Του Mike O'Sullivan
Η Ημέρα του Αγίου Πατρικίου, 17η Μαρτίου, είναι συνήθως η πιο σημαντική ημερομηνία στο ημερολόγιο του συγκεκριμένου μήνα για την Ουάσιγκτον. Ωστόσο, από το επόμενο έτος, η 4η Μαρτίου, ημερομηνία στην οποία ορίστηκε η εκδίκαση της υπόθεσης του Ντόναλντ Τραμπ στην Τζόρτζια, μπορεί να γίνει το επίκεντρο του ημερολογίου του Μαρτίου.
Η ανησυχία δεν είναι τόσο το εάν ο Τραμπ κηρυχθεί ένοχος ή αθώος, αλλά ότι στις προκριματικές εκλογές των Ρεπουμπλικανών που ακολουθούν τη δικαστική υπόθεση, δηλαδή στο "δικαστήριο" της κοινής γνώμης, ένας μεγάλος αριθμός Αμερικανών τον θεωρούν την καλύτερη επιλογή τους.
Δεν είναι απίθανο ο Τραμπ να μπει στη φυλακή και ταυτόχρονα να κερδίσει την προεδρία του 2024 από εκεί (απ' όσο γνωρίζω, το σύνταγμα των ΗΠΑ δεν απαγορεύει σε κάποιον ο οποίος έχει καταδικαστεί, κατηγορηθεί ή φυλακιστεί να είναι υποψήφιος και να γίνει πρόεδρος της χώρας, αν και συνταγματολόγοι και ενδεχομένως το Κογκρέσο να προσπαθήσουν να χρησιμοποιήσει την 14η τροπολογία για να του απαγορεύσουν να αναλάβει το αξίωμα).
Όπως πάντα, οι μόνοι νικητές θα είναι οι δικηγόροι, και ίσως τα μέσα ενημέρωσης (το Twitter, ή X, θα επιτρέψει σύντομα τις πληρωμένες πολιτικές διαφημίσεις).
Το ενδιαφέρον είναι ποια θα μπορούσε να είναι η αντίδραση του κόσμου πέρα από την Αμερική στην πιθανή καθίζηση της χώρας προς ένα βαθύ εμφύλιο σχίσμα και, αν πιστέψουμε τις δημοσκοπήσεις, έναν προεδρικό υποψήφιο που έχει βανδαλίσει όλες τις ιερές, ιστορικές παρακαταθήκες της αμερικανικής δημοκρατίας. Η νίκη του Τραμπ είναι ένα πράγμα, αλλά το αμερικανικό εκλογικό σώμα να ανατινάζει τα θεμέλια των ΗΠΑ είναι κάτι άλλο. Θα χάναμε την Αμερική όπως την ξέρουμε.
Θα μπορούσα να γράψω πολλά για το πόσο κακό θα μπορούσε να αποβεί όλο αυτό - κι άλλοι σίγουρα θα το κάνουν. Το σημείο που μας ενδιαφέρει εδώ είναι ότι με την ημερομηνία της 4ης Μαρτίου να έχει οριστεί ως ημέρα της δίκης του Τραμπ, άλλες χώρες, κυρίως οι αυταρχικές δικτατορίες, προετοιμάζονται ήδη για μια δύσκολη περίοδο για την αμερικανική δημοκρατία (όπως φυσικά και πολλοί στην Ουάσιγκτον) και την πιθανότητα ενός εξαιρετικά πρωτόγνωρου έτους στην αμερικανική πολιτική σκηνή.
Ορισμένοι Ευρωπαίοι ηγέτες όπως ο Εμανουέλ Μακρόν, ο οποίος έχει αρκετή εμπειρία με τον Τραμπ, έχουν ήδη επισημάνει τους κινδύνους του παραπάνω σεναρίου, ωστόσο άλλα ευρωπαϊκά κράτη όπως η Ιρλανδία είναι τόσο βαθιά συνδεδεμένα με την Αμερική που το σοκ θα ήταν τεράστιο.
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες έχουν ήδη αντιπαρατεθεί με τον Τραμπ και, παρά μια σειρά εκπλήξεων πολιτικής από πλευράς του Λευκού Οίκου του Μπάιντεν (IRA Act, AUKUS), γενικά οι σχέσεις εργασίας μεταξύ Ουάσιγκτον και Παρισιού/Βρυξελλών/Βερολίνου είναι σήμερα γενικά καλές.
Γενικά, η Ευρώπη αναδύθηκε (αργά) προκειμένου να ανταποκριθεί στην πρόκληση των αυταρχικών ηγετών (η ευρωπαϊκή εξωτερική πολιτική, καθώς και οι πολιτικές για ασφάλεια, διεύρυνση και βιομηχανία έχουν αλλάξει δραματικά ως απάντηση στη Ρωσία), αν και θα μπορούσε να είναι ακόμη πιο αποφασιστική απέναντι στον Βίκτορ Όρμπαν.
"Η απώλεια της Αμερικής", όπως ξέρουμε, θα ήταν ανατριχιαστική, ωστόσο ορισμένες κυβερνήσεις και ειδικοί σε θέματα πολιτικής στην Ευρώπη αρχίζουν να σκέφτονται αυτή την πιθανότητα και υπάρχει πλέον ένας μακρύς κατάλογος με το "τι κάνουμε".
Δικτάτορες σε μπελάδες
Οι οικονομίες των αυταρχικών καθεστώτων τα πηγαίνουν πολύ χειρότερα από εκείνες των δημοκρατιών, μια τάση που υπογραμμίζει τον πρώτο κίνδυνο ενός λαϊκού κύματος υποστήριξης προς τον Τραμπ, του οποίου οι συνέπειες θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε απώλεια εμπιστοσύνης στα χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία των ΗΠΑ. Φανταστείτε τι θα συνέβαινε εάν ο Τραμπ δήλωνε ότι οι ΗΠΑ δεν είχαν καμία υποχρέωση προς τους κατόχους του χρέους τους στο εξωτερικό ή διέταζαν το πολεμικό ναυτικό της χώρας να καταλάβει τη Γροιλανδία.
Το ευρώ και το κρατικό χρέος των ευρωπαϊκών χωρών ενδέχεται να γινόταν πολύ πιο ασφαλές καταφύγιο σε σχέση με σήμερα, κάποιοι πλούσιοι Αμερικανοί ενδεχομένως να μετακόμιζαν στην Ευρώπη και στο Ηνωμένο Βασίλειο, ενώ η δυσκολία άσκησης οικονομικής και εξωτερικής πολιτικής στις ΗΠΑ μπορεί να σήμαινε ότι μια περίοδος αυξημένης αβεβαιότητας θα βρισκόταν εν όψει.
Γεωπολιτικά, η Ευρώπη πιθανόν να θέλει να προλάβει ορισμένους από τους κινδύνους που συνδέονται με αυτό το σενάριο, εξαλείφοντας όσο το δυνατόν πιο απόλυτα τη ρωσική επιρροή σε ευρωπαϊκές χώρες όπως η Γερμανία και η Αυστρία, ενώ κατά την άποψή μου θα πρέπει να λάβει πολύ πιο αυστηρή στάση απέναντι στην κυβέρνηση της Ουγγαρίας. Η Πολωνία, η οποία διεξάγει εκλογές τον Οκτώβριο, θα αποτελέσει ζωτικής σημασίας γρανάζι σε αυτή την προσπάθεια, όπως και τα κράτη της Βαλτικής. Μια πιο επιθετική στάση θα ήταν να αυξηθεί η στρατιωτική υποστήριξη προς την Ουκρανία, σε διαφορετικούς τομείς (κυβερνοχώρος, χρηματοοικονομικά, βαρέα όπλα).
Λειτουργικά, η Ευρώπη χρειάζεται επίσης να επιταχύνει και να εμβαθύνει την εφαρμογή του νόμου της για την οικονομική ασφάλεια και να τον ενισχύσει με πολύ μεγαλύτερη και πιο αδυσώπητη χρηματοδότηση για την εποπτεία των τραπεζών και των πληρωμών. Οι επερχόμενες εκλογές στις ΗΠΑ θα κάνουν τον νόμο για την τεχνητή νοημοσύνη της ΕΕ ο οποίος εστιάζει στους κινδύνους να μοιάζει πιο λογικός, ειδικά όσον αφορά τη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και την πολιτική (αν και ο νόμος δε θα έχει τεθεί σε ισχύ μέχρι τότε).
Από αυτή την άποψη, ακόμη και η απειλή μιας νέας προεδρίας Τραμπ θα μπορούσε να είναι το αναγκαστικό στοιχείο που θα καθορίσει την πολυπολική εποχή, όταν η Ευρώπη τελικά θα συνειδητοποιήσει ότι πρέπει να στηριχθεί στους ιδίους της τους πόρους - όπως κάνει έτσι κι αλλιώς όλο και περισσότερο. Πιθανότατα θα υπάρξει μικρή αλλαγή στη σχέση της Ευρώπης με την Κίνα, η οποία βασίζεται πλέον στη "μείωση κινδύνου", όχι όμως και στην "αποσύνδεση".
Εάν αυτό το σενάριο γίνει πραγματικότητα, θα μας λείψει πολύ η Αμερική όπως τη γνωρίζουμε, αλλά δεν υπάρχει καμία δικαιολογία αυτό το αποτέλεσμα να θεωρηθεί ή να αποτελέσει έκπληξη.
