Του Christopher Helman
"Το 2025 θα είναι μια καθοριστική χρονιά για την Τεχνητή Νοημοσύνη", δήλωσε ο Mark Zuckerberg στο blog του Facebook τον περασμένο μήνα, αναφερόμενος στο σχέδιό του να επενδύσει 65 δισ. δολάρια φέτος ως επί το πλείστον για την ανάπτυξη των δυνατοτήτων Τεχνητής Νοημοσύνης της Meta και του μοντέλου Llama 4.
Το επίκεντρο αυτών των προσπαθειών είναι μια αγροτική έκταση 2.250 στρεμμάτων στη βορειοανατολική Λουιζιάνα, όπου η Meta έχει ξεκινήσει εργασίες για την ανέγερση ενός data center αξίας 10 δισ. δολαρίων. H ναυαρχίδα μεταξύ των 20 data centers της Meta στον κόσμο θα ονομάζεται Sucré.
Για να τροφοδοτήσει τις χιλιάδες κάρτες γραφικών Nvidia H100, το Sucré θα χρειαστεί 2,23 γιγαβάτ ηλεκτρικής ενέργειας 24 ώρες 24ώρο, 7 μέρες την εβδομάδα, ποσότητα ικανή να καλύψει τις ηλεκτροδοτικές ανάγκες περισσότερων από 2 εκατ. σπίτια. Την ενέργεια αυτή θα την παρέχει η εταιρεία κοινής ωφέλειας Entergy μέσω δύο τουρμπίνων φυσικού αερίου υψηλής απόδοσης με κόστος 3,2 δισ. δολαρίων. Ο σχεδιασμός της Meta προβλέπει επίσης δαπάνες ύψους 250 εκατ. δολαρίων για τις απαραίτητες υποδομές, όπως δρόμοι και σύστημα ύδρευσης. Θα δημιουργηθούν 5.000 θέσεις εργασίας για την υλοποίηση του έργου.
Θα υλοποιηθεί όμως; Φαίνεται να μην είναι καλή ιδέα, δεδομένης της πρόσφατης αποκάλυψης που έκανε η DeepSeek ότι η ανάπτυξη προηγμένης Τεχνητής Νοημοσύνης μπορεί να είναι φθηνότερη και λιγότερο ενεργοβόρα από ό,τι πιστεύαμε έως τώρα.
Μίλησα με τον Zack Krause, αναλυτή στην εταιρεία ενεργειακών συμβούλων East Daley Analytics, με έδρα το Ντάλας, ο οποίος παρακολουθεί τις ανακοινώσεις για τα data centers και θέλει να μειώσει τις πιθανότητες υλοποίησης αυτών των projects όπως και τη ζήτηση για ηλεκτρική ενέργεια. Ο Krause ενθαρρύνει τους θεσμικούς επενδυτές πελάτες του (μεταξύ των οποίων πολλοί επενδυτές φυσικού αερίου και παραγωγής ενέργειας) να μην πανικοβάλλονται.
"Είδαμε μια υπερβολική άμεση αντίδραση της αγοράς στη νέα τεχνολογία", εξηγεί ο Krause, ο οποίος έχει καταρτίσει μια λίστα με 290 data centers που είναι πολύ πιθανόν να κατασκευαστούν.
Ακόμα και αν η ενεργειακή απόδοση της Τεχνητής Νοημοσύνης βελτιωθεί εντυπωσιακά, οι εγκέφαλοι πυριτίου του μέλλοντος θα χρειαστούν όλα αυτά τα data centers, και ακόμη περισσότερα. Ο CEO της Microsoft, Satya Nardella, στα τέλη Ιανουαρίου έγραψε στην πλατφόρμα X: "Όσο η τεχνητή νοημοσύνη γίνεται πιο αποτελεσματική και προσβάσιμη, θα δούμε να χρησιμοποιείται όλο και περισσότερο και να μην τη χορταίνουμε". Ο αναλυτής Hugh Wynne, της Power Research Group, συμφωνεί: "Η ζήτηση ενέργειας για την εκπαίδευση και τη λειτουργία των μοντέλων Τεχνητής Νοημοσύνης θα μπορούσε να μειωθεί σημαντικά. Ωστόσο, εάν αυτά τα οφέλη αποδοτικότητας οδηγήσουν και σε μείωση κόστους της Τεχνητής Νοημοσύνης, η υιοθέτηση των υπηρεσιών που βασίζονται στην ΤΝ θα μπορούσε να εξαπλωθεί πολύ πιο γρήγορα - και εντέλει να μην εξοικονομηθεί ενέργεια.
Ο Krause βλέπει ότι το τσουνάμι των προηγμένων data centers στις ΗΠΑ απαιτεί επιπλέον 81 γιγαβάτ ηλεκτρικής ενέργειας μέχρι το 2030. Ποσότητα ικανή να ηλεκτροδοτήσει όλο το Τέξας σήμερα. Αν οι προγραμματιστές χρησιμοποιούσαν φυσικό αέριο για να τα λειτουργήσουν όλα αυτά, θα χρειάζονταν περίπου 12,9 δισ. κυβικά πόδια ημερησίως, υπολογίζει ο ίδιος - που σημαίνει το 10% των κρατικών αποθεμάτων φυσικού αερίου. "Το έργο της Meta αναμένεται να έχει σημαντικές επιπτώσεις στην αγορά φυσικού αερίου", πρόσθεσε ο ίδιος, υπολογίζοντας ότι το Sucré θα απαιτεί 360 εκατομμύρια κυβικά πόδια φυσικού αερίου την ημέρα, το ενεργειακό ισοδύναμο περίπου 60.000 βαρελιών πετρελαίου.
Και το Sucré δεν είναι το μεγαλύτερο data center. Η OpenAI συνεργάζεται με την Oracle, τη Softbank, τη Microsoft κ.ά. στο πρόγραμμα Stargate, το οποίο, όπως λένε, θα αξίζει 500 δισ. δολάρια, και θα αναπτυχθεί σε πολλές περιοχές, αρχικά από το Abilene του Τέξας. Με τον καιρό, το Stargate θα χρειάζεται περισσότερα από 5 γιγαβάτ ηλεκτρικής ενέργειας, αν και ο Krause έχει υπολογίσει μόνο ένα μικρό μέρος αυτής της ζήτησης. Η Microsoft σχεδιάζει επενδύσεις ύψους 80 δισ. δολαρίων για την Τεχνητή Νοημοσύνη και το cloud computing για φέτος. Στο μεταξύ, η Amazon έχει προϋπολογήσει 100 δισ. δολάρια για την ΤΝ εντός της επόμενης δεκαετίας και ενδεχομένως να δαπανήσει 35 δισ. δολάρια μόνο για τα data centers στη Βόρεια Βιρτζίνια. Ο Τζεφ Μπέζος έχει επίσης επενδύσει σημαντικά στην ανάπτυξη προηγμένης πυρηνικής τεχνολογίας.
Επιπλέον ο ενεργειακός κολοσσός Chevron έχει συνεργαστεί με την εταιρεία κατασκευής και υπηρεσιών ενεργειακού εξοπλισμού G.E. Vernova για την ανάπτυξη των συστημάτων ενέργειας για data centers ισχύος 4 γιγαβάτ. Η Chevron, η Exxon και άλλοι ενεργειακοί κολοσσοί διαθέτουν τεράστια τεχνογνωσία στην παραγωγή ενέργειας από τα διυλιστήριά τους. Χτίζοντας data centers δίπλα σε υφιστάμενα πεδία φυσικού αερίου, μπορούν να βοηθήσουν τους προγραμματιστές ΤΝ να παρακάμψουν χρονοβόρες αδειοδοτήσεις από τις οποίες πρέπει να περάσουν οι εταιρείες κοινής ωφέλειας και οι φορείς εκμετάλλευσης αγωγών. Όπως επισημαίνει ο Krause: "Οι επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας κινούνται πιο αργά, ενώ οι διαχειριστές αγωγών και οι παραγωγοί φυσικού αερίου τρέχουν δρουν αστραπιαία".
Οι πολιτικές αρχές έδωσαν σημαντικά φορο-κίνητρα στον Zuckerberg για να χτίσει στη Λουιζιάνα. Ο κυβερνήτης Jeff Landry δήλωσε ότι το τεράστιο data center "αναζωογονεί μια από τις όμορφες αγροτικές περιοχές της πολιτείας μας". Η βόρεια Λουιζιάνα είναι πλούσια σε φυσικό αέριο.
Η Meta, η οποία έχει δεσμευτεί να επιτύχει μηδενικές εκπομπές ρύπων στις δραστηριότητές της, προσπαθεί να "σβήσει" τις ενοχές της για το φυσικό αέριο -που εκπέμπει διοξείδιο του άνθρακα- που θα χρειαστεί για να λειτουργήσει το Sucré. Τον Δεκέμβριο η Meta ανακοίνωσε μια συμφωνία με την Invenergy, την εταιρεία ανάπτυξης ενέργειας του δισεκατομμυριούχου Michael Polsky, για την αγορά των "πράσινων στοιχείων" από την ισχύ των 760 μεγαβάτ τεσσάρων μεγάλων ηλιακών πάρκων που βρίσκονται υπό κατασκευή. Και στη Λουιζιάνα η Meta δεσμεύτηκε να επενδύσει 1,5 δισ. δολάρια από κοινού με την Entergy για την ανάπτυξη περισσότερων αιολικών και ηλιακών συστημάτων.
Μετά από 10 χρόνια η Meta ελπίζουμε πως θα είναι σε θέση να μετασκευάσει το data center ώστε να λειτουργεί με πυρηνική ενέργεια και να πετύχει τους μηδενικούς ρύπους. Ο Zuckerberg εξέτασε ήδη το ενδεχόμενο να κατασκευάσει ένα data center δίπλα σε πυρηνικό εργοστάσιο (φήμες λένε ότι πρόκειται για το "Diablo Canyon" της Καλιφόρνια), αλλά το σχέδιο ματαιώθηκε από την ανακάλυψη ενός είδους μέλισσας που απειλείται με εξαφάνιση στην περιοχή.
Απόδοση - επιμέλεια: Μιχάλης Παπαντωνόπουλος
