Του Michael del Castillo
Τα ξημερώματα μιας ψυχρής ανοιξιάτικης ημέρας του 2019 στη Φρανκφούρτη, ένοπλοι Γερμανοί ειδικοί πράκτορες έσπασαν την πόρτα του σπιτιού ενός 22χρονου χάκερ, τον οποίο η κυβέρνηση έχει αναγνωρίσει με την ονομασία "Coder420". Ήταν ο προγραμματιστής της πλατφόρμας Wall Street Market που λειτουργούσε στο dark web. Στις μέρες "δόξας", η πλατφόρμα ήταν το Νο1 της κατηγορίας της, με πωλήσεις ύψους περίπου 50 εκατ. ευρώ για την περίοδο Οκτώβριος 2016 - Απρίλιος 2019. Πουλούσε τα πάντα: από κοκαΐνη μέχρι πιστοποιητικά. Τη στιγμή που συναλήφθη, ο "Coder420" είχε στην κατοχή του 1.000 bitcoin, αξίας 5,5 εκατ. δολαρίων κατά τον επίμαχο χρόνο.
Η επιχείρηση των αρχών ήταν τεράστια επιτυχία. Το γερμανικό κρατίδιο της Έσσης, όπου βρίσκεται η οικονομική πρωτεύουσα της Γερμανίας, η Φρανκφούρτη, κατέσχεσε 2.200 bitcoin και άλλα κρυπτονομίσματα από τον "Coder420" και δύο συνεργάτες του. "Γκρεμίσαμε μια κλασική αγορά στο σκοτεινό διαδίκτυο", λέει η Jana Ringwald, 41 ετών, ανώτερη εισαγγελέας στη Φρανκφούρτη. Μέχρι σήμερα, δεν έχει κατασχεθεί μεγαλύτερο ποσό κρυπτονομισμάτων από γερμανικό κυβερνητικό όργανο. Το περιστατικό αυτό πυροδότησε μια αλυσίδα γεγονότων που είχαν ως αποτέλεσμα το κράτος και μια μικροσκοπική γερμανική τράπεζα, με ενεργητικό μόλις 40 εκατ. ευρώ, να ξεπεράσουν ένα τεράστιο εμπόδιο για να βγάλουν τα "μολυσμένα" κρυπτονομίσματα από τη σκιά.
Το 2022 λιγότερο από 1% των συναλλαγών σε κρυπτονομίσματα θεωρήθηκε παράνομο, σύμφωνα με την εταιρεία δεδομένων blockchain Chainalysis. Και πάλι, μιλάμε για ένα ποσό-ρεκόρ ύψους 20 δισ. δολαρίων, το οποίο θεωρείται "μαύρο" από μια ομάδα start-ups που ασχολείται με δεδομένα blockchain. Τα κρυπτονομίσματα που μπαίνουν στις λίστες "μαύρου" ψηφιακού χρήματος δύσκολα χρησιμοποιούνται, αφού πολλά ανταλλακτήρια, όπως το Coinbase και το Kraken, δεν τα δέχονται. Αντί να βγάλει αυτά τα περιουσιακά στοιχεία σε πλειστηριασμό, όπως έκανε το Υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ με τα 185.000 bitcoin που έχει κατασχέσει τα τελευταία εννέα χρόνια, η δικηγόρος Ringwald συνεργάστηκε με την Bankhaus Scheich, με έδρα τη Φρανκφούρτη, η οποία έχει ιδρύσει μια start-up για τον καθαρισμό των crypto που βρίσκονται στη "μαύρη λίστα". Μέχρι στιγμής έχει καθαρίσει και πουλήσει "μαύρα" ψηφιακά περιουσιακά στοιχεία αξίας περίπου 150 εκατ. ευρώ για το κρατίδιο της Έσσης.
Την Τετάρτη, σε συνεργασία με το FBI και τη γερμανική ομοσπονδιακή αστυνομία, το κρατίδιο της Έσσης κατέσχεσε bitcoin και άλλα κρυπτονομίσματα αξίας 46 εκατ. ευρώ από δύο servers που θεωρούνται υπεύθυνοι για το ξέπλυμα 700 εκατ. δολαρίων για λογαριασμό της Βόρειας Κορέας, καθώς και άγνωστο ποσό το οποίο προοριζόταν για τον ρωσικό στρατό, προκειμένου να αγοράσει malware.
Τον τελευταίο μήνα, άλλα δύο γερμανικά κρατίδια υπέγραψαν παρόμοιες συμφωνίες με την Bankhaus Scheich, σύμφωνα με τον επικεφαλής της τράπεζας για τη διαχείριση ψηφιακών περιουσιακών στοιχείων, Nils von Schoenaich-Carolath, ενώ τον ίδιο δρόμο σκέφτονται να ακολουθήσουν και άλλα κρατίδια. Καθώς οι αμερικανικές τράπεζες με έκθεση στην αγορά κρυπτονομισμάτων βρίσκονται αντιμέτωπες με υπαρξιακούς κινδύνους μετά την πτώχευση του ανταλλακτηρίου FTX, ο διευθύνων σύμβουλος και συνιδρυτής της Bankhaus Scheich, Wolfgang Beck, βλέπει το εγχείρημα της εταιρείας του ως ένα μοντέλο για το πώς οι κανονισμοί διαφάνειας και οι καινοτόμες τραπεζικές πρακτικές μπορούν να αναβαθμίσουν τις χρηματοπιστωτικές υποδομές προστατεύοντας παράλληλα τους πελάτες.
"Για πάρα πολλούς ανθρώπους τα ψηφιακά περιουσιακά στοιχεία είναι κάτι παράξενο, κάτι ακατανόητο", σημειώνει ο Beck, μοναδικός μέτοχος της τράπεζας. "Προσπαθώ να τους κάνω να καταλάβουν ότι όπως ένα παραδοσιακό χρηματοπιστωτικό ίδρυμα διαπραγματευόταν διάφορους τιτλους στο παρελθόν, έτσι κάνει και σήμερα με ένα ψηφιακό περιουσιακό στοιχείο. Θέλουμε να προσεγγίσουμε όλους αυτούς τους ιδιώτες, όλες τις οντότητες ώστε να βρουν μια λύση για τους πελάτες τους στο νέο περιβάλλον των αγορών. Πρέπει, λοιπόν, να περάσουν τη γέφυρα, και να επιβιβαστούν στην πλατφόρμα μας για τα ψηφιακά περιουσιακά στοιχεία".
Η Bankhaus Scheich ιδρύθηκε το 1985 με την ονομασία Scheich & Partner Börsenmaklermarket, ένας εξωχρηματιστηριακός trader για προϊόντα σταθερού εισοδήματος, όπως ομόλογα. Τα τελευταία οκτώ χρόνια, η εταιρεία επεκτάθηκε με διάφορους τρόπους, θέτοντας τα θεμέλια για την είσοδό της στην αγορά των crypto. Το 2015, αδειοδοτήθηκε ως τράπεζα διαπραγμάτευσης τίτλων από τη ρυθμιστική αρχή χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών της Γερμανίας και πλέον πραγματοποιεί συναλλαγές εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ την ημέρα, μεταξύ άλλων και σε περιουσιακά στοιχεία σταθερού εισοδήματος που είναι εισηγμένα στο Χρηματιστήριο της Φρανκφούρτης, συμπεριλαμβανομένων των τίτλων της Bayer, της Lufthansa και της Volkswagen.
Το 2018, η Bankhaus Scheich επεκτάθηκε στις κεφαλαιαγορές. Αναγνωρίζοντας την παραδοσιακή ανάγκη των εταιρειών να προ-χρηματοδοτούν επενδύσεις εκατομμυρίων δολαρίων μέσω οργανωμένων χρηματιστών, η εταιρεία άρχισε να δημιουργεί μια σουίτα υπηρεσιών για κρυπτονομίσματα, με την ονομασία Tradias, που επιτρέπει στις εταιρείες παροχής χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών να πραγματοποιούν εξωχρηματιστηριακές συναλλαγές, market making και να δημιουργούν tokens στα blockchain Ethereum και Polygon. Κατά καιρούς, η τράπεζα αγοράζει και πωλεί ψηφιακά περιουσιακά στοιχεία σε ανταλλακτήρια, όπως το Kraken και Binance, και παλαιότερα στο FTX.
Περίπου την ίδια εποχή που η Bankhaus Scheich εισήλθε στις κεφαλαιαγορές, η Ringwald, η εισαγγελέας της Έσσης, ξεκίνησε τη συνεργασία της με το Υπουργείο Δικαιοσύνης του κρατιδίου για να ρευστοποιήσει 100 bitcoin (αξίας τότε περίπου 200.000 ευρώ) που είχαν κατασχεθεί το 2014. Αφού δεν υπήρχε κάποια επίσημη διαδικασία για τον πλειστηριασμό αυτών των περιουσιακών στοιχείων, σε αντίθεση -για παράδειγμα- για τις κατασχεθείσες Lamborghini που ανήκαν σε εμπόρους ναρκωτικών, η Ringwald έπρεπε προσωπικά, και με πολύ κόπο, να διαμορφώσει μια διαδικασία, με την οποία η ίδια και οι συνεργάτες της θα μπορούσαν να πουλήσουν τα bitcoin. Δύο χρόνια μετά, το Υπουργείο την κάλεσε ξανά, αυτήν τη φορά για τη διαχείριση των 2.200 bitcoin που κατασχέθηκαν από τη Wall Street Market.
Από την πρώτη, εντελώς χειροκίνητη, διαδικασία πώλησης bitcoin, η ρύθμιση για τα ψηφιακά περιουσιακά στοιχεία είχε κάνει βήματα μπροστά, λέει η ίδια. "Σταδιακά βλέπεις ότι τα ψηφιακά νομίσματα γίνονται πραγματικά χρηματοπιστωτικά μέσα. Δεν είναι αυτοκίνητα", σημειώνει. "Έτσι πίεσα τον ανώτερό μου και είπα: 'Χρειάζομαι έναν επαγγελματία συνεργάτη'".Η Ringwald δυσκολεύτηκε να βρει χρηματοπιστωτικό ίδρυμα που να πληροί τς προϋποθέσεις για να ασχοληθεί με τα κρυπτονομίσματα. Μέσα σε κάτι περισσότερο από έναν χρόνο, συγκρότησε μια ομάδα που περιλάμβανε δύο δικηγόρους για να βρει εξειδικευμένο διαμεσολαβητή.
Μετά την ενημέρωση που έλαβε από τις γερμανικές ρυθμιστικές αρχές για τους επικαιροποιημένους κανονισμούς οι οποίοι επιτρέπουν τη δημιουργία κεφαλαίων, που παρακολουθούνται μέσα από "μητρώα ψηφιακών περιουσιακών στοιχείων", η μικρή Bankhaus Scheich αποφάσισε ότι ο "εναγκαλισμός" των ψηφιακών περιουσιακών στοιχείων θα της χάριζε ένα στρατηγικό πλεονέκτημα Τον Ιανουάριο του 2021, η Ομοσπονδιακή Αρχή Χρηματοοικονομικής Εποπτείας, γνωστή ως BaFin, ενέκρινε ένα σχετικό ενημερωτικό δελτίο, και η Bankhaus Scheich μετέτρεψε τα επενδυτικά κεφάλαια της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε περιουσιακά στοιχεία στο blockchain μέσω tokenization. Πιλοτικά μέχρι στιγμής η τράπεζα έχει μετατρέψει σε tokens ακίνητα, ιδιωτικά μετοχικά κεφάλαια και ένα μετατρέψιμο ομόλογο. Εννέα μήνες μετά, η Bankhaus Scheich υπέγραψε συμφωνία με την Universal Investment, με έδρα τη Φρανκφούρτη, η οποία παρέχει υπηρεσίες διαχείρισης κινδύνου που επιτρέπουν στη θυγατρική της να εμπορεύεται κρυπτονομίσματα και να δημιουργεί tokens για τράπεζες, διαχειριστές περιουσιακών στοιχείων κ.ά. στη Γερμανία, στο Λουξεμβούργο και στη Γαλλία.
Η είσοδος της Bankhaus Scheich στον κόσμο των κρυπτονομισμάτων δεν ήταν απρόσκοπτη και χωρίς προβλήματα. Πρόσφατα, μια πιλοτική διαδικασία tokenization 8 εκατ. ευρώ ενός fund έπεσε στο κενό, αφού η γερμανική εταιρεία τραπεζικών υπηρεσιών σε blockchain Nuri κατέστη αφερέγγυα μετά την κατάρρευση του FTX.
Προτού η εισαγγελέας της Έσσης, Ringwald, συνεργαστεί με την Bankhaus Scheich για να "καθαρίζει" ψηφιακά περιουσιακά στοιχεία που είχαν κατασχεθεί, τα πήγε σε ένα ανταλλακτήριο για να δει ιδίοις όμμασι τι θα συνέβαινε αν τα κρυπτονομίσματα έβγαιναν προς πώληση ως είχαν. "Τα μηχανήματα αντέδρασαν, είπαν, 'αυτό δεν είναι καλό", εξηγεί, "και αυτό μας έδειξε ότι θα είχαμε τεράστιο πρόβλημα". Η ομάδα της Ringwald εντόπισε τον Νοέμβριο του 2021 την Bankhaus Scheich ως έναν πάροχο υπηρεσιών για ψηφιακά νομίσματα, που θα μπορούσε να δεχθεί με νόμιμο τρόπο τον αριθμό και την γκάμα των ψηφιακών περιουσιακών στοιχείων που είχε κατασχέσει το κρατίδι της Έσσης. Η σύμβαση υπογράφηκε έναν μήνα μετά.
Για να "καθαρίσει" τα ψηφιακά κεφάλαια, η Ringwald έπρεπε πρώτα να βεβαιωθεί ότι συνάδελφοι και ανώτεροί της στην κυβέρνηση του κρατιδίου συμφωνούσαν με τη σύνταξη μιας επίσημης επιστολής στα αγγλικά για διεθνείς εταιρείες, σε επιστολόχαρτο του γερμανικού κράτους, κάτι που συνήθως απορρίπτεται. Σε μια τυπική επιστολή που έστειλε στην Scheich, και την οποία έπειτα προώθησε στις Chainalysis, CoinFirm, Ellipse και άλλους δημιουργούς "μαύρων λιστών" για τα ψηφιακά νομίσματα, η Ringwald επιβεβαίωσε ότι το κέντρο ηλεκτρονικού εγκλήματος έχει το νόμιμο δικαίωμα να "εισπράττει το αντίτιμο της αγοράς" των ψηφιακών νομισμάτων που κατασχέθηκαν.
Αντί να συναλλάσσεται απευθείας με ανταλλακτήρια που μπορεί να εξαφανιστούν εν μία νυκτί, το κράτος πωλεί τα περιουσιακά στοιχεία απευθείας στην τράπεζα με έκπτωση. "Έχουμε άμεση επαφή μόνο με την Bankhaus Scheich", λέει η Ringwald. "Ποτέ με την ίδια την αγορά". Άλλοι πελάτες που επιθυμούν να εμπορεύονται κρυπτονομίσματα δίνουν εντολές απευθείας στην τράπεζα, η οποία εκτελεί τις εντολές από τα δικά της αποθέματα σε ψηφιακά νομίσματα. Για να διατηρήσει το σύνολο των κρυπτονομισμάτων της κάτω από το όριο του 1 εκατ. ευρώ που έθεσε μετά την κατάρρευση της Silvergate, η τράπεζα δικτυώνει τις συναλλαγές της με τις άλλες εντολές αγοράς και πώλησης κρυπτονομισμάτων της, πουλώντας τες σε 20 πλατφόρμες και δεξαμενές ρευστότητας -ή μέσω εξωχρηματιστηριακών συναλλαγών- που χρησιμοποιούν τις ίδιες εταιρείες ασφαλείας για να "τσεκάρουν" παράνομα χρήματα. Μετά τον συμψηφισμό αγορών και πωλήσεων, κλειδώνει η θέση στα ανταλλακτήρια. "Δεν θέλουμε να είμαστε long, δεν θέλουμε να είμαστε short", λέει η von Schoenaich-Carolath.
"Αυτή η διαδικασία έγινε για πρώτη φορά τον Δεκέμβριο του 2021", λέει η Ringwald. "Έίχαμε μια 'λευκή λίστα' και 100 εκατ. ευρώ". Μεγάλο μέρος της διαδικασίας ξεπλύματος των "μαύρων" bitcoin ή άλλων ψηφιακών περιουσιακών στοιχεων επιτυγχάνεται χειροκίνητα - μέσω μηνυμάτων ηλεκτρονικού ταχυδρομείου και τηλεφωνημάτων. Η διαδικασία "καθαρισμού" των "μολυσμένων" κρυπτονομισμάτων διαρκεί περίπου δύο εβδομάδες.
Από την α' φάση ξεπλύματος κρυπτονομισμάτων, η μονάδα ηλεκτρονικού εγκλήματος του εισαγγελέα έχει καθαρίσει ψηφιακά νομίσματα αξίας επιπλέον 50 εκατ. ευρώ, που είχαν κατασχεθεί. Την Τετάρτη το πρωί στη Φρανκφούρτη, η ομάδα της Ringwald και η Ομοσπονδιακή Εγκληματολογική Αστυνομία της Γερμανίας (Bundeskriminalamt) ενήργησαν κρυφά ως διαχειριστές δύο servers για να κατασχέσουν επιπλέον 1.909 bitcoin και άλλα κρυπτονομίσματα μαζί με επτά terabytes δεδομένων σχετικά με την επιχείρηση. Η Γερμανία αναμένει να κρατήσει τα έσοδα από την πώληση των περιουσιακών στοιχείων, η οποία αναμένεται να πραγματοποιηθεί την επόμενη ή τη μεθεπόμενη εβδομάδα. "Το FBI έδειξε πολύ μεγάλο ενδιαφέρον για αυτή την επιχείρησή μας", λέει η Ringwald. "Και δεν ήταν οι μόνοι".
Τα κεφάλαια θα παραδοθούν στο γερμανικό Υπουργείο Οικονομικών και αναμένεται να χρηματοδοτήσουν εν μέρει τις δικαστικές υπηρεσίες του κράτους, σύμφωνα με τη Ringwald. Η ίδια διορίστηκε πρόεδρος του γραφείου της Έσσης για τα κρυπτονομίσματα και βοηθά ανεπίσημα τα άλλα 15 γερμανικά κρατίδια να διερευνήσουν τρόπους αντιμετώπισης των "μαύρων" κρυπτονομισμάτων. "Αυτό που συμβαίνει τώρα στη Γερμανία είναι ότι και άλλα κρατίδια υιοθετούν την πρακτική της Έσσης", λέει η Ringwald. Δύο κρατίδια έχουν ήδη υπογράψει συμφωνία με την τράπεζα, αλλά δεν έχει δημοσιοποιηθεί για ποια πρόκεται.
Εκτός από τα γερμανικά κρατίδια, η Bankhaus Scheich συνεργάζεται με περισσότερες από 30 οντότητες, συμπεριλαμβανομένων του παραδοσιακού Χρηματιστηρίου της Στουτγκαρδης, της Trade Republic και της Deutsche Telekom. Κάποιες δραστηριότητες σε σχέση με τα ψηφιακά περιουσιακά στοιχεία υπάγονται στην κεντρικη διοίκηση της τράπεζας, οι περισσότερες όμως περνούν από τη θυγατρική Tradias, η οποία πλέον απασχολεί 100 άτομα ως προσωπικό, ενώ πριν από έναν χρόνο είχε μόλις 10 υπαλλήλους. Ο Beck κατέχει το 100% της Bankhaus Scheich και το 60% της Tradias, ενώ το υπόλοιπο 40% ανήκει στον γιο του Christopher, ο οποίος είναι ο CEO της θυγατρικής.
Για το 2021 η τράπεζα παρουσίασε έσοδα ύψους 14 εκατ. ευρώ από συναλλαγές κρυπτονομισμάτων, που αντιστοιχούν περίπου στο ένα τρίτο των 47 εκατ. ευρώ των συνολικών εσόδων της από συναλλαγές για το ίδιο το έτος. Στο ποσό αυτό δεν υπολογίζονται τα έσοδα της Tradias, τα οποία δεν ανακοινώνονται.
Δεδομένου ότι η Bankhaus Scheich δραστηριοποιείται στον τομέα των κρυπτονομισμάτων και ότι πωλεί το μεγαλύτερο μέρος των συναλλαγών που "καθαρίζει" σε διάφορα ανταλλακτήρια σε όλο τον κόσμο, η τράπεζα διατηρεί λογαριασμούς σε πολλά από αυτά. Ένας εξ αυτών ήταν στο FTX που "έβαλε λουκέτο" πρόσφατα. Τον Νοέμβριο, το ανταλλακτήριο πάγωσε τα κεφάλαια της Bankhaus Scheich, συμπεριλαμβανομένων bitcoin, ethereum και stablecoins αξίας περίπου 2 εκατ. ευρώ.
Η γερμανική τράπεζα κατέθεσε αγωγή σε βάρος της FTX, αλλά η κατάρρευση του ανταλλακτηρίου μπορεί να φέρει νέες επιχειρήσεις-πελατες στην Bankhaus Scheich, καθώς οι mainstream εταιρείες αναζητούν τρίτους για να τις εκπροσωπήσουν στις συναλλαγών με κρυπτονομίσματα και στο tokenization. "Μετά την κατάρρευση του FTX, oι πελάτες κατάλαβαν ότι υπάρχει κάτι σαν κίνδυνος αντισυμβαλλομένου στην αγορά", λέει η von Schoenaich-Carolath της Bankhaus Scheich, η οποία υπογραμμίζει ότι έχει ήδη υπογράψει συμφωνία με τρεις νέους πελάτες που στο παρελθόν εξέταζαν το ενδεχόμενο να συνεργαστούν με την FTX.
"Τοποθετούμε τα χρήματά μας σε 20 διαφορετικά καλάθια εντός των ορίων του ρίσκου μας", λέει η ίδια. "Και όταν χάσουμε κάποια, δεν τρέχει τίποτα".
Πιθανόν η κατάρρευση του FTX να δημιουργήσει και άλλα δισεκατομμύρια σε ψηφιακά περιουσιακά στοιχεία που να χρειάζονται να "καθαριστούν". Παράλληλα, οι ρυθμιστικές αρχές των ΗΠΑ δίνουν προτεραιότητα στη θέσπιση νομοθεσίας με σαφείς κανονισμούς διαφάνειας, γεγονός που ίσως προκαλέσει περισσότερες κατασχέσεις, δεσμεύσεις και "παγωμένα" κρυπτονομίσματα.
Όλα αυτά θα μπορούσαν να είναι ευνοϊκές συνθήκες για την Bankhaus Scheich και τη θυγατρική της για τα κρυπτονομίσματα Tradias.
