Του Robert Hart
Η έλλειψη διαφάνειας του Elon Musk στις ενημερώσεις σχετικά με την εταιρεία εμφυτευμάτων εγκεφάλου Neuralink παραβιάζει τους επιστημονικούς και ηθικούς κανόνες, εγείρει ερωτήματα σχετικά με την ασφάλεια των ασθενών και κινδυνεύει να κρατήσει πίσω ολόκληρο το πεδίο της νευροτεχνολογίας, αναφέρουν ειδικοί στο Forbes, αφότου ο δισεκατομμυριούχος ανακοίνωσε μια πρώτη επιτυχία στον πρώτο άνθρωπο ασθενή της εταιρείας πριν από περίπου δύο εβδομάδες.
"Εκείνο το οποίο πραγματικά με προβληματίζει σε αυτό δεν είναι η ίδια η τεχνολογία, αλλά ο τρόπος επικοινώνησης των επιστημονικών ειδήσεων", σημειώνει ο Marcello Ienca, καθηγητής ηθικής της τεχνητής νοημοσύνης και νευροεπιστήμης στο Τεχνικό Πανεπιστήμιο του Μονάχου, ο οποίος τόνισε ότι πληροφορίες για τη Neuralink και το έργο της διαδίδονται. "μέσω περιστασιακών ενημερώσεων στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης" αντί για παραδοσιακά μέσα για την επιστήμη, όπως δημοσιεύσεις με αξιολόγηση από ομοτίμους, δημόσια αποθετήρια ή ακόμα και απλές προδημοσιεύσεις.
"Φαίνεται να παρακάμπτει τα καθιερωμένα πρωτόκολλα τα οποία στηρίζουν την επιστημονική ακεραιότητα", λέει ο Ienca, εμποδίζοντας τους ειδικούς να αξιολογήσουν ή να κατανοήσουν "το πλήρες εύρος και τον αντίκτυπο" οποιωνδήποτε ισχυριζόμενων προόδων.
"Ένα tweet δεν είναι ακριβώς μια επιστημονική έκθεση με αξιολόγηση από ομοτίμους", σημειώνει ο L. Syd M Johnson, ηθικολόγος στο Κέντρο Βιοηθικής και Ανθρωπιστικών Επιστημών του Ιατρικού Πανεπιστημίου SUNY Upstate, προσθέτοντας ότι η σύντομη ενημέρωση του Musk έδωσε λίγες λεπτομέρειες σχετικά με την ανάρρωση του ασθενούς, τον βαθμό έλεγχο τον οποίο έχει πάνω στο ποντίκι ή εάν το "ποντίκι" συνδέεται πράγματι με τον δρομέα στην οθόνη.
Οι περισσότερες κλινικές δοκιμές καταχωρούνται επίσης στη δημόσια βάση δεδομένων ClinicalTrials.gov για χάρη της διαφάνειας, της υπευθυνότητας και του οφέλους της επιστήμης, δηλώνει η Laura Cabrera, νευροηθικός στο Rock Ethics Institute του Πολιτειακού Πανεπιστημίου της Πενσυλβάνια, η οποία ζήτησε τη δημιουργία "πιο αυστηρών μεθόδων για να καθίστανται οι εταιρείες οι οποίες δραστηριοποιούνται στον χώρο υπεύθυνες, διαφανείς και να αναγκάζονται να ακολουθούν παρόμοια πρότυπα αναφοράς σε δοκιμές που χρηματοδοτούνται από το ομοσπονδιακό κράτος".
Αν και δεν είναι παράνομο για τη Neuralink να μην έχει καταχωρίσει την κλινική της δοκιμή, ο Ienca σημειώνει ότι το γεγονός πως δεν το κάνει "παραβιάζει θεμελιώδεις δεοντολογικές οδηγίες για τη βιοϊατρική έρευνα" - ιδίως τη Διακήρυξη του Ελσίνκι, μια δήλωση-ακρογωνιαίο λίθο των ηθικών αρχών για την ιατρική έρευνα που αφορά ανθρώπους - προσθέτοντας ότι η Neuralink δεν έχει ανακοινώσει τη δημιουργία οποιουδήποτε εσωτερικού συμβουλίου δεοντολογίας ή τη θέσπιση του δικού της κώδικα δεοντολογίας και δεν έχει συμμετάσχει σε σημαντικές δραστηριότητες από οργανισμούς πολιτικής που δραστηριοποιούνται στον χώρο, όπως ο ΟΟΣΑ.
Η Neuralink δεν απάντησε σε αίτημα του Forbes για σχόλιο.
Σε κίνδυνο
Ο Ienca κατηγορεί τη Neuralink ότι έθεσε σε κίνδυνο ολόκληρο τον τομέα της νευροτεχνολογίας λόγω της αδιαφάνειάς της και της αποτυχίας της να περιγράψει τη θέση της σε σημαντικά ηθικά και κοινωνικά ζητήματα που σχετίζονται με το έργο της, ενώ προχωρούσε σε έρευνα σε ανθρώπους. "Αν αποφασίσετε να παίξετε με τη φωτιά σε ένα σπίτι, αυξάνετε το όριο κινδύνου όχι μόνο για εσάς, αλλά και για ολόκληρο το σπίτι", σημειώνει. "Ο φόβος μου είναι ότι η περιφρόνηση της Neuralink για τις ηθικές πτυχές της τεχνολογίας της μπορεί να προκαλέσει αρνητικά αποτελέσματα για ολόκληρη τη νευροτεχνολογική κοινότητα". Ο Ienca προειδοποιεί ότι η πιθανή αντίδραση θα μπορούσε να επιβραδύνει την ανάπτυξη μιας τεχνολογικής καινοτομίας η οποία θα μπορούσε να βοηθήσει εκατομμύρια ανθρώπους με νευροψυχιατρικές διαταραχές και ψυχικές ασθένειες, πολλοί από τους οποίους δεν μπορούν να θεραπευτούν ή ακόμη και να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά με την τρέχουσα τεχνολογία. Δεδομένων των διακυβεύσεων, "δεν μπορούμε να αντέξουμε οικονομικά ένα σκάνδαλο "Cambridge Analytica" το οποίο να αφορά τον ανθρώπινο εγκέφαλο", τονίζει ο Ienca.
Η Neuralink εξασφάλισε την άδεια τον Σεπτέμβριο να στρατολογήσει ασθενείς για να δοκιμάσει την ικανότητα της εμφυτεύσιμης εγκεφαλικής συσκευής της προκειμένου να βοηθήσει άτομα με παράλυση να ανακτήσουν τις χαμένες τους λειτουργίες, ελέγχοντας υπολογιστές με τη σκέψη τους. Ο Musk ανακοίνωσε ότι ο πρώτος ασθενής έλαβε εμφύτευμα τον Ιανουάριο και την περασμένη εβδομάδα είπε ότι φαινόταν να έχει αναρρώσει πλήρως και ότι μπορούσε να μετακινεί ένα ποντίκι σε μια οθόνη "απλά σκεπτόμενος".
Ο δισεκατομμυριούχος ισχυρός άνδρας της Tesla πραγματοποίησε και τις δύο ενημερώσεις μέσω ανεπίσημων αναρτήσεων στο X, την πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης που απέκτησε ο Musk ως Twitter το 2022. Ο Musk είπε ότι τα πρώτα προϊόντα της Neuralink θα περιλαμβάνουν το "Telepathy", το οποίο θα επιτρέπει στους χρήστες να ελέγχουν ένα τηλέφωνο ή έναν υπολογιστή "απλά μέσω σκέψης", καθώς και χαρακτηριστικά που θα μπορούσαν να αποκαταστήσουν την όραση σε τυφλούς. Ο Musk εμφανίστηκε επίσης ανοιχτός ως προς τους μακροπρόθεσμους στόχους του για τη Neuralink και ελπίζει ότι η τεχνολογία θα χρησιμοποιηθεί ευρύτερα για την ενίσχυση της μνήμης και την ανύψωση της νοημοσύνης και τελικά θα λειτουργήσει ως ασπίδα έναντι των κινδύνων της τεχνητής νοημοσύνης. Η εταιρεία έχει επικριθεί για τη χρήση ζώων σε πειράματα και έχουν τεθεί ερωτήματα σχετικά με την ανεξαρτησία ενός ρυθμιστικού συμβουλίου το οποίο επιβλέπει την έρευνα σε ζώα. Η εταιρεία έχει αρνηθεί οποιαδήποτε αδικοπραγία και τόνισε ότι "έχει δεσμευτεί να εργάζεται με ζώα με τον πιο ανθρώπινο και ηθικό τρόπο".
Ρύθμιση
Σε συμφωνία με άλλους ειδικούς με τους οποίους μίλησε το Forbes, ο νευροβιολόγος από την Κολούμπια Rafael Yuste σημειώνει ότι η ανακοίνωση της προόδου της Neuralink "δεν αποτελεί είδηση". Αναφέρεται μόνο ως τέτοιο επειδή "είναι μια εταιρεία που σχετίζεται με τον Elon Musk", είπε, επισημαίνοντας δεκαετίες έρευνας από πολλές άλλες εταιρείες που δραστηριοποιούνται στον τομέα της νευροτεχνολογίας. Ο Yuste αναφέρει ότι είχε "μηδενικές ανησυχίες" σχετικά με το τελευταίο πείραμα του Neuralink. Περιλαμβάνει μια ιατρική συσκευή που "πρέπει να εγκριθεί από τον FDA" και "τα δεδομένα που συλλέγονται προστατεύονται από το HIPAA", εξηγεί, αναφερόμενος στη σειρά ομοσπονδιακών νόμων που διέπουν τις προστατευόμενες πληροφορίες υγείας. "Καλωσορίζω όποιον θέλει να αναπτύξει ιατρικές συσκευές για να βοηθήσει τους ασθενείς", είπε. Η Cabrera εκφράζει ένα παρόμοιο αίσθημα και λέει ότι είναι απίθανο να χρειαστούμε νέα δικαιώματα για να διέπουν τις ιατρικές χρήσεις της νευροτεχνολογίας, καθώς αυτές λογικά καλύπτονται επαρκώς από την υπάρχουσα νομοθεσία.
Ενώ οι ιατρικές χρήσεις της νευροτεχνολογίας μπορεί να καλύπτονται καλά από τους υπάρχοντες κανονισμούς, ο Yuste προειδοποιεί ότι "η εμπορική νευροτεχνολογία είναι εντελώς ανεξέλεγκτη". Ο αναπτυσσόμενος τομέας - ο οποίος περιλαμβάνει μη εμφυτεύσιμη τεχνολογία όπως εξωτερικούς αισθητήρες - εγείρει μια σειρά από κοινωνικά, νομικά και ηθικά ερωτήματα σχετικά με την ιδιωτική ζωή, την πρόσβαση και την ελευθερία της σκέψης, απαιτεί ένα πλαίσιο δικαιωμάτων το οποίο να διέπει τη νευροτεχνολογία και να προστατεύει τα ανθρώπινα δικαιώματα από πιθανή κατάχρηση ή κακή χρήση (ο Yuste και άλλοι αποκαλούν αυτό το πλαίσιο "νευροδικαιώματα"). Η χρήση και η πιθανή εκμετάλλευση των τεράστιων ποσοτήτων εγκεφαλικών δεδομένων που παράγονται από εμφυτεύματα και αισθητήρες προκαλεί ιδιαίτερη ανησυχία, προειδοποιούν οι ειδικοί. Η Neuralink ξεχωρίζει ως εταιρεία νευροτεχνολογίας την οποία θα μπορούσαν να αφορούν τέτοιου είδους σκέψεις, αν και αυτό απέχει ακόμη προς το μέλλον. "Η Neuralink είναι η μόνη εταιρεία νευροτεχνολογίας, εξ όσων γνωρίζω, που έχει ομολογήσει δημόσια ότι ο μακροπρόθεσμος στόχος της είναι η ανάπτυξη εμφυτεύσιμης νευροτεχνολογίας για την ανθρώπινη βελτιστοποίηση", λέει ο Ienca. Κατ' αρχήν, ο Ienca αναφέρει ότι δεν υπάρχει τίποτα κακό με τη βελτιστοποίηση - εργαλεία που αυξάνουν ή προσθέτουν λειτουργίες του εγκεφάλου όπως η μνήμη ή η όραση για υγιή άτομα και υπερβαίνουν τις φυσικές ικανότητες - αλλά προειδοποιεί ότι υπάρχει πραγματικός κίνδυνος δημιουργίας μιας "στρωματοποιημένης κοινωνίας που να διαχωρίζεται όχι μόνο ως προς τον πλούτο ή τις ευκαιρίες, αλλά από γνωστικές και αισθητηριακές ικανότητες". Ο Johnson, από την άλλη πλευρά, αναφέρει ότι η βελτιστοποίηση "δεν θα άλλαζε τίποτα". Οι πλούσιοι θα "έχουν τα ίδια πλεονεκτήματα και δύναμη" όπως τώρα.
Ειδικοί δηλώνουν στο Forbes ότι δεν είναι σαφές τι θα συμβεί με τα ανθρώπινα υποκείμενα της Neuralink μόλις ολοκληρωθεί η κλινική δοκιμή για το εμφύτευμα εγκεφάλου. "Όταν τελειώσει η κλινική δοκιμή, είναι μόνοι τους;" ρώτά ο Johnson, επισημαίνοντας τους πολλούς κινδύνους τους οποίους ενέχει το είδος της επέμβασης για την τοποθέτηση ενός εμφυτεύματος, την πιθανότητα η συσκευή ή η απόδοση να υποβαθμίζεται με την πάροδο του χρόνου και το γεγονός ότι ορισμένοι μπορεί απλώς να χάσουν την πρόσβαση στο εμφύτευμά τους μόλις ολοκληρωθεί η δοκιμή.
"Τα όσα λέει ο Musk για τη βοήθεια σε άτομα με αναπηρία – παροχή πλήρους λειτουργικότητας σε τετραπληγικούς – είναι ανειλικρινή και επιβλαβή", σημειώνει ο Johnson, ρωτώντας εάν τα άτομα με αναπηρία θέλουν καν εγκεφαλικά εμφυτεύματα ή να ελέγχουν smartphone με τις σκέψεις τους. "Βασικά λέει ότι τα άτομα με αναπηρία είναι κατεστραμμένα και πρέπει να διορθωθούν με επεμβατικά εμφυτεύματα εγκεφάλου", σημειώνει ο Johnson, σημειώνοντας ότι "υπάρχουν τόσo πολλά που οι κοινωνίες θα μπορούσαν να κάνουν αυτή τη στιγμή, αλλά δεν κάνουν, για να βελτιώσουν την κινητικότητα και την πρόσβαση σε θέσεις εργασίας, την εκπαίδευση και τα αξιοπρεπή μέρη για να ζουν τα άτομα με αναπηρία".
Ο Musk διαθέτει περιουσία 207 δισεκατομμύρια δολάρια, σύμφωνα με υπολογισμούς του Forbes. Η περιουσία του Musk τον καθιστά τον δεύτερο πλουσιότερο άνθρωπο στον κόσμο, πίσω από τον Γάλλο κολοσσό των ειδών πολυτελείας Bernard Arnault και μπροστά από τον ιδρυτή της Amazon, Jeff Bezos, με περιουσίες 229,6 δισεκατομμυρίων δολαρίων και 195,7 δισεκατομμυρίων δολαρίων, αντίστοιχα.
