Του Sal Gilbertie
Η οικονομική επιβράδυνση που προκαλείται από τη σύσφιξη των τραπεζικών αποθεμάτων και από το υψηλό κόστος θέρμανσης για αυτό τον χειμώνα θα συμπιέσουν το πετρέλαιο στα 50 δολάρια το βαρέλι. Αλλά όχι για πολύ.
Με την τιμή του αργού να κυμαίνεται σήμερα στα επίπεδα των 75-80 δολαρίων το βαρέλι, πολλοί αναλυτές πιστεύουν ότι το ορόσημο των 100 δολαρίων βρίσκεται στο τέλος του δρόμου. Η Ιστορία, όμως, δεν συμφωνεί με αυτή την εκτίμηση. Μετά από ένα μεγάλο σοκ στην πετρελαϊκή αγορά, όπως αυτό στο α' εξάμηνο του 2022 λόγω της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, συνήθως η τιμή του "μαύρου χρυσού" καταγράφει σημαντικές απώλειες για τα επόμενα ένα-δύο χρόνια.
Η εκτίναξη της τιμής του πετρελαίου συνήθως προκαλεί αναταραχή στην οικονομία, καθώς "αφαιρεί" χρήματα -ξαφνικά και απροσδόκητα- τόσο από τις επιχειρήσεις όσο και από τους καταναλωτές. Η ενέργεια συγκαταλέγεται στα βασικά αγαθά και οι αυξημένες δαπάνες για την κάλυψη ενεργειακών αναγκών μειώνει τη ζήτηση για αγορές που αφορούν διακριτικές δαπάνες. Οι υψηλές τιμές συνήθως ενεργοποιούν την παραγωγή και η μεγαλύτερη προσφορά σε συνδυασμό με την υποχώρηση της ζήτησης συμπιέζει -τις περισσότερες φορές- τις τιμές. Εδώ εντοπίζεται και η βασική αιτία για τους κύκλους στις τιμές των εμπορευμάτων: οι υψηλές τιμές εξουδετερώνουν τις υψηλές τιμές, αφού μειώνονται οι διακριτικές δαπάνες και αυξάνεται η προσφορά.
Σήμερα, εκτός από τον φυσιολογικό κύκλο που παρατηρείται στις τιμές των εμπορευμάτων, υπάρχει και η μαζική υιοθέτηση μιας σφιχτής νομισματικής πολιτικής από τις κεντρικές τράπεζες, στρατηγική που είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα οδηγήσει την παγκόσμια οικονομία σε ύφεση.
Η σκόπιμη εξισορρόπηση της προσφοράς πετρελαίου με τη ζήτηση είναι δύσκολο να επιτευχθεί εντός μιας οικονομίας της ελεύθερης αγοράς, όπου με την πάροδο του χρόνου οι ίδιες οι τιμές αποκαθιστούν την ανισορροπία μεταξύ προσφοράς και ζήτησης. Οι παράγοντες της πετρελαϊκής αγοράς που δεν ανήκουν στην ελεύθερη αγορά προσπαθούν να κάνουν αυτο που πρέπει. Ο πρόεδρος Μπάιντεν απελευθέρωσε ποσότητες πετρελαίου από τα στρατηγικά αποθέματα των ΗΠΑ για να αυξήσει την προσφορά και να συγκρατήσει τις τιμές μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.
Αντιθέτως, ο OPEC+ μείωσε την παραγωγή εν αναμονή μιας διαφαινόμενης οικονομικής ύφεσης, ενώ πλέον και η Μόσχα απειλεί να μειώσει την παραγωγή πετρελαίου ως αντίποινα στις δυτικές κυρώσεις που της έχουν επιβληθεί για τον πόλεμο στην Ουκρανία. Καμία από τις εν λόγω περικοπές δεν θα αντισταθμίσει την κατρακύλα της ζήτησης ως αποτέλεσμα της νομισματικής πολιτικής των κεντρικών τραπεζών και των "φουσκωμένων" λογαριασμών για θέρμανση τον τρέχοντα χειμώνα. Εξού και το πετρέλαιο μάλλον θα συμπιεστεί πρώτα προς τα επίπεδα των 50 δολαρίων το βαρέλι προτού ανακάμψει και βάλει πλώρη για τα 100 δολάρια.
Ωστόσο, υπάρχει λόγος που οι "κύκλοι" λέγονται "κύκλοι". Όταν η τιμή του αργού "βουτήξει" στα 50 δολάρια -ή και πιο χαμηλά-, η ζήτηση θα τονωθεί και οι τιμές θα κινηθούν και πάλι ανοδικά. Με την πάροδο του χρόνου, η Ρωσία θα αναγκαστεί να μειώσει την παραγωγή πετρελαίου, επειδή οι δυτικές κυρώσεις θα προκαλέσουν διαταραχές στην τεχνολογία και στην τεχνογνωσία που απαιτούνται για να διατηρήσει την παραγωγή πετρελαίου στα σημερινά επίπεδα. Η Κίνα θα βγει από τον δρόμο της οικονομικής επιβράδυνσης όπου την έχουν οδηγήσει τα lockdown για τον κορονοϊό και η κρίση στην αγορά ακινήτων. Και ποιος ξέρει; Οι ΗΠΑ μπορεί να αποδειχνούν αρκετά έξυπνες ώστε να αναπληρώσουν τα στρατηγικά τους αποθέματα με φθηνότερα βαρέλια από αυτά που πούλησαν.
Και κάπως έτσι θα επαναληφθεί η Ιστορία των εμπορευμάτων, με τον "κύκλο" της τιμής του πετρελαίου, απ' τα ψηλά στα χαμηλά και τανάπαλιν, να κάνει εκ νέου την εμφάνισή του.
