Της Emily Mason
Η μετακίνηση κεφαλαίων από τους παραδοσιακούς τραπεζικούς λογαριασμούς ξεκίνησε αργά την άνοιξη του 2022, αφού η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ μπήκε αργοπορημένα στη μάχη κατά του πληθωρισμού αυξάνοντας τα επιτόκια. Επιταχύνθηκε δραματικά τον περασμένο Μάρτιο, όταν η Silicon Valley Bank έγινε η πρώτη από τις τρεις μεγάλες περιφερειακές τράπεζες που χρεοκόπησαν από την αρχή του έτους. Τους τελευταίους 13 μήνες, υπήρξε συνολική εκροή καταθέσεων από το τραπεζικό σύστημα ύψους 1 τρισ. δολαρίων.
Παρά τη χρεοκοπία της SVB, οι καταθέτες δεν πανικοβλήθηκαν μαζικά. Δεν απέσυραν χρήματα από τις τράπεζες για να τα κρύψουν στο στρώματα - οι εμπορικές τράπεζες των ΗΠΑ έχουν 17,15 τρισ. δολάρια σε καταθέσεις. Απεναντίας οι καταθέτες έχουν αντιληφθεί πως χωρίς ιδιαίτερη προσπάθεια ή ρίσκο μπορούν να επωφελούνται από επιτόκια της τάξης του 3%-4%, ή ακόμη και 5% ετησίως, σε μετρητά που έχουν αφήσει σε παραδοσιακούς τραπεζικούς λογαριασμούς ταμιευτηρίου με μηδενική ή πολύ μικρή απόδοση.
"Πριν από δύο χρόνια -με τα μηδενικά επιτόκια- δεν υπήρχε κάποια ευκαιρία, ενώ σήμερα μπορείτε να έχετε μια αξιοπρεπή απόδοση και εισροή μετρητών με το να μην μετακινείτε τα χρήματα από τους λογαριασμούς σας", επισημαίνει η Margaret Wright, CEO της Truist Wealth με έδρα στην Ατλάντα. "Όλοι μας πεινάμε για αποδόσεις", προσθέτει. "Ξαφνικά βλέπουν αυτά τα επιτόκια και οι καταθέτες ενθουσιάζονται".
Για τους Millennials και τη "Γενιά Ζ", η ιδέα ότι μπορείτε να κερδίσετε χρήματα από την απόδοση των μετρητών σας είναι σχεδόν πρωτόγνωρη. Η κεντρική Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ μείωσε σημαντικά τα επιτόκια κατά την ύφεση του 2008 και τα διατήρησε σε χαμηλά επίπεδα μέχρι το 2015, και στη συνέχεια προχώρησε σε ήπιες αυξήσεις έως το 2019. Με το ξέσπασμα της πανδημίας του κορονοϊού, η Fed επανέφερε τα επιτόκια σχεδόν σε μηδενικά επίπεδα. Έτσι, επί 14 χρόνια, δεν ήταν επιβαρυντικό να αφήνετε τα μετρητά -που δεν ήσασταν έτοιμοι να επενδύσετε μακροπρόθεσμα- σε καταθετικούς λογαριασμούς που ήταν εγγυημένοι από την αμερικανική Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Εγγύησης Καταθέσεων (FDIC).
"Στην ενήλικη ζωή μου δεν έχω δει ένα περιβάλλον που να ευνοεί κάποιον να κερδίσει χρήματα από τα μετρητά του", παρατηρεί η 31χρονη Julia Colantuono, που διευθύνει το δικό της χρηματοοικονομικό γραφείο στο Westborough της Μασαχουσέτης. "Θυμάμαι τον πατέρα μου να μου λέει 'α, βάλε τα χρήματά σου στην τράπεζα και θα αβγατίσουν'. Αυτό δεν το είδα ποτέ στην ενήλικη ζωή μου έως τώρα".
Σύμφωνα με τη μελέτη J.D. Power Financial Health & Advice Satisfaction, το 29% των τραπεζικών πελατών που ερωτήθηκαν τον Φεβρουάριο και τον Μάρτιο απάντησε ότι είχαν αποσύρει καταθέσεις από το κύριο τραπεζικό τους ίδρυμα τις τελευταίες 90 ημέρες. Στην ηλικιακή ομάδα κάτω των 40 ετών τα πράγματα ήταν πιο χαλαρά, αφού το 38% απάντησε ότι είχαν μετακινήσει -κατά μέσο όρο- το 43% των καταθέσεών του. Αντιθέτως, μόλις το 23% των πελατών άνω των 40 ετών είχαν μετακινήσει χρήματα, που ανέρχονταν στο 35% των καταθέσεών τους.
"Οι Millenials είναι ενθουσιασμένοι που μπορούν να αρχίσουν να κερδίζουν χρήματα από τους τόκους επί μετρητών", αναφέρει ο 40χρονος Jonathan Kiehl, που τρέχει τη δική του εταιρεία χρηματοοικονομικών υπηρεσιών. "Ορισμένοι είχαν δεκάδες χιλιάδες ευρώ σε καταθετικούς λογαριασμούς από τους οποίους δεν κέρδιζαν τίποτα τα τελευταία χρόνια".
Από τον Μάρτιο του 2022, η Fed έχει 10πλασιάσει το επιτόκιό της - από το 0%-0,25% στο 5% με 5,25%. Αυτό είναι το υψηλότερο επίπεδο από τον Σεπτέμβριο του 2007 και ο ταχύτερος ρυθμός αυξήσεων από το 1980, όπου ο τότε πρόεδρος της Fed, Paul Volcker, έδινε τη δική του μάχη κατά του πληθωρισμού.
Σχεδόν το σύνολο αυτής της αύξησης πραγματοποιήθηκε πριν την πτώχευση της Silicon Valley Bank στις 10 Μαρτίου. Η κοινή γνώμη εστίασε στο γεγονός ότι η εκροή χρημάτων από ένα τραπεζικό ίδρυμα μπορεί να γίνει εύκολα και γρήγορα και στο ότι οι καταθέσεις που υπερβαίνουν τα 250.000 δολάρια -ποσό που εγγυάται η FDIC- δεν είναι απαραίτητα ασφαλείς.
Μεγάλος κερδισμένος από αυτή την τάση είναι τα αμοιβαία κεφάλαια χρηματαγοράς. Σύμφωνα με τη Moody's, στις έξι εβδομάδες που ακολούθησαν την πτώχευση της SVB, οι καταθέσεις στις εμπορικές τράπεζες μειώθηκαν κατά 399 δισ. δολάρια, ενώ τα περιουσιακά στοιχεία των αμοιβαίων κεφαλαίων χρηματαγοράς αυξήθηκαν κατά 342 δισ. δολάρια. "Μετά τις χρεοκοπίες των περιφερειακών τραπεζών, ιδιώτες και θεσμικοί στράφηκαν στα προϊόντα αμοιβαίων κεφαλαίων χρηματαγοράς", λέει ο Neal Epstein της Moody's. "Είναι προϊόντα που συνδυάζουν ασφάλεια και απόδοση".
Σύμφωνα με την FDIC, στα μέσα Απριλίου, οι τράπεζες πλήρωναν μέσο ετήσιο επιτόκιο 0,06% στους τρεχούμενους λογαριασμούς (πολλοί τρεχούμενοι δεν έδιναν καθόλου τόκο), 0,39% στους λογαριασμούς ταμιευτηρίου και 0,57% στους λογαριασμούς ταμιευτηρίου χρηματαγοράς. Αντιθέτως, τα 100 μεγαλύτερα αμοιβαία κεφάλαια χρηματαγοράς δίνουν απόδοση 4,83% κατά μέσο όρο, σύμφωνα με την Crane Data.
Τα αμοιβαία κεφάλαια χρηματαγοράς κατέχουν υψηλής ποιότητας βραχυπρόθεσμο χρέος, συμπεριλαμβανομένων των εντόκων γραμματίων του αμερικανικού Δημοσίου, των εντόκων γραμματίων ομοσπονδιακών οργανισμών, κ.λπ.
Υπάρχουν και άλλοι τρόποι για εκείνους που αποταμιεύουν μετρητά στην τράπεζα να επωφεληθούν από υψηλότερες αποδόσεις. Μπορούν να επενδύσουν σε ένα κρατικό ομόλογο μικρής διάρκειας - τα τρίμηνα έντοκα γραμμάτια του Δημοσίου αποδίδουν τώρα 5,2% και οι τόκοι δεν υπόκεινται σε πολιτειακό φόρο εισοδήματος. Ή μπορούν να ανοίξουν λογαριασμούς ταμιευτηρίου στο διαδίκτυο με υψηλές αποδόσεις και εγγύηση από τη FDIC.
Η μεγαλύτερη απόδοση από τα αδρανή μετρητά μπορεί να είναι τόσο απλή όσο λίγα κλικ στο κινητό σας - τον περασμένο μήνα, η Apple ανακοίνωσε ότι συνεργάζεται με την Goldman Sachs για να προσφέρει στους κατόχους της πιστωτικής κάρτας Apple έναν λογαριασμό ταμιευτηρίου με απόδοση 4,15% ετησίως. Στις πρώτες τέσσερις ημέρες λειτουργίας του, ο λογαριασμός προσέλκυσε καταθέσεις ύψους περίπου 1 δισ. δολαρίων. Η Marcus, brand της Goldman, δίνει το ίδιο επιτόκιο -4,15%- ετησίως στους καταθέτες που εγγράφονται στον online λογαριασμό της. (Το γ' τρίμηνο του 2022 η Marcus είχε καταθέσεις ύψους 110 δισ. δολαρίων).
Όταν σκέφτεστε πού να μεταφέρετε τα αδρανή μετρητά σας, η ρευστότητα αποτελεί βασικό κριτήριο. Τόσο οι λογαριασμοί ταμιευτηρίου υψηλής απόδοσης όσο και τα αμοιβαία κεφάλαια χρηματαγοράς σάς επιτρέπουν να αποσύρετε τα χρήματά σας όποτε θέλετε χωρίς penalty, ενώ τα CDs, καθώς και τα έντοκα γραμμάτια και ομόλογα του Δημοσίου είναι πιο μακροπρόθεσμες επενδύσεις. (Αν χρειαστείτε τα χρήματά σας νωρίτερα, θα χάσετε κάποια).
"Το σημαντικότερο πράγμα που πρέπει να καθορίσετε είναι για ποιο λόγο χρησιμοποιείτε αυτά τα χρήματα. Είναι μετρητά για καθημερινή χρήση που μπορεί να χρειαστεί να τα τραβήξετε αύριο; Ή δεν σκοπεύετε να τα αγγίξετε στο άμεσο μέλλον;" επισημαίνει ο Colantuono. "Εάν χρειάζεστε τα μετρητά προσεχώς τότε θα πρότεινα να βρείτε έναν λογαριασμό ταμιευτηρίο με υψηλή απόδοση ή ακόμη και αμοιβαία κεφάλαια χρηματαγοράς. Εάν δεν έχετε πρόβλημα να αφήσετε τα χρήματα να κάθονται εκεί, τότε ίσως θα πρέπει να εξετάσετε ένα CD ή έντοκα γραμμάτια του Δημοσίου".
Εάν έχετε μπει στον πειρασμό να κάνετε κάτι με τα μετρητά σας, υπάρχουν οι εξής επιλογές:
Αμοιβαία κεφάλαια χρηματαγοράς
Τα αμοιβαία κεφάλαια χρηματαγοράς -σε αντίθεση με τους λογαριασμούς ταμιευτηρίου με υψηλή απόδοση- δεν είναι εγγυημένα από τη FDIC. Και όπως έδειξαν οι τελευταίοι μήνες, τίποτα δεν είναι απολύτως προβλέψιμο ή ασφαλές. Οι μεγαλοκαταθέτες με περισσότερα από 250.000 δολάρια στην SVB και στην Signature Bank (η οποία χρεοκόπησε δύο ημέρες αργότερα) πήραν πίσω όλα τα χρήματά τους. Αλλά αυτό συνέβη επειδή οι ομοσπονδιακές ρυθμιστικές αρχές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η αναγκαστική ανάληψη ζημιών από τους καταθέτες θα αποτελούσε συστημικό κίνδυνο. Με άλλα λόγια, θα μπορούσε να πυροδοτήσει μια ολοκληρωτική τραπεζική κρίση.
Τα αμοιβαία κεφάλαια χρηματαγοράς, αν και δεν είναι εγγυημένα, έχουν εξαιρετικό ιστορικό ασφάλειας. Όμως, στη λογική ότι "τα πάντα μπορούν να συμβούν", οι επενδυτές ανησυχούσαν -για παράδειγμα- εάν η αντιπαράθεση στην Ουάσινγκτον για την αύξηση του ανώτατου ορίου χρέους της χώρας θα μπορούσε να έχει απρόβλεπτο αντίκτυπο στα αμοιβαία κεφάλαια.
Εάν οι επιφυλακτικοί επενδυτές σπεύσουν ξαφνικά να αποσύρουν τα μετρητά τους από ένα αμοιβαίο κεφάλαιο, το εν λόγω αμοιβαίο κεφάλαιο μπορεί να αναγκαστεί να πουλήσει τα κρατικά του ομόλογα πριν την ημερομηνία λήξης τους για να ικανοποιήσει τα αιτήματα ανάληψης - και ίσως να τα πουλήσει με ζημία. Τέτοια σενάρια προκαλούν την ανησυχία ότι τα αμοιβαία κεφάλαια χρηματαγοράς ενδέχεται να χάσουν την ικανότητα να επιστρέφουν στους επενδυτές ένα δολάριο έναντι ενός δολαρίου. Οι πάροχοι αμοιβαίων κεφαλαίων χρηματαγοράς δεν είναι νομικά υποχρεωμένοι να παρέμβουν εάν η καθαρή αξία του ενεργητικού των αμοιβαίων κεφαλαίων τους πέσει κάτω από το 1 δολάριο, αλλά οι μεγάλες εταιρείες αμοιβαίων κεφαλαίων έχουν κάθε κίνητρο να διασφαλίσουν ότι οι επενδυτές δεν θα χάσουν χρήματα σε ένα αμοιβαίο κεφάλαιο που οι επενδυτές θεωρούσαν ασφαλές.
"Μεγάλα funds, όπως το Fidelity ή η Vanguard, αν ποτέ έσπαγαν το δολάριο, θα σήμαιναν το τέλος τους", σχολιάζει ο Dan Wiener, πρόεδρος της Adviser Investments. "Κανείς δεν θα ήθελε να συνεργαστεί μαζί τους, κανείς δεν θα ήθελε να επενδύσει μαζί τους". Μόνο η Vanguard έχει παραιτηθεί από προμήθειες ύψους 316 εκατ. δολαρίων τα τελευταία 15 χρόνια για να διατηρήσει τις αποδόσεις των αμοιβαίων κεφαλαίων χρηματαγοράς πάνω από το μηδέν, σύμφωνα με τον Wiener.
Οι μεγαλύτεροι διαχειριστές αμοιβαίων κεφαλαίων χρηματαγοράς είναι οι Fidelity, JP Morgan , Vanguard, Blackrock και Goldman Sachs, σύμφωνα με τον Crane. Οι χρηματιστές και οι εταιρείες που προσφέρουν αμοιβαία κεφάλαια χρηματαγοράς είναι συνήθως μέλη της Securities Investor Protection Corp. Η SIPC δεν σας προστατεύει από απώλειες σε μια συγκεκριμένη επένδυση ή αμοιβαίο κεφάλαιο. Αλλά αν ένας χρηματιστής πτωχεύσει, ο μεμονωμένος επενδυτής καλύπτεται για απώλειες έως και 500.000 δολάρια.
Λογαριασμοί ταμιευτηρίου με υψηλή απόδοση
Αν υποθέσουμε ότι η τράπεζα στην οποία έχετε τον κύριο τρεχούμενο λογαριασμό σας δίνει μικρό τόκο, μπορείτε να ανοίξετε έναν λογαριασμό ταμιευτηρίου με υψηλή απόδοση, εγγυημένο από την FDIC, online σε συγκεκριμένη τράπεζα (όπως η Marcus) ή έμμεσα, μέσω μιας "fintech" - οι fintech συνήθως δεν είναι οι ίδιες οι τράπεζες, αλλά διοχετεύουν τα χρήματά σας σε έναν τραπεζικό εταίρο.
Η πρωτοπόρος fintech Betterment, για παράδειγμα, προσφέρει (μέσω των τραπεζικών συνεργατών της) έναν λογαριασμό "cash reserve" που επί του παρόντος πληρώνει 4,5% επιτόκιο και είναι εγγυημένος από τη FDIC μέχρι το ποσό των 2 εκατ. δολαρίων. Όλο και περισσότερες fintech προσφέρουν εγγυήσεις από τη FDIC για ποσά άνω των 250.000 δολαρίων, "σπάζοντας" τα χρήματά σας σε διάφορες τράπεζες. Αυτό συμβαίνει επειδή το όριο ασφάλισης των 250.000 δολαρίων εφαρμόζεται ξεχωριστά σε κάθε καταθέτη ανά τράπεζα.
Ακόμα και η Robinhood έχει μπει στο παιχνίδι των λογαριασμών ταμιευτηρίου με υψηλά επιτόκια: οι πελάτες που δημιουργούν έναν λογαριασμό Robinhood Gold αξίας 5 δολαρίων τον μήνα, μπορούν να μεταφέρουν τα μη επενδυμένα μετρητά σε έναν λογαριασμό ταμιευτηρίου που είναι εγυημένος από τη FDIC και δίνει σήμερα απόδοση 4,65%, μέσω ενός καταλόγου συνεργαζόμενων τραπεζών όπως οι Goldman Sachs, Citibank και Wells Fargo. Σύμφωνα με την Robinhood, η τρέχουσα εγγύηση μέχρι 1,5 εκατ. δολάρια θα αυξηθεί στα 2 εκατ. δολάρια μετά την 1η Ιουνίου, καθώς περισσότερες τράπεζες θα ενταχθούν στο πρόγραμμα.
Εκτός από το υψηλό επιτόκιο, σημαντικό είναι το πόσο εύκολα μπορείτε να έχετε πρόσβαση στα χρήματά σας. Ορισμένοι λογαριασμοί χρηματαγοράς υψηλού επιτοκίου σας επιτρέπουν να έχετε πρόσβαση στα μετρητά σας μέσω χρεωστικής κάρτας ή επιταγών. Στη Marcus, αντίθετα, θα πρέπει πρώτα να μεταφέρετε στον λογαριασμό σας τα χρήματα που θέλετε να ξοδέψετε. Ενώ η μεταφορά γίνεται εύκολα ηλεκτρονικά, θα πρέπει να περιμένετε μερικές ημέρες για να είναι διαθέσιμα τα χρήματα στον λογαριασμό σας.
Μια άλλη επιλογή για όσους αναζητούν καλή απόδοση και εγγύηση από FDIC είναι η MaxMyInterest που θα σας βοηθήσει να κατανείμετε έως και 5 εκατ. δολάρια σε λογαριασμούς που, όπως λέει, πληρώνουν τώρα κατά μέσο όρο 5,10%. Για την υπηρεσία αυτή, χρεώνει 0,04% ανά τρίμηνο, το οποίο αντιστοιχεί σε 40 δολάρια ανά τρίμηνο για κάθε 100.000 δολάρια που τηρούνται σε έναν λογαριασμό MaxMyInterest. (Υπάρχει ελάχιστη χρέωση 20 δολάρια κάθε 3 μήνες).
Πιστοποιητικά καταθέσεων (CD)
Εάν δεν θα χρειαστείτε τα μετρητά σας για κάποιο χρονικό διάστημα, μπορείτε να κλειδώσετε μια αξιοπρεπή απόδοση με ένα πιστοποιητικό κατάθεσης που είναι εγγυημένο από την FDIC. Ένας εύκολος τρόπος για να αναζητήσετε ανταγωνιστικά επιτόκια CD είναι να χρησιμοποιήσετε έναν επενδυτικό λογαριασμό. Το νόημα είναι ότι θα τα κρατήσετε μέχρι τη λήξη τους, αλλά μπορείτε να τα πουλήσετε νωρίτερα, αν χρειαστεί. (Εάν τα επιτόκια αυξηθούν, θα υποστείτε ένα κούρεμα με την πώληση).
Γραμμάτια
Μπορείτε να αγοράσετε έντοκα γραμμάτια του Δημοσίου διάρκειας από 4 έως 52 εβδομάδες απευθείας από την ομοσπονδιακή κυβέρνηση, δημιουργώντας λογαριασμό στο TreasuryDirect.gov.
Στην πραγματικότητα, τα έντοκα γραμμάτια δεν σας δίνουν τόκο. Τα αγοράζετε με έκπτωση στην ονομαστική αξία και στη λήξη παίρνετε πίσω την ονομαστική αξία - η έκπτωση είναι ο "τόκος" σας. Τεχνικά, αγοράζετε μέσω μιας διαδικασίας δημοπρασίας. Αλλά όταν αγοράζετε μέσω του TreasuryDirect, στην πραγματικότητα συμφωνείτε να αποδεχτείτε οποιοδήποτε επιτόκιο ορίζεται σε μια δημοπρασία - με άλλα λόγια, δεν κάνετε ανταγωνιστικές προσφορές.
Η fintech Public.com προσφέρει έναν λογαριασμό κρατικών γραμματίων με τρέχουσα απόδοση 5,1% και μια λειτουργία που επανεπενδύει αυτόματα τα έντοκα γραμμάτια του Δημοσίου των πελατών στη λήξη τους. Ο λογαριασμός προσφέρεται μέσω συνεργασίας με την Jiko Securities, μέλος της SIPC.
