Του Robert Rapier
Την προηγούμενη Πέμπτη, τα κράτη-μέλη του OPEC+ συμφώνησαν να μειώσουν την παραγωγή πετρελαίου κατά 1 εκατ. βαρέλια ημερησίως από τον Ιανουάριο του 2024. Διάφοροι παράγοντες συνετέλεσαν σε αυτή την απόφαση - ποια είναι τα κίνητρα όμως του καρτελ;
Τα κίνητρα του OPEC+ συχνά αντιμάχονται τις οικονομικές επιθυμίες κρατών που είναι αποκλειστικά εισαγωγείς αργού. Το καρτέλ επιδιώκει να μεγιστοποιήσει την αξία των αποθεμάτων των κρατών-μελών του - και αυτή είναι η επίσημη πολιτική του.
Έρχεται σε αντίθεση και με τις πολιτικές που εφαρμίζει η Ουάσιγκτον, η οποία κατά κύριο λόγο θέλει σταθερές και χαμηλές τιμές στην αγορά ενέργειας. Οι αμερικανικές πετρελαϊκές εταιρείες δεν συμμερίζονται απαραίτητα τον κυβερνητικό στόχο, γεγονός που συχνά δημιουργεί διαμάχες μεταξύ της πολιτικής ηγεσίας και των πρωταγωνιστών της αμερικανικής πετρελαϊκής βιομηχανίας.
Τα κράτη-μέλη του OPEC+ συμμερίζονται κοινούς στόχους τους. Το μεγαλύτερο μέρος των εσόδων τους προέρχεται από τις εξαγωγές πετρελαίου. Έτσι, το καρτέλ επιδιώκει να πετύχει την υψηλότερη δυνατή τιμή για το εμπόρευμά του, χωρίς να ωθήσει την παγκόσμια οικονομία σε ύφεση ή να δημιουργήσει ζωτικό χώρο για τον ανταγωνισμό.
Ενώ ελέγχει την προσφορά για να επηρεάσει τις τιμές, ο OPEC+ θέλει συγχρόνως να διατηρήσει ή και να αυξήσει το μερίδιό του στην παγκόσμια παραγωγή πετρελαίου και στον όγκο των εξαγωγών. Η απώλεια υπερβολικού μεριδίου αγοράς υπονομεύει την ικανότητα του OPEC+ να διαμορφώνει την αγορά.
Πριν την "έκρηξη" του σχιστολιθικού πετρελαίου στις ΗΠΑ, ο OPEC+ μπορούσε να πετύχει πιο εύκολα τους στόχους του. Όμως, η εκτίναξη της παραγωγής πετρελαίου στις ΗΠΑ, δημιουργεί πρόβλημα στον OPEC+, αφού πλέον είναι αδύνατον να στηρίξει τις τιμές χωρίς να προσφέρει περισσότερα κίνητρα στην αμερικανική παραγωγή. Έτσι, το καρτέλ έχει απωλέσει σε κάποιον βαθμό τη δύναμή του να επηρεάζει την τιμολόγηση.
Παρόλα αυτά, ο OPEC+ παρήγαγε περίπου το 50% του πετρελαίου παγκοσμίως το 2022 και ελέγχει περισσότερο από το 70% των παγκόσμιων αποθεμάτων. Ως εκ τούτου, διατηρεί τη δυναμική για να επηρεάσει τις τιμές του πετρελαίου.
Όμως αυτή η δυνατότητα συχνά μοιάζει με το να στρίψεις ένα τεράστιο πλοίο. Χρειάζεται χρόνος για να φανούν οι ενέργειες του OPEC+ την αγορά. Για παράδειγμα, θα ανακοινώσει περικοπές στην παραγωγή και, εφόσον τις υλοποιήσει, στο τέλος θα "στεγνώσει" την πλεονάζουσα προσφορά.
Ταυτόχρονα, χώρες εκτός OPEC+, όπως οι ΗΠΑ, αυξάνουν την παραγωγή, γεγονός που συμβάλλει στην αντιστάθμιση των περικοπών του καρτέλ. Είναι σαν μια κούρσα εξοπλισμών μεταξύ OPEC+ και ΗΠΑ, και μέχρι στιγμής, οι ΗΠΑ έχουν αυξήσει την παραγωγή σε τέτοιο βαθμό ώστε να εξουδετερώσουν το μεγαλύτερο μέρος των επιπτώσεων από τις περικοπές του OPEC+.
Μια τελευταία σκέψη είναι ότι ο OPEC+ έχει χρησιμοποιήσει τις περικοπές ως όπλο πολιτικής. Γι' αυτό και ανέμενα πως το καρτέλ θα μείωνε την παραγωγή και για τον ίδιο λόγω ενδεχομένως να μειώσει και άλλο την παραγωγή το 2024, καθώς θα πλησιάζουν οι προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ.
Νομίζω ότι μέλη του OPEC+, όπως η Σαουδική Αραβία και η Ρωσία, θα προτιμούσαν να δουν τον Ντόναλντ Τραμπ να επιστρέφει στον Λευκό Οικό, και ως εκ τούτου ίσως προσπαθήσουν να ανεβάσουν τις τιμές πριν τις κάλπες. Θα είναι πιο δύσκολο για τον Μπάιντεν να επανεκλεγεί αν η βενζίνη στην αντλία εκτοξευθεί προεκλογικά.
