Του Ken Silverstein
Η Ρωσία δεν χάνει μόνο στο πεδίο της μάχης, αλλά και στην αγορά ενέργειας. Οι ΗΠΑ είναι ο κύριος κερδισμένος της κατάστασης, απορροφώντας ένας μέρος των ρωσικών πωλήσεων πετρελαίου και φυσικού αερίου από αγορές που η Μόσχα δεν πρόκειται να πάρει πίσω.
Όταν ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν εισέβαλε στην Ουκρανία, πίστευε ότι έκανε το πρώτο βήμα προς την ανοικοδόμηση της Σοβιετικής Ένωσης. Αλλά η Δύση συσπειρώθηκε στο πλευρό της Ουκρανίας, υποσχόμενη να τη βοηθήσει να νικήσει τη Ρωσία στρατιωτικά και οικονομικά. Παρά τις όποιες δυσκολίες, η Ευρώπη έχει απεξαρτηθεί από το ρωσικό πετρέλαιο και φυσικό αέριο.
"Κατά τη διάρκεια του περασμένου έτους, οι ΗΠΑ και η Ευρώπη αναβάθμισαν τη συνεργασία για την ενεργειακή ασφάλεια σε ακόμη υψηλότερο επίπεδο", έχει δηλώσει ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Άντονι Μπλίνκεν. "Το 2022, οι ΗΠΑ εξήγαγαν 56 δισ. κυβικά μέτρα υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) στην Ευρώπη. Πρόκειται για το 40% των συνολικών εισαγωγών της Ευρώπης και για αύξηση κατά 140% σε σχέση με τις εξαγωγές LNG προς την Ευρώπη το 2021".
Από την άλλη, το μερίδιο της Ρωσίας στην ευρωπαϊκή αγορά μειώθηκε από 40% σε 10%. Και δεν υπάρχει αρκετή χωρητικότητα μέσω αγωγών ή αρκετές υποδομές LNG για να αντικαταστήσει αυτό το χαμένο μερίδιο στις χώρες εκείνες που μπορεί να είναι πρόθυμες να αγοράσουν τις ρωσικές εξαγωγές ενέργειας με έκπτωση.
Στο μεταξύ, η Ευρώπη χρησιμοποιεί 19% λιγότερο φυσικό αέριο, μειώνοντας τη ζήτηση και χρησιμοποιώντας ενεργειακά αποδοτικές τεχνολογίες, αυξάνοντας παράλληλα και τη χρήση της πράσινης ενέργειας. Αλλά για το μέλλον, η Ευρώπη αποθηκεύει περισσότερο φυσικό αέριο σε περίπτωση ενός ιδιαίτερα ψυχρού χειμώνα. Ακόμη, η Ευρώπη πρόσθεσε 23 τερματικούς σταθμούς εισαγωγής LNG.
Εκτός από όλα αυτά, η Ευρώπη έχει απαγορεύσει τα ρωσικά θαλάσσια φορτία πετρελαίου, σε ένα μεγάλο κέρδος για τους παραγωγούς πετρελαίου των ΗΠΑ. Σύμφωνα με την Αμερικανική Υπηρεσία Πληροφοριών Ενέργειας, οι αμερικανικές εταιρείες έστειλαν περίπου 10 εκατ. βαρέλια ημερησίως τον Φεβρουάριο, σε σύγκριση με 7,6 εκατ. βαρέλια ημερησίως ένα χρόνο νωρίτερα.
Οι τιμές του φυσικού αερίου έχουν υποχωρήσει από τα υψηλά επίπεδα εν μέσω πολέμου στην Ουκρανία. Ακόμη, οι ΗΠΑ διαθέτουν επτά τερματικούς σταθμούς εξαγωγής LNG που θα μπορούσαν να ωφελήσουν την Ασία.
"Ανήκουμε στους τρεις μεγάλους", δήλωσε ο Daniel Yergin, αντιπρόεδρος της S&P Global, αναφερόμενος στους μεγαλύτερους εξαγωγείς LNG (ΗΠΑ, Κατάρ και Αυστραλία). "Το γεγονός αυτό έχει συμβάλει με πολλούς διαφορετικούς τρόπους, συμπεριλαμβανομένου του ισοζυγίου πληρωμών. Μας εξοικονομεί 400 δισ. δολάρια ετησίως. Αποτελεί πολύ σημαντική συμβολή στην οικονομία των ΗΠΑ και στην ενεργειακή ασφάλεια", πρόσθεσε ο ίδιος.
Η Cheniere Energy, η Chesapeake Energy, η Chevron, η ExxonMobil και η Shell είναι μεταξύ των σημαντικότερων παραγωγών LNG στις ΗΠΑ.
Μπορεί η Κίνα να σώσει τη Ρωσία;
Η Ρωσία αναζητά συμμάχους και αγορές όπου μπορεί. Οι πιο εμφανείς επιλογές είναι η Κίνα και η Ινδία. Και ενώ ο Κινέζος πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ συναντήθηκε πρόσφατα με τον Πούτιν, η συνάντηση είχε περισσότερο συμβολικό παρά ουσιώδη χαρακτήρα. Η κινεζική πλευρά έκανε λόγο για μια φιλία δίχως όρια μεταξύ των δύο εθνών, αν και οι οικονομικοί της δεσμοί εκτείνονται σε μεγάλο μέρος του κόσμου, σε χώρες που καταδικάζουν τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Η οικονομική ευημερία της Κίνας είναι επομένως συνδεδεμένη με την παγκόσμια κοινότητα, αν και της αρέσει να αγοράζει το ρωσικό πετρέλαιο και φυσικό αέριο με έκπτωση.
Περίπου τα 3/4 του συνόλου των κινεζικών εισαγωγών συνδέονται με το πετρέλαιο. Εξάλλου, διπλασίασε τις εισαγωγές του ρωσικού αργού σε 10 δισ. δολλάρια τον Οκτώβριο του 2022 ενώ λαμβάνει μόνο το 6% του φυσικού της αερίου από τη Ρωσία, κυρίως επειδή οι υποδομές αγωγών φυσικού αερίου είναι περιορισμένες. Υπό τις οποιεσδήποτε συνθήκες, η Κίνα επιδιώκει τις καλύτερες δυνατές συμφωνίες. Στο μεταξύ, η Ινδία έχει φτάσει από τις σχεδόν μηδενικές εισαγωγές στο να εισάγει 1 εκατ. βαρέλια ρωσικού πετρελαίου. Σημειώνεται όμως ότι και οι δύο χώρες έχουν στόχο για μηδενικές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, ένας υγιής στόχος που προσελκύει ξένες επενδύσεις.
Η Ρωσία ήταν ο μεγαλύτερος εξαγωγέας πετρελαίου και φυσικού αερίου. "Η Κίνα είναι ο μεγαλύτερος εισαγωγές", δήλωσε ο Edward Chow, υψηλόβαθμος συνεργάτης του Προγράμματος Ενεργειακής Ασφάλειας και Κλιματικής Αλλαγής στο Κέντρο Στρατηγικών και Διεθνών Σπουδών. "Είναι φυσικό να έχουν μια σχέση. Αλλά ο πόλεμος κάνει την κατάσταση πιο περίπλοκη. Ναι, οι κινεζικές εισαγωγές έχουν αυξηθεί, αλλά με μεγάλη έκπτωση. Η Κίνα εκμεταλλεύτηκε την κατάσταση".
Ο Πούτιν δεν πίστευε ότι η Δύση είχε τη θέληση ή τα κεφάλαια να υπερασπιστεί την Ουκρανία. Αλλά υπό τον πρόεδρο των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, ο ελεύθερος κόσμος δεν έμεινε απλώς ενωμένος και υπερασπίστηκε την ελευθερία. Επιτάχυνε επίσης και τη μετάβασή του στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ΑΠΕ. Η SolarPower Europe εκτιμά ότι η ηλιακή ενέργεια αυξήθηκε κατά 47% στην Ευρώπη μεταξύ 2021 και 2022. Συνολικά, η Ευρώπη πρόσθεσε 50 γιγαβάτ αιολικής και ηλιακής ενέργειας το 2022, αποφεύγοντας 11 δισ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου, προσθέτει ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας (IEA).
"Ο κόσμος έχει ανάγκη για ενέργεια", συμπεριλαμβανομένου του LNG, δήλωσε ο διευθύνων σύμβουλος της Tellurian, Charif Souki, σε συνέντευξή του. "Η πραγματικότητα είναι ότι το 15% του κόσμου χρησιμοποιεί το 40% της παγκόσμιας ενέργειας. Το υπόλοιπο 85% φιλοδοξεί να πετύχει το ίδιο βιοτικό επίπεδο. Η ζήτηση ενέργειας σε παγκόσμια βάση θα ξεπεράσει την ικανότητά μας να την παρέχουμε".
Πρόκειται για ένα θλιβερό τέλος στο 30ετές ειδύλλιο της Ρωσίας με τη Δύση, γεγονός που της έδωσε πρόσβαση σε νέες ενεργειακές αγορές και την καλωσόρισε στη διεθνή κοινότητα. Τώρα, η Ρωσία έχει υποστεί οικονομικές κυρώσεις και έχει απομονωθεί διπλωματικά, και όλα αυτά επειδή προσπαθεί να καταστρέψει την ειρηνική και δημοκρατική Ουκρανία. Επιπλέον, οι ΗΠΑ είναι ο μεγάλος κερδισμένος της κατάστασης, αποκτώντας πρόσβαση σε νέες και προσοδοφόρες αγορές LNG στην Ευρώπη. Ένα προσωρινό κέρδος βέβαια, δεδομένης της προσπάθειας της Ευρώπης να καταστεί ενεργειακά πράσινη.
