Του Νίκου Ρουσάνογλου
Η έλλειψη σύγχρονων και κυρίως "πράσινων" κτιρίων σε όλες τις επιμέρους κατηγορίες της αγοράς, από κτίρια γραφείων, έως logistics, κατοικίες, ή ακόμα και ξενοδοχεία, έχει πυροδοτήσει ένα "κύμα" νέων επενδύσεων από εταιρείες ανάπτυξης ακινήτων, όπως η Dimand, αλλά και τις ίδιες τις ΑΕΕΑΠ (Ανώνυμες Εταιρείες Επενδύσεων σε Ακίνητη Περιουσία).
Στόχος των εταιρειών είναι όχι μόνο να καλυφθεί η πλεονάζουσα ζήτηση που έχει δημιουργηθεί με την πάροδο των ετών, αλλά και η ανανέωση του υφιστάμενου κτιριακού αποθέματος, παράλληλα βέβαια με την εξασφάλιση σημαντικών εσόδων και αποδόσεων.
Τα παραπάνω ανέφεραν χθες, οι επικεφαλής των μεγάλων εισηγμένων εταιρειών, στο πλαίσιο σχετικής συζήτησης "στρογγυλής τράπεζας", που διοργανώθηκε από την Capital Link. Όπως ανέφερε ο κ. Νίκος Δήμτσας, αναπληρωτής διευθύνων σύμβουλος της Dimand, "παρότι ενδεχομένως το μακροοικονομικό περιβάλλον δεν είναι ευνοϊκό, λόγω των υψηλών επιτοκίων, παρατηρούμε ότι οι τιμές μπορούν να διατηρηθούν υψηλά, λόγω του ότι η ζήτηση ξεπερνά την προσφορά. Αυτός είναι και ο λόγος που βλέπουμε την αγορά να αποδίδει καλά, ανεξάρτητα από τυχόν αρνητικούς παράγοντες στο μακροοικονομικό πεδίο". Σύμφωνα μάλιστα με τον κ. Δήμτσα, με δεδομένο ότι τα επιτόκια έχουν αρχίσει να εισέρχονται σε τροχιά αποκλιμάκωσης, οι ξένοι επενδυτές θα αρχίσουν να το ενσωματώνουν αυτό στις αποτιμήσεις που πραγματοποιούν για τις ελληνικές εισηγμένες εταιρείες ακινήτων. "Θεωρώ ότι θα μας ευνοήσει αυτό μεσοπρόθεσμα και θα υπάρξει ανάκαμψη και των τιμών των μετοχών", τόνισε ο κ. Δήμτσας.
Σύμφωνα με τον κ. Άρι Καρυτινό, διευθύνοντα σύμβουλο της Prodea Investments, η ελληνική αγορά προσφέρει σημαντικές αναπτυξιακές κι επενδυτικές ευκαιρίες στον τομέα των "πράσινων" κτιρίων. "Στην Prodea έχουμε ως στρατηγικό στόχο τη βελτιστοποίηση του χαρτοφυλακίου μας με μια διττή διαδικασία, την αλλαγή του μίγματος των ακινήτων και την αύξηση του μεριδίου των πράσινων κτιρίων". Η εταιρεία εστιάζει σε νέα, βιοκλιματικά γραφεία και logistics, όπως επίσης και πολυτελή ξενοδοχεία, όπου σχεδιάζεται ο διπλασιασμός της αξίας του χαρτοφυλακίου από 600 εκατ. ευρώ, που είναι σήμερα, σε 1,2 δισ. ευρώ τα επόμενα χρόνια.
Με τη σειρά του, ο κ. Παναγιώτης Καπετανάκος, διευθύνων σύμβουλος της Noval Property επισήμανε ότι είναι όντως "πρόβλημα οι χαμηλές αποτιμήσεις των εταιρειών του κλάδου, ίσως και λόγω της κατάστασης που έχει διαμορφωθεί σε άλλες αγορές του εξωτερικού, ή και λόγω των υψηλών επιτοκίων. Εμείς στοχεύουμε τους επόμενους μήνες, να μειώσουμε την απόσταση που έχει δημιουργηθεί ανάμεσα στην κεφαλαιοποίηση της εταιρείας στο Χρηματιστήριο και της καθαρής αξίας του χαρτοφυλακίου μας, που ανέρχεται σε 670 εκατ. ευρώ". Σύμφωνα με τον ίδιο, στα πλεονεκτήματα της Noval, συγκαταλέγεται ο χαμηλός της δανεισμός (μόλις 27% της αξίας του χαρτοφυλακίου), αλλά και το γεγονός ότι το 70% του χρέους είναι σταθερού επιτοκίου. "Αυτό μας επιτρέπει να προχωρήσουμε σε νέες επενδύσεις ανάπτυξης του χαρτοφυλακίου μας, χωρίς μεγάλο χρέος", σημείωσε ο κ. Καπετανάκος. Η Noval έχει σε εξέλιξη ένα επενδυτικό πρόγραμμα ύψους 340 εκατ. ευρώ τα επόμενα χρόνια.
Ο τομέας των logistics και των "πράσινων" κτιρίων γραφείων μονοπωλούν το επενδυτικό ενδιαφέρον της Trastor. Όπως σημείωσε ο κ. Τάσος Καζίνος, "από το 2019 μέχρι σήμερα έχουμε επενδύσει 110 εκατ. ευρώ στα logistics, έχοντας δημιουργήσει ένα χαρτοφυλάκιο κτιρίων επιφάνειας 164.000 τ.μ., κυρίως στην περιοχή του Ασπροπύργου. Στο τέλος του 2025 θα ολοκληρωθεί και η κατασκευή μίας από τις μεγαλύτερες αγορές στην κατηγορία αυτή, που αφορά σε κτίριο επιφάνειας 75.000 τ.μ. Με την προσθήκη και του ακινήτου αυτού, το 80% του χαρτοφυλακίου των logistics θα αφορά σε νεόδμητα, με το 54% αυτών να είναι και πιστοποιημένο κατά LEED", σημείωσε ο κ. Καζίνος.
Σημαντικές επενδυτικές κινήσεις ανάπτυξης ακινήτων έχει δρομολογήσει για τα επόμενα χρόνια και η Trade Estates του ομίλου Φουρλή, εστιάζοντας σε δύο βασικές κατηγορίες, τα εμπορικά πάρκα και τα logistics μεγάλης επιφάνειας. Στο πλαίσιο αυτό, σύμφωνα με τα στοιχεία που παρέθεσε ο κ. Δημήτρης Παπούλης, διευθύνων σύμβουλος της εισηγμένης, αυτήν την περίοδο "τρέχει" επενδυτικό πρόγραμμα ύψους 220 εκατ. ευρώ για την ανάπτυξη, έως το 2027, τριών εμπορικών πάρκων στο Ελληνικό, την Πάτρα και το Ηράκλειο, όπως επίσης και δύο συγκροτημάτων logistics των 50.000 τ.μ. έκαστο, σε Ελευσίνα και Ασπρόπυργο. Τα επόμενα χρόνια, η μικτή εμπορική αξία του χαρτοφυλακίου της εταιρείας προβλέπεται να αγγίξει το 1 δισ. ευρώ.
