Η Γεωργία βρίσκεται σε κρίσιμο σταυροδρόμι, με την πολιτική και κοινωνική αναταραχή να κλιμακώνεται λόγω της απόφασης της κυβέρνησης να αναβάλει τις διαπραγματεύσεις ένταξης στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η γεωργιανή έκδοση του Forbes τονίζει σε αναλυτική καταγραφή των διαδραματιζόμενων στη χώρα ότι οι συνεχιζόμενες διαδηλώσεις, η καταστολή από τις δυνάμεις επιβολής της τάξης και οι διεθνείς αντιδράσεις σκιαγραφούν μια περίοδο έντονης αστάθειας, με αβέβαιο μέλλον τόσο για την εσωτερική πολιτική της Γεωργίας όσο και για τη θέση της στη διεθνή σκηνή.
28 Νοεμβρίου
Ο Πρωθυπουργός της Γεωργίας, Ιρακλί Κομπαχίτζε, ανακοίνωσε ότι το κόμμα "Γεωργιανό Όνειρο" δεν θα δώσει προτεραιότητα στη διαπραγμάτευση για την ένταξη της Γεωργίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση έως το τέλος του 2028.
Στην ομιλία του, ο Κομπαχίτζε κατηγόρησε τους Ευρωπαίους πολιτικούς ότι χρησιμοποιούν τις επιχορηγήσεις και τα δάνεια που παρέχονται στη Γεωργία ως εργαλεία εκβιασμού. Ως εκ τούτου, ανακοίνωσε ότι η κυβέρνηση του "Γεωργιανού Ονείρου" θα απορρίψει όλες τις δημοσιονομικές επιχορηγήσεις από την Ευρωπαϊκή Ένωση μέχρι τη συγκεκριμένη ημερομηνία. Διαβεβαίωσε ότι οι υποχρεώσεις που απορρέουν από την Ατζέντα Σύνδεσης και τη Συμφωνία Ελεύθερου Εμπορίου θα τηρηθούν, αλλά μέσω αυτοχρηματοδότησης, χωρίς καμία οικονομική βοήθεια από την ΕΕ.
"Σκοπεύουμε να ενταχθούμε στην Ευρωπαϊκή Ένωση όχι ζητιανεύοντας και γονατισμένοι, αλλά με αξιοπρέπεια—μέσα από ένα λειτουργικό δημοκρατικό σύστημα και μια ισχυρή οικονομία. Ενώ θα συνεχίσουμε την πορεία μας προς την ευρωπαϊκή ενσωμάτωση, δεν θα ανεχθούμε τον συνεχή εκβιασμό και τη χειραγώγηση, που είναι προσβλητικά για τη χώρα μας και την κοινωνία μας", δήλωσε ο Κομπαχίτζε.
Την ίδια ημέρα, το κόμμα "Γεωργιανό Όνειρο" ενέκρινε μια νέα κυβέρνηση, την οποία η Πρόεδρος της Γεωργίας, τα αντιπολιτευόμενα κόμματα και αρκετές χώρες-εταίροι χαρακτήρισαν παράνομη. Οι επικριτές κατηγόρησαν ότι οι κοινοβουλευτικές εκλογές που διεξήχθησαν στις 26 Οκτωβρίου ήταν νοθευμένες, με το κυβερνών κόμμα να κατηγορείται για παραποίηση αποτελεσμάτων ώστε να αποσπάσει ψήφους από την αντιπολίτευση.
Η απόφαση αυτή προκάλεσε κύμα διαμαρτυριών, καθώς εντάθηκαν οι απαιτήσεις για νέες εκλογές. Η άρνηση έναρξης διαπραγματεύσεων για την ένταξη στην ΕΕ επιδείνωσε την αναταραχή, οδηγώντας σε συνεχείς διαδηλώσεις κατά των ενεργειών του "Γεωργιανού Ονείρου".
Ημέρα 1η: 28 Νοεμβρίου
Μαζικές διαδηλώσεις ξέσπασαν στην Τιφλίδα, οργανωμένες από πολίτες ακτιβιστές και αντιπολιτευόμενα κόμματα, σε ένδειξη διαμαρτυρίας για την απόφαση του "Γεωργιανού Ονείρου". Οι διαδηλωτές συγκεντρώθηκαν κοντά στο Κοινοβούλιο και τα κεντρικά γραφεία του κόμματος. Οι διαμαρτυρίες επεκτάθηκαν και σε μεγάλες πόλεις, όπως το Κουτάισι και η Μπατούμι, όπου οι συμμετέχοντες διαδήλωσαν κοντά στα τοπικά γραφεία του "Γεωργιανού Ονείρου" και στην πλατεία Έρα, αντίστοιχα.
Μετά την ανακοίνωση του Κομπαχίτζε, η Πρόεδρος της Γεωργίας, Σαλομέ Ζουραμπισβίλι, φιλοξένησε πρέσβεις της ΕΕ στην κατοικία της για συνομιλίες. Αργότερα, οι ηγέτες της αντιπολίτευσης συμμετείχαν στις συζητήσεις και εξέδωσαν κοινή δήλωση, χαρακτηρίζοντας τις κοινοβουλευτικές εκλογές δόλιες και την κυβέρνηση παράνομη.
Ο δημοσιογράφος Γκουράμ Ρογκαβά, από τον τηλεοπτικό σταθμό Formula, δέχθηκε βίαιη επίθεση από αστυνομικούς. Οι εντάσεις κλιμακώθηκαν κατά τη διάρκεια της διαδήλωσης κοντά στο Κοινοβούλιο. Η αστυνομία χρησιμοποίησε κανόνια νερού και σπρέι πιπεριού, με αποτέλεσμα να τραυματιστούν διαδηλωτές και δημοσιογράφοι. Μέχρι τη δύση του ηλίου, οι αρχές είχαν συλλάβει 43 άτομα. Συγκρούσεις σημειώθηκαν και στο Κουτάισι, όπου συνελήφθη ένας άνθρωπος για αποκλεισμό δρόμων.
Ημέρα 2η: 29 Νοεμβρίου
Οι διαμαρτυρίες εντάθηκαν έξω από το Κοινοβούλιο, με τους διαδηλωτές να απαιτούν πρόωρες εκλογές. Η αστυνομία απομάκρυνε οδοφράγματα που είχαν στηθεί από διαδηλωτές και εκκαθάρισε βίαια την περιοχή. Για άλλη μια φορά, χρησιμοποιήθηκαν κανόνια νερού και άλλα μέσα ελέγχου πλήθους.
Δημοσιογράφοι και εκπρόσωποι των μέσων τραυματίστηκαν κατά τη διάρκεια της καταστολής, ενώ βίντεο έδειχναν υπερβολική χρήση βίας και παρεμπόδιση του έργου των δημοσιογράφων. Τοπικοί και διεθνείς οργανισμοί εξέφρασαν ανησυχία για τη βία.
Ημέρα 3η: 30 Νοεμβρίου
Μέχρι την τρίτη ημέρα, οι διαμαρτυρίες είχαν διογκωθεί, με περίπου 200.000 συμμετέχοντες να συγκεντρώνονται στην Τιφλίδα, σύμφωνα με την στρατιωτική αναλυτική πύλη Visioner. Η αστυνομία αντιμετώπισε τους διαδηλωτές με δακρυγόνα και σωματική βία σε μικρότερες ομάδες.
Σε ένα σοκαριστικό περιστατικό, αστυνομικοί εισέβαλαν στο Θέατρο Ρουσταβέλι, όπου είχαν καταφύγει διαδηλωτές. Βίντεο έδειχναν αστυνομικούς να χτυπούν έναν πεσμένο διαδηλωτή, προκαλώντας οργή.
Το Υπουργείο Εσωτερικών ανέφερε τη σύλληψη 107 ατόμων τη νύχτα της 29ης-30ής Νοεμβρίου. Οι Ηνωμένες Πολιτείες αντέδρασαν, αναστέλλοντας τη στρατηγική συμφωνία συνεργασίας με τη Γεωργία που είχε υπογραφεί το 2009.
Ημέρα 4η: 1 Δεκεμβρίου
Οι διαδηλώσεις συνεχίστηκαν έξω από το Κοινοβούλιο και το κτίριο της Δημόσιας Ραδιοτηλεόρασης, με τους διαδηλωτές να κατηγορούν τα μέσα ενημέρωσης για μεροληπτική κάλυψη. Απαίτησαν ζωντανή μετάδοση των γεγονότων και τελικά εξασφάλισαν τηλεοπτικό χρόνο για να ενημερώσουν το κοινό για τις εξελίξεις.
Η βία συνεχίστηκε κοντά στο Κοινοβούλιο, καθώς διαδηλωτές συγκρούστηκαν με τις δυνάμεις επιβολής της τάξης. Οι διαδηλωτές εκτόξευσαν πέτρες και πυροτεχνήματα, ενώ η αστυνομία απάντησε με δακρυγόνα και κανόνια νερού. Ξέσπασαν φωτιές σε τμήματα του κτιρίου του Κοινοβουλίου, αλλά κατασβέστηκαν γρήγορα.
Εκείνη την ημέρα, ο Γεωργιανός Πρέσβης στις Ηνωμένες Πολιτείες, Νταβίντ Ζαλκαλιανί, ανακοίνωσε την παραίτησή του.
Ημέρα 5η: 2 Δεκεμβρίου
Οι διαδηλώσεις έξω από το Κοινοβούλιο προσέλκυσαν αρκετές χιλιάδες συμμετέχοντες. Νωρίς το βράδυ, η αστυνομία διέλυσε το πλήθος, εμποδίζοντάς το να προσεγγίσει το κτίριο. Για άλλη μια φορά, χρησιμοποιήθηκαν κανόνια νερού και δακρυγόνα για να κατασταλεί η αντίσταση.
Οι διαδηλωτές κατασκεύασαν οδοφράγματα και χρησιμοποίησαν πυροτεχνήματα για να επιβραδύνουν τις προωθήσεις της αστυνομίας. Αναφορές για υπερβολική βία και συλλήψεις συνεχίστηκαν, με 23 διαδηλωτές και 3 αστυνομικούς να νοσηλεύονται.
Το Υπουργείο Εσωτερικών επιβεβαίωσε ότι μέχρι τις 3 Δεκεμβρίου είχαν συλληφθεί 293 άτομα. Επίσης, 143 αστυνομικοί τραυματίστηκαν κατά τις συγκρούσεις.
Εν τω μεταξύ, ο Μπιτζίνα Ιβανισβίλι και εννέα άλλοι αξιωματούχοι απαγορεύτηκε να εισέλθουν στις χώρες της Βαλτικής.
Ημέρα 6η: 3 Δεκεμβρίου
Οι διαμαρτυρίες συνεχίστηκαν, επικεντρωμένες γύρω από το Κοινοβούλιο. Οι δυνάμεις επιβολής της τάξης χρησιμοποίησαν κανόνια νερού και δακρυγόνα για να διαλύσουν το πλήθος, το οποίο μετακινήθηκε σε διάφορες τοποθεσίες της πόλης.
Το Υπουργείο Εσωτερικών συνέλαβε 22 διαδηλωτές εκείνη την ημέρα. Το Υπουργείο Υγείας ανέφερε ότι 15 άτομα νοσηλεύτηκαν λόγω τραυματισμών κατά τις συγκρούσεις στη Λεωφόρο Ρουσταβέλι.
Η Ειδική Υπηρεσία Ερευνών ξεκίνησε έρευνα για φερόμενες καταχρήσεις εξουσίας από την αστυνομία εις βάρος διαδηλωτών και εκπροσώπων των μέσων ενημέρωσης.
Σε μια σημαντική εξέλιξη, ο Δημόσιος Ραδιοτηλεοπτικός Φορέας της Γεωργίας προσφέρθηκε να οργανώσει δημόσια συζήτηση μεταξύ του Πρωθυπουργού, του Προέδρου του Κοινοβουλίου και πρώην υπουργών του "Γεωργιανού Ονείρου".
Κατά τη διάρκεια των έξι ημερών διαμαρτυριών, οι πρεσβευτές της Γεωργίας στην Τσεχία, τη Λιθουανία, την Ολλανδία και τη Βουλγαρία, καθώς και ο προσωρινός επιτετραμμένος στην Ιταλία, παραιτήθηκαν.
Ημέρα 7η: 4 Δεκεμβρίου
Την έβδομη ημέρα των διαμαρτυριών, εκπρόσωποι του Υπουργείου Εσωτερικών πραγματοποίησαν επιδρομές στα σπίτια ακτιβιστών και γραφεία αντιπολιτευόμενων κομμάτων. Μεταξύ αυτών που στοχοποιήθηκαν ήταν οι ιδρυτές της ομάδας Facebook Daitove και το γραφείο νεολαίας του κόμματος Εθνικό Κίνημα, καθώς και τα γραφεία των κομμάτων Girchi και Droa.
Κατά την επιδρομή στο γραφείο του Droa, συνελήφθη ο Νίκα Γβαραμία, ιδρυτής του κόμματος Akhali και ηγέτης του Συνασπισμού για Αλλαγές. Μαζί του συνελήφθη και ο Γκέλα Χασάγια, μέλος του Girchi.
Η αστυνομία συνέλαβε επίσης τον Ζβιάντ Τσετσχλατζέ, ιδρυτή και ηγέτη της οργάνωσης Dafioni, καθώς και τους Βέπχο Κασρατζέ και Βάσο Κατζελασβίλι, μέλη του κινήματος Ισχυρή Γεωργία. Επιπλέον, κατά την επιδρομή στο γραφείο του Ενωμένου Εθνικού Κινήματος, συνελήφθησαν πέντε μέλη της νεολαίας του κόμματος.
Η αστυνομία άρχισε επίσης να ελέγχει και να συλλαμβάνει πολίτες που κατευθύνονταν προς τις συνεχιζόμενες διαδηλώσεις. Εντάσεις κλιμακώθηκαν κοντά στο ξενοδοχείο Courtyard Marriott, όπου συγκεντρώνονταν εκπρόσωποι αντιπολιτευόμενων κομμάτων. Άγνωστοι συγκεντρώθηκαν έξω από το ξενοδοχείο, επιτιθέμενοι λεκτικά και σωματικά στους ηγέτες της αντιπολίτευσης. Κατά την αποχώρησή του από τη συνάντηση, συνελήφθη ο Ζούρα Ντατουνασβίλι, μέλος του Akhali.
Μετά από αυτές τις κατασταλτικές ενέργειες, ο Ιρακλί Σαϊσμελασβίλι, επικεφαλής του Τμήματος Επιχειρησιακού Σχεδιασμού του Υπουργείου Εσωτερικών, παραιτήθηκε σε ένδειξη διαμαρτυρίας.
Το βράδυ, συνελήφθη ο Αλέκο Ελισασβίλι, ηγέτης του κόμματος Πολίτες.
Παρά τις προσπάθειες καταστολής, οι διαδηλωτές παρέμειναν αμετακίνητοι, συνεχίζοντας τη συγκέντρωσή τους κοντά στο Κοινοβούλιο.
Ημέρα 8η: 5 Δεκεμβρίου
Οι διαμαρτυρίες συνεχίστηκαν για όγδοη συνεχόμενη ημέρα στην Τιφλίδα και άλλες μεγάλες πόλεις της Γεωργίας, καθώς η κυβέρνηση του "Γεωργιανού Ονείρου" ενέτεινε τα κατασταλτικά μέτρα.
Η αστυνομία συνέλαβε τον ηθοποιό Άντρο Τσιτσιναντζέ στο σπίτι του. Επίσης, ο stand-up κωμικός Ονίσε Τσχαναντζέ συνελήφθη στο σπίτι του. Το Υπουργείο Εσωτερικών τους κατηγόρησε, μαζί με τρία ακόμη άτομα—συμπεριλαμβανομένου ενός ξένου πολίτη—για οργάνωση ομαδικής βίας, συμμετοχή σε αυτήν και δημόσια υποκίνηση βίαιων ενεργειών. Οι κατηγορίες επισύρουν ποινή φυλάκισης έως εννέα χρόνια.
Κατά τη διάρκεια διαδήλωσης στο Κουτάισι, η αστυνομία συνέλαβε έναν ανήλικο, ο οποίος έχασε τις αισθήσεις του καθώς τον κρατούσαν.
Επιπλέον, αξιωματούχοι του Υπουργείου Εσωτερικών εισέβαλαν στην κατοικία του Νταβίτ Κεζερασβίλι, ιδρυτή του τηλεοπτικού σταθμού Formula. Ο Κεζερασβίλι απέδωσε την ενέργεια αυτή σε απόφαση του Δικαστηρίου του Στρασβούργου που έκρινε ότι παραβιάστηκε το δικαίωμά του για δίκαιη δίκη.
Διεθνείς Αντιδράσεις
Πολιτικά κόμματα που κέρδισαν στις εκλογές της 26ης Οκτωβρίου 2024 εξέδωσαν μια δήλωση επαναλαμβάνοντας τα αιτήματά τους:
"Ξεκαθαρίζουμε για άλλη μια φορά τα αιτήματά μας προς τον Μπιτζίνα Ιβανισβίλι, η εκπλήρωση των οποίων είναι απαραίτητη για την υπέρβαση της κρίσης:
· Απελευθερώστε άμεσα όλους τους παράνομα κρατούμενους πολιτικούς που συνελήφθησαν κατά τη διάρκεια των διαδηλώσεων και σταματήστε όλες τις δίκες εναντίον τους.
· Προγραμματίστε νέες εκλογές, οι οποίες θα διεξαχθούν από μια νέα, ανεξάρτητη εκλογική επιτροπή και υπό την πολιτική ουδετερότητα των δυνάμεων επιβολής της τάξης! Η νίκη της Γεωργίας, η ελευθερία μας, είναι αναπόφευκτη!"
Οι διεθνείς αντιδράσεις εντάθηκαν.
Ο Εκπρόσωπος του Υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάθιου Μίλερ, καταδίκασε τις βίαιες ενέργειες της κυβέρνησης του "Γεωργιανού Ονείρου", δηλώνοντας:
"Οι Ηνωμένες Πολιτείες καταδικάζουν έντονα τη βάναυση και αδικαιολόγητη βία του "Γεωργιανού Ονείρου” εναντίον των πολιτών της Γεωργίας. Θα χρησιμοποιήσουμε τα μέσα που έχουμε στη διάθεσή μας για να επιβάλουμε κυρώσεις σε όσους προσπαθούν να υπονομεύσουν τη δημοκρατία στη Γεωργία".
Ο Υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Άντονι Μπλίνκεν, επανέλαβε τις ίδιες ανησυχίες και ανακοίνωσε επερχόμενες κυρώσεις:
"Οι Ηνωμένες Πολιτείες καταδικάζουν έντονα τη βάναυση και αδικαιολόγητη βία του "Γεωργιανού Ονείρου” εναντίον των πολιτών της Γεωργίας. Θα χρησιμοποιήσουμε τα μέσα που έχουμε στη διάθεσή μας για να προωθήσουμε την υπευθυνότητα όσων υπονομεύουν τη δημοκρατία στη Γεωργία".
Παράλληλα, η Ουκρανία επέβαλε κυρώσεις στον Μπιτζίνα Ιβανισβίλι, επίτιμο πρόεδρο του κόμματος "Γεωργιανό Όνειρο", και σε 18 υψηλόβαθμους αξιωματούχους, συμπεριλαμβανομένων των Γκρίγκορ Λιλουασβίλι, Τέα Τσουλουκιάνι και Κάχα Καλατζέ. Ο Πρόεδρος της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, δικαιολόγησε την απόφαση:
"Η Ουκρανία έχει επιβάλει κυρώσεις στον Ιβανισβίλι και τους συνεργάτες του—19 άτομα. Είναι αυτοί που πουλούν τα συμφέροντα της Γεωργίας και του λαού της. Και καλούμε την Ευρώπη, την Αμερική και όλο τον κόσμο να κάνουν το ίδιο—να ενεργήσουν με αρχές".
Την ίδια στιγμή, ο Υπουργός Εξωτερικών της Ολλανδίας, Κάσπαρ Φέλντκαμπ, ανακοίνωσε ότι η Ολλανδία θα απευθυνθεί στην ΕΕ για την αναστολή του καθεστώτος ελεύθερης βίζας της Γεωργίας:
"Η βία κατά των διαδηλωτών και των δημοσιογράφων, καθώς και οι συλλήψεις πολιτικών στη Γεωργία, είναι απαράδεκτες. Γι’ αυτόν τον λόγο, η Ολλανδία θα ζητήσει από την ΕΕ να αναστείλει τη συμφωνία για την ελεύθερη βίζα με τη Γεωργία. Χαιρετίζω την πρωτοβουλία των χωρών της Βαλτικής να επιβάλουν ατομικές απαγορεύσεις ταξιδιών".
