Της Ξανθής Γούναρη
Έναν κρυμμένο θησαυρό "βλέπουν" οι retailers – Έλληνες και ξένοι – στην Κρήτη και στη νησιωτική Ελλάδα, σπεύδοντας να εκμεταλλευτούν τις αναδυόμενες ευκαιρίες παρότι μέχρι πρότινος υπήρχε ένας δισταγμός εξαιτίας της έντονης εποχικότητας και των ακριβών μεταφορικών.
Μόνο οι πωλήσεις των σούπερ μάρκετ υπολογίζονται πλέον σε 1,82 δισ. ευρώ σε αυτές τις περιοχές, λόγω και των αυξημένων τουριστικών ροών, ενώ υψηλά κινούνται οι τζίροι και στο υπόλοιπο λιανεμπόριο.
Οι προσδοκίες της Fourlis
Ενδεικτικές του πόσο οι λιανέμποροι έχουν δει αλλιώς τη νησιωτική χώρα είναι οι υψηλές προσδοκίες του ομίλου Fourlis από το νέο IKEA στο Ηράκλειο της Κρήτης. Συγκεκριμένα, το νέο κατάστημα, που ξεκίνησε την κανονική του λειτουργία τη Μεγάλη Τετάρτη, αναμένεται να προσθέσει έσοδα περί τα 20 εκατ. ευρώ στον τζίρο της θυγατρικής του House Market, που έχει την ευθύνη ανάπτυξης της σουηδικής μάρκας σε Ελλάδα, Κύπρο, Βουλγαρία, ενώ στη μεγαλόνησο ο όμιλος θα ανοίξει σίγουρα και κατάστημα της αλυσίδας αθλητικών Foot Locker.
Ταυτόχρονα η εισηγμένη επεκτείνει το pick up point της IKEA στη Ρόδο, ώστε από αποθήκη 500 τ.μ. να επεκταθεί σε κατάστημα 2.000 τ.μ., στο πλαίσιο του τριετούς πλάνου για την ανάπτυξη 10 μικρών IKEA ανά την Ελλάδα έως 2.500 τ.μ. με περίπου 1.500 κωδικούς, τα οποία θα βρίσκονται εντός του αστικού ιστού στα πρότυπα των καταστημάτων που λειτουργούν στο The Mall Athens, στον Πειραιά και στην Αλεξανδρούπολη.
Ας σημειωθεί ότι το κρητικό IKEA των 11.500 τ.μ., το οποίο από τον Σεπτέμβριο θα γειτνιάζει με δύο νέα big boxes καταστήματα που θα αναπτυχθούν επίσης στο εμπορικό πάρκο της Trade Estates στο Ηράκλειο, είναι το δεύτερο μεγάλο κατάστημα της μάρκας (σ.σ. είχε προηγηθεί πριν λίγους μήνες το IKEA στην Πάτρα) μετά από 13-14 χρόνια επενδυτικής "σιωπής" εκ μέρους του ομίλου Fourlis.
Σημαντική άνοδος πωλήσεων στα σούπερ μάρκετ
Οι επεκτατικές βλέψεις των μεγάλων retailers, τουλάχιστον στο κομμάτι των σούπερ μάρκετ που είναι και το μεγαλύτερο στο σύνολο του εγχώριου λιανικού εμπορίου, εξηγείται και από την ανοδική πορεία που παρουσιάζουν τα τελευταία χρόνια οι πωλήσεις στην Κρήτη και στη νησιωτική χώρα.
Ακόμη και το δίμηνο Ιανουαρίου – Φεβρουαρίου, που δεν υπάρχει η πολύτιμη συνδρομή του τουριστικού τζίρου, οι πωλήσεις των σούπερ μάρκετ σε Κρήτη και νησιά αυξάνονται με υψηλότερους ρυθμούς σε σχέση με την ηπειρωτική χώρα και αυτό συμβαίνει χωρίς σκαμπανεβάσματα τα τρία τελευταία χρόνια, όπως προκύπτει από τα στοιχεία της Circana.
Συγκεκριμένα, τον Φεβρουάριο εφέτος οι πωλήσεις των ταχυκίνητων καταναλωτικών προϊόντων στα καταστήματα με τουλάχιστον δύο ταμειακές μηχανές αυξήθηκαν στην Κρήτη κατά 8,8%, ενώ τον Ιανουάριο κατέγραψαν άνοδο κατά 10,2%. Αντίστοιχα στα νησιά η αύξηση ήταν +7,9% τον Φεβρουάριο του 2025 και +10,4% τον Ιανουάριο. Πρόκειται για γεωγραφικές περιοχές με μερίδιο 6,6% και 7,1% αντίστοιχα στον τζίρο της αγοράς, όταν τα σούπερ μάρκετ της Αττικής διαθέτουν το 45,2% του συνολικού τζίρου.
Καλοκαιρινή έκρηξη
Βεβαίως η ζήτηση τα καλοκαίρια πολλαπλασιάζεται ελέω τουριστικών ροών. Το καλοκαίρι του 2024 οι πωλήσεις των σούπερ μάρκετ στην Κρήτη σημείωσαν αύξηση 5,7%, ενώ στα νησιά Ιονίου και Αιγαίου πέρυσι το καλοκαίρι οι πωλήσεις των σούπερ μάρκετ αυξήθηκαν κατά 8%. Την ίδια περίοδο οι πωλήσεις των σούπερ μάρκετ στην ηπειρωτική Ελλάδα αυξήθηκαν κατά 3,9%.
Σημειώνεται ότι το μερίδιο των πωλήσεων της Κρήτης και των άλλων νησιών άγγιξε το 18,9% στον τζίρο της αγοράς πέρυσι το καλοκαίρι, από 16,5% που ήταν το καλοκαίρι του 2021.
Ειδικότερα, το περασμένο καλοκαίρι η Κρήτη απέσπασε μερίδιο 8%, τα υπόλοιπα νησιά (Αιγαίου και Ιονίου) 10,9% και η ηπειρωτική χώρα 81,1%. Το 2021 τα αντίστοιχα μερίδια είχαν διαμορφωθεί σε 7,1%, 9,4% και 83,5% αντίστοιχα.
Μεγάλη κινητικότητα
Υπό αυτό το πρίσμα οι μεγάλες αλυσίδες είτε με εξαγορές τοπικών παικτών είτε με αυτόνομη ανάπτυξη είτε με συνεργασίες μέσω του μοντέλου δικαιόχρησης και συμφωνίες προμηθειών, επιδιώκουν να οικειοποιηθούν ένα μεγάλο κομμάτι του τζίρου.
Η Σκλαβενίτης, υπερέχει στην Κρήτη, καθώς εκτός από τα καταστήματα με το δικό της σήμα έχει έσοδα και από την αλυσίδα Χαλκιαδάκης, εταιρεία κατά 60% θυγατρική του ομίλου Ελληνικές Υπεραγορές Σκλαβενίτης, ενώ επιχειρεί να ισχυροποιήσει το αποτύπωμά της και στην υπόλοιπη νησιωτική χώρα.
Πρόσφατα άνοιξε κατάστημα Σκλαβενίτης στην Πάτμο, το πρώτο στο νησί, ενώ λίγους μήνες πριν η αλυσίδα διεύρυνε την παρουσία της στη Ρόδο, προσθέτοντας ακόμη δύο σημεία πώλησης μετά από συμφωνία με την τοπική αλυσίδα σούπερ μάρκετ "Φλεβάρης", η οποία προχώρησε σε οριστική διακοπή της λειτουργίας της τον Μάιο του 2024. Από την άλλη, στα Επτάνησα η Σκλαβενίτης έχει περιορισμένη παρουσία και δεν αποκλείονται κάποιες κινήσεις το επόμενο διάστημα.
Και η Lidl δίνει μεγάλη βάση στην Κρήτη, όπου διαθέτει 16 σημεία. Ο πρόεδρος διοίκησης της Lidl Ελλάς είπε πρόσφατα ότι προχωρούν οι εργασίες για το άνοιγμα του καταστήματος της αλυσίδας στη Χερσόνησο. Επίσης διερευνά και άλλες ευκαιρίες σε περιοχές του νησιού όπως Σητεία, Λασίθι και Χανιά.
Στην ισχυροποίηση της παρουσίας της στην Κρήτη, προσβλέπει τα επόμενα χρόνια και η ΑΒ Βασιλόπουλος, στοχεύοντας στη δημιουργία ακόμη και 30 καταστημάτων μέσω franchise. Αυτή τη στιγμή η αλυσίδα αριθμεί 15 καταστήματα, εκ των οποίων 12 είναι εταιρικά και 3 franchise.
Ο τρίτος μεγαλύτερος παίκτης του εγχώριου λιανεμπορίου διαθέτει παρουσία σε Κέρκυρα, Κεφαλονιά, Ρόδο, Σαντορίνη, Μύκονο, Άνδρο, Πάρο, Χίο, Κάλυμνο, Σάμο, Πάτμο και Κω, ενώ όπως αποκάλυψε ο Νίκος Λαβίδας, Brand President της αλυσίδας θα γίνει εξαγορά ενός καταστήματος στο νησί της Μήλου όπου η ΑΒ Βασιλόπουλος δεν έχει παρουσία.
Σε Ελντοράντο εξελίσσεται η νησιωτική Ελλάδα για την αλυσίδα Διαμαντής Μασούτης, η οποία θα αποκτήσει μεγαλύτερα ερείσματα όταν ολοκληρωθεί η εξαγορά της ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός, μιας και η τελευταία διαθέτει παρουσία τόσο στο Αιγαίο (νέα καταστήματα της αλυσίδας άνοιξαν πέρσι σε Κύθνο, Μύκονο, Κάρπαθο) όσο και στο Ιόνιο (Λευκάδα) και Κρήτη (έχει εξαγοράσει την αλυσίδα Μαθιουδάκης, μέσω της οποίας απέκτησε 17 καταστήματα σε Χανιά, Ρέθυμνο και Ηράκλειο).
Το 2022 η Mασούτης διεύρυνε την παρουσία της στην Κέρκυρα, τα νησιά του Αιγαίου και στην Κρήτη μέσα από μία σημαντική συνεργασία με την ΣΥΝ.ΚΑ Κρήτης Υπεραγορές Α.Ε, αποκτώντας 18 νέα καταστήματα στην Κέρκυρα και 14 καταστήματα σε νησιά του Αιγαίου. Επιπλέον από τις αρχές του 2023 η αλυσίδα έκανε πιο έντονη η παρουσία της εταιρείας στις Κυκλάδες με την εξαγορά της εταιρείας Αφοί Ιωάννου Δεναξά ΕΠΕ, με έδρα το Εμπορειό της Θήρας με 6 καταστήματα.
