα συν-δημιουργήσουμε οράματα που δεν μας τα επιβάλλουν αλλά τα ασπαζόμαστε και τα στηρίζουμε, ανοίγοντας δρόμους προς βιώσιμες λύσεις και, εν τέλει, σχεδιάζοντας ένα καλύτερο μέλλον το οποίο θα είμαστε υπερήφανοι να κληρονομήσουμε στις επόμενες γενεές. Η ανθρώπινη φύση μας, η οποία αντιδρά σε καθετί καινούριο, αποτελεί το κυριότερο εμπόδιο στην αντιμετώπιση των σύγχρονων προκλήσεων. Οι CEOs και οι επιχειρηματίες δύσκολα αποδέχονται να μοιραστούν την ευθύνη, και τα μέλη των οργανισμών δύσκολα αποδέχονται να την αναλάβουν. Για αυτόν τον λόγο, η ανάπτυξη V.A.C.C.H. ηγετών, οι οποίοι θα έχουν το κουράγιο και την ικανότητα να γίνουν πρωτοπόροι στην απαιτούμενη αλλαγή νοοτροπιών και δομών αποτελεί το κυριότερο μέλημα της κοινωνίας μας, και κάτι στο οποίο, εμείς, ως Club και το σημαντικότερο δίκτυο CEOs στην Ελλάδα σήμερα, επιδιώκουμε να συμβάλλουμε με όλες μας τις δυνάμεις."