Των Kenrick Cai και Iain Martin
Τον Μάρτιο ένας "ψηφιακός Αριστοτέλης”, δημιούργημα τεχνητής νοημοσύνης, παρουσιάζοντας τον ιδρυτή της εταιρείας Stability AI, Emad Mostaque, σε εκδήλωση στην Καλιφόρνια, τον χαρακτήρισε ως "έναν μοντέρνο Προμηθέα” με "τη σοφία της Αθηνάς και το όραμα του Δαιδάλου.
"Στα χέρια του η ΑΙ γίνεται η ηράκλεια δύναμη που θα νικήσει τα φίδια της ασθένειας και της νόσου και θα επιμηκύνει τον κλάδο ελαίας της μακροζωίας", διακήρυξε ο ψευτο-Αριστοτέλης. Το εγκώμιο του Mostaque υπέκρυπτε, όμως, μια ζοφερή και σχεδόν μεταστατική αλήθεια. Η Stability, μέχρι πρότινος μία από τις πλέον ελπιδοφόρες ΑΙ startups, παρέπαιε. Η ρευστότητά της στέρευε μήνα με τον μήνα και ο Mostaque αδυνατούσε να εξασφαλίσει επαρκή νέα κεφάλαια. Είχε αθετήσει πληρωμές προς την Amazon, στην υπηρεσία cloud της οποίας βασίζονταν οι δραστηριότητές της. Η κορυφαία ερευνητική ομάδα που ανέπτυξε τη "ναυαρχίδα" της, το μοντέλο AI μετατροπής κειμένου σε εικόνα Stable Diffusion, είχε παραιτηθεί τρεις ημέρες νωρίτερα, και ο Mostaque είχε λάβει τελεσίγραφο από αρκετά ανώτερα στελέχη της εταιρείας: "Παραιτείσαι ή αποχωρούμε".
Παρ’ όλα αυτά, εμπρός στο συγκεντρωμένο πλήθος, ο 41χρονος Mostaque ανέπτυσσε μεγαλεπήβολα σχέδια. Όταν, όμως, ρωτήθηκε για το οικονομικό μοντέλο της Stability, απάντησε αμήχανα: "Δεν μπορώ να μιλήσω γι’ αυτό δημόσια. Αλλά πάμε καλά. Έχουμε υπερβεί τις προβλέψεις".
Τέσσερις ημέρες αργότερα ο Mostaque παραιτήθηκε από τη θέση του CEO. Σε ανάρτησή του στην πλατφόρμα Χ, ισχυρίστηκε ότι το έπραξε οικειοθελώς σε μια προσπάθεια να αποκεντρώσει τη "συγκεντρούμενη εξουσία στον τομέα ΑΙ". Στην πραγματικότητα, όμως, είχε παλέψει σκληρά να κρατήσει τη θέση του και τον έλεγχο της εταιρείας, παρά τις έξωθεν και έσωθεν πιέσεις να παραιτηθεί. Εταιρικά έγγραφα και συνεντεύξεις με 32 νυν και πρώην υπαλλήλους, επενδυτές, συνεργάτες και ειδήμονες του κλάδου υποδηλώνουν ότι η άξαφνη παραίτησή του ήταν απόρροια επιχειρηματικής και οικονομικής κακοδιαχείρισης, που υπονόμευσε την εμπιστοσύνη στο όραμά του και τελικά γονάτισε τη Stability.
Σε ηλεκτρονικό μήνυμά του προς το "Forbes", ο Mostaque διέψευσε κατηγορηματικά τις κατηγορίες. Μέσω των δικηγόρων του, αρνήθηκε να απαντήσει επίσημα σε σειρά ερωτήσεων. "Κανείς δεν λέει πόσο δύσκολη δουλειά έχει ένας CEO, κι υπάρχουν καλύτεροι από εμένα για να αναπτύξουν την εταιρεία", ανέφερε σε ανακοίνωσή του. "Δεν είμαι σίγουρος αν κάποιος άλλος θα μπορούσε να συστήσει την ερευνητική ομάδα που δημιούργησε τα αρτιότερα και πλέον δημοφιλή μοντέλα που χρησιμοποιούνται σήμερα, και είμαι πολύ υπερήφανος γι’ αυτήν. Ανυπομονώ να καταπιαστώ με ένα νέο πρόβλημα και να αφήσω το στίγμα μου", πρόσθεσε.
Σε ανακοίνωσή τους οι Christian Laforte και Shan Shan Wong, που ανέλαβαν από κοινού καθήκοντα CEOs, δήλωσαν: "Η εταιρεία παραμένει εστιασμένη στην εμπορική αξιοποίηση της κορυφαίας παγκοσμίως τεχνολογίας της" και στην παροχή της "σε συνεργάτες σε όλους τους δημιουργικούς κλάδους".
Ο Mostaque ίδρυσε τη Stability το 2019 και τη μετέτρεψε σε έναν κολοσσό τεχνητής νοημοσύνης αξιοποιώντας ένα πολλά υποσχόμενο ερευνητικό έργο από το οποίο προέκυψε το μοντέλο AI Stable Diffusion. Η ευκολία με την οποία παρήγαγε λεπτομερείς εικόνες με "οδηγό" ένα απλό κείμενο κέρδισε αμέσως το κοινό: 10 εκατομμύρια άνθρωποι χρησιμοποιούν την εφαρμογή καθημερινά, όπως δήλωσε η εταιρεία στο "Forbes" στις αρχές του 2023. Για κάποιους αληθινά πιστούς, ο Mostaque είναι ο υπέρτατος πρεσβευτής των μοντέλων AI ανοιχτού κώδικα σε έναν κόσμο όπου κυριαρχούν τα "κλειστά συστήματα" των OpenAI και Google.
Όμως η εξέλιξη της Stability σε μία από τις πιο ελπιδοφόρες εταιρείες παραγωγικής τεχνητής νοημοσύνης βασίστηκε εν μέρει στους μεγαλεπήβολους και παραπλανητικούς ισχυρισμούς του, τους οποίους αποκάλυψε έρευνα του "Forbes" που δημοσιεύτηκε διαδικτυακά τον Ιούνιο του προηγούμενου έτους. Και η άνοδός της συνεχίστηκε, αφού η εταιρεία συγκέντρωσε χρηματοδότηση περίπου $100 εκατ., αποτιμώμενη σε $1 δισ., λίγες ημέρες μετά την κυκλοφορία του Stable Diffusion, το 2022. Αλλά η αποτυχία του Mostaque να εκπληρώσει μια σειρά φιλόδοξων υποσχέσεων, όπως η κατασκευή μοντέλων AI κατά παραγγελία για κράτη και η απόφασή του να διαθέσει δεκάδες εκατομμύρια για έρευνα χωρίς ένα βιώσιμο επιχειρηματικό σχέδιο, διάβρωσε τα θεμέλια της Stability και έθεσε σε κίνδυνο το μέλλον της.
"Ήθελε, εύλογα, να αλλάξει τον κόσμο", λέει ένας πρώην υπάλληλός του στο "Forbes". "Ήθελε να εκπαιδεύσει μοντέλα AI για τα παιδιά στο Μαλάουι. Πρακτικό; Όχι".
Έως τον Οκτώβριο του 2023 το ταμείο της Stability περιείχε λιγότερα από $4 εκατ., σύμφωνα με υπόμνημα προς το δ.σ. της, το οποίο περιήλθε σε γνώση του "Forbes". Τα αυξανόμενα χρέη της και οι ληξιπρόθεσμες οφειλές μηνών προς την Amazon Web Services την οδήγησαν σε έλλειμμα.
Η οικονομική αιμορραγία της οφειλόταν στην "αρμάδα" των GPU, των εξαιρετικά ισχυρών και ιδιαίτερα ακριβών ημιαγωγών που υποστήριζαν τα μοντέλα AI της Stability. Ο υπερυπολογιστής της, ο οποίος σύμφωνα με τον Mostaque ήταν ένας από τους 10 ισχυρότερους στον κόσμο, φιλοξενούνταν από την AWS, κάτι για το οποίο καυχιόταν συχνά. Αυτός βοηθούσε τους ερευνητές της Stability να αναπτύξουν ένα από τα κορυφαία μοντέλα παραγωγής εικόνων μέσω AI, αλλά και να ανοίξουν νέους δρόμους με την ανάπτυξη νέων μοντέλων παραγωγής ήχου, βίντεο και 3D περιεχομένου. "Αναμφισβήτητα, η Stability συνέχισε να αναπτύσσει πολλά μοντέλα", λέει ένας πρώην υπάλληλός της. "Μπορεί η ίδια να μην ωφελήθηκε από αυτό, αλλά ωφελήθηκε υπέρμετρα το ευρύτερο οικοσύστημα", προσθέτει.
Όμως το κόστος λειτουργίας απειλούσε πλέον να "βυθίσει" την εταιρεία. Σύμφωνα με εσωτερικό οικονομικό υπόμνημα του Οκτωβρίου 2023, οι εκτιμώμενες δαπάνες της Stability για υπολογιστική ισχύ θα έφταναν τα $99 εκατ. το 2023, ενώ το υπόμνημα ανέφερε επίσης ότι είχε πληρώσει "μέρος του λογαριασμού της στην AWS για τον Ιούλιο (ύψους $1 εκατ.)" και ότι "δεν είχε προγραμματίσει να πληρώσει την AWS στα τέλη Οκτωβρίου για τη χρήση Αυγούστου ($7 εκατ)". Στη συνέχεια έκανε αναφορά στους λογαριασμούς Σεπτεμβρίου και Οκτωβρίου και στις οφειλές $1 εκατ. προς την Google Cloud και $600.000 προς το κέντρο δεδομένων GPU cloud της CoreWeave. (Amazon, Google και CoreWeave αρνήθηκαν να σχολιάσουν.)
Συνυπολογίζοντας επιπλέον δαπάνες $54 εκατ. για μισθούς και λειτουργικά έξοδα, το συνολικό προβλεπόμενο λειτουργικό κόστος της Stability για το 2023 ήταν $153 εκατ. Όμως, σύμφωνα με την οικονομική έκθεση του Οκτωβρίου, τα προβλεπόμενα έσοδα για το σύνολο του έτους ήταν μόλις $11 εκατ. Με άλλα λόγια, οι μηνιαίες δαπάνες της Stability ξεπερνούσαν τα ετήσια έσοδά της.
Η δεινή οικονομική θέση της Stability είχε προβληματίσει έντονα τους επενδυτές της, όπως την εταιρεία επενδύσεων τεχνολογίας Coatue (με ενεργητικό $70 δισ.), η οποία είχε επενδύσει δεκάδες εκατομμύρια κατά τη διάρκεια του κύκλου χρηματοδότησης ύψους $101 εκατ. του 2022.
Στις αρχές Οκτωβρίου, αφότου ο Mostaque μοιράστηκε την οικονομική έκθεση με το δ.σ., ένας άλλος σημαντικός επενδυτής της Stability, η Lightspeed Venture Partners, απέστειλε επιστολή στο δ.σ. προτείνοντας την πώληση της εταιρείας. Οι δυσοίωνες οικονομικές προβλέψεις είχαν "υπονομεύσει σφόδρα" την εμπιστοσύνη στις ηγετικές ικανότητες του Mostaque.
"Ειδικότερα, μας εκπλήσσει και μας ανησυχεί έντονα το θέμα της ρευστότητας, για το οποίο μόλις ενημερωθήκαμε και το οποίο δεν συνάδει με τις πρότερες συζητήσεις μας", έγραφε στην επιστολή του ο γενικός διευθυντής νομικών υποθέσεων της Lightspeed, Brett Nissenberg, αντίγραφο της οποίας περιήλθε σε γνώση του "Forbes". "Η Lightspeed πιστεύει ότι η εταιρεία είναι απίθανο να χρηματοδοτηθεί με όρους που θα διασφαλίζουν μακροπρόθεσμα την οικονομική της κατάσταση". (Η Lightspeed και η Coatue αρνήθηκαν να σχολιάσουν.)
Εν μέσω των παροτρύνσεων για πώλησή της, η Stability ξεκίνησε αθόρυβα να αναζητά αγοραστή. Γνωστή εταιρεία AI επιβεβαίωσε ότι οι εκπρόσωποι της Stability την προσέγγισαν, διερευνώντας τυχόν ενδιαφέρον από την πλευρά της. Οι συζητήσεις, όμως, δεν προχώρησαν, καθώς "τα κουκιά δεν έβγαιναν", δήλωσε στο "Forbes" μια πηγή που ζήτησε να μην κατονομαστεί λόγω του εμπιστευτικού χαρακτήρα των συνομιλιών. Η Stability δοκίμασε επίσης να "φλερτάρει" τη Samsung, φτάνοντας μάλιστα στο σημείο να ανακαινίσει τα γραφεία της πριν από τη συνάντηση με τον κορεατικό κολοσσό. (Η Samsung λέει ότι επένδυσε στη Stability το 2023 και ότι δεν σχολιάζει συζητήσεις περί εξαγορών.)
Εν τω μεταξύ, η Coatue ζητούσε την παραίτηση του Mostaque εδώ και μήνες, σύμφωνα με άλλη πηγή. Αλλά οι επενδυτές της εταιρείας δεν μπορούσαν να τον εκδιώξουν, καθώς κατείχε πλειοψηφικό ποσοστό. Όταν δε, ακολουθώντας μια διαφορετική προσέγγιση, έπεισαν άλλους επενδυτές να προσφέρουν στον Mostaque ένα δελεαστικό πακέτο μετοχών για να παραιτηθεί, εκείνος αρνήθηκε, σύμφωνα με δύο πηγές που επικαλείται το "Forbes". Τον Οκτώβριο η Coatue αποχώρησε από το δ.σ., ενώ η Lightspeed παρέδωσε τη θέση παρατηρητή που είχε στο δ.σ.
"Ο Emad εξόργισε τόσο τους αρχικούς μας επενδυτές, καθιστώντας αδύνατο να συγκεντρώσουμε νέα χρηματοδότηση με θεμιτούς όρους", δήλωσε στο "Forbes" στέλεχος της Stability.
Στις αρχές του 2024 η οικονομική θέση της εταιρείας επιδεινώθηκε περαιτέρω. Τρεις πηγές με γνώση της κατάστασης υπολογίζουν ότι απολύθηκε τουλάχιστον το 10% του προσωπικού της. Και τα ταμειακά της διαθέσιμα συνέχισαν να μειώνονται. Στη συνεδρίαση του δ.σ. τον Οκτώβριο ο Mostaque ανακοίνωσε ότι βρήκε νέα χρηματοδότηση $95 εκατ. υπό την αίρεση του ελέγχου δέουσας επιμέλειας. Τελικά, όμως, μόνο ένα πολύ μικρό μέρος αυτών έφτασε στην εταιρεία, σύμφωνα με δύο πηγές.
Αφότου το "Forbes" αποκάλυψε ότι ο Mostaque σχεδίαζε να παραιτηθεί από CEO τον Μάρτιο, η Stability επιβεβαίωσε την είδηση. Τα ηνία ανέλαβαν προσωρινά ο γενικός διευθυντής Wong και ο επικεφαλής τεχνολογίας Laforte. Ο Mostaque, ο οποίος ανέφερε στο X ότι εξακολουθεί να κατέχει την πλειοψηφία των μετοχών της εταιρείας, παραιτήθηκε επίσης από το δ.σ., το οποίο αναζητά τον μόνιμο διάδοχό του. Πρέπει, όμως, να αλλάξουν πολλά στην εταιρεία και ο χρόνος είναι πολύ λίγος. "Υπάρχει ακόμη πιθανότητα να αναστραφεί η κατάσταση, αλλά μειώνεται μέρα με την ημέρα", δήλωσε στέλεχος της Stability.
Τον Ιούλιο του 2023 ο Mostaque πίστευε ακόμη ότι μπορούσε να τα καταφέρει. Στα μέσα του μήνα μοιράστηκε με τους επιτελείς του ένα σχέδιο άντλησης κεφαλαίων. Ήταν εξαιρετικά αισιόδοξο και προέβλεπε λεπτομερώς την άντληση $500 εκατ. σε χρήμα και άλλων $750 εκατ. σε εξοπλισμό από σοβαρούς επενδυτές, όπως η Nvidia, η Google, η Intel και η Παγκόσμια Τράπεζα. (Η Nvidia και η Google αρνήθηκαν να σχολιάσουν, η Intel δεν απάντησε, ενώ η Παγκόσμια Τράπεζα είπε ότι δεν επένδυσε στην εταιρεία.) Σε μήνυμά του στην πλατφόρμα Slack, το οποίο είδε το "Forbes", ο Mostaque ανέφερε ότι η Google "ήταν πρόθυμη να κινηθεί άμεσα" και ότι ο γύρος χρηματοδότησης "πιθανόν να υπερκαλυπτόταν".
Αλλά μάταια. Τρία πρόσωπα με γνώση της όλης προσπάθειας δήλωσαν στο "Forbes" ότι, ενώ υπήρχε σχετικό ενδιαφέρον, οι συνομιλίες διακόπτονταν όταν έφταναν στο θέμα της οικονομικής κατάστασης της εταιρείας. Δύο εξ αυτών πρόσθεσαν ότι νωρίτερα το 2023 ο Mostaque είχε αποφασίσει να μην ξανασχοληθεί με venture capitals που κοιτούν τα οικονομικά μεγέθη.
Η δε συνάντηση που κατάφερε να κλείσει με τον CEO της Nvidia, Jensen Huang, κατέληξε σε βατερλό, σύμφωνα με δύο πηγές. "Υπό τις ενδελεχείς ερωτήσεις του Jensen, ο Emad γονάτισε", ανέφερε στο "Forbes" μια πηγή με γνώση της συνάντησης. Ο Huang κατέληξε γρήγορα στο συμπέρασμα ότι δεν ήταν ώρα να επενδύσει η Nvidia στη Stability, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές. Ο Mostaque, ωστόσο, δήλωσε στο "Forbes" μέσω e-mail ότι δεν είχε ξανασυναντηθεί με τον Huang μετά το 2022. Το μήνυμά του, όμως, τον Ιούλιο του 2023 ανέφερε ότι σχεδίαζε να ζητήσει επένδυση $150 εκατ. από την Nvidia. (Η Nvidia αρνήθηκε να σχολιάσει.)
Αφότου η έρευνα του "Forbes", που επικαλείται περισσότερες από 30 πηγές, αποκάλυψε τον Ιούνιο του 2023 τους παραπλανητικούς ισχυρισμούς του Mostaque, εκείνος πάλεψε σκληρά να εξασφαλίσει χρηματοδότηση, όπως ενημέρωσε το "Forbes" ένας από τους επενδυτές της εταιρείας. (Ο Mostaque διέψευσε την έρευνα εκείνη την εποχή, ενώ στο αίτημα του "Forbes" να σχολιάσει την έρευνα απάντησε ότι επρόκειτο για "συντονισμένα ψέματα".) Όμως οι επενδυτές εξέταζαν πλέον ενδελεχώς τους ισχυρισμούς του και ζητούσαν επισταμένως στοιχεία. Ο πρώην πρόεδρος της Dropbox, Timothy Young, απέρριψε πρόταση να αναλάβει πρόεδρος της Stability αφού διάβασε το άρθρο, δήλωσε μια πηγή. Αυτό δυσαρέστησε το δ.σ. και τα στελέχη της εταιρείας, που ήλπιζαν ότι ο Young θα αντιστάθμιζε την ελλιπή ικανότητα διοίκησης του Mostaque, σύμφωνα με τέσσερις πηγές του "Forbes". (Ο Young αρνήθηκε να σχολιάσει.)
Όταν τα ανώτερα στελέχη της Stability συνεδρίασαν στο Λονδίνο τον Σεπτέμβριο του 2023, η χρηματοδότηση δεν είχε ακόμη διασφαλιστεί. Ορισμένα στελέχη πίεσαν τον Mostaque να τους ενημερώσει για την ταμειακή κατάσταση της εταιρείας και το τι μέλλει γενέσθαι. Δεν πήραν σαφείς απαντήσεις, σύμφωνα με τρία πρόσωπα με γνώση του συμβάντος.
Έως τον Οκτώβριο ο Mostaque είχε κατεβάσει τον πήχη για το ύψος της επιδιωκόμενης χρηματοδότησης περισσότερο από 80%.
Τους μήνες που ακολούθησαν έλαβαν χώρα αρκετές ηχηρές αποχωρήσεις στελεχών, με αποκορύφωμα τη μαζική έξοδο της ομάδας ανάπτυξης του Stable Diffusion. Ορισμένοι άφησαν αιχμές για τις ταμειακές ροές αλλά και τις υποχρεώσεις της εταιρείας – καθώς και για τη χλιαρή, σύμφωνα με τέσσερα πρόσωπα, δέσμευση του Mostaque ότι τα προϊόντα της Stability δεν θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για την παραγωγή υλικού σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών (CSAM).
"H Stability AI έχει δεσμευτεί να αποτρέψει την κακή χρήση της AI και απαγορεύει τη χρήση των μοντέλων και των υπηρεσιών μας για παράνομη δραστηριότητα, όπως η προσπάθεια επεξεργασίας ή δημιουργίας CSAM", δήλωσε στο "Forbes" τον Μάρτιο η Ella Irwin, ανώτερη αντιπρόεδρος αρμόδια για θέματα ακεραιότητας.
Εν τω μεταξύ, το Stable Diffusion είχε καταστεί ταυτόχρονα η "ναυαρχίδα" της Stability αλλά και η αιτία της υπαρξιακής, ταμειακής, κρίσης της. Ένας νυν υπάλληλος το περιέγραψε στο "Forbes" ως "μια χοάνη που απορροφά τα πάντα: χρήμα, υπολογιστική ισχύ, ανθρώπους". Παρότι το λογισμικό χρησιμοποιούνταν ευρέως, με τον Mostaque να κομπάζει ότι οι λήψεις του ανέρχονταν σε εκατοντάδες εκατομμύρια, η Stability αδυνατούσε να εξαργυρώσει την επιτυχία του. Ο Mostaque ήξερε ότι υπήρχε τρόπος –άλλωστε ανταγωνιστές όπως οι Databricks, Elastic και MongoDB είχαν μετατρέψει δωρεάν προϊόντα σε επικερδείς δραστηριότητες–, απλώς δεν ήξερε ποιος ήταν αυτός.
Οι εγκλήσεις για κακοδιαχείριση αφορούσαν κυρίως την εξυπηρέτηση των μικρότερων πελατών της Stabitily, σύμφωνα με τρία πρόσωπα που επικαλείται το "Forbes". Εν τω μεταξύ, οι συνομιλίες με μεγαλύτερες εταιρείες, όπως η Samsung και η Snapchat, κατέρρευσαν, σύμφωνα με πέντε πρόσωπα με γνώση του θέματος. Οι δε συζητήσεις με την Canva, έναν από τους σημαντικότερους χρήστες του ανοιχτού κώδικα Stable Diffusion, σχετικά με μια πιθανή συμφωνία πολλών εκατομμυρίων δολαρίων διακόπηκαν, με βάση τέσσερις πηγές. "Ήταν μια τεράστια ευκαιρία, υπήρχε ενδιαφέρον, αλλά και δυσχέρεια στην υλοποίηση", λέει πρώην υπάλληλος της εταιρείας.
Μια άλλη "μεγάλη ιδέα" του Mostaque ήταν να παράσχει σε κυβερνήσεις χωρών προσαρμοσμένα μοντέλα AI που θα λειτουργούσαν "όχι ως εργαλείο των λίγων, αλλά ως ευεργέτης όλων, καθώς υπόσχονταν να απαντήσουν σε σημαντικά προβλήματα, όπως ο καρκίνος, ο αυτισμός, ακόμα και το θέμα του χρόνου", διακήρυττε ο ψηφιακός Αριστοτέλης στο συνέδριο του Μαρτίου. Η Stability προσπάθησε να αναπτύξει ένα τέτοιο μοντέλο για την κυβέρνηση της Σιγκαπούρης, παρά τις αντιδράσεις των εργαζομένων που αμφισβήτησαν την τεχνική σκοπιμότητά του, ανέφεραν τρεις πηγές που συμμετείχαν στο έργο. Η κυβέρνηση επιβεβαίωσε ότι δεν σύναψε τελικά συμφωνία με τη Stability.
Καθώς, όμως η Stability εστίαζε από τη μία ιδέα στην άλλη, ανακατανέμονταν τόσο οι πόροι της όσο και οι ερευνητές της. Αυτή η κατάσταση αποθάρρυνε και εξόργισε περαιτέρω τους υπαλλήλους της. "Υπήρχαν "επείγοντα” projects, "πιο επείγοντα” και "εξαιρετικά επείγοντα”", λέει ένας πρώην υπάλληλος. "Τίποτα από αυτά δεν μοιάζει σημαντικό αν όλα είναι σημαντικά".
"Ο Emad είναι ο πιο ανοργάνωτος ηγέτης με τον οποίο έχω συνεργαστεί ποτέ στην καριέρα μου", δήλωσε ένα άλλο πρώην στέλεχος της Stability στο "Forbes". "Δεν έχει όραμα και αλλάζει ρότα κάθε εβδομάδα, συχνά με βάση αυτά που βλέπει στο Twitter".
Έως τον Δεκέμβριο του 2023 η Stability είχε εγκαταλείψει εν μέρει την αρχική εστίασή της στον ανοιχτό κώδικα και ανακοίνωσε ότι πλέον οποιαδήποτε εμπορική χρήση του Stable Diffusion θα κόστιζε στους πελάτες τουλάχιστον $20 τον μήνα (η μη εμπορική και ερευνητική χρήση του θα παρέμενε δωρεάν).
Την ίδια στιγμή, ωστόσο, εξέταζε μια δυνητικά πιο προσοδοφόρα πηγή εσόδων: τη μεταπώληση της υπολογιστικής ισχύος που μίσθωνε από παρόχους όπως η AWS, σύμφωνα με έξι πρόσωπα με γνώση του θέματος. Αν και ουσιαστικά επρόκειτο για αρμπιτράζ GPU, η Stability πλάσαρε την κίνηση στους επενδυτές ως παροχή "διαχειριζόμενων υπηρεσιών". Η οικονομική έκθεση του Οκτωβρίου προέβλεπε, φιλόδοξα, ότι μια τέτοια παροχή θα απέφερε $139 εκατ. το 2024 – ήτοι το 98% των εσόδων της. Πολλοί υπάλληλοι εξέφρασαν φόβους στο "Forbes" εκείνη την εποχή ότι ενδεχομένως να επρόκειτο για παραβίαση της σύμβασης με την AWS. Η Amazon αρνήθηκε να σχολιάσει το θέμα αυτό. "Εσωτερικά λέγαμε ότι δεν μεταπωλούμε υπολογιστική ισχύ. Ήταν μια ποταπή αίσθηση", λέει πρώην υπάλληλος.
Η Stability δεν ανταποκρίθηκε στο ερώτημα ένα θα συνεχίσει αυτή την τακτική τώρα που ο Mostaque βγήκε από την εξίσωση.
Εν τω μεταξύ, η εταιρεία αντιμετωπίζει ακόμα μία δυνητικά καταστροφική νομική απειλή: τρεις αγωγές περί παραβίασης πνευματικών δικαιωμάτων που υποβλήθηκαν στις αρχές του 2023 από την Getty Images και μια ομάδα καλλιτεχνών στις ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο, όπου ισχυρίζονται ότι η Stability χρησιμοποίησε παράνομα το έργο τους για να εκπαιδεύσει τα μοντέλα τεχνητής νοημοσύνης Stable Diffusion. Ένα δικαστήριο του Λονδίνου έχει απορρίψει ήδη το αίτημα της εταιρείας να μην κάνει δεκτή μία από τις αγωγές με το αιτιολογικό ότι κανείς από τους ερευνητές της δεν είχε έδρα στο Ηνωμένο Βασίλειο. (Η Stability δεν απάντησε στα ερωτήματα σχετικά με τη δικαστική διαμάχη.)
Σύμφωνα με τον Eric Goldman, καθηγητή Νομικής στο Πανεπιστήμιο Σάντα Κλάρα, οι νομικές διαμάχες "θα μπορούσαν να συνεχιστούν επί χρόνια", καθώς τα επιχειρήματα των εναγόντων είναι ουσιαστικά αστείρευτα. "Εάν κάποιο επιχείρημα γίνει δεκτό, θα μπορούσε να αλλάξει ριζικά τον τομέα της παραγωγικής τεχνητής νοημοσύνης", πρόσθεσε.
Ωστόσο, σε μια συνάντηση τον Μάρτιο, οι νέοι επικεφαλής της Stability περιέγραψαν το σχέδιό τους για το μέλλον της εταιρείας, το οποίο εστίαζε στην καλύτερη διαχείριση πόρων και δαπανών, σύμφωνα με έναν από τους παρευρισκόμενους. Είναι ένα πρώτο βήμα, αλλά η παρέμβαση του Mostaque δεν τους άφησε πολλά περιθώρια δράσης. Τον Απρίλιο η εταιρεία απέλυσε επιπλέον 10% του προσωπικού της για να μειώσει τα κόστη της. Η παραίτηση του Mostaque, δε, δημιούργησε ελπίδες. "Λίγοι θα ξανασκεφτούν εύκολα να φύγουν", δήλωσε ένας υπάλληλος της εταιρείας μετά τη συνάντηση.
Λίγο πριν παραιτηθεί ο Mostaque, ένα νυν στέλεχος της Stability δήλωσε στο "Forbes" ότι ευελπιστούν πως αποχώρησή του θα καταστήσει τη Stability αρκετά ελκυστική ώστε να βρει ορισμένα κεφάλαια ή να πωληθεί.
"Υπάρχουν εταιρείες που έχουν αντλήσει εκατοντάδες εκατομμύρια και έχουν πολύ μικρότερη εγγενή αξία από τη Stability. Μπορεί ακόμη να εμφανιστεί ένας λευκός ιππότης", πρόσθεσε το ίδιο στέλεχος.
Η αυταπάτη του Mostaque
Ο Mostaque αυτοχαρακτηρίζεται ένας σύγχρονος άνθρωπος της Αναγέννησης που καλλιέργησε τη δίψα για την AI, κάτοχος μεταπτυχιακού από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, βραβευμένος διαχειριστής του λονδρέζικου hedge fund Capricorn, έμπιστος του ΟΗΕ και η ιδιοφυΐα πίσω από το Stable Diffusion, το δημοφιλές μοντέλο παραγωγικής τεχνητής νοημοσύνης. Διακήρυττε ότι η Stability μέσω της ΑΙ θα μεταμορφώσει το Χόλιγουντ, θα εκδημοκρατίσει την εκπαίδευση και θα αφανίσει το PowerPoint.
Στους επενδυτές πλάσαρε ότι η Stability έχει συνάψει συνεργασίες με τον ΟΟΣΑ, τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας και την Παγκόσμια Τράπεζα, καθώς και ειδική συμφωνία με την Amazon για έκπτωση 80%. Ισχυρίστηκε ότι η Stability "συνδημιούργησε" το μοντέλο AI δημιουργίας εικόνων Midjourney και "οργάνωσε" την κοινότητα των χρηστών του. Είπε ακόμα ότι τα πνευματικά δικαιώματα του Stable Diffusion ανήκουν στη Stability και ότι η ΑΙ startup Runway είχε παράνομα λανσάρει αντίστοιχο μοντέλο.
Χάρη σε κάποιους από αυτούς τους παραπλανητικούς ισχυρισμούς, ο Mostaque συγκέντρωσε κεφάλαια περίπου $100 εκατ. το 2022 από κορυφαίους επενδυτές, σε μια κίνηση που αποτίμησε τη Stability στο $1 δισ. Αλλά η έρευνα που δημοσίευσε το "Forbes" πέρυσι τον Ιούνιο αποκάλυψε ότι:
• Είναι απλώς κάτοχος πτυχίου και όχι μεταπτυχιακού.
• Το hedge fund Capricorn όντως βραβεύθηκε το 2018, αλλά ο συνιδρυτής του, Damon Hoff, λέει ότι ο Mostaque δεν είχε καμία ανάμειξη στις επενδύσεις. Επίσης, την ίδια χρονιά έβαλε λουκέτο.
• Τα Ηνωμένα Έθνη, ο ΟΟΣΑ, ο ΠΟΥ και η Παγκόσμια Τράπεζα διέψευσαν ότι συνεργάζονται με τη Stability.
• Η Stability δεν απολάμβανε ειδικής έκπτωσης από την Amazon. Αντίθετα, όφειλε λογαριασμούς μηνών το 2022.
• Ο ιδρυτής του Midjourney, David Holz, λέει ότι η Stability δεν είναι συνδημιουργός του, ούτε οργάνωσε την "κοινότητά" του.
• Η Stability δεν κατέχει τα πνευματικά δικαιώματα του Stable Diffusion και απέσυρε την αγωγή της κατά της Runway.
• Το Stable Diffusion δεν αναπτύχθηκε από τον Mostaque, αλλά από ακαδημαϊκούς ερευνητές στη Γερμανία.
• Ο Björn Ommer, επικεφαλής καθηγητής της έρευνας, πιστεύει ότι ο Mostaque παραπλάνησε τον κόσμο διεκδικώντας τα εύσημα για τη δημιουργία του Stable Diffusion.
Ο εκπρόσωπος της Stability AI αντέκρουσε ορισμένες από τις παραπάνω αποκαλύψεις, σημειώνοντας ότι ο Mostaque θα κάνει μάστερ στην Οξφόρδη, ότι αποχώρησε από την Capricorn πριν αυτή κλείσει, ότι τα "προβλήματα πληρωμών" προς την Amazon έχουν "διευθετηθεί" και ότι η Stability έχει επανειλημμένως αναγνωρίσει τη συμβολή της ομάδας του Ommer.
*Με τη συνδρομή του Alex Konrad
